مقایسه ارز فیات و رمزارز

ارز فیات (Fiat Currency) چیست و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارد؟

ارز فیات همین اسکناس‌های کاغذی و سکه‌های فلزی است که روزانه در خرید و فروش‌ها از آن‌ها استفاده می‌کنیم، به عنوان پول رایج هر کشوری آن‌ها را می‌شناسیم و با آن‌ها سر و کار داریم. تا چند سال پیش پول فقط به همان شکل سکه و اسکناس وجود داشت و ماهیت آن فیزیکی بود. اما چند وقتی است که پول‌ها با پیدایش ارز دیجیتال شکل ارتباطات مالی تغییر کرده است. حتماً این روزها در اخبار روز و شبکه‌های اجتماعی نام پول‌های دیجیتالی مانند بیت کوین را دیده و شنیده‌اید و در رابطه با تفاوت این پول‌های جدید با اسکناس‌ها و سکه‌های سنتی سوال‌هایی در ذهن‌تان شکل گرفته است.

در این مقاله، ما قصد داریم علاوه‌بر بررسی تاریخچه‌ی پیدایش پول‌های کاغذی، نگاهی نیز به تفاوت‌های آن با ارزهای دیجیتال بیاندازیم. با ما همراه باشید.

ارز فیات چیست؟

ارز فیات یا همان پول بدون پشتوانه (Fiat Currency)،‌ واحد پولی کشورهاست. این ارز برخلاف باورهای رایج مردم که تصور می‌کنند پشتوانه‌ی آن طلا و نقره موجود در خزانه‌داری هر کشور است؛ پشتوانه‌ای ندارد. فیات (Fiat) یک واژه با ریشه‌ی لاتین و به معنای «باید بشود» یا «بگذار بشود» است. اعتبار این پول بسته به ثبات اقتصادی کشور آن و میزان عرضه و تقاضای مردمی است که از آن استفاده می‌کنند. می‌توان گفت این ارزها اعتبار خود را از دولت چاپ کننده‌ی آن می‌گیرند.

ارز فیات هیچ ارزش فیزیکی ندارد و یک تکه کاغذ یا سکه است. این ارزها که همان اسکناس‌ها و سکه‌های رایج امروزی هستند؛ در سراسر جهان برای مبادلات اقتصادی و تجاری،‌ خرید و فروش کالا و سرمایه‌گذاری استفاده می‌شوند. این ارز جایگزینی برای استاندارد طلا و پول کالایی (کالایی اقتصادی که به‌جای پول استفاده می‌شود) بوده است.

مهم‌ترین مشکلی که ارزهای فیات دارند، امکان چاپ بدون محدودیت آن‌‌هاست که منجر به تولید بی‌رویه و افزایش تورم می‌شود.

تاریخچه ارز فیات

در قرن یازدهم و در زمان سیچوآن (Sichuan) در کشور چین، برای اولین بار تصمیم به چاپ پول‌های کاغذی گرفته شد. آن‌ها از این پول‌ها را برای خرید ابریشم، طلا و نقره استفاده می‌کردند.

سپس در دوره کوبلای خان یکی از نوادگان چنگیز مغول در قرن ۱۳، سیستم ارز فیات در سرزمین‌های تحت سلطه‌ی این پادشاه شروع به‌کار کرد. برخی از مورخان هزینه‌های بالای را‌ه‌اندازی این سیستم و ایجاد تورم پس از آن را، دلیل سقوط سلطنت کوبلای خان می‌دانند.

در قرن هفدهم برخی از کشورهای اروپایی مانند اسپانیا، هلند و سوئد، تصمیم به استفاده از ارز فیات گرفتند. اما این سیستم در کشور سوئد موفقیتی نداشت و سیستم مالی این کشور به استاندار نقره روی آورد.

در قرن‌های ۱۸ و ۱۹ به‌تدریج فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی، شروع به استفاده از این سیستم پولی کردند. اما مدتی بعد و در قرن بیستم، ایالات متحده مجدداً به سراغ پول کالایی رفت. این روند تا سال ۱۹۳۳ ادامه داشت. در این سال دولت مبادله‌ی پول‌های کاغذی با طلا و کالاهای دیگر را متوقف ساخت. در نهایت در سال ۱۹۷۱ میلادی، ر‌ئیس‌جمهور وقت ایالات متحده آمریکا پول‌های فیات را به‌طور رسمی جایگزین استاندارد طلا کرد. پس از این تصمیم استفاده از سیستم استاندارد طلا، در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین این سیستم سنتی شد.

چرا پول فیات جایگزین استاندارد طلا شد؟

دولت‌ها در گذشته از طلا به‌عنوان پشتوانه برای پول‌های کاغذی استفاده می‌کردند. در این سیستم با توجه به میزان اندوخته‌ی طلا در خزانه‌ی ملی هر کشور، امکان ورود ارز جدید و تغییر ارزش آن وجود داشت. به‌عبارت دیگر، دولت‌ها فقط متناسب با میزان دخیره‌ی طلا، می‌توانستند ارز جدید تولید و وارد چرخه‌ی اقتصادی کشور کنند و نمی‌توانستند با فاکتورهای اقتصادی دیگر بر روی ارزش پول تاثیر بگذارند.

اما پس از ورود ارز فیات به چرخه‌ی اقتصاد کشورها، مسئولین اقتصادی کنترل بیشتری بر روی میزان تولید ارز جدید و نحوه‌ی ارزش‌گذاری بر روی پول ملی کشور داشتند. این رویه در زمان بحران‌ها و شرایط مختلف اقتصادی، این امکان را به دولت‌مردان و بانک‌های مرکزی هر کشور می‌داد تا با کاهش یا افزایش ارزش پول شرایط را راحت‌تر کنترل کنند.

آن دسته از کارشناسان که موافق استاندارد طلا بودند؛ عقیده داشتند اگر اسکناس پشتوانه‌ی فیزیکی داشته باشد، ثبات بیشتری نیز خواهد داشت.

اما مخالفان استاندارد طلا معتقد بودند که خود فلز طلا نیز هیچ‌گاه ثبات قیمت ندارد و این عدم ثبات بر روی ارزش پول تاثیر منفی خواهد داشت.

مزایای استفاده از ارز فیات

در ادامه به بررسی مزیت‌های پول فیات می‌پردازیم:

کمیاب نمی‌شود: پول‌های کالایی یا ذخایر طلا که در سیستم‌های استاندارد طلا مورد استفاده قرار می‌گیرند، به دلیل اینکه کالا و شئ هستند؛ ممکن است در برهه‌های زمانی خاص نایاب یا کمیاب شوند. اما پول‌های فیات را می‌توان به راحتی و بدون محدودیت تولید کرد.

کم هزینه است: چاپ پول‌های کاغذی بدون پشتوانه بسیار کم هزینه‌تر از ذخیره‌ی طلا است. همچنین تولید این پول‌‌ از پول‌های کالایی نیز هزینه‌ی کم‌تری دارد.

انعطاف‌پذیر است: همان‌طور که قبل‌تر هم توضیح دادیم؛ دولت‌ها و بانک‌های مرکزی در مواقع خاص و در زمان بحران‌های اقتصادی می‌توانند بر روی ارزش پول فیات تاثیر بگذارند.

در مبادلات بین‌المللی کاربردی است: به‌‌دلیل آن‌که بیشتر کشورهای دنیا این پول‌ها را به رسمیت می‌شناسند و فعالیت‌های اقتصادی خود را با ارز فیات انجام می‌دهند؛ مبادلات بین‌المللی با آن‌ها آسان‌تر است.

ذخیره کردن آن آسان‌تر است: پول‌‌های کالایی یا ذخایر طلا و نقره در سیستم‌های استاندارد طلا، نیاز به مکانی امن و مطمئن برای حفظ و نگه‌داری دارند. ذخیره‌ی طلا به‌عنوان پشتوانه‌ی پول ملی یک کشور (خزانه ملی) نیاز به یک سیستم پیچیده‌ی امنیتی دارد. اما پول‌های کاغذی جا و هزینه‌ی کم‌تری نسبت به این ذخایر برای حفظ و نگه‌داری نیاز دارند.

معایب استفاده از ارز فیات

این پول مانند هر جز دیگری از بازار و اقتصاد، چالش‌هایی نیز دارد:

ایجاد تورم: به‌دلیل آن‌که این پول‌ها را می‌توان به‌صورت نامحدود چاپ و تولید کرد؛ امکان ایجاد تورم از این طریق همیشه وجود دارد.

پیشینه بد: چندین حکومت و دولت تا‌کنون با اتکا به ارزهای فیات و تولید بیش ‌از حد آن سرانجام به ورشکستگی اقتصادی و یا از دست دادن قدرت رسیده‌اند. (ورشکستگی دولت زیمباوه در قرن بیست و یکم)

مقایسه ارزهای دیجیتال و ارزهای فیات

ارزهای دیجیتال ماهیت فیزیکی ندارند و قابل رویت نیستند. این پول‌ها در بستر بلاکچین‌ فعالیت می‌کنند و در کیف پول‌های دیجیتالی ذخیره می‌شوند. ارز دیجیتال در دهه ۹۰ میلادی به‌وجود آمد و با معرفی چند نمونه‌ی ناموفق مانند ای گلد و ریزور لیبرتی پا به عرصه‌ی اقتصاد جهان گذاشت. اما در سال ۲۰۰۹ محبوب‌ترین ارز دیجیتالی یا رمزارز جهان یعنی بیت کوین (BTC) به دنیا معرفی شد و تحولی عظیم در دنیای ارزهای دیجیتال ایجاد کرد. بیت کوین و سایر رمزارزها دریچه‌ای تاره به سوی اقتصاد جهانی گشوده‌اند.مقایسه ارز فیات و رمزارز مقایسه ارز فیات و رمزارز

این ارزها تفاوت‌های عمده‌ای با اسکناس‌ها و سکه‌های رایج امروز جهان دارند. در ادامه به بررسی این تفاوت‌‌ها می‌پردازیم.

• تنها وجه اشتراک ارزهای فیات و دیجیتال، نبود پشتوانه‌ی فیزیکی در هر دوی این سیستم‌های پولی است.
• بیشتر رمزارزها در مقدار محدودی تولید می‌شوند و برای تولید محدود آن‌‌ها پروتکل‌های خاص مشخص شده است (هاوینگ بیت کوین). سایر آن‌ها نیز برای کنترل این موضوع پروتکل‌‌هایی را تعیین کرده‌اند که از ایجاد تورم جلوگیری کنند. این امر نقطه‌ی مقابل امکان تولید بی‌رویه ارزهای فیات (عامل اصلی تورم) است.
• برخلاف دلیل پیدایش ارزهای فیات که کنترل بیشتر دولت‌مردان و بانک‌های مرکزی بوده است، کریپتوکارنسی یا رمزارز با هدف عدم تمرکز و کنترل‌زدایی به‌وجود آمده است.
• استفاده از پول فیات بستگی به مرزهای جغرافیایی و پذیرش آن در کشوری دارد که قصد دارید از آن استفاده کنید. اما پول دیجیتالی محدودیت مرزی و جغرافیایی ندارد و در سراسر دنیا قابل استفاده است.
• ارزهای دیجیتال به‌دلیل استفاده از سیستم‌های رمزنگاری در ساختار آن‌ها، امنیت بسیار بالایی دارند و امکان جعل، هک و سرقت آن‌ها بسیار پایین است. اما پول فیات به‌راحتی جعل می‌شود. حساب‌های بانکی که محلی امن برای نگه‌داری آن‌هاست، قابل هک شدن هستند و این پول‌ها همیشه در معرض سرقت قرار دارند.
• مهم‌ترین نکته که تا امروز در رقابت این دو ارز بسیار قابل توجه بوده است؛ میزان بالای پذیرش عمومی ارز فیات در مقایسه با ارز دیجیتال است. افکار عمومی هنوز آن‌چنان که باید و شاید ارزهای دیجیتال را به رسمیت نمی‌شناسد و پول فیات مقبولیت بیشتری دارد.
• مزیت دیگر ارزهای فیات به نسبت نوع دیجیتال آن‌ها، نوسانات پایین است. رمزارزها دنیای پر نوسانی دارند؛ از این رو افراد کم‌تری به سرمایه‌گذاری در این بازار اطمینان می‌کنند.

ارز دیجیتال، پایانی بر جهان پول فیات؟

هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا کرده‌‌اند، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آن‌ها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند؛ هنوز مهم‌ترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آن‌ها ایجاد کرده‌اند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتالی دارند.

زمان زیادی لازم است تا مردم جهان به جای پول‌هایی که قابل لمس هستند، پول‌هایی که فقط کدهای نوشتاری‌اند را بپذیرند. اما آینده‌ی هر دوی این نظام‌های مالی در هاله‌ای از ابهام است و مشخص نیست در سال‌های بعد کفه‌ی ترازوی کدام یک از آن‌ها سنگین‌تر باشد و بتواند بازارهای مالی جهان را تسخیر کند.

پول فیات در قرن دهم از چین سرچشمه گرفت، عمدتاً در سلسله‌های یوان، تانگ، سونگ و مینگ. در سلسله تانگ (۶۱۸-۹۰۷)، تقاضای زیادی برای پول فلزی وجود داشت که بیش از عرضه فلزات گرانبها بود.

به طور سنتی، پول فیات به شکل اسکناس و سکه عرضه می‌شد، اما فناوری کمک می‌کند تا پول فیات فیزیکی را با مدلی مبتنی بر اعتبار تکمیل کنند که در آن مانده‌ها و تراکنش‌ها به صورت دیجیتالی ثبت می‌شوند.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال در این مقاله سوال‌های زیادی را پاسخ خواهد داد . تغییر سیستم های مالی دنیا در گذر زمان و ظهور ارزهای دیجیتال ، چالش های جدیدی در برابر علاقه مندان به دنیای سنتی و مدرنیسم قرار داده است .

پول فیات

پول فیات نوعی از ارز است که توسط دولت ها صادر و توسط مقامات پولی و بانکی آن کشور مثل بانک مرکزی تنظیم ، چاپ و یا ضرب می گردد . ارز مقایسه ارز فیات و رمزارز فیات همان پولی است که مردم به صورت روزمره از آن استفاده می کنند .

ارزش پول فیات به دلیل اینکه مانند گذشته پشتوانه ای مانند طلا یا نقره ندارد ، دولتی است که آنرا صادر کرده است . همچنین ارزش آن به باور ، اعتبار ، پذیرش در استفاده در تراکنش های دو طرف ، حمایت دولت و …. است . ارزش پول فیات از ارتباط مقایسه ارز فیات و رمزارز بین عرضه و تقاضا و ثبات دولت نیز حاصل می گردد .

بیشتر ارزهای کاغذی دنیا مانند : دلار آمریکا ، یورو در اروپا و دیگر ارزهای مهم پول فیات هستند .

ارز فیات می تواند به صورت کاغذی و اسکناس ، به صورت الکترونیکی ، پی پال ، کارت های اعتباری و … باشد .

فیات یک لغت لاتین و به معنی حکم ” باید بشود ” ، ” بگذار بشود ” است .

تاریخچه ارز فیات

در کشور چین حدود قرن یازدهم میلادی و در زمان سیچوآن ، برای اولین بار ، به جهت خرید ابریشم ، نقره و طلا ، تصمیم به چاپ پول کاغذی گرفته شد .

همچنین پس از آن در حوالی قرن سیزدهم و در زمان یکی از نوادگان چنگیز به نام کوبلای خان بود که ارز فیات در سرزمین های تحت سلطه وی شروع به کار کرد . هرچند برخی مورخان معتقند هزینه بالای راه اندازی این سیستم و تورم ناشی از آن باعث سقوط سلطنت کوبلای خان شد .

در قرن هفدهم نیز اروپائیان به این امر روی آوردند . کشورهایی مانند اسپانیا ، هلند و سوئد از ارز فیات استفاده می کردند . عدم موفقیت سوئد در این امر باعث شد درنهایت سیستم مالی این کشور به استاندارد نقره روی گردان شود .

در قرن های 18 و 19 فرانسه و تمام مستعمرات آن و کشورهای آمریکای شمالی به تدریج شروع به استفاده از این سیستم پولی نمودند .

مدتی بعد و در قرن بیستم ، تا سال 1933 ایالات متحده آمریکا مجدد به سمت پول کالایی رفتند . در این سال دولت مبادله پول های کاغذی را با سایر کالاها و طلا متوقف کرد . و نهایتا در سال 1971 رئیس جمهور ایالات متحده “ریچارد نیکسون” پول فیات را رسما جایگزین استاندارد طلا نمود . پس از این تصمیم بود که استاندارد طلا در تمام کشورهای دنیا متوقف شد و ارز فیات جایگزین سیستم پولی سنتی گذشته گردید .

مزایای استفاده از ارز فیات

معایب استفاده از ارز فیات

ارز دیجیتال ، رمز ارز

رمزارز یا ارز دیجیتال : (Cryptocurrency) یکی از مدل های ارز مجازی است که از تکنولژی رمزنگاری در ساخت و طراحی آن استفاده شده و معمولاً به صورت نامتمرکز اداره می‌شود.

رمزارز (یا رمزپول، یا ارز رمزپایه) نوعی پول دیجیتال است . در آن تولید تأیید اصالت تراکنش ها با استفاده از الگوریتم‌های رمزگذاری کنترل می گردد . و معمولاً به‌ صورت نامتمرکز (بدون وابستگی به یک بانک مرکزی) به انجام کار می پردازند . با توجه به تعریف های زیادی که در مورد رمزارزها به وجود آمده این عبارت از نظر حقوقی دقت کافی ندارد .

به دلیل کنترل نامتمرکز ، رمزارزها معمولا مقابل سیستم بانکداری قرار می گیرند . این نامتمرکز بودن در رمزارزها از طریق تکنولژی بلاک چین امکان پذیر شده که خود آن نوعی از دفتر کل توزیع شده است .

اولین کریپتوکارنسی نامتمرکز بیت کوین نام دارد که در سال 2009 توسط ساتوشی ناکاموتو ایجاد و عرضه گردید .

تعریف رمزارز در واژه نامه مریم وبستر :

«هرگونه ارزی که تنها به صورت دیجیتالی وجود دارد . معمولاً صادرکننده یا تنظیم کننده مرکزی ندارد . اما از سامانه توزیع شده برای ذخیره تراکنش‌ها و مدیریت انتشار واحدهای جدید استفاده می‌کند و برای ممانعت از جعل و تراکنش‌های متقلبانه بر رمزنگاری تکیه دارد»

تعریف رمزارز در واژه نامه آکسفورد :

هر گونه سامانه پول الکترونیکی که برای خرید و فروش آنلاین استفاده می‌شود و نیازی به بانک مرکزی نداشته باشد .

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال

پول فیات و مرز ارز روشهایی برای پراخت هستند اما بایکدیگر تفاوتهایی نیز دارند . برخی از تفاوتهای ارزفیات و رمزارز به شرح زیر است .

قانونی بودن

اولین موضوع در مقایسه ارز فیات و رمزارز شکل قانونی بودن آنها می باشد . دولت‌ها ارزهای فیاتی را صادر می‌کنند که توسط بانک مرکزی آن کشور تنظیم گردیده باشد . پول فیات مانند یک مناقصه قانونی است که در بیشتر اوقات به ‌عنوان روش رسمی برای انجام تراکنش‌ها تلقی می‌شوند. دولت‌ها عرضه پول فیات را کنترل می‌کنند و با کنترل سیاست‌های توزیع، ارزش آن‌ها را در زمان‌های مختلف تغییر می‌دهند.

از سوی دیگر رمزارزها اساساً دارایی‌های دیجیتال هستند . به‌عنوان روش تبادلی استفاده می‌شوند که دولت هیچ کنترلی بر روی آن ندارد. خصوصیت غیرمتمرکز بودن آن بدین معنی است که هیچ مقام مرکزی بر روی ارزش آن کنترل و اثر ندارد. برخی از کشورها رمزارزها را ممنوع کرده‌اند . دلیل نگرانی دولتها آن است که از آن‌ها برای فعالیت‌های غیرقانونی مثل تروریسم و پول‌شویی استفاده گردد .

ماهیت فیزیکی

رمزارزها به دلیل اینکه به‌صورت آنلاین و مجازی کار می‌کنند، به شکل فیزیکی قابل لمس نیستند. در عوض ارزهای فیات دارای جنبه فیزیکی هستند و به شکل سکه و اسکناس موجود هستند تا به شکل فیزیکی قابل حس کردن باشند. جنبه فیزیکی پول فیات در حال حاضر چالش‌های بسیاری را با خود به همراه دارد و جابه‌جایی این مقدار عظیم از پول نیز سخت خواهد بود .

جنبه تبادل

مورد کلیدی بعدی در مقایسه ارز فیات و رمزارز این است که رمزارزها به شکل دیجیتالی موجود هستند و توسط کامپیوترها ایجاد می‌شوند و به شکل قطعه کدی خصوصی عمل می‌ نمایند . روش تبادل آن‌ها نیز کاملاً دیجیتال است. در مقابل، پول فیات می‌تواند هم به شکل دیجیتال و هم به شکل فیزیکی مورد استفاده قرار بگیرد. سرویس‌های پرداخت الکترونیک به افراد اجازه انتقال پول فیات را به‌ صورت دیجیتال می‌دهد. همچنین افراد می‌توانند با یکدیگر از این طریق تعامل کنند و پول را به صورت فیزیکی جابه‌جا کنند.

عرضه

یک تفاوت اصلی دیگر در مقایسه ارز فیات و رمزارز در نحوه عرضه است. پول فیات دارای عرضه نامحدود است و این مسئله به این معنی است که مقامات مرکزی هیچ محدودیتی برای تولید پول ندارند. اکثر رمزارزها در عرضه ظرفیتی مشخص دارند و این یعنی مجموعه‌ای مشخص از کوین‌ها برای عرضه وجود دارد. برای مثال، کل تعداد بیت‌کوین‌هایی که عرضه خواهد شد ۲۱ میلیون است. با پول فیات، غیرممکن است که بتوان مقدار پول در گردش را در هر بازه زمانی مشخص کرد ولی با رمزارزها، چنین کاری ممکن است.

ذخیره‌سازی

مجازی بودن رمزارزها به این معنی است که آن‌ها به ‌صورت آنلاین در دسترس هستند. بدین ترتیب در کیف‌پول‌های دیجیتال ذخیره می‌شوند که عموماً با نام کیف‌پول رمزارز شناخته می‌شوند. در حالی ‌که اکثر کیف‌پول‌های دیجیتال مدعی هستند که ذخیره‌سازی امنی ارائه می‌کنند، ولی برخی از آن‌ها هک شده‌اند و باعث شده است افراد دارایی‌های بسیاری را از دست بدهند.

از سوی دیگر تنوع پول فیات به این معنی است که آن را می‌توان به اشکال مختلف ذخیره کرد. برای مثال، فراهم‌کنندگان سرویس‌های پرداخت‌ مثل پی‌پال، به افراد اجازه ذخیره پول فیات به شکل دیجیتال را نیز می‌دهد. بانک‌ها نیز مسئول مراقبت از ارزهای فیزیکی هستند. رمزارزها و پول‌های فیات با ویژگی‌هایی همراه هستند که باعث می‌شود بدون در نظر گرفتن صلاحیت آن‌ها، به آن‌ها به شکل وسیله‌ای برای سواستفاده دولت‌ها نگاه نشود. با این ‌حال، معایبی نیز دارند و در سراسر دنیا مناقشاتی در مورد کاربرد هر یک از این ارزها وجود دارد.

سخن آخر

در مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال می توان گفت : هرچند ارزهای دیجیتال در چند سال اخیر جایگاه مناسبی در اقتصاد جهانی پیدا نموده اند ، اما هنوز هم ارز فیات رایج‌ترین سیستم مالی در دنیاست. دلار، پوند و یورو با توجه به کشورهای چاپ کننده‌ی آن‌ها که همگی اقتصادهای قدرتمندی دارند . هنوز مهم‌ترین رکن فعالیت‌های اقتصادی در گوشه و کنار دنیا هستند. این ارزها هرچند تاریخچه سفیدی ندارند و مشکلات فراوانی تا به اینجا برای کشورهای مختلف و اقتصاد آن‌ها ایجاد کرده‌اند، اما هنوز هم پذیرش عمومی بیشتری نسبت به ارزهای دیجیتال در دنیا وجود دارد .

با این وجود به نظر می رسد زمان زیادی لازم است تا مردم دنیا به جای پولهای فعلی قابل لمس ، پولهایی را که به صورت یک کد نوشتاری تولید می گردند را بپذیرند . به هر حال همچنان آینده هر دوی این نظامهای مالی در پرده ای از ابهام قرار دارد و آینده مشخص خواهد کرد کفه ترازو در سالهای بعد به سمت کدامیک سنگین تر شده و توانایی تسخیر بازار های مالی را بدست می آورند .

ارز فیات چیست؟ مقایسه آن با ارز دیجیتال

به عبارت ساده، ارز فیات پول قانونی است که ارزش آن بیشتر از کالای فیزیکی یا کالایی از دولت صادر کننده آن است. قدرت دولتی که ارزش پول فیات را تعیین می‌کند در این نوع پول مهم و کلیدی است. بیشتر کشورهای جهان از سیستم ارزی فیات برای خرید کالا و خدمات، سرمایه‌گذاری و پس‌انداز استفاده می‌کنند. فیات در تعیین ارزش پول قانونی، جایگزین استاندارد طلا و سایر سیستم‌های مبتنی بر کالا شد.

در این مقاله از تترلند، به بررسی ارز و پول فیات، تاریخچه، نکات مثبت و منفی آن خواهیم پرداخت.

تاریخچه ظهور ارز و پول فیات

ظهور پول فیات قرن‌ها پیش در چین نشات گرفته است. استان چکوان در طی قرن یازدهم اقدام به صدور پول کاغذی کرد. در ابتدا می‌توان آن را با ابریشم، طلا یا نقره عوض کرد. اما سرانجام، کوبلای خان به قدرت رسید و در طول قرن سیزدهم یک سیستم ارزی فیات ایجاد کرد.

پول فیات نیز در قرن هفدهم در اروپا مورد استفاده قرار گرفت و توسط اسپانیا، سوئد و هلند تصویب شد. این سیستم در سوئد یک شکست بود و دولت سرانجام آن را برای استاندارد نقره کنار گذاشت. در طول دو قرن بعدی، فرانسه جدید در کانادا، مستعمرات آمریکا و سپس دولت فدرال ایالات متحده نیز با استفاده از ارزهای فیات آزمایش‌های مختلفی را انجام دادند.

در قرن بیستم، ایالات متحده دوباره به استفاده از ارز مبتنی بر کالا تا حدودی به‌صورت محدود بازگشت. در سال 1933، دولت به کار مبادله پول کاغذی به طلا خاتمه داد. در سال 1972، تحت ریاست جمهوری نیکسون، ایالات متحده استاندارد طلا را به طور کامل کنار گذاشت و به سیستم ارزی فیات روی آورد. این مسئله منجر به استفاده از پول فیات در سراسر جهان شد.

ارز فیات در مقابل استاندارد طلا

سیستم استاندارد طلا اجازه تبدیل اسکناس‌های کاغذی به طلا را می‌داد. در واقع، تمام پول کاغذی توسط مقدار محدودی طلا که در اختیار دولت بود، پشتیبانی می‌شد. بر اساس یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا، دولت‌ها و بانک‌ها تنها در صورت داشتن ارزش مساوی از فروشگاه‌های طلا می‌توانند ارز جدید را به اقتصاد وارد کنند. این سیستم توانایی دولت در ایجاد پول و افزایش ارزش پول آن‌ها را صرفاً براساس عوامل اقتصادی محدود كرد.

از طرف دیگر، تحت سیستم ارزی فیات، پول ممکن است به چیز دیگری تبدیل نشود. با پول فیات، مقامات می‌توانند به طور مستقیم بر ارزش پول خود تأثیر بگذارند و آن را به شرایط اقتصادی گره بزنند. دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کشورهایشان کنترل بسیار بیشتری بر سیستم های ارزی دارند. آن‌ها می‌توانند به رویدادهای مختلف مالی و بحران‌ها با ابزارهای مختلف مانند ایجاد بانک‌داری ذخیره کسری و اجرای تسهیل کمی پاسخ دهند.

مدافعان استاندارد طلا معتقدند که یک سیستم ارزی مبتنی بر کالا از ثبات بیشتری برخوردار است زیرا به‌طور فیزیکی و ارزشمند پشتیبانی می‌شود. طرفداران فیات مخالف این هستند که قیمت طلا جز ثبات نبوده است. در این زمینه، ارزش هر دو ارز مبتنی بر کالا و پول فیات می‌تواند نوسان داشته باشد. اما با وجود یک سیستم ارزی فیات، دولت دارای انعطاف پذیری بیشتری برای اقدام در شرایط اضطراری اقتصادی است.

نکات مثبت و منفی استفاده از پول ارزی فیات

اقتصاددانان و سایر کارشناسان مالی در حمایت از فیات اتفاق نظر ندارند. مدافعان و مخالفان با شور و اشتیاق این سیستم ارزی را مطرح و آن را بررسی می‌کنند.

• کمبود: پول فیات تحت تأثیر کمبود کالای فیزیکی مانند طلا تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول مبتنی بر کالا مقرون به صرفه است.
• پاسخ‌گویی: پول فیات به دولت‌ها و بانک‌های مرکزی آن‌ها انعطاف پذیری در رسیدگی به بحران‌های اقتصادی را می‌دهد.
• تجارت بین‌الملل: پول فیات در کشورهای جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد و آن را به یک نوع ارز قابل قبول برای تجارت بین‌الملل تبدیل می‌کند.
• راحتی: برخلاف طلا، پول فیات به ذخایر فیزیکی متکی نیست که به ذخیره‌سازی، محافظت، نظارت و سایر درخواست‌های پرهزینه احتیاج دارند.
• از نظر تاریخی دارای ریسک: از نظر تاریخی، اجرای سیستم‌های ارزی فیات به طور معمول منجر به سقوط مالی می‌شود، که نشان می‌دهد این سیستم‌ها برخی از ریسک‌ها را به همراه دارند.

ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

پول فیات و ارز پایدار در بازار خرید ارز دیجیتال از این نظر مشترک هستند که هیچ یک از آن‌ها توسط کالای فیزیکی پشتیبانی نمی‌شوند، اما در اینجا شباهت به پایان می‌رسد.

در حالی که پول فیات توسط دولت‌ها و بانک‌های مرکزی کنترل می‌شود، ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال اساساً غیرمتمرکز هستند، که بیشتر به‌دلیل یک دفتر توزیع شده دیجیتال به نام بلاک چین است.

تفاوت قابل توجه دیگر بین این دو سیستم ارزی، نحوه تولید هر یک از این اشکال پول است. بیت کوین، مانند اکثر ارزهای رمزپایه در بازار فروش و یا خرید ارز دیجیتال، یک منبع کنترل شده و محدود دارد.

ارزهای رمزنگاری شده به عنوان یک شکل دیجیتالی از پول، هیچ همتای فیزیکی ندارند و بدون حاشیه هستند و باعث می‌شود محدودیت آن‌ها در معاملات جهانی خرید ارز دیجیتال کمتر باشد. علاوه بر این، معاملات خرید ارز دیجیتال یا فروش آن‌ها برگشت‌پذیر نیستند و ماهیت ارزهای رمزنگاری شده در مقایسه با سیستم فیات، ردیابی را بسیار دشوارتر می‌کند.

قابل ذکر است، بازار ارزهای رمزپایه و خرید ارز دیجیتال کوچک‌تر است و بنابراین از نوسانات بیشتری نسبت به بازارهای سنتی برخوردار است. این احتمالاً یکی از دلایلی است که ممکن است بازار خرید ارز دیجیتال به‌طور کامل و جهانی پذیرفته نشده‌اند، اما با رشد و بلوغ اقتصاد رمزنگاری و بازار خرید ارز دیجیتال، نوسانات احتمالاً کاهش می‌یابد.

جمع‌بندی

آینده هر دو نوع ارز به هیچ وجه قطعی نیست. در حالی‌که ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال هنوز راهی طولانی در پیش دارند و مسلماً با چالش های بیشتری روبرو خواهند شد، تاریخچه پول فیات آسیب‌پذیری این شکل از پول را نشان می‌دهد. این دلیل بزرگی است که بسیاری از مردم در حال بررسی امکان حرکت به سمت سیستم رمز ارز برای معاملات مالی خود هستند. (حداقل در برخی از موارد).

یکی از ایده‌های اصلی ایجاد بیت کوین، ارزهای رمزپایه و بازار خرید ارز دیجیتال، کشف شکل جدیدی از پول است که در شبکه توزیع شده نظیر به نظیر ساخته می‌شود. احتمالاً بیت کوین برای جایگزینی کل سیستم ارزی فیات ایجاد نشده است بلکه برای ارائه یک شبکه اقتصادی جایگزین ایجاد شده است. هنوز هم مطمئناً این پتانسیل را دارد که بتواند یک سیستم مالی بهتر را برای جامعه بهتر ایجاد کند.

مقایسه ارز فیات در مقابل ارز دیجیتال

در دنیای امروزی، با گسترش بیش از پیش ارزهای دیجیتال، می‌توان گفت که مبارزه‌ای بین این ارزها و ارزهای فیات شکل گرفته است. بسیاری از طرفداران ارزهای دیجیتال ادعا می‌کنند که این ارزها، نسبت به ارزهای فیات مزایای بسیاری دارند، البته بسیاری از سرمایه‌گذاران سنتی همچنان به ارزهای دیجیتال بی‌اعتمادند و ارزهای فیات را ترجیح می‌دهند. در این مقاله بررسی می‌کنیم که پول یا ارز فیات، در مقابل ارز دیجیتال چه معایب و مزایایی دارد.

ارز فیات چیست و چه مزایا و معایبی دارد؟

ارز فیات در حقیقت همان واحد پولی است که هر دولت و حکومتی برای کشور خود تعیین می‌کند و اختیار تغییر و مدیریت آن را دارد. ارزش پول فیات فقط به دلیل عرضه و تقاضای مردم، در کنار تعیین و تایید دولت‌ها است؛ بعنوان مثال ریال ایران و دلار آمریکا دو ارز فیات هستند. اما ارز فیات ویژگی‌هایی دارد که معایب و مزایایی را برای آن رقم زده‌اند و در ادامه به توضیح آن‌ها خواهیم پرداخت.

بدون پشتوانه

برای توضیح مفهوم پشتوانه، بد نیست مروری بر تاریخ پول داشته باشیم.

همانطور که می‌دانید بعد از سپری شدن زمان معاملات کالا به کالا، افراد شروع به ضرب سکه با استفاده از طلا، نقره و فلزات گرانبها کردند. اما چندی بعد، اسکناس‌ها اختراع شدند و به‌مرور جای سکه‌های فلزی را گرفتند. در این دوران به‌مرور، سیستم پولی با پشتوانه طلا مورد استفاده قرار گرفت. این بدان معناست که در ازای هر واحد پولی از یک ارز، مقدار مشخصی طلا وجود داشت که قابل معاوضه با آن بود.

وجود پشتوانه برای پول، باعث محدودیت میزان عرضه در آن می‌شد. به‌عنوان مثال اگر قرار باشد برای هر 1000 دلار، با یک انس طلا به‌عنوان پشتوانه وجود داشته باشد، باید دقیقا معادل مجموع دلارهای موجود، طلا وجود داشته و نگهداری شود. به‌دلیل محدود بودن میزان طلای موجود، عرضه پول نیز محدود خواهد شد؛ به همین خاطر چین به عنوان اولین کشور و سپس سایر دولت‌ها به‌مرور، این سیستم پولی را رها کردند.

در سیستم پولی بدون پشتوانه، دولت‌ها اختیار کامل در چاپ و عرضه فیات را دارند و می‌توانند در مواقع خاص، مثل رکودهای اقتصادی، میزان عرضه فیات کشور خود، یا اصطلاحا نقدینگی را تغییر دهند. به همین دلیل است که باتوجه به سیستم مدیریت مالی هر کشور و میزان عرضه یک فیات، نرخ تبدیل دو ارز به یکدیگر ایجاد می‌شود.

این ویژگی فیات، برای دولت‌ها یکی از مزایای آن به‌حساب می‌آید، اما بنابر دلایلی که در ادامه توضیح خواهیم داد نیز، می‌تواند از دید مردم یک عیب تلقی گردد.

عدم محدودیت نقدینگی

نقدینگی در ساده‌ترین تعریف، به سرعت تبدیل شدن یک دارایی به پول نقد گفته می‌شود. اسکناس‌ها، چک‌های روز، سپرده‌های سرمایه‌گذاری بانکی و… نقدینگی کل موجود در یک کشور را تشکیل می‌دهند.

همانطور که گفتیم دولت‌ها اختیار انتشار و چاپ پول فیات را دارند. به‌ همین دلیل، آن‌ها می‌توانند میزان نقدینگی را به دلایل مختلف بالا ببرند. درنتیجه قدرت خرید مردم ابتدا بالا رفته و قیمت اجناس به مرور بالا خواهد رفت، که به این پدیده تورم می‌گوییم.

ممکن است بعضی از دولت‌های فاسد، با سیاست‌های مالی غلط مجبور به چاپ بیش از حد پول شوند و ابر تورم‌ را ایجاد کنند که ارزش دارایی مردم را در مقایسه با سایر واحدهای پولی پایین می‌آورد و به‌مرور یک ارز فیات را تقریبا بی‌‌ارزش می‌سازد.

درنتیجه، این عدم وجود محدودیت برای میزان نقدینگی، یکی از معایب اصلی ارزهای فیات است. اما گاهی اوقات دولت‌ها با استفاده از همین ویژگی، بسیاری از بحران‌های اقتصادی را بهبود می‌‎بخشند. به‌عنوان مثال دولت ایالات متحده آمریکا در سال 2008، با کنترل ارزش واحد پولی خود توانست کشور را از یک رکود اقتصادی شدید نجات دهد. به‌همین دلیل این ویژگی در مواقع خاص ممکن است یک حسن تلقی گردد.

مقایسه پول یا ارز فیات در مقابل ارزهای دیجیتال

درمقابل، ارزهای دیجیتال وجود دارند که شباهت‌ها و تفاوت‌های زیادی با فیات دارند.

پشتوانه: ارزهای دیجیتال نیز، مانند ارزهای فیات، بدون پشتوانه هستند (البته درمورد استیبل‌کوین‌ها این‌طور نیست، اما در این مقاله تمرکز ما بر دیگر ارزهای دیجیتال است). اما نکته اینجاست که تقریبا همه‌ی ارزهای دیجیتال معتبر، مثل بیت کوین، مقدار محدودی برای عرضه کل دارند.

تورم: برخلاف ارزهای فیات، ارزهای دیجیتال با قصد “تمرکززدایی” ایجاد شده‌اند. سرعت و میزان انتشار آن‌ها، محدودیت و قوانین خاص خود را دارد و هیچکس نمی‌تواند میزان عرضه آن‌ها را تغییر دهد. لذا به این دلیل و با وجود پروتکل‌های خاصی که در این ارزها اعمال شده‌اند (مثل هاوینگ بیت کوین) ذات آن‌ها مخالف هرگونه تورم است.

عمومیت: شما با داشتن هر نوع ارز فیات، تنها قادر به انجام معامله در یک محدوده جغرافیایی خاص خواهید بود. اما با داشتن ارزهای دیجیتال، مثل بیت کوین، می‌توانید در سراسر دنیا معامله کنید، چراکه یک واحد پول بین‌المللی است.

امنیت: به دلیل استفاده از رمزنگاری در رمزارزها، می‌توان گفت که سپرده‌ها و تراکنش‌ها با استفاده از رمزارزها، بسیار امن‌تر از فیات هستند و این امنیت، با پیشرفت این تکنولوژی بیشتر نیز خواهد شد. اما درهرصورت فعلا پول فیات در مقابل ارز دیجیتال میزان پذیرش بیشتری دارد.

آیا ارز دیجیتال می تواند جایگزین ارز فیات شود؟

اکثر دولت‌ها در ابتدا با ماهیت ارزهای دیجیتال مخالفت کردند، چراکه هر دولتی ترجیح می‌دهد به‌جای استفاده از یک ارز غیرمتمرکز، از ارزی استفاده کند که بر آن کنترل کامل دارد، می‌تواند استفاده از آن را ردیابی کند و تغییرات لازم را بر آن پیاده سازد.

به همین دلیل حالا دولت‌ها برای بهره بردن از برخی مزایای ارزهای دیجیتال و حفظ کردن مزایای فیات، به CBDCها (ارزهای دیجیتال بانک مرکزی) روی آورده‌اند، که ارزهای دیجیتالی متمرکز با اختیار دولت هستند. لذا از بین رفتن پول فیات کاغذی بسیار محتمل است، اما مسلما جایگزین آن ارزهای دیجیتالی متمرکز خواهند بود؛ البته رمزارزها نیز به‌طور مستقل وجود داشته و احتمالا گسترش آنها نیز روزافزون خواهد بود.

نحوه ارزش‌گذاری: ارزش رمزارز‌ها را میزان عرضه و تقاضا و به طور‌کلی استقبال عمومی از آن معین می‌کند و اعمال سلیقه در آن وجود ندارد. در طرف دیگر ارزش پول‌های فیات بستگی مستقیم به قوانین و بازار دارد و امکان اعمال سلیقه هر چند جزئی در آن وجود دارد.

7 نکته مهم درباره مقایسه ارز دیجیتال با فارکس

تا چند سال پیش، بسیاری از فعالان بازارهای مالی مانند فارکس (Forex) معتقد بودند تب‌وتاب درباره ارزهای دیجیتال خیلی زود فروکش خواهد کرد؛ اما با گذر زمان جایگاه بازار کریپتوکارنسی روزبه‌روز تقویت شد. شرایط به سویی پیش می‌رود که بازار رمزارزها با دیگر بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری مقایسه می‌شود. در این مقاله، قصد داریم به مقایسه ارز دیجیتال با فارکس بپردازیم. به نظر شما، چه تفاوت‌ها و شباهت‌هایی بین این دو بازار وجود دارند؟ تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.

فهرست عناوین مقاله

مقایسه ارز دیجیتال با فارکس

بازار فارکس قدمت زیادی دارد. با وجود این، فرمت امروزی این بازار از سال 1973 میلادی آغاز به کار کرده است. در مقابل، بازار رمزارزها از سال 2009 و با رونمایی از بیت‌کوین فعالیت خود را شروع کرده است. در ادامه، از جنبه‌های گوناگون، به مقایسه فارکس با ارز دیجیتال می‌پردازیم.

تفاوت در ارزهای معاملاتی

اولین و مهم‌ترین تفاوت ارز دیجیتال با فارکس مربوط به نوع ارزهایی است که برای خرید و فروش در اختیار معامله‌گران قرار دارد. در بازار فارکس، معمولاً از جفت ارزهای معاملاتی متشکل از ارزهای فیات رایج کشورهای مختلفی مانند دلار آمریکا، یورو، ین ژاپن و … استفاده می‌شود. در کنار ارزهای فیات پرکاربرد، معامله‌گران بازار فارکس برای خرید و فروش، ارزهای ناشناخته برخی کشورهای دیگر را نیز در اختیار دارند. در واقع، در بازار فارکس معامله‌گران ارزهای فیات را تبادل می‌کنند.

در مقابل، بازار رمزارزها قرار دارد که بیش از یازده هزار ارز دیجیتال مختلف در آن برای خرید و فروش وجود دارد. آمار مربوط به تعداد ارزهای دیجیتال فعال نیز به صورت روزانه تغییر می‌کند. در این بازار جفت ارزهای معاملاتی متشکل از ارزهای دیجیتال است. البته، در برخی از صرافی‌ها خرید و فروش مستقیم ارزهای دیجیتال با استفاده از ارزهای فیات نیز امکان‌پذیر است. همچنین، با اینکه تعداد بسیار زیادی ارز دیجیتال وجود دارد، بخش عمده معاملات این بازار مربوط به رمزارزهایی مانند بیت‌کوین و اتریوم است. بدیهی است رصد و پیگیری تعداد بی‌شمار ارزهای دیجیتال موجود، از عهده معامله‌گران بازار رمزارزها خارج است.

قیمت‌گذاری مبتنی بر عرضه و تقاضا

در هر دو بازار مالی، قیمت‌ها بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود. با وجود این، تفاوت‌های مهمی از نظر ماهیت بین دارایی‌های موجود در این بازارها وجود دارد. ارزهای فیات پشتوانه دولت‌ها را دارند. این ارزها به‌عنوان دارایی‌های قانونی در کشورهای مختلف برای خرید و فروش در دست مردم‌اند. در مقابل، ارزهای دیجیتال به‌هیچ‌وجه کارکرد مشابهی ندارند. فقط تعداد محدودی از کشورها اجازه می‌دهند کالاها با استفاده از ارزهای دیجیتال خرید و فروش شوند؛ آن هم به‌طور محدود، صرفاً برای ارزهایی مانند بیت‌کوین این امکان برقرار است.

دولت‌ها و به طور خاص بانک‌های مرکزی، وظیفه حفظ ارزش پول ملی کشور خود را بر عهده دارند؛ به همین دلیل، نقش فعالی در نظام عرضه و تقاضای ارزهای فیات ایفا می‌کنند. چنین دخالتی به‌هیچ‌وجه برای بازار ارزهای دیجیتال رخ نمی‌دهد.

تفاوت در حجم معاملات

موضوع مهم دیگر در مقایسه مقایسه ارز فیات و رمزارز ارز دیجیتال با فارکس، مربوط به حجم معاملات در این دو بازار است. بین این دو بازار از حیث حجم معاملات، تفاوت بسیار زیاد و معناداری وجود دارد. در سال 2022، ارزش کل بازار فارکس حدود 2/409 کوادریلیون برآورد می‌شود. علاوه بر آن، میانگین حجم معاملات روزانه در این بازار نیز به بیش از 6/6 تریلیون دلار می‌رسد. این اعداد به‌خوبی نشان می‌دهند که بازار فارکس شاخص نقدشوندگی بسیار مطلوبی دارد.

در مقابل، بازار رمزارزها قرار دارد. در سال 2021 که قیمت‌ها در این بازار کاملاً صعودی بود، بیت‌کوین به سقف تاریخی خود، یعنی حدود 69 هزار دلار رسید. با توجه به اینکه دامیننس بیت کوین حدود 45 درصد است، ارزش بازار کریپتوکارنسی در سال 2021، به بالاترین سطح خود، یعنی حدود دو تریلیون دلار رسید، اما پس از آن، بیت‌کوین افت قیمت شدیدی داشت. این روزها که در میانه سال 2022 قرار داریم، بیت‌کوین حدود 20 هزار دلار معامله می‌شود. ارزش کل بازار رمزارزها نیز با افت چشمگیری به حدود یک تریلیون دلار رسیده است.

تفاوت در میزان نوسانات بازار

نوسانات قیمت جزو جدایی‌ناپذیر بازارهای مالی به شمار می‌رود. با وجود این، برای مقایسه فارکس با ارز دیجیتال، باید حتماً این موضوع مهم را نیز بررسی کنیم. تفاوت دو بازار از این حیث روی کیفیت مدیریت سرمایه در آن‌ها بسیار تأثیرگذار است. نوسانات قیمت در بازار رمزارزها بسیار زیاد است. برای مثال، بیت‌کوین را در نظر بگیرید. در ابتدای سال 2021، قیمت آن حدود 29 هزار دلار بود. تا قبل از ماه پایانی سال 2021، قیمت آن به حدود 69 هزار دلار رسید و پس از آن در سقوطی بزرگ، به حدود 20 هزار دلار رسیده است. این میزان تغییرات قیمت آن هم برای بزرگ‌ترین ارز دیجیتال، به‌خوبی نشان‌دهنده وضعیت پرتلاطم بازار رمزارزهاست.

در مقابل، بازار فارکس قرار دارد. ثبات قیمت در بازار فارکس برای جفت ارزهای معاملاتی اصلی به‌مراتب بیشتر است. تغییرات قیمت در این بازار رخ می‌دهد؛ اما به‌هیچ‌وجه نمی‌توان آن را با نوسانات بیش از حد بازار رمزارزها مقایسه کرد. دلیل اصلی این موضوع را نیز می‌توان در حجم بالای بازار فارکس جست‌وجو کرد. برای ایجاد تغییر قیمت در یک جفت ارز معاملاتی در بازار فارکس باید حجم بسیار زیادی پول جابه‌جا شود. تغییرات قیمت شدید در بازار فارکس فقط برای جفت ارزهای معاملاتی حاشیه‌ای رخ می‌دهد.

تفاوت در زمان فعالیت

نکته مهم دیگر در مقایسه ارز دیجیتال با فارکس، بررسی زمان فعالیت این دو بازار است. بازار رمزارزها 24ساعته در هفت روز هفته بدون تعطیلی در اختیار معامله‌گران از سراسر دنیا قرار دارد. این در حالی است که بازار فارکس فقط از روز دوشنبه تا جمعه هر هفته، 24 ساعته در دسترس است.

بازیگران اصلی و تأثیرگذار در فارکس، عمدتاً سازمان‌ها و شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند. شاید اصلی‌ترین دلیل تعطیلی بازار فارکس در پایان هر هفته، همین مسئله باشد. درحالی‌که بازیگران اصلی در بازار رمزارزها شرکت‌های کوچک و افراد سرمایه‌دار هستند. البته، در صورت فراگیر شدن و توسعه بیشتر این بازار، احتمالاً شرکت‌های سرمایه‌گذاری بزرگ کنترل بازار رمزارزها را نیز در اختیار می‌گیرند.

تفاوت در قوانین و مقررات

به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، یکی از مهم‌ترین موضوعات در مقایسه بازار ارز دیجیتال با فارکس، به موضوع قوانین نظارتی برمی‌گردد. فارکس بازار مالی توسعه‌یافته‌ای است که به‌شدت تحت نظارت سازمان‌های رگوله قرار دارد. درباره مفهوم رگوله در مقاله جداگانه‌ای بحث کرده‌ایم که برای مطالعه بیشتر می‌توانید به آن مقاله مراجعه کنید. نظارت‌ها در بازار فارکس سبب کاهش چشمگیر کلاهبرداری‌ها و خطرات امنیتی شده است.

در مقابل، بازار ارزهای دیجیتال تقریباً رها و بدون نظارت است. دولت‌ها در کشورهای مختلف هنوز موفق نشده‌اند برای این بازار قوانین و چارچوب‌های نظارتی روشن و مشخصی وضع کنند. معامله‌گران در بستر صرافی‌های متمرکز یا غیرمتمرکز به‌طور مستقیم و بدون نظارت، با یکدیگر وارد معامله می‌شوند. همین موضوع سبب شده است معامله‌گران این بازار به‌شدت در معرض خطر کلاهبرداری و حمله‌های هکری قرار داشته باشند. کافی است جست‌وجوی ساده‌ای درباره کلاهبرداری‌های سال‌های اخیر در این بازار انجام دهید تا به اهمیت این موضوع پی ببرید.

به وجه مقایسه ارز فیات و رمزارز منفی نبود نظارت در بازار رمزارزها اشاره کردیم، اما نباید به‌راحتی از وجوه مثبت این موضوع بگذریم. شاید اگر آزادی عمل در بازار رمزارزها وجود نداشت، امروز شاهد این میزان از توسعه و نوآوری در این بازار نبودیم. حذف شدن واسطه‌ها در بازار رمزارزها زمینه بروز خلاقیت را فراهم کرده است. همین موضوع به‌ظاهرساده، بسیاری از صاحبان ایده و علاقه‌مندان به فناوری را به سمت بازار کریپتوکارنسی کشانده است.

ابزارهای تحلیلی فارکس و ارز دیجیتال

تحلیل تکنیکال و فاندامنتال در هر دو بازار فارکس و ارز دیجیتال قابل استفاده است. اگر با تفاوت تحلیل تکنیکال و فاندامنتال آشنایی ندارید، توصیه می‌کنیم مقاله‌ای را که در این زمینه در سایت کلینیک سرمایه منتشر شده است، مطالعه کنید. البته باید اشاره کنیم که تأثیرپذیری بازار رمزارزها از اخبار کلان اقتصادی در گذشته چندان روشن و مشخص نبود. در سال‌های گذشته، این بازار پخته‌تر شده است و در مقابل وقایع اقتصادی مهم در دنیا، رفتارهای قابل پیش‌بینی نشان می‌دهد؛ به همین دلیل، می‌توان ادعا کرد بازار رمزارزها در مسیر توسعه و ثبات گام برمی‌دارد.

کلام پایانی

در این مقاله به مقایسه ارز دیجیتال با فارکس پرداختیم. به نظر شما، با افزایش محبوبیت بازار رمزارزها در سال‌های اخیر، فعالان بازار فارکس به سمت کریپتوکارنسی متمایل شده‌اند؟ با توجه به شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که برشمردیم، لازم است معامله‌گران فقط یکی از آن دو را انتخاب کنند؟ به نظر می‌رسد می‌توان از ظرفیت هر دو بازار برای استفاده حداکثری از فرصت‌های سودآور در بازارهای مالی استفاده کرد. پیشنهاد شما چیست؟ تجربیات خود را از فعالیت در این دو بازار با ما در میان بگذارید.