بازار آتی ارز چیست؟

بازار آتی ارز؛ ثبات‌ساز یا نوسان‌ساز؟

علی ابراهیم‌نژاد مجید غنی‌پور پس از رشد قابل‌توجه قیمت ارز، پیشنهاد راه‌اندازی بازار آتی ارز بار دیگر ازسوی کارشناسان مطرح شد. کارشناسان ایجاد بازار آتی را ابزاری برای پوشش ریسک نرخ ارز و کاهش ارزش ریال دانسته و اعتقاد دارند معرفی این ابزار در کنار سایر اصلاحات ضروری، باعث می‌شود آحاد جامعه، بنگاه‌های تولیدی و نیز سفته‌بازان به جای هجوم به بازار نقدی ارز و تعجیل در تامین نیازهای آتی خود در بازار نقدی، به بازار آتی روی بیاورند.

به این ترتیب، با کاهش فشار خرید بر بازار نقدی، نوسانات این بازار و رشد بی‌محابای قیمت‌ها تا حدی کنترل می‌شود. به‌علاوه، نقدشوندگی و کارآیی بالاتر یک بازار متمرکز و مبتنی‌بر بورس در مقایسه با بازار فیزیکی و غیرنظام‌مند کنونی، می‌تواند به کاهش نوسانات و ثبات بیشتر قیمت‌ها کمک کند. نکته دیگر اینکه، بانک مرکزی در صورت وجود چنین بازاری ابزارهای متنوع‌تری برای مدیریت بازار خواهد داشت و به جای تلاش برای فروش هرچه بیشتر اسکناس، که تهیه و توزیع آن مخاطرات و هزینه‌های خاص خود را دارد، به راحتی می‌تواند در بازار آتی مداخله کند. لازم به ذکر است از آنجا که تسویه این بازار به‌صورت روزانه و در قالب ریالی خواهد بود، بانک مرکزی به‌دلیل نبود محدودیت ریالی امکان مداخله گسترده‌تری در مقایسه با مداخلات مبتنی‌بر اسکناس خواهد داشت. به‌عبارت دیگر، بانک مرکزی در چاپ ریال محدودیتی ندارد؛ اما در تهیه اسکناس ارز به دلایل مختلف با هزینه‌ها و محدودیت‌های مختلفی روبه‌رو است که قدرت مداخله‌گری وی را محدود می‌کند. نکته پایانی اینکه، بازار آتی می‌تواند چشم‌اندازی از انتظارات بازار درمورد قیمت‌های آینده در اختیار قرار دهد که به کاهش نااطمینانی و بهبود قدرت تصمیم‌گیری، هم توسط فعالان اقتصادی و بنگاه‌ها و هم توسط سیاست‌گذار می‌انجامد.

در مقابل، سیاست‌گذار و نیز برخی کارشناسان نگرانی‌هایی از راه‌اندازی بازار آتی ارز دارند که تاکنون مانع راه‌اندازی چنین بازاری شده است. مهم‌ترین نگرانی در خصوص این بازار، کاهش هزینه مبادلاتی (به‌دلیل الکترونیکی بودن و دسترسی آسان به آن) و نیز امکان اهرم بالا (leverage) در معاملات است. توضیح اینکه در بازار آتی، خریدار و فروشنده تعهد می‌کنند که در سررسید قرارداد، دارایی موردنظر، مثلا دلار را به قیمتی از پیش تعیین‌شده مبادله کنند؛ اما در زمان عقد قرارداد مبلغی بین آنها تبادل نمی‌شود. به‌منظور کاهش ریسک اعتباری برای طرفین قرارداد، معمولا این قراردادها به‌صورت روزانه تسویه می‌شوند و برای انجام تسویه، حسابی به نام حساب عملیاتی (Margin account) ایجاد می‌شود که وجه تضمین آن تنها کسری از ارزش کل قرارداد را شامل می‌شود. بنابراین معامله‌گران نیاز دارند تنها بخشی از کل ارزش قرارداد را تامین کنند و بنابراین این بازار امکان اهرم قابل‌توجه به خریدار و فروشنده می‌دهد. در مقابل، در بازار نقدی برای پوشش ریسک ارز، خریدار لازم است کل ارزش مربوطه را در همان ابتدا پرداخت کند و لذا (در صورت عدم استقراض) امکان اهرم وجود ندارد.

این دو ویژگی می‌تواند با ایجاد جذابیت برای سفته‌بازان و معامله‌گران کم‌تجربه، باعث نوسانات بالا و بی‌ثباتی در بازار آتی شود. به‌علاوه در‌صورتی‌که بازار آتی به‌عنوان پیشران بازار نقدی عمل کند، این نوسانات می‌تواند به بازار نقدی سرریز شود و باعث بی‌ثباتی در این بازار شود. ازسوی دیگر، با توجه به اقدامات پیشین از جمله تعطیلی بازار آتی سکه به‌نظر می‌رسد سیاست‌گذار بر این باور است که هرچه فضای قیمت ارز در اقتصاد غبارآلودتر و غیرشفاف‌تر باشد، مردم کمتر به خرید ارز تهییج می‌شوند و لذا هرگونه ابزاری را که به کشف قیمت کمک کند، مضر می‌داند. بنابراین در هر دو سمت موافقان و مخالفان استدلال‌هایی له و علیه بازار آتی ارز مطرح می‌شود که لازم است با بهره‌گیری از پژوهش‌های علمی و بررسی بازار آتی ارز چیست؟ تجربیات پیشین بازارها، میزان انطباق آنها با واقعیت سنجیده شود.

بحث تاثیر بازار آتی و به‌طور کلی‌تر ابزارهای مشتقه، بر قیمت دارایی پایه (underlying asset) سابقه نسبتا طولانی دارد و منحصر به بازار ارز نیست. تا پیش از میانه قرن بیستم، این ادعا که ابزارهای مشتقه موجب بی‌ثباتی بازار نقدی می‌شود و سفته‌بازان در این بازارها عامل بی‌ثباتی قیمت‌ها هستند، نظر غالب بود. در این میان میلتون فریدمن، اقتصاددان معروف، در ۱۹۵۳ بیان کرد که ادعای بی‌ثبات شدن قیمت‌ها در نتیجه وجود سفته‌بازان به این معناست که این سفته‌بازان در قیمت‌های بالاتر از ارزش ذاتی می‌خرند (و لذا موجب دورشدن هرچه بیشتر قیمت‌ از ارزش ذاتی می‌شوند) و در قیمت‌های کمتر از ارزش ذاتی می‌فروشند (و لذا باعث کاهش قیمت و فاصله گرفتن بیشتر آن از ارزش ذاتی می‌شوند). نتیجه طبیعی این رفتار، زیان سفته‌باز خواهد بود؛ زیرا به هر حال در بلندمدت قیمت‌ها ناچار به نزدیک شدن به ارزش ذاتی هستند و بنابراین، ادعای بی‌ثبات کردن قیمت‌ها توسط سفته‌بازان به معنای ضرر کردن آنهاست که نمی‌تواند استمرار داشته باشد. با طرح این استدلال، مطالعات زیادی به بررسی اثرات ایجاد بازار مشتقه بر قیمت نقدی دارایی‌ها و رفتار سفته‌بازان در این بازارها پرداخته‌اند. به‌عنوان نمونه، پژوهشی در سال ۱۹۷۰ و در راستای متقاعد کردن کنگره آمریکا در مورد رفع ممنوعیت‌های معاملات ابزارهای مشتقه در برخی محصولات کشاورزی ثابت می‌کند که هرچند وضع برخی محدودیت‌ها نتیجه نامعلومی بر بهبود وضع اقتصادی کل جامعه دارد، ولی منع کامل قراردادهای آتی مسلما باعث کاهش کارآیی بازارهای نقدی می‌شود. (کاکس ۱۹۷۰) تا پیش از آن، در این کشور محدودیت‌های زیادی بر معاملات آتی اعمال می‎شد. براساس قانون مصوب ۱۹۵۸، بر معاملات آتی اکثر محصولات کشاورزی محدودیت‌های زیادی اعمال می‌شد و به‌عنوان نمونه، معاملات آتی پیاز که تا پیش از آن پرمعامله‌ترین قرارداد بود، براساس قانونی به نام Onion Futures Act به‌طور کامل ممنوع بود. بعدها بسیاری از مطالعات مختلف، شواهدی دال بر بی‌ثبات کردن قیمت پیاز به‌دلیل معاملات آتی آن را یافت نکردند؛ اما به‌رغم رفع محدودیت از سایر قراردادهای آتی، ممنوعیت معاملات آتی پیاز تاکنون در آمریکا پابرجا مانده است.

درباره بازار ارز، برخی مطالعات انجام شده در بازارهای توسعه یافته نشان می‌دهند که با معرفی قراردادهای اختیار معامله ارز (currency option) و اختیار معامله آتی (options on futures) ارز، نوسانات در بازار نقدی مربوطه کاهش می‌یابد و همچنین بر حجم معاملات و تعداد موقعیت‌های باز نیز افزوده می‌شوند. به‌علاوه، ابزارهای مشتقه موجب تثبیت بازار نقدی شده و به افزایش عمق بازار و نقدشوندگی بیشتر آن کمک می‌کنند. به‌طور مشابه، مجموعه مطالعات دیگری نیز ادعا می‌کنند که قراردادهای آتی ارز نقش کلیدی در کشف قیمت نقدی ایفا می‌کنند و موجب عمیق‌تر شدن بازار نقدی ارز می‌شوند و کارآیی و شفافیت این بازار را می‌افزایند. همچنین این قراردادها موجب شکل‌گیری فرصت‌های پوشش ریسک نرخ ارز برای متقاضیان می‌شوند. (شاستری، سلطان و تاندون ۱۹۹۶، کرین و لی ۱۹۹۵، چاتراث و سانگ ۱۹۹۸، مارتینز و کافمن ۱۹۹۸، سه، ژیانگ و فونگ ۲۰۰۶ و روزنبرگ و تراب ۲۰۰۹)

از آنجا که بازارهای نقدی ارز اکثرا غیرمتشکل و غیرمتمرکز هستند و معاملات در مکان‌های مختلف و با قیمت‌های مختلف شکل می‌گیرند، سرعت پاسخ این بازارها به اخبار به کندی صورت می‌گیرد. در واقع اگر کالا یا اوراقی در بازارهای متمرکز و از طریق سامانه‌های الکترونیکی معامله شود، انتشار اطلاعات و کشف قیمت سریع‌تر اتفاق می‌افتد. (سه و همکاران ۲۰۰۶) به‌عنوان مثال پژوهش‌ها نشان می‌دهند که در مورد یورو، بازارآتی نقش پیشرو را در تعیین قیمت نقدی آن ایفا می‌کند و بالعکس، در مورد ین ژاپن، نقش پیشرو بر عهده بازار نقدی است. در واقع هر دو بازار پیشرو با اینکه یکی از نوع آتی و دیگری از نوع نقدی است، به‌صورت الکترونیکی هستند و بنابراین انتشار اطلاعات در آنها در مقایسه با بازارهای غیرالکترونیکی سریع‌تر اتفاق می‌افتد. این ادعا با ادبیات خردساختار بازار (Market microstructure) نیز سازگار است که هرچه شفافیت در بازاری افزایش یابد، نقش قوی‌تری در انعکاس اطلاعات ایفا خواهد کرد. به‌عبارت دیگر، حتی اگر بازار آتی به لحاظ زمان‌بندی نوسانات قیمتی نقش پیشرو را در تعیین قیمت بازار نقدی داشته باشد، به‌عنوان دلیلی بر نقش بی‌ثبات‌کننده بازار آتی ارز چیست؟ بازار آتی نیست، بلکه نشان‌دهنده آن است که بازار آتی با ویژگی‌هایی که دارد سریع‌تر و روان‌تر به اخبار واکنش نشان می‌دهد. (مدهون ۲۰۰۰، ادواردز ۱۹۹۸) در تایید این فرضیه، پژوهش‌ها در بورس کالای شیکاگو (CME) نشان می‌دهد که در سال ۱۹۹۶ بازار آتی ارز نقش پررنگ‌تری در فرآیند کشف قیمت بازار نقدی داشته، اما در سال ۲۰۰۶ فرآیند برعکس شده و راهبر بازار، بازار نقدی بوده است. چنین تغییر رویه‌ای به شفاف‌تر و کارآتر شدن بازار نقدی در گذر زمان نسبت داده‌ می‌شود. (روزنبرگ و تراب ۲۰۰۹) این موضوع در مورد ارزهای یورو و ین ژاپن که پیش‌تر اشاره شد نیز صادق است و پژوهش‌ها نشان می‌‌دهد که در بلندمدت، به جز در مواردی خاص، این بازار نقدی است که تعیین‌کننده قیمت‌ها در بازار آتی است. (چن و گائو ۲۰۱۰)

ازسوی دیگر، برخی مطالعات نیز معتقدند که افزایش حجم معاملات در بازارهای آتی ارز نوسانات در بازار آتی ارز چیست؟ بازار نقدی ارز را افزایش می‌دهند. به‌عنوان نمونه، برخی مطالعات وجود این رابطه را به رفتار توده‌ای سرمایه‌گذاران ناآگاه نسبت می‌دهند و نشان می‌دهند که سفته‌بازان به بازارهای متلاطم و معامله‌گران با انگیزه پوشش ریسک به بازارهای آرام بیشتر گرایش دارند. (کلیفتن ۱۹۸۵، کرین و لی ۱۹۹۵، چاتراث، رامچاندر و سانگ ۱۹۹۶، بهار و مالیاریس ۱۹۹۸)

علاوه‌بر اقتصادهای توسعه‌یافته، مطالعاتی نیز در اقتصادهای درحال‌توسعه روی بازار آتی و اثرات متقابل آن با بازار نقدی انجام شده است. به‌عنوان مثال، مطالعات انجام شده روی بازارهای آتی ارز در مکزیک، برزیل و مجارستان ضمن تاکید بر اینکه معرفی ابزارهای پوشش ریسک ارزی در این کشورها منوط به تغییر سیاست ارزی از شناور مدیریت‌شده به نظامی کاملا شناور صورت پذیرفت، نشان می‌دهند که معرفی بازار آتی باعث افزایش نوسانات بازار نقدی نشده و تلاطمات بازار آتی ارز این سه کشور تاثیری بر قیمت ارز در بازار نقدی آنها ندارد. (یاکوم و کودرس ۱۹۹۸) در ترکیه نیز بررسی‌ها نشان می‌دهد معرفی ابزارهای آتی ارز باعث ثبات‌بخشیدن به نوسانات لیر ترکیه و افزایش کارآیی بازار ارز این کشور شده است. (اودونجو ۲۰۱۱)

در کشور ما نیز با توجه به اینکه تنها بازار آتی در اقتصاد مربوط به سکه طلا بوده است، برخی تحقیقات گذشته به این ابزار توجه داشته‌اند. نتایج این پژوهش‌ها ضدونقیض بوده و شواهد یکدستی از رابطه این دو بازار نشان نمی‌دهند. به‌عنوان مثال، برخی پژوهش‌ها قیمت‌ها در بازار آتی را هدایت‌کننده قیمت در بازار نقدی می‌دانند و شوک‌های بازار آتی را موثر بر شوک‌های بازار نقدی می‌دانند. درحالی‌که سایر پژوهش‌ها رابطه علّی قیمت‌های نقدی و آتی سکه را در کوتاه‌مدت و بلندمدت دوطرفه به‌دست می‌آورند و برخی دیگر نیز راه‌اندازی بازار قراردادهای آتی سکه را عامل نوسانات قیمت نقدی سکه ندانسته و سرریز نوسانات را از بازار نقدی به سمت بازار آتی می‌دانند. (احمدپور و نیکزاد ۱۳۹۰، مهرآرا و نائبی ۱۳۹۳، فکاری و همکاران ۱۳۹۳، محمدی و سواری ۱۳۹۷)

در یک جمع‌بندی می‌توان گفت در مطالعات انجام شده در بازارهای توسعه‌یافته و در حال توسعه، در مورد افزایش نوسانات قیمت در بازار نقدی ارز در نتیجه راه‌اندازی بازار آتی جمع‌بندی قاطعی وجود ندارد و بسیاری از مطالعات، این فرضیه را که وجود بازار آتی لزوما به بی‌ثباتی قیمت‌ها در بازار نقدی می‌انجامد، تایید نمی‌کند. همچنین، برخی پژوهش‌ها بازار آتی را به‌دلیل ساختار متمرکز و الکترونیکی در مقایسه با بازار نقدی، در فرآیند کشف قیمت سریع‌تر و کارآتر می‌دانند و نشان می‌دهند، این بازار معمولا پیش از بازار نقدی به انتشار اطلاعات واکنش نشان می‌دهد که این تقدم و تاخر در واکنش به اطلاعات لزوما به معنای وجود رابطه علیت از سمت بازار آتی به نقدی نیست.

* علی ابراهیم‌نژاد استادیار دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه شریف و مجید غنی‌پورتحلیلگر ارشد بازار سرمایه هستند.

منابع

احمدپور، احمد؛ نیک‌زاد، مرضیه. (۱۳۹۰). بررسی رابطه بین قیمت‌های نقد و آتی سکه طلا در بورس کالای ایران. فصلنامه بورس اوراق بهادار، ۴(۱۳)، ۱۷۵-۱۹۰

فکاری سردهایی، بهزاد؛ میرزاپور، اکبر؛ صیامی، علی؛ کجوری، مصطفی. (۱۳۹۳). بررسی ارتباط قیمت بازار آتی و نقدی سکه طلای ایران. فصلنامه علمی پژوهشی دانش مالی تحلیل اوراق بهادار، ۷(۲۳)، ۹۳-۱۰۷

محمدی، احمد؛ سواری، زینب. (۱۳۹۷). تاثیر قراردادهای آتی سکه بر نوسانات بازار نقدی این دارایی در ایران. فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی ایران، ۲۳(۷۴)، ۵۹-۹۵

مهرآرا، محسن؛ نائبی، فاطمه. (۱۳۹۳). رابطه بین قیمت‌های نقدی و آتی سکه طلا در ایران. فصلنامه علوم اقتصادی، ۸(۲۹)، ۷۱-۸۸

Bhar, R., & Malliaris, A. (1998). Volume and volatility in foreign currency futures markets. Review of Quantitative Finance and Accounting, 10(3), 285-302.

Chatrath, A., Ramchander, S., & Song, F. (1996). The role of futures trading activity in exchange rate volatility. Journal of Futures Markets: Futures, Options, and Other Derivative Products, 16(5), 561-584.

Chatrath, A., & Song, F. (1998). Information and volatility in futures and spot markets: The case of the Japanese yen. Journal of Futures Markets: Futures, Options, and Other Derivative Products, 18(2), 201-223.

Chen, Y. L., & Gau, Y. F. (2010). News announcements and price discovery in foreign exchange spot and futures markets. Journal of Banking & Finance, 34(7), 1628-1636.

Clifton, E. V. (1985). The currency futures market and interbank foreign exchange trading. Journal of Futures Markets, 5(3), 375-384.

Cox, C. C. (1976). Futures trading and market information. Journal of Political Economy, 84(6), 1215-1237.

Craln, S. J., & Lee, J. H. (1995). Intraday volatility in interest rate and foreign exchange spot and futures markets. Journal of Futures Markets, 15(4), 395-421.

Edwards, F. R. (1988). Futures trading and cash market volatility: Stock index and interest rate futures. Journal of Futures Markets, 8(4), 421-439.

Friedman, Milton, 1953, The Case for Flexible Exchange Rates, Essays in Positive Economics, p 175. Chicago University Press.

Jochum, C., & Kodres, L. (1998). Does the introduction of futures on emerging market currencies destabilize the underlying currencies?. Staff Papers, 45(3), 486-521.

Madhavan, A. (2000). Market microstructure: A survey. Journal of Financial Markets, 3(3), 205-258.

Oduncu, A. (2011). The effects of currency futures trading on Turkish currency market.

Rosenberg, J. V., & Traub, L. G. (2009). Price discovery in the foreign currency futures and spot market. The Journal of Derivatives, 17(2), 7-25.

Shastri, K., Sultan, J., & Tandon, K. (1996). The impact of the listing of options in the foreign exchange market. Journal of International Money and Finance, 15(1), 37-64.

Tse, Y., Xiang, J., & Fung, J. K. (2006). Price discovery in the foreign exchange futures market. Journal of Futures Markets: Futures, Options, and Other Derivative Products, 26(11), 1131-1143.

بازار آتی چیست؟

بازار آتی یک مرکز مالی برای انجام قراردادهای آتی استاندارد است که شامل توافق‌نامه‌ای قانونی با حدومرز مشخص است و هنگام امضای قرارداد برای خرید یا فروش یک کالای اقتصادی در آینده باقیمت توافق شده، ایجاد شده است.

کالای تحویلی در قرارداد آتی باید دارای استاندارد کیفیت و کمیت بوده و زمان و مکان تحویل آن نیز مشخص باشد. تنها متغیر در معاملات آینده در بازار آتی قیمت است که در مرحله معامله برآورد می‌شود. درواقع منظور از معاملات آتی، پوشاندن ریسک سرمایه‌گذاری است و این ابزار در بورس کالا مورداستفاده قرار می‌گیرد. استفاده از معاملات آینده، می‌تواند به‌عنوان راه‌کاری برای جذب نقدینگی محسوب شود و با قرار گرفتن معامله‌گران و بازارسازان در کنار معاملات آتی، چرخه بورس برای پذیرایی از سرمایه‌های سرگردان تکمیل می‌شود.

قرارداد آتی چیست ؟

قرارداد آتی، قراردادی است که در آن خریدار و فروشنده توافق می‌کنند مقدار معینی از کالای مشخصی را باکیفیت و قیمت معلوم، در زمان و مکان مشخص معامله نمایند.

به بیان ساده، منظور از قرارداد آتی این است که در زمان حال ما اقدام به خرید کالایی می‌کنیم؛ اما تصمیم نداریم که همین الان کالا را تحویل بگیریم و درواقع می‌خواهیم چند ماه بعد کالا را تحویل گرفته و پول آن را پرداخت کنیم؛ بنابراین به قراردادی که طی آن کالایی را اکنون و باقیمت مشخصی خریداری ‌کنیم، اما تحویل و پرداخت وجه آن در آینده صورت بگیرد، قرارداد آتی می‌‌‌گویند. در این قرارداد طرفین متعهد به تحویل کالا و پرداخت وجه آن در تاریخ مشخصی در آینده هستند و برای تضمین انجام تعهد، باید خریدار و فروشنده هرکدام مبلغی را نزد شخص امینی (بورس کالا) قرار دهند.

جالب است بدانید که قرارداد آتی قراردادی دوطرفه است و می‌توانیم بدون در اختیار داشتن کالا، همین الان کالا با مشخصات معین را بفروشیم و در آینده (پس از چند ماه) آن را باقیمتی که اکنون توافق کردیم، تحویل دهیم و پول آن را دریافت کنیم. این نوع معامله برای کسانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند، مثل کشاورزان و تولیدکنندگان مواد غذایی بسیار مناسب است. کشاورز می‌خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان باشد و کارخانه هم برای برنامه‌ریزی و بودجه‌بندی نیاز دارد مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند؛ پس با این مثال اهمیت کنترل نوسان و میزان ریسک در معاملات آتی تا حدودی مشخص می‌شود.

چرا بازار آتی یکی از پرطرفدارین بازارها در بین معامله گران بورس های دنیاست؟

بازار آتی به دلیل این‌که منافع خریدار و فروشنده کالا را تأمین کرده و فرصت کسب سود را برای نوسان‌گیران نیز فراهم می‌کند، در جهان طرفداران زیادی دارد. به عبارتی فعالان این بازار به سه دسته تقسیم می‌شوند:

۱. خریداران کالا: اشخاصی که به کالایی (مثلاً زعفران، زیره، پسته و …) در آینده نیاز دارند، امروز در بازار آتی باقیمت معین پیش‌خرید می‌کنند.

۲. فروشندگان کالا: اشخاصی که قصد دارند در آینده کالای خود (زعفران، زیره، پسته و …) را بفروش برسانند، امروز می‌توانند به قیمت معین برای ماه دلخواه در آینده پیش‌فروش کنند.

۳. نوسان‎گیرها: اشخاصی که قصد خرید و فروش فیزیکی اصل کالا (زعفران، زیره، پسته و …) را ندارند، بلکه می‌خواهند با پیش‌بینی درست روند قیمت کالا، سود سرشاری به دست آورند.

بازار آتی به رونق اقتصادی کمک شایانی می‌کند؛ زیرا از یک‌سو تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان می‌توانند ریسک خود را کاهش دهند و از سوی دیگر، کسانی که تمایل دارند سودهای کلان با ریسک بالا کسب نمایند می‌توانند با معاملات قانونی و مطمئن به هدف خود دست یابند.

ویژگی های بازار آتی چیست؟

استقبال چشمگیر از این بازار به دلیل ویژگی‌ها و منافع بسیار زیادی است که می‌تواند سود کلانی را نصیب فعالان این بازار کند. از این منافع می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• معافیت مالیاتی
  • تخصیص سود بانکی به مبلغی که در حساب در اختیار مشتری موجود است
  • امکان برداشت یک‌روزه موجودی از حساب
  • کارمزدهای بسیار پایین
  • امکان خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
  • واریز روزانه سود و زیان به‌حساب مشتری
  • و …
  

در ادامه به‌تمامی منافع و ریسک‌های این بازار می‌پردازیم. ابتدا به معرفی دو مزیت مهم قراردادهای آتی اشاره می‌کنیم که ماهیت این بازار را شکل می‌دهند:

۱. وجود اهرم در معاملات: یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود در بازار آتی کالا معامله کنیم.

۲. دوطرفه بودن بازار: یعنی هم از بالا رفتن قیمت می‌توان سود کرد و هم از افت قیمت‌‌ها.

برای روشن شدن این دو مزیت به توضیحات ارائه‌شده، دقت فرمایید:

اهرم مالی بازار آتی چیست و چرا این اهرم برای بورس بازان جذاب است؟

از اهرم مالی بازار آتی در مواقعی استفاده می‌شود که می‌خواهیم با واردکردن نیرویی کوچک، نتیجه‌ای بسیار بزرگ‌تر به دست ‌آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌های سرمایه‌گذاری با قابلیت اهرمی هستند. اهرم می‌‎تواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه‌گذاران فرصت ثروتمند شدن بدهد؛ اما فراموش نکنید که استفاده اشتباه از وضعیت‌های اهرمی می‌تواند منجر به شکست‌های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک‌پذیری بالاتر و هوش و دانش بالا همواره به دنبال سرمایه‌گذاری‌های با اهرم بالاتر هستند.

به‌عنوان‌مثال، با اهرم مالی بازار آتی قادر هستید با در اختیار داشتن مبلغ ده کیلوگرم زیره سبز، بر روی ۱۰۰ کیلوگرم زیره سبز سرمایه‌گذاری کنید و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به‌حساب شما منظور گردد.

دوطرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟

در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی (زیره، زعفران، پسته و …) را خریداری می‌کنند، این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آن‌ها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند؛ یعنی معامله‌گران فقط زمانی می‌توانند از بازار سود کسب کنند که قیمت‌ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت کالاهای ذکرشده در حال کاهش است عملاً نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند؛ بلکه فقط می‌توانند در صورت دارا بودن کالاها با فروش آن از ضرر یا افزایش آن جلوگیری کنند.

برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی کالا، افراد می‌توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند؛ یعنی وقتی قیمت افزایش می‌یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می‌رسانند. از طرفی وقتی سرمایه‌گذاران پیش‌بینی می‌کنند که قیمت‌ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش‌فروش کالا کرده و پس از کاهش قیمت‌ها اقدام به خرید همان مقدار مدنظر می‌کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می‌کنند.

این امر موجب می‌شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت‌ها در هر طرف کسب سود کنید.

محصولات مورد معامله در بازار آتی چیست؟

ابزارهای مشتقه (ازجمله قراردادهای آتی) ابزاری هستند که قیمت و ارزش آن‌ها از یک نوع دارایی که اصطلاحاً به آن “دارایی پایه” می‌گویند، مشتق می‌شود. معمولاً در بورس‌های کالایی دنیا، دارایی‌های مختلفی ازجمله محصولات کشاورزی، انواع فلزات، انواع فراورده‌های نفتی و سایر محصولات به‌عنوان دارایی پایه قراردادهای آتی مطرح می‌گردند.

در حال حاضر در بورس کالای ایران محصول زیره سبز، زعفران و پسته در قالب قرارداد آتی معامله می‌شود. این در حالی است که در آینده با ایجاد شرایط مطلوب محصولات دیگر نیز می‌توانند در بازار آتی معامله شوند. درصورتی‌که دارایی موردنظر در قرارداد، کالا باشد، لازم است که شرایط قابل‌قبول کالا توسط بورس تعیین شود. دلیل این امر آن است که کالاهای مختلف با شرایط کمی و کیفی متفاوت ممکن است در بازار موجود باشد.

بازار آتی و Futures چیست؟ نگاهی به بازار جذاب دنیای ارزها

ارزهای دیجیتال دارایی بسیار ارزشمندی هستند که قیمت آن‌ها به طور مداوم بازار آتی ارز چیست؟ در حال تغییر است. وجود این ویژگی در ارزهای دیجیتال به تریدر ها اجازه می‌دهد تا از انواع معاملات پیشرفته و معاملاتی که معمولاً در خرید و فروش دارایی‌های بار ارزش فیزیکی انجام می‌گیرند، برای کسب سود از بازار رمزارزها استفاده کنند. قراردادهای آتی یکی از روش‌های پیشرفته ‌ترید ارز دیجیتال است که در بازار آتی و Futures انجام می‌گیرد. در ادامه با نوبیتکس همراه باشید تا بیشتر با این بازار و نحوه کسب سود از آن آشنا شویم.

قرارداد آتی یا future contract چیست؟ معامله‌ای پرسود برای تریدرها

قبل از اینکه به معرفی بازار آتی و futures بپردازیم بهتر است ابتدا با قراردادهای آتی آشنا شویم. قراردادهای آتی یا قراردادهای سلف، در بورس یا معماملات روزمره مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قرار دادها سه ویژگی دارند:

• سر رسید آن‌ها در زمان مشخصی در آینده است
• فروشنده و خریدار ملزم به خرید و فروش یک دارایی با قیمت مشخص در آینده هستند
• هزینه خرید در زمان عقد قرار داد پرداخت می‌شود اما دارایی تا زمان سر رسید تحویل نمی‌شود

بنابراین می‌توان گفت در قرار دادهای آتی، خریدار و فروشنده بر روی فروش یا خرید یک دارایی با قیمت مشخص در آینده توافق می‌کنند. در زمان عقد قرار داد، خریدار موظف به پرداخت هزینه بر اساس قیمت تعیین شده است و فروشنده در زمان سر رسید باید دارایی مورد نظر را به بازار آتی ارز چیست؟ خریدار تحویل دهد.

این نوع از قرار دادها در بورس خصوصاً بورس کالا کاربردهای زیادی دارند.

مزایای قرارداد آتی چیست؟ کاهش ریسک و کسب سود

به طور کلی قراردادهای آتی هم برای خریدار و هم فروشنده سودمند هستند و مزایای زیادی برای هر دو طرف دارند. مهم‌ترین مزیت قراردادهای آتی مصونیت از ریسک (Hedging) است. با استفاده از قراردادهای futures می‌توان ریسک افزایش قیمت در آینده (برای خریدار) و کاهش قیمت در آینده (برای فروشنده) را تا حد زیادی پوشش داد.

کاهش ریسک و تأمین هزینه‌های جاری تولید

برای مثال فرض کنید که قیمت یک تن فولاد در حال حاضر ۲۰۰ دلار است و یک کارخانه در ۶ ماه آینده به صد تن فولاد نیاز دارد. اگر این کارخانه تشخیص دهد در آینده ممکن است قیمت فولاد افزایش پیدا کند، همین امروز سفارش صد تن فولاد را با قیمت ۲۰ هزار دلار ثبت می‌کند و هزینه آن را می‌پردازد. کارخانه تولید فولاد نیز تشخیص می‌دهد که ممکن است در آینده قیمت فولاد کاهش پیدا کند و بهتر است با قیمت امروز قراداد فروش را امضا کند. علاوه برآن می‌تواند با فروش فولاد پیش از تولید، هزینه تولید آن را دریافت کند و ۶ ماه بعد سفارش را تحویل دهد.

در این مثال، قرارداد آتی بهترین گزینه برای کاهش ریسک برای فروشنده و خریدار محسوب می شود.

کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت

از طرف دیگر، از طریق قرار دادهای آتی می‌توان بدون در اختیار داشتن کالا یا نیاز به هزینه برای ذخیره آن، تنها از طریق خرید و فروش قرارداد یا سفته بازی، سود بالایی کسب کرد. برای مثال فرض کنید که قیمت یک بشکه نفت در حال حاضر ۳۵ دلار است. معامله گران با پیش بینی قیمت نفت در آینده، بدون تحویل گرفتن نفت اقدام به خرید آن می‌کنند. در صورتی که پیش بینی درست از آب دربیاید و قبل از موعد سررسید قراردادآتی، قیمت نفت برای مثال به ۵۰ دلار رسیده باشد، خریدار با فروش قرارداد به فرد دیگری ۱۵ دلار برای هر بشکه نفت سود خواهد کرد.

بازار آتی و Futures؛ خرید و فروش ارز دیجیتال بر اساس قیمت آینده

تا اینجا با قراردادهای آتی در دنیای واقعی آشنا شدیم. حالا نوبت آن است که وارد بازار بازار آتی و Futures در ارزهای دیجیتال شویم. قراردادی‌های آتی بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال از لحاظ ماهیت تفاوتی با قراردادهای آتی دیگر ندارند. در اینجا نیز خریدار و فروشنده بر روی خرید و فروش دارایی از نوع ارز دیجیتال در آینده و با قیمت مشخص توافق می‌کنند.

با توجه به تغییر قیمت لحظه ای ارز دیجیتال، این فرصت در اختیار فروشنده و خریدار قرار می‌گیرد تا با استفاده از قرارداد آتی، در بازار Futures رمزارزها معاملات پرسودی را تجربه کند. در بازار بازار آتی ارز چیست؟ ارزهای دیجیتال کالایی تولید نمی‌شود، به همین دلیل هدف از انقعاد قراردادهای آتی بیشتر کسب سود با پیش بینی افزایش قیمت و از نوع سفته بازی است.

تفاوت معاملات بازار آتی و Futures با بازار معاملات اسپات

معاملات اسپات، معاملات معمولی هستند که روزانه انجام می‌دهیم. در این نوع از معامله، خریدار و فروشنده بلافاصله بعد از تعیین قیمت در همان لحظه مقدار مشخصی از دارایی را مبادله می‌کنند. با انجام این معامله خریدار و فروشنده ملزم هستند تا در همان لحظه مبلغ قرار داد را پرداخت یا دارایی مدنظر را تحویل دهند.

در مقابل در معاملات فیوچرز یا آینده، در لحظه بستن قرارداد دارایی معامله نمی‌شود. در یک قرارداد آتی ارز دیجیتال، توافق می‌شود مقدار مشخصی از دارایی دیجیتال، در زمان تعیین شده به عنوان سررسید با قیمت توافق شده مبادله شود. معمولاً در معاملات بازار آتی، ارزهای دیجیتالی را انتخاب می‌کنند که قیمت آن‌ها متغیر باشد. برای مثال قیمت تتر امروز با فردا تفاوت زیادی ندارد و همیشه در حدود ۱ دلار است. اما بیت کوین یا اتریوم فرصت‌های مناسبی برای سرمایه گذاری در بازار آتی را فراهم می‌کنند.

در ظاهر تنها تفاوت این معامله با معامله اسپات، عدم دریافت دارایی دیجیتال در لحظه عقد قرارداد است. اما در واقع حضور در بازار آتی و futures فرصت‌های بسیار بیشتری برای تریدر ها دارد.

مزایایی معاملات بازار آتی نسبت به بازار معاملات اسپات

ابزارهای متعدد مانند اهرم و مارجین به همراه انواع بسیار پیشرفته و متفاوتی از معاملات در بازار آتی و futuers انجام می‌گیرد که در بازار اسپات امکان پذیر نیست. برای مثال شما می‌توانید با پیش بینی قیمت ارزدیجیتال بیت کوین در آیندهT تنها بخشی از قیمت آن را امروز بپردازید و تا ده‌ها برابر از معامله خود سود کنید(اهرم). همچنین امکان خرید و فروش پیش از سر رسید، تعیین حداقل میزان سود یا حداکثر میزان زیان نیز از مزیت‌های معاملات آتی و Futures به حساب می آیند (Stop-Limite).

بازار فیوچرز بایننس، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures رمزارز

بایننس در حال حاضر بزرگترین و مهم‌ترین صرافی ارز دیجیتال بین المللی است. این صرافی بزرگ، بزرگ‌ترین بازار آتی و futures ارزهای دیجیتال نیز به حساب می‌آید. بازار فیوچرز بایننس این فرصت را برای تریدر ها فراهم می‌کند تا با سفارش لانگ (سفارش خرید) یا سفارش شورت (سفارش فروش) سود زیادی کسب کنند.

در بازار فیوچرز بایننس، در واقع تریدر ها در حال پیش بینی قیمت آینده بیت کوین هستند. در بایننس شما می‌توانید از سه طریق خرید و فروش بیت کوین با تتر، خرید و فروش بیت کوین با دلار و خرید و فروش انواع توکن ها یا آلت کوین‌ها با دلار کسب درآمد کنید.

روش اول و دوم تنها در ارز مبادله شده (دلار یا تتر) تفاوت دارند. اهرم تا ۱۲۵ برابر یکی از ویژگی‌های منحصر به فرد بازار آتی Binance است. البته ورود به این بازار نیاز به آموزش و تجربه زیادی در تریدینگ دارد. زیرا احتمال لیکوئید شدن و از دست دادن سرمایه نیز در آن وجود دارد.

در روش سوم شما می‌توانید سفارش لانگ یا شورت انواع کوین‌ها مانند خرید ریپل با اهرم (leverage) قابل افزایش و بدون ریسک لیکوئید شدن سرمایه را تجربه کنید.

مزایای بازار آتی و futures برای رمزارز؛ گسترش بازار و افزایش ارزش دارایی‌های دیجیتال

به طور کلی بازار آتی و معاملات آتی یکی از مهم‌ترین بازارهای جانبی در بازارهای مالی هستند. اینگونه بازارها با جذب سرمایه بیشتر، پیشنهادهای ویژه و سودآوری بالا باعث رشد بازارهای مالی خصوصاً بازار ارزهای دیجیتال می‌شوند. در ادامه به مهمترین مزایای بازار آتی و futures می‌پردازیم.

• قانونی بودن قراردادهای آتی: در آمریکا هنوز قانونی برای ارزهای دیجیتال و معامله آن‌ها وجود ندارد اما قراردادهای آتی کاملاً قانونی هستند و حتی مؤسسات مالی نیز می‌توانند وارد آن شوند. این موضوع می‌تواند پیش زمینه‌ای برای قانونی شدن ارزهای دیجیتال در آینده باشد.
• عدم نیاز به نگه داری ارز دیجیتال: به طور کلی یکی از مزایای قراردادهای آتی و بازار فیوچرز این است که نیازی به نگهداری دارایی‌های خود ندارید. بنابراین نگرانی از این بابت برای تریدرها وجود ندارد.
• افزایش نقد شوندگی: هرچه سرمایه بیشتری وارد بازار ارز بازار آتی ارز چیست؟ دیجیتال شود، نقدشوندگی ارزهای دیجیتال نیز بیشتر خواهد شد.
• جذابیت برای انواع سرمایه گذاران: بسیاری از سرمایه گذاران به معاملات اسپات و تریدهای معمولی علاقه‌ای ندارند. تریدرهای حرفه‌ای و سرمایه گذاران باتجربه بازار فیوچرز را ترجیح می‌دهند.
• کاهش نوسانات: بزرگ شدن بازار و استفاده از قراردادهای آتی که سررسید مشخصی دارند می‌تواند باعث کنترل نوسانات قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

چگونه وارد بازار آتی و futures شویم؟

در حال حاضر صرافی‌های بین المللی زیادی مانند BitMEX و Bakkt در این حوزه فعالیت می‌کنند. با این حال بدون شک Binance بهترین گزینه برای شروع به بازار آتی و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز بایننس و فیوچرز است. برای وارد شدن به بازار فیوچرز باینت قیمتی شود. به این ترتیب امنیت سرمایه گذاری نیز بیشتر خواهد شد.

بازار فیوچرابتدا باید یک اکانت عادی در این صرافی بین المللی داشته باشید. بعد از انجام ثبت نام عادی، با انتخاب گزینه Derivatives (بازار مشتقات) از منو صرافی می‌توانید وارد یکی از سه بازار فیوچرز مبادله بیتکوین-دلار، بیتکوین-تتر و مبادله انواع رمز ارزها با دلار شوید.

برای ایرانی‌ها گزینه بیتکوین-تتر بهترین انتخاب به نظر می‌رسد. شما می‌توانید با خرید تتر از یک صرافی آنلاین معتبر مانند نوبیتکس وارد بازار فیوچرز Binance شوید و از راه ثبت معاملات آتی سود بالایی کسب کنید.

بازار آتی و futures؛ بازار جذابی برای گسترش ارزهای دیجیتال

در این مقاله با بازار آتی و futures و مزایای آن برای تریدرهای ارزهای دیجیتال آشنا شدیم. این بازارها به گسترش ارزهای دیجیتال و ارزشمند شدن این دارایی‌ها کمک زیادی می‌کنند. علاوه براین قراردادهای آتی و معاملات لانگ و شورت می‌توانند گزینه مناسبی برای تریدرهای حرفه‌ای و کسب سود مناسب باشند. شما می‌توانید با مراجعه به صفحه اصلی سایت نوبیتکس و تهیه تتر یا بیت کوین وارد بازارهای آتی بین المللی شوید و یک مسیر جدید درترید را تجربه کنید.

بازار آتی ارز چیست؟

بازار آتی چیست ؟

از مواردی که ذهن بسیاری از سرمایه گذاران و تازه واردان به بازار بورس را به خود مشغول می کند، بازار آتی است. سرمایه گذاران معمولا با نکات و قوانین بازار آتی آشنا نیستند. لذا می بایست تمامی این نکات را بیاموزند تا در بازار آتی ضرر نکنند و بتواند با رعایت قوانین این بازار کسب سود کنند. سررسید قرارداد، اندازه قرارداد، کالای مورد معامله، جریمه عدم ایفای تعهدات یکی از طرفین، ریسک ها و فرصت ها از جمله این مشخصه ها محسوب می شوند .

مقدمه ای در خصوص بازار آتی

بورس به دو نوع اوراق بهادار و بورس کالا تقسیم بندی می گردد. در ادامه می خواهیم به این سوال پاسخ دهیم که بازار آتی چیست؟

جالب است که بدانید، واژه «آتی» به معنای آینده است. بنابراین شما باید قیمت کالا را در آینده پیش بینی و بر اساس آن در زمان حال معامله کنید. اما چگونه؟ با ما همراه باشید تا به تمامی ابهامات و سوالات پاسخ دهیم .

قرارداد آتی چیست؟

برای آنکه بتوان به طور شفاف تری بازار آتی را برای علاقه مندان و سهامداران بازار بورس و سرمایه توضیح دهیم؛ می توان این گونه گفت که بازار آتی یکی از زیر مجموعه های بورس کالا به حساب می آید که معمولا کالاهایی مثل سکه، طلا، زعفران و زیره در آن معامله می شود. قرارداد آتی قراردادی است که طرفین ، کالای مشخصی را برای زمانی مشخص در آینده، با قیمتی مشخص معامله می‏کنند. در این قراردادها خریدار متعهد به دریافت کالا و فروشنده متعهد به تحویل کالا در زمان سررسید می شود .

زمان تحویل، اندازه و میزان کالا، کیفیت کالا و تمام جزییات توسط بورس کالا از پیش برای خریداران و فروشندگان مشخص می شود. خریداران و فروشندگان قراردادهای آتی می توانند با پرداخت مبلغ کمی از ارزش معامله نسبت به خرید یا فروش قطعی آن کالا در آینده اقدام کنند و همین امر ابزاری برای کاهش ریسک به حساب می آید .

با رسیدن زمان تحویل، خریدار کالا را از فروشنده تحویل می گیرد و باقیمانده وجه از حساب خریدار به حساب فروشنده منتقل می شود. اما حتما از خود سوال خواهید کرد که چنین قراردادهایی چه منفعتی دارد و اصولا چرا کالایی را که قصد خرید آن را داریم، باید در یک زمان دیگری خریداری نماییم؟ سوالات متعددی در این زمینه است. ضمن اینکه این نوع از قرارداد ویژگی ها و قوانین خاص خودش را دارد که یک سرمایه گذار حتما می بایست تمامی قوانین رایج در بازار آتی را بداند و سپس وارد چنین معامله ای گردد تا در این بازار پرمنفعت با عدم شناخت کافی متضرر نشود .

این نوع معامله برای افرادی مثل کشاورزان و تولیدکنندگانی که قصد دارند ریسک خود را کم کنند بسیار مفید است. کشاورزی که می خواهد مطمئن شود در فصل برداشت محصول از نوسان قیمت در امان است و کارخانه ای که می خواهد برای برنامه ریزی و بودجه بندی، مقدار و قیمت خریدهای آینده خود را مشخص کند، می توانند از قرارداد آتی آن کالا برای رسیدن به اهداف خود استفاده کنند .

نکات و بازار آتی ارز چیست؟ قوانین رایج در بورس آتی

برای انجام دادن هر معامله ای در بازار آتی قبل از هر چیز می بایست نکات و قوانین رایج در آن را به صورت کامل آموخت تا با بهره مندی از این نکات و قوانین راه خود را در بازار بورس و سرمایه هموار ساخت. تا قبل از این فهمیدیم که قراردادی را قرارداد آتی می گویند که در طی آن فروشنده متعهد و ملتزم می گردد که در سررسیدی معین، مقداری معین از کالای مشخص را به قیمتی مشخص شده به فروش رساند و در مقابل آن خریدار نیز متعهد می گردد که همان کالای مذکور را با همان مشخصات توافق شده در سررسید معین خریداری نماید . بنابراین هر دو طرف قرارداد می بایست به تعهدات خویش متعهد باشند و مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای بگذارند. البته این مبلغ طبق تغییرات قیمت ممکن است تغییراتی را در خود ببیند ولی آنچه مهم است این مسئله است که دو طرف قرارداد بایستی هر یک مبلغی مشخص را در این اتاق بگذارند تا هر دو خیالشان در انجام معامله راحت و آسوده گردد .

طبق این تعریف چند نکته را در مورد بازار آتی آموختیم. در ادامه توضیحات اجمالی دیگری در خصوص کالای مورد معامله در بازار آتی خواهیم داد. این نکته نیز در بازار آتی بسیار حائز اهمیت است که می بایست در زمان سررسید قرارداد هر دو طرف نسبت به تعهدات خود مقید باشند. حال این سوال پیش می آید اگر یکی از طرفین نسبت به تعهدات خویش وفادار نباشد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ این سوال نیز بایستی به صورت شفاف توضیح داده شود تا در بازار آتی تقریبا به تمامی سوالات و ابهامات پاسخ داده شود و ذهن سرمایه داران در این باب کاملا باز گردد و با دیدی باز وارد معامله گردند. نکته مهمی که هست، بازار آتی برای افراد کم ریست زیاد مناسب نمی باشد .

نماد معاملاتی در بازار آتی به چه صورت است؟

تاریخ سررسید قراردادهای آتی بر روی یک کالا به صورت استاندارد و مشخص توسط بورس تعیین می‌شود و فقط برای سررسیدهای معینی که تعیین شده، امکان انجام معاملات آتی وجود دارد. هر سررسید با یک نماد مشخص در تابلو معاملات نمایش داده می شود. هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است و تمامی نمادهای معاملاتی بایستی به تصویب هیئت پذیرش رسیده باشند . به عنوان مثال نماد معاملاتی SAFME98 نشان دهنده قرارداد آتی زعفران نگین تحویل مهر 98 است .

چه کالا هایی در بازار آتی معامله می شود؟

در حال حاضر در بورس کالای ایران محصولات کشاورزی زعفران و زیره به صورت قراردادهای آتی مورد معامله قرار می گیرند. اندازه هر قرارداد آتی زعفران 100 گرم و زیره 100 کیلوگرم است.به عبارتی با اخذ یک موقعیت در زعفران ، 100 گرم و در زیره 100 کیلوگرم معامله کرد. بازه قیمتی معاملات روزانه در قراردادهای آتی محدود به (۵%±) قیمت تسویه روز معاملاتی قبل است و امکان ثبت سفارش با قیمتی بالاتر و پایین تر از این بازه وجود ندارد

شاخص های بازار آتی

ویژگی های کلی قرارداد آتی به این قرار است :

1. سررسید قرارداد

تاریخ سررسید قرارداد در بازار آتی به صورت استاندارد و توسط بورس کالا تعیین می گردد .

2. اندازه قرارداد

میزان حداقل خرید و فروش است که توسط بورس کالا قبل از بازگشایی سررسید معاملاتی اطلاع رسانی می شود. میزان خرید و فروش می بایست ضرایبی صحیح از اندازه قرارداد باشد .

3. کالای مورد معامله

از ابتدای معاملات آتی تا سال 1397 عمده معاملات بازار آتی مختص سکه بود ولی پس از تعلیق معاملات آتی سکه در سال 97،در حال حاضر معاملات زعفران و زیره سبز در حال انجام است .

اگر یکی از دو طرف قرارداد به تعهدات خویش وفادار نباشد، ملزم به پرداخت جریمه خواهد شد. این جریمه معمولا معادل یک درصد ارزش کل قرارداد طبق قیمت تسویه همان روز معامله در قرارداد آتی است .

02. بازارهای آتی / معاملات

قرارداد آتی، قراردادی است که بر اساس آن فروشنده متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص بفروشد و در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می شود همان کالا با همان مشخصات را در سررسید معین بخرد و برای .

02 . حساب عملیاتی چیست؟

حساب عملیاتی مشتری، حساب بانکی مشتری است که جهت تسویه وجوه توسط اتاق پایاپای مورد استفاده قرار م یگیرد. برای اتخاذ هر قرارداد آتی وجه تضمین اولیه، باید در این حساب موجود باشد. حساب دراختیار بورس، حسابی است که مشتری صرفا ق�.

03 . تسویه روزانه چیست؟

طی عملیات به روز رسانی حسابها، بر مبنای آخرین قیمت تسویه روزانه، سود یا زیان حاصله در اثر اتخاذ قرارداد آتی در طی روز، توسط اتاق پایاپای در پایان جلسه معاملاتی به حساب عملیاتی مشتری واریز یا از آن کسر میشود. دوره تسویه روز.

04 . بازار جبرانی چیست؟

بازار جبرانی در صورتی تشکیل میشود که پس از پایان معاملات روزانه، کارگزار نتواند موقعیت تعهدی باز مشتری را در مهلت مقرر ببندد. در نتیجه، در بازار جبرانی تمام یا بخشی از موقعیت های تعهدی باز مشتری، توسط ناظر بازار به قیمت �.

05 . فرم ثبت سفارش چیست؟

06 . فرم انتقال وجه چیست؟

07 . کال مارجین چیست؟

اگر موجودی حساب شما از حداقل وجه تضمین اولیه (برابر با 70% وجه تضمین اولیه) کمتر شود، کارگزارتان به شما اخطار افزایش وجه خواهد داد و شما باید تا ساعت 11:30 روز بعد موجودی حساب تان را افزایش دهید. در غیر این صورت موقعیت های معام�.

08 . نماد معاملاتی به چه معناست؟

هر نماد معاملاتی متشکل از نام کالا، ماه و سال قرارداد است. نمادهای معاملاتی باید به تصویب هیئت پذیرش برسند. نمادهای معاملاتی قراردادهای آتی سکه طلا براساس سال و ماه قرارداد به صورت زیر خواهد بود.

09 . درخواست کد به معنای چیست؟

افراد حقیقی یا حقوقی برای شروع فعالیت در بازار معاملات قراردادهای آتی، ابتدا باید به یکی از کارگزاران بورس کالا که دارای مجوز معاملاتی قراردادهای آتی باشند، مراجعه کنند مشتریان علاوه برتکمیل فرم درخواست درخواست کد می �.

10 . نحوه محاسبه قیمت تسویه چگونه است؟

قیمت تسویه روزانه میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده، طی نیم ساعت پایانی آخرین جلسه معاملاتی طی آن روز است. چنانچه حجم معاملات انجام شده در نیم ساعت پایانی، کمتر از 20 % حجم کل معاملات همان روز باشد؛ برای محاسبه قیمت تسویه.

11 . فرایند افتتاح حساب و انجام معاملات در معاملات سکه آتی چگونه است؟

پس از افتتاح حساب سرمایه‌گذار فرم‌‌های مربوطه شامل فرم درخواست کد معاملاتی، فرم مشخصات، اقرارنامه و بیانیه ریسک و تعهدنامه را تکمیل و امضاء می‌نماید. کدمعاملاتی آتی سرمایه‌گذار بعد از 48 ساعت کاری فعال شده و وی قادر ب�.

12 . از کجا می توانم اطلاعات زنده و لحظه ای بورس آتی سکه را پیدا کنم؟

این اطلاعات به 3 طریق در دسترس هستند: 1. از طریق صفحه نخست سایت 2. از صفحه اختصاصی مربوط به بورس سکه آتی، که در این صفحه اختصاصی علاوه بر اطلاعات سکه آتی، اطلاعات بازار نقدی سکه و نمودار جامعی جهت قیاس این 2 بازار ارائه می گ�.

13 . مشخصات قرار داد آتی سکه بهار آزادی طرح امام (ره) چه مواردی می باشند؟

14 . انجام معاملات آتی از چه طریق انجام می پذیرد؟

هنگام ثبت سفارش توسط کارگزار، سفارشات مشتریان برا ساس اولویت قیمت و درصورت تساوی قیمتها براساس اولویت زمانی ورود سفارش به سامانه معاملاتی، اجرا میشود قبل از شروع معامله در هر نماد معاملاتی ، در دوره پیش گشایش مشتریان م�.

15 . همگرايي قيمت آتي با قيمت نقدی یعنی چه؟

هرچه به زمان سررسید قرارداد آتی نزدیکتر می شویم، قيمت آتي به سمت قيمت نقدی ميل ميكند و درسر رسيد قرارداد آتي، قيمت آتي با قيمت نقدی تقریباً برابر و يا خيلي نزدیك میشود. براي فهم علت اين موضوع ابتدا فرض ميكنيم، كه قيمت آتي ب.

16 . فرم درخواست انتقال کد معاملاتی قراردادهای آتی چیست؟

17 . اقرارنامه و بیانیه ریسک معاملات آتی چیست؟

18 . لیست کارگزاران دارای مجوز معاملات آتی چیست؟

19 . محاسبه سود و زیان در بازار آتی به چه شکل صورت می پذیرد؟

مثال 1 معاملات یک مشتری در طی پنج روز به شرح زیر میباشد ( اندازه هر قرارداد برابر 5 میباشد)؛ روز اول؛ اخذ 1 موقعیت تعهدی خرید به قیمت 450 محاسبات سود(زیان): مثال 2 معاملات یک مشتری در طی پنج روز به شرح زیر میباشد ( .

20 . ثبت سفارش مشتری چه فرآیند و مراحلی دارد؟

قبل از ثبت سفارشات مشتری در فرمهای ثبت سفارش، کارگزاران می بایست از واریز وجه تضمین اولیه توسط مشتریان، به ازای هر قرارداد آتی اطمینان حاصل نمایند. کارگزاران موظفند کلیه سفارشات هر مشتری را در فرمهای ثبت سفارش که توسط ب�.

21 . درخواست انتقال وجه چگونه صورت می پذیرد؟

اگر مشتری قصد برداشت وجهی از حساب عملیاتی خود را داشته باشد، باید فرم درخواست انتقال وجه را تکمیل و آن را به کارگزاری ارائه کند. انتقال وجه از حساب در اختیار بورس فقط به حساب شخصی ذکر شده در فرم معرفی اطلاعات حساب های بانک.

22 . اخطاریه افزایش وجه تضمین یعنی چی؟

پس از انجام عملیات تسویه روزانه و به روزرسانی حسابها، در صورتیکه مشتری در طی انجام معامله متحمل زیانشده باشد و پس از کسر زیان از حساب عملیاتی، وجه تضمین وی کمتر از حداقل وجه تضمین شود، برای مشتری اخطاریه افزایش وجه تضمین �.

23 . ارائه گواهی آمادگی تحویل به معنای چیست؟

تمامی دارندگان موقعیت تعهدی باز، باید طی مهلت ارائه گواهی آمادگی تحویل(که 2 روز کاری قبل از آخرین روز معاملاتی هر نماد میباشد) توسط کارگزار مربوطه، گواهی آمادگی تحویل را به اتاق پایاپای ارائه کند. درصورتیکه تا پایان مهلت �.

24 . فرآیند تحویل بازار به چه معناست؟

دارندگان موقعیت تعهدی فروش موظند طی روز کاری پس از آخرین روز معاملاتی در زمان مشخص شده، به بانک عامل مراجعه و سکه های خود را به کارشناس مربوطه تحویل دهند. بانک پس از دریافت وجه کارشناسی از مشتری، اقدام به تعیین اصالت و کار�.

25 . فرم درخواست کد مشتریان حقیقی چیست؟

26 . فرآیند انجام معاملات آتی زعفران چگونه است ؟

دریافت کد معاملاتی قراردادهای آتی واریز وجه تضمین اولیه به حساب عملیاتیارائه سفارش خرید و یا فروش به کارگزار مربوطه و اتخاذ موقعیت تعهدی خرید یا فروش در بازار معاملات آتیانجام معاملات روزانه بر روی موقعیت‌های معاملات.

26 . فرم معرفی اطلاعات حسابهای بانکی مشتری چیست؟

به روز رسانی حساب ها چگونه انجام می پذیرد؟

پس از محاسبه قیمت تسویه روزانه، عملیات به روز رسانی حسابها انجام میشود. بدین معنی که تفاوت قیمت تعهد شده در قرارداد آتی با قیمت تسویه روزانه محاسبه شده و متناسب با اندازه قرارداد، توسط اتاق پایاپای به حسا�.

هر گونه کپی برداری از محتوا، تولیدات، شکل و سایر اجزای سایت صرفا با موافقت مکتوب مجاز می باشد