افزایش نقدشوندگی

افزایش نقدشوندگی، از طریق عملیات بازارگردانی در نمادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران

بورس اوراق بهادار تهران در راستای توسعه کیفی بازار و افزایش نقدشوندگی بازار مشتقه، پیشنهادی به‌منظور نحوه انجام بازارگردانی توسط صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی و نصاب‌های مربوطه، تهیه و به سازمان بورس و اوراق بهادار ارسال کرده است.
وحید مطهری‌نیا، سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای نوین مالی با بیان مطلب فوق گفت: یکی از دغدغه‌های همیشگی بورس تهران به‌منظور ایجاد نمادهای جدید در بازار اختیارمعامله این است که کیفیت بازار ایجاد‌شده، علاوه بر کمیت نمادها و یا دارایی‌های پایه ارائه‌شده جهت انجام معاملات مشتقه، باید از حداقل شرایط مطلوب برخوردار باشد.
وی افزود: ایجاد نمادهای اختیار معامله بر روی برخی از دارایی‌های پایه جدید، بعضاً مورد تقاضای فعالان این بازار می‌باشد، اما جهت برآورده‌شدن این خواسته، لازم است در کنار بازگشایی نمادهای جدید به کیفیت معاملات آن نیز توجه شود، درصورتی‌که صرفاً بازگشایی نمادهای مشتقه بر روی دارایی‌های پایه جدید اساس کار قرار گیرد، نمادهای اختیارمعامله مبتنی بر دارایی‌های پایه جدید، پس از بازگشایی مورد معامله قرار نمی‌گیرند و یا حجم معاملات آنها بسیار اندک خواهد بود و این موضوع عملاً تأثیر مثبتی بر بازار مشتقه و کارکردهای آن نخواهد داشت. لذا جهت بازگشایی نمادهای اختیارمعامله در بورس تهران، باید این اطمینان حاصل شود که نمادهای جدید از حجم معاملات معقولی برخوردار خواهند بود. لازم به ذکر است که در حال حاضر، نمادهای اختیار معامله مربوط به دارایی‌های پایه‌ای که دارای حجم معاملات اندک هستند، به‌تدریج با سایر دارایی‌های پایه جایگزین خواهند شد. مطهری نیا یکی از مسائل مهم و مورد نیاز در بازارهای مشتقه را نقدشونده بودن آن عنوان کرد و اظهار داشت: باید اطمینانی نسبی در افراد فعال بازار وجود داشته باشد که تحت شرایط مختلف بازار و در صورت تمایل، قادر به آفست (of set) موقعیت‌های باز خود با قیمت‌های منصفانه و خروج از بازار خارج خواهند بود. در صورت وجود چنین سطحی از نقدشوندگی، افراد بیشتری جذب بازار مشتقه شده و موجبات توسعه کیفی بازار فراهم خواهد آمد.سرپرست مدیریت عملیات بازار ابزارهای نوین مالی خاطرنشان کرد: بدین منظور و در راستای توسعه کیفی بازار، فراهم کردن شرایط بازارگردانی در بازار اختیار معامله طی ماه‌های گذشته از سوی بورس تهران پیگیری شده و پیشنهادی به‌منظور نحوه انجام بازارگردانی توسط صندوق‌های اختصاصی بازارگردانی و نصاب‌های مربوطه تهیه و به سازمان محترم بورس و اوراق بهادار ارسال شده که در مدیریت مربوطه در حال بررسی است.
وی یادآوری کرد: فرایند انجام بازارگردانی با همکاری شرکت سبدگردان کاریزما، در نمادهای اختیار معامله مربوط به صندوق اهرم (که اخیراً در بورس تهران بازگشایی شده)، در حال انجام بوده و مورد استقبال بازار نیز قرار گرفته است. در نمادهای اختیار معامله مربوط به صندوق اهرمی، بازارگردان با شرایط تعیین‌شده توسط بورس، در حال کمک به بازار و حفظ نقدشوندگی می‌باشد. در رابطه با سایر نمادها نیز تلاش خواهد شد از ظرفیت بازارگردان‌های فعال در بازار سرمایه استفاده شود.
مطهری نیا از دیگر مواردی که بورس تهران با هدف افزایش کیفیت بازار در حال پیگیری آن است، توسعه بازار از طریق تنوع در تاریخ سررسید نمادهای اختیار معامله مبتنی بر یک دارایی پایه را نام برد و تصریح کرد: بدین ترتیب، سرمایه‌گذاران بیشتری می‌توانند به تناسب افق زمانی یا استراتژی معاملاتی خود به بازار وارد شوند، البته تنوع سررسیدها باید بدون ضربه زدن به نقدشوندگی نمادها انجام شود.
وی ادامه داد: در این خصوص گفتنی است که نمادهای اختیار خودرو به‌عنوان نقدشونده‌ترین نماد بازار اختیار معامله ایران، در حال حاضر دارای سه سررسید بوده که به‌تدریج با افزایش مشارکت‌کنندگان بازار و افزایش نقدشوندگی، امکان ارائه ۱۲ سررسید ماهانه تا یک‌سال آتی در این نماد فراهم خواهد شد. این برنامه به‌تدریج بر روی سایر نمادهای دارای نقدشوندگی بالا نیز اجرایی می‌شود. شایان ذکر است: بازار قراردادهای اختیار معامله بورس اوراق بهادار تهران از سال ۱۳۹۵ با همکاری سایر ارکان، راه‌اندازی شد و امروز عنوانبزرگ‌ترین بازار قراردادهای اختیار معامله از لحاظ تعداد دارایی پایه، حجم معاملات روزانه و تنوع سررسیدها را از آن خود کرده است.

افزایش نقدشوندگی بورس

به گزارش اقتصادنیوز ، در معاملات امروز بورس تهران شاخص کل بورس با افزایش 15 افزایش نقدشوندگی هزار و 315 واحدی نسبت به روز یکشنبه به رقم یک میلیون و 433 هزار و 177 واحد رسید.

شاخص هم وزن نیز با رشد 4 هزار و 959 واحدی در سطح 412 هزار و 749 واحدی ایستاد. همچنین شاخص کل فرابورس 140 واحد بالا آمد و در سطح 20 هزار و 449 واحد قرار گرفت.

روز صعود پارس

پس از افزایش سرمایه نماد پارس (شرکت پتروشیمی پارس)، در معاملات امروز قیمت سهام این شرکت رشد 5 درصدی داشت و پس از سهام بیمه ملت که رشد قیمت 15 درصدی داشت، بیشترین رشد روز دوشنبه را داشت.

همچنین در پایان معاملات دوشنبه بیشترین صف خرید بازار به نماد پارس تعلق داشت و ارزش صف خرید آن 203 میلیارد تومان بود. پارس به همراه نماد فولاد بیشترین تاثیر مثبت را در رشد شاخص کل داشتند.

ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی سهام پارس نیز افزایش نقدشوندگی 9.3 میلیارد تومان بود که به معنی ورود 9 میلیارد و 300 میلیون تومان پول حقیقی به این نماد است. علاوه بر این در معاملات سهام پارس 92 درصد خریدها توسط معامله‌گران حقیقی انجام شد.

کاهش خروج پول حقیقی

روز دوشنبه ارزش خالص تغییر مالکیت حقوقی به حقیقی بازار منفی شد و 48 میلیارد تومان پول حقیقی از بورس خارج شد که نسبت به دیروز کاهش 49 درصدی داشته است.

در معاملات امروز بیشترین خروج پول حقیقی برای دومین روز پیاپی به سهام فولاد (شرکت فولاد مبارکه) تعلق داشت که ارزش تغییر مالکیت حقیقی به حقوقی آن 43 میلیارد تومان بود. پس از فولاد، شپنا (شرکت پالایش نفت اصفهان) و وتجارت (بانک تجارت) بیشترین خروج پول حقیقی را داشتند.

نمادهای تاثیرگذار بر شاخص

روز دوشنبه نمادهای کامودیتی‌محور بازار پیشران بازار بودند. نمادهای «فولاد»، «پارس» و «فارس» بیشترین تاثیر را در رشد شاخص کل داشتند. فخوز، رمپنا، شستا و فملی دیگر نمادهای بزرگ بازار بودند که بیشترین تاثیر مثبت را بر شاخص کل داشتند.

همچنین سه نماد «کچاد»، «کگل» و «وامید» نمادهای بزرگ بازار بودند که بیشترین تاثیر منفی را بر شاخص داشتند.

در جدول پرتراکنش‌ترین نمادهای بورس فولاد صدرنشین است و شستا، پترول، خودرو و خساپا در رتبه‌های بعدی هستند. در فرابورس نیز وهامون، دی و لطیف پرتراکنش‌‌ترین نمادها هستند.

رشد قیمت 70 درصد نمادها

در پایان معاملات ‌روز دوشنبه، 342 نماد رشد قیمت داشتند که 242 نماد بورسی و 100 نماد فرابورسی بودند. همچنین 135 نماد کاهش قیمت داشتند که 98 نماد بورسی و 37 نماد فرابورسی بودند. به عبارت دیگر، 70 درصد بازار رشد قیمت داشتند و 27 درصد بازار افت قیمت داشتند.

افزایش نقدشوندگی بورس

امروز ارزش معاملات کل بازار سهام به رقم 24 هزار و 556 میلیارد تومان رسید که نسبت به روز ‌‌یکشنبه 135 درصد افزایش یافته است. سهم معاملات اوراق مشارکت 15 هزار و 315 میلیارد تومان است که 61 درصد کل معاملات را شامل می‌شود.

ارزش معاملات خرد نیز با رشد 12 درصدی نسبت به روز کاری قبل به رقم 7 هزار و 71 میلیارد تومان رسید.

کاهش ارزش مازاد تقاضای بازار

در پایان معاملات امروز ارزش صف‌های خرید نسبت به پایان روز کاری گذشته 12 درصد افت کرد و در رقم 748 میلیارد تومان ایستاد. ارزش صف‌های فروش نیز 16 درصد افزایش یافت و 427 میلیارد تومان شد. بدین ترتیب ارزش مازاد تقاضای بازار در پایان معاملات به 321 میلیارد تومان رسید که نسبت به دیروز کاهش 35 درصدی داشته است.

شرکت پتروشیمی پارس (با نماد معاملاتی پارس) با صف‌ خرید 203 میلیارد تومانی در صدر جدول تقاضای بازار قرار گرفت. پس از پارس، نمادهای وهامون (شرکت سرمایه‌گذاری هامون صبا) و کالا (بورس کالا) بیشترین صف خرید را داشتند.

بیشترین صف فروش نیز به کدما (معدنی دماوند) تعلق داشت که در پایان معاملات صف فروش 83 میلیارد تومانی داشت. پس از کدما، غدام (خوراک دام پارس) و ثالوند (سرمایه‌گذاری مسکن الوند) بیشترین صف فروش را داشتند.

معاملات الگوریتمی؛ افزایش نقدشوندگی و کاهش رفتارهای هیجانی

از مزایای استفاده از معاملات الگوریتمی سرعت عمل بالا در تحلیل و بررسی بازار، حذف احساسات و عواطف انسانی، امکان گرفتن تست و بهینه‌سازی، امکان مقیاس پذیری اکثر استراتژی ها به راحتی، افزودن تمرکز فکری معامله‌گران و کمک به شکل گیری بازار کاراست.

الگوریتم‌ها را می‌توان از منظر کاربرد به چند دسته تقسیم کرد؛ الگوریتم‌های سیگنال که در آن کامپیوتر به سادگی می‌تواند مجموعه‌ای از شرایط مانند اطلاعات تابلو یا اطلاعات تکنیکال و بنیادی سهام را پایش، در صورت تغییر معنادار به کاربر اطلاع‌رسانی یا سیگنال خرید و فروش صادر کند و نوع دوم الگوریتم‌های اجرای معاملات که پس از انتخاب سهام، خرید و فروش با دقت بالا، به‌دور از هیجان و با قیمت مناسب را انجام می‌دهند، مثلا گذاشتن حد سود و ضرر یا گذاشتن سفارشات شرطی و یا خرد کردن سفارش با هدف کاهش تأثیر در بازار و خرید با قیمت پایین‌تر و فروش با قیمت بالاتر. نوع سوم الگوریتم‌های بازارگردانی است که برای افزایش نقدشوندگی، کاهش فاصله خریدار و فروشنده و هزینه معاملات، کاهش نوسانات، افزایش حجم و تعداد معاملات و در نهایت افزایش منافع سرمایه‌گذاران و معامله‌گران خرد استفاده می‌شوند. بازارگردان‌ها معمولا سهامداران عمده، ناشران و صندوق‌هایی هستند که در جهت افزایش نقدشوندگی سهم با هدف افزایش توجه صحیح بازار به سهم و کاهش هزینه سرمایه‌گذاران اقدام به خرید و فروش می‌کنند.
از مزایای استفاده از معاملات الگوریتمی سرعت عمل بالا در تحلیل و بررسی بازار، حذف احساسات و عواطف انسانی، امکان گرفتن تست و بهینه‌سازی، امکان مقیاس پذیری اکثر استراتژی ها به راحتی، افزودن تمرکز فکری معامله‌گران و کمک به شکل گیری بازار کاراست.
معایب استفاده از معاملات الگوریتمی هم اینکه اگر سیستم به‌طور مناسبی آماده نشده و به‌خوبی مورد تست و آزمایش قرار نگرفته باشد، می‌تواند موجب ضرر به سرمایه‌گذار شود بنابراین توصیه می‌شود در این زمینه از شرکت‌های صاحب‌نام و محصولات بسیار تست شده و قدیمی‌تر استفاده شود تا یک محصول استارت‌آپی جدید. گاهی غیرممکن است که قوانین قطعی را در قالب کد درآورد چون توسعه و بهبود سیستم معاملاتی هوشمند را مشکل می‌کند؛ به عنوان مثال آوردن اخبار یا تحلیل های پیچیده فاندمنتال در قالب الگوریتم مشکل است؛ این مهم در سال‌های اخیر توجه دانشمندان در آمریکا به ویژه دانشجویان ریاضی، آمار، کامپیوتر، فیزیک و دیگر رشته‌های مرتبط با این صنعت که به خاطر کسب درآمد و گاه به خاطر چالش‌انگیزی است را به خود جلب کرده است و می‌گویند جلوی رشد علمی این دانشمندان را گرفته است چون می‌خواهند پول در بیاورند! و اگر برای همه نباشد موجب نابرابری در دسترسی به بازار می‌شود.

در ایران اما بهتر است در فاصله ۲ سال از حضور در بازار برای همه در دسترس باشد، برای فعال شدن کامل نیاز به تراکنش و سرعت بالا دارد که فعلا با قوانین موجود در بازار سرمایه‌ کشور امکانش وجود ندارد همچنین مشکلات محدود کننده‌ای مثل دامنه نوسان ، شناور کم، یک طرفه بودن و عمق کم بازار باعث از بین رفتن صرفه استفاده از الگوریتم‌هاست و هزینه سرمایه‌ای بالایی دارد. معمولا برای راه‌اندازی و استفاده از این نوع معاملات هزینه بسیار بالای زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری و تیم هوش مصنوعی و برنامه‌نویس نیاز است.
در حال حاضر افرادی از الگوریتم در معاملات خود استفاده می‌کنند، لزوماً پول‌های بزرگ در اختیار ندارند و حجم معاملاتی که با استفاده از الگوریتم در بازار فعالیت می‌کنند حدود ۲ درصد بیان می‌شود. الگوریتم چیزی به جز ذهنیت سرمایه‌گذاران نیست و معاملات الگوریتمی به تنهایی تأثیری بر روند کلی بازار سرمایه ندارد و آنچه روند کلی این بازار را تعیین می‌کند، پیش‌بینی سرمایه‌گذاران از روند سوددهی سهام و پارامترهای مختلف اقتصادی و مالی است. معاملات الگوریتمی از طرفی باعث افزایش نقدشوندگی بازار و کاهش رفتارهای هیجانی در بازار می‌شود. به عنوان مثال به جای رنج کشیدن یک الگوریتم می‌تواند آرام و با حوصله خرید را انجام دهد یا ابزاری که به سبدگردان داده می‌شود باعث می‌شود بتواند مردم را به‌صورت غیرمستقیم درگیر بازار سرمایه کند و اثر هیجان را کم می‌کند.

اقدام مهم سازمان برای افزایش نقدشوندگی

در این ویدو مصاحبه اختصاصی صدای بورس با رضا نوحی تماشا می‌کنید.

صدای بورس؛ با توجه به اهمیت نقش بازارگردان ها در بورس ایران مصاحبه در استودیو صدای بورس با حضور رضا نوحی انجام شد و این موضوع مورد بررسی قرار گرفت.

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار تشریح کرد: در مورد نقش بازارگردان ها در این بین باید به دستورالعمل فعالیت بازارگردان ها در بورس تهران و فرابورس ایران مطابق با این دستورالعمل صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های تامین سرمایه و دیگر کارگزار معامله گران که دارایی مجوز هستند، می‌توانند اقدام به انجام بازارگدانی کنند.

وی افزود: نکته که باید به آن توجه کرد ایجاد تسریع در فرآیند بازارگردانی است، در این راستا به شرکت های بورس و فرابورس اختیاراتی داده شده است که تعهدات بازارگردانی مربوط به هر نماد را مشخص کنند و متقاضیان ( صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های تامین سرمایه و دیگر کارگزار معامله گر ها) بتوانند اوراق موضوع عملیات بازارگردانی را همراه با درخواستی که به بورس ارائه می‌کنند بر اساس تعهدات مشخص شده از سوی سازمان بپذیرند و در اسرع وقت نسبت به انجام عملیات بازارگردانی اقدام کنند.

نوحی گفت: سه تعهد کلی در ارتباط با بازارگدانی برای هر نماد وجود دارد، حداقل معاملات روزانه( بازارگردان موظف می‌شود سفارش خرید و فروش خود را در سامانه معاملات وارد کند تا زمانی که حداقل معاملات تعهد شده مورد معامله قرار گیرد.)، حداقل سفارش انباشه( در مورد الزام بازارگردان برای ثبت هم زمان سفارش خرید و فروش است به این عنوان که جهت دهنده معاملات نباشد و وظیفه افزایش نقدشوندگی ورقه بهادار را داشته باشد) و دامنه مزنه بازارگردان همزمان این سه تعهد را باید انجام دهد.

مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس و اوراق بهادار در بخش دیگر سخنان خود بیان کرد: انتظار می‌رود با عمیق تر شدن بحث مربوط به بازارگردان ها و فعالیت آنها معملات اوراق بهادار افزایش یابد، نقدشوندگی که مهمترین ویژگی و معیار یک بازار پیشرفته و روبه جلو است بیش از پیش در بازار تجربه کنیم.

جزییاتی بیشتر از جدیدترین عرضه اولیه بورس

وی افزود: هر چه نقدشوندگی بازار بیشتر باشد مزیت برای سرمایه گذاران بیشتر ایجاد می‌شود و آنها با وجود تحلیلی که از ورقه بهادار خود برای خرید و فروش دارند این انتظار را نیز داشته باشند که فارق از قیمت خرید و یا فروش ورقه بهادار مربوطه در زمان تمایل به نقد کردن آن به راحتی اقدام کنند.

نوحی سخنان خود را اینگونه پایان داد: باید خاطرنشان کرد که تعهدات بازارگردان ها هم یک تعهدات مشخص است و نباید انتظار داشت که تعهدات آنها پایان نیابد، چراکه منابع آنها جهت انجام فعالیت بازارگردانی محدود است و باید با مکانیزمی مدیریت شده نسبت به ایفایی تعهدات خود اقدام کنند.

افزایش نقدشوندگی سهام با تغییر دستورالعمل فعالیت بازارگردان‌های بورس

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: با تصویب دستورالعمل جدید بازارگردانی، میزان تعهدات به نقدشوندگی سهام افزایش پیدا می‌کند.

به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مهدی آزادواری دستورالعمل جدید فعالیت بازارگردان‌ها را مورد ارزیابی قرار داد و گفت: با تصویب دستورالعمل جدید بازارگردانی میزان تعهدات به نقدشوندگی سهام افزایش پیدا می کند که این امر به عنوان بهترین مزیت برای بازارگردان ها تلقی می شود؛ چراکه با این اتفاق استراتژی بازارگردانی در سهام با قدرت نقدشوندگی مختلف، متفاوت خواهد شد.

وی با بیان اینکه تا قبل از ایجاد چنین تغییری شاهد وجود چنین مزیت‌هایی در فعالیت بازارگردان ها نبودیم، افزود: از طرف دیگر با این اقدام جدید سازمان بورس، سقف کارمزد بازارگردان ها به نحوه عملکرد آنها گره خورده است که عملکرد آنها به صورت هفتگی توسط بورس‌ها بررسی و نتیجه آن اعلام می‌شود.

آزادواری خاطرنشان کرد: طبق دستورالعمل جدید بازارگردانی، به نوعی بازارگردان‌ها بر اساس عملکردشان رتبه بندی می‌شوند که این امر به دلیل افزایش و تغییر فعالیت شرکت‌ها زمینه شفافیت و ایجاد رقابت این شرکت‌ها فراهم خواهد شد.

وی با بیان اینکه بررسی عملکرد بازارگردان‌ها به صورت هفتگی، باعث تشویق این شرکت‌ها جهت بهبود عملکردشان می شود، گفت: به دنبال این اتفاق شرکت‌های بازارگردانی تلاش می کنند تا ضمن انجام تعهدات خود به بهترین نحو ممکن، میزان تعامل خود را با شرکت های تحت بازارگردانی تا حد امکان افزایش دهند.

این کارشناس بازار سرمایه به دیگر مزیت تغییر دستورالعمل شرکت‌های بازارگردانی اشاره کرد و افزود: نکته مهم دیگر که بسیار به نقدشوندگی سهام کمک خواهد کرد افزایش چهار برابری دامنه نوسان پس از پنج روز قفل شدن سهام در صف خرید یا فروش است که تقاضای آن از طرف بازارگردان مطرح خواهد شد.

وی ادامه داد: این موضوع ایجاب می‌کند تا بازارگردان دارایی کافی را در قالب وجه نقد و سهام در اختیار داشته باشد تا بتواند از این طریق نقش ویژه ای را در نقدشوندگی سهام ایفا کند.

آزادواری به تاثیر تغییر دستورالعمل بازارگردانی و اجرای آن بر معاملات بازار سهام اشاره کرد و افزود: چنانچه این طرح به درستی پیاده و نظرات بازارگردان‌ها در بهبود آن به طور دایم به کار گرفته شود می توان شاهد ایجاد اثرات مناسب آن در کل بازار بود و بازارگردان ها به جایگاه واقعی خود برسند، این اتفاق از جمله مسایلی تلقی می شود که در بورس‌های پیشرفته دنیا از اهمیت بالایی برخوردار هستند.

این کارشناس بازار سرمایه خاطرنشان کرد: نکته مهم تغییر و تصویب دستورالعمل جدید بازارگردان‌ها این است که افزایش نقدشوندگی در ابتدا نحوه ایفای تعهدات در سمت خرید و فروش به طور حتم نباید یکسان باشد، بلکه باید متناسب با وضعیت بازار و روند قیمتی سهم تعیین شود.

وی اظهار کرد: بورس‌ها باید به طور مداوم میزان تعهدات و نحوه عملکرد شرکت ها را متناسب با وضعیت بازار رصد کرده و زمینه تغییر آن را فراهم کنند تا بازارگردان به عنوان نهادی فعال در مسیر حرکت صحیح بازار قرار گیرد، همچنین نباید به هیچ عنوان به عنوان یک مانع منجر به فرار سرمایه گذاران از سهم شود.