تفاوت بورس ایران و آمریکا

مقالات ISI بازارهای سهام آمریکا : 102 مقاله انگلیسی + ترجمه فارسی

در مارچ 1792، بیست و چهار نفر از بازرگانان سرشناس شهر نیویورک در هتلی به نام کورس دور هم آمدند تا در مورد سامان بخشیدن به بازار اوراق بهادار و کوتاه کردن دست رقبای خود از این بازار صحبت کنند. حاصل این نشست معاهده‌ای به نام "باتن وود" بود که به امضای تمام این بازرگان‌ها رسید. بر اساس این معاهده افراد امضا کننده تنها می‌توانستند با یکدیگر اوراق بهادار خرید و فروش کنند و از شرکت در بازارهای دیگر اوراق بهادار خودداری کنند. وال استریت (Wall Street) نام خیابانی در بخش جنوبی جزیره منهتن در ایالت نیویورک آمریکا است. در طول چند قرن اخیر این نام به نماد بازارهای مالی آمریکا و جهان تبدیل شده‌است. خیابان وال استریت در جزیره منهتن در ایالت نیویورک بین منطقه برادوی (Broadway) و ایست ریور (East River) قرار دارد. بازار بورس نیویورک بزرگترین بازار داد و ستد بورس اوراق بهادار، در این خیابان واقع شده‌است. همچنین بازار بورس نزدک، بازار بورس آمریکا یا AMEX و بازار بورس تجاری نیویورک (NYMEX) در وال استریت قرار دارند.

در این صفحه، تعداد 102 مقاله انگلیسی از ژورنال ها و مجلات معتبر پایگاه ساینس دایرکت (ScienceDirect) درباره موضوع بازارهای سهام آمریکا آرشیو شده است که شما می توانید مقالات مورد نظر خود را بر اساس سال انتشار، موضوع مقاله، وضعیت ترجمه و تعداد صفحات، انتخاب نموده و دانلود فرمایید.
در صورتی که مقاله لاتین مورد نظر شما تا کنون به زبان فارسی ترجمه نشده باشد، واحد ترجمه پایگاه ISI Articles با همکاری تنی چند از اساتید و مترجمان با سابقه، آمادگی دارد آن را در اسرع وقت و با کیفیت مطلوب برای شما ترجمه نماید.

سرمایه گذاری در بورس آمریکا چگونه است؟

چگونه در بورس آمریکا سرمایه گذاری کنیم؟

سرمایه گذاری در بورس آمریکا :: روش های سرمایه گذاری در دنیای امروز با گذشته تفاوت های بسیاری کرده است. مردم عصر حاضر به دنبال خرید خانه و طلا نیستند و دوست دارند به روش های دیگری سرمایه گذاری کنند.

یکی از طرقی که می توان به وسیله آن سرمایه گذاری کرد و سودی مازاد به دست آورد، بورس است. البته این نکته باید تذکر داده شود که بدون داشتن اطلاعات و دانش کافی به هیچ عنوان نباید به این بازار ورود پیدا کرد.

از جمله مهم ترین نکاتی که افراد حرفه ای در این زمینه گوشزد می کنند، استفاده از پولی است که تفاوت بورس ایران و آمریکا شما پس اندازه کرده اید و می دانید ممکن است به آن نیاز پیدا نکنید. بنابراین سعی نکنید برای آنکه به هر طریقی وارد بورس شده و از آن منفعتی کسب کنید، دست به انجام کارهایی مانند فروش خانه و ماشین دست بزنید.

اگر سعی کنید در زمینه بورس، به یک فرد حرفه ای تبدیل شوید و با انجام تحلیل های منطقی و واقعی به پیش بروید، این امکان برایتان فراهم خواهد شد که در بورس کشورهای دیگر مانند آمریکا نیز سرمایه گذاری کنید.

شاید برای عده ای این جمله تعجب آور باشد که آیا فردی که در ایران ساکن تفاوت بورس ایران و آمریکا است، می تواند در کشورهای دیگر نیز بدین شکل سرمایه گذاری با سود بالا کند. پاسخ این سوال، آری است. اما همان طور که بالاتر نیز اشاره کردیم، این امر مستلزم آن است که شما به خوبی دانش خود را در این زمینه افزایش دهید و با دانش کافی به خرید و فروش سهام دست بزنید.

در این مقاله از سرمایه سازی قصد داریم تا اطلاعاتی در مورد چگونگی سرمایه گذاری در بورس آمریکا را در اختیار شما قرار دهیم تا اگر تمایل داشتید به این بازار نیز ورود پیدا کرده و درآمد خود را افزایش دهید.

آیا سرمایه گذاری در بورس آمریکا کار راحتی است؟

متاسفانه به دلیل تحریم هایی که در مورد کشور ایران انجام شده است، خرید سهام در آمریکا کار ساده و راحتی نیست و پیچیدگی های زیادی دارد. البته این جمله به این معنی نیست که شما نمی توانید در بورس این کشور سرمایه گذاری کرده و سهامی را خرید و فروش کنید.

هر کاری برای شروع و ادامه طولانی مدت، نیاز به تجربه و تخصص کافی دارد. این قضیه در مورد بورس اهمیت بیشتری دارد. زیرا ممکن است در اثر ناآگاهی، یک سهم در زمانی که نباید، خریداری شود و بعد از آن به دلیل افت قیمت ها، تنها چیزی که نصب سرمایه گذار می شود، ضررهای مالی باشد.

پس برای آنکه بتوانید در این بازار بورس آمریکا دست به خرید و فروش سهام بزنید، ابتدا باید تجربه خود را با کارکردن در بورس داخلی بالا ببرید و سپس با انجام با استفاده از راه هایی موجود، به سراغ بورس این کشور رفته، در آن سرمایه گذاری کرده و سودهای هنگفتی بدست آورید.

چگونه می توان در بازار بورس آمریکا سرمایه گذاری کرد؟

اولین کاری که باید انجام دهید تا بتوانید در بازار بورس آمریکا سرمایه گذاری کنید، باز کردن یک حساب بین المللی است. شما بدون این حساب به هیچ عنوان نمی توانید در این بازار خرید و فروش سهام را انجام دهید.

اما حسابی که شما برای انجام فعالیت هایتان در بورس انتخاب کرده اید، باید دارای شرایط و قوانینی باشد. برای مثال این حساب باید مستقیما به تفاوت بورس ایران و آمریکا مستر کارت و ویزا کارتتان متصل باشد. این مساله برای کسانی که در کشور ایران و کره شمالی اقامت دارند، کار سختی است. زیرا این دو کشور تحت تحریم های بسیار سختی قرار دارند.

بعد از طی این مراحل و باز کردن حساب، باید بتوانید در یکی از کارگزاری هایی که کاملا قانونی در حال فعالیت در این حوزه هستند را انتخاب کنید و در آن یک حساب افتتاح کنید.

متاسفانه در این مرحله نیز شما با مشکل دیگری رو به رو خواهید شد. بسیار از کارگزاری هایی که در خارج از کشور کار می کنند، وارد معامله با ایرانی ها نشده و به همین دلیل شاید این مرحله سخت ترین و مشکل ترین گامی باشد که شما برای سرمایه گذاری در بورس آمریکا باید آن را پشت سر بگذارید.

بعد از پیدا کردن یک کارگزاری مطمئن، باید در مورد شرکتی که قصد دارید با آن سرمایه گذاری در بورس آمریکا را تجربه کنید، اطلاعات و دیتای کافی به دست آورید. قبل از هر گونه اقدامی باید به خوبی به زیر و بم های تحلیل های تکنیکال و سایر موارد آشنایی پیدا کرده و سپس با مشورت، سهام یک یا چند شرکت را خریداری کنید.

باز هم تاکید می کنیم که بدون اطلاعات در هیچ بورسی چه داخلی و چه خارجی سرمایه گذاری نکنید. چون بدون شک متحمل ضررهای مالی فراوان خواهید شد.پیشنهاد می کنیم برای اینکه با دیدی باز نسبت به سرمایه گذاری اقدام کنید حتما مقاله کجا سرمایه گذاری کنیم را مطالعه کنید.

بازارهای سرمایه گذاری آمریکا

چندین بازار بورس در آمریکا وجود دارد که شما می توانید یکی از آنها را انتخاب کرده و سرمایه گذاری نمایید. در این قسمت بازارهای مالی که می توانید در آنها سرمایه گذاری کنید را به شما معرفی می کنیم.

بورس NYSE

بورس NYSE، بورس نیویورک تفاوت بورس ایران و آمریکا است و از نظر معاملاتی که در آن انجام می شود و هم چنین ارزش معاملات در سطح بالایی قرار دارد و بزرگترین بازار معامله ای آمریکا محسوب می شود.

15 شرکت مطرح در آمریکا را در نظر آورید. از این تعداد شرکت ها و کمپانی هایی که رتبه یک تا پنج را دارند، در بازار بورسی به نام نزدک و سهام 5 شرکت بعدی در این بازار ارائه می شود.

بازار نزدک

از دیگر بازارهای سهام موجود در آمریکا که اعتبار و ارزش زیادی دارد، بازار نزدک است. برخی شرکت های مطرح در دنیا مانند اپل در این بازار عرضه سهام دارند. یکی از دلایلی که باعث شده اغلب افراد در این بازار سرمایه گذاری کنند، وجود کمپانی های معروف و مشهور در نزدک است.

بازار فارکس

بزرگی که بازار فارکس در آمریکا از آن خود کرده است، غیر قابل تصور است. روزانه حجم بالایی از معاملات در این بازار صورت می گیرد. اما چه چیزی باعث شده این بازار وسعتی در این حد و اندازه پیدا کند؟

در بازار فارکس، ارزها مبادله می شوند و سودی که نصیب معامله گران می شود، از مبادلاتی است که بدین شکل صورت می گیرد. این بازار هم به شما فرصت می دهد تا سرمایه گذاری کنید و هم می توانید در آن به خرید و فروش ارز بپردازید و از این دو طریق سود زیادی به دست آورید.

مشکلات سرمایه گذاری در بورس آمریکا

علاوه بر مشکلاتی که به هنگام باز کردن حساب بر سر راه علاقه مندن به سرمایه گذاری در بورس وجود دارد، در ادامه نیز ممکن است مسائلی مشاهده شود. ایرانی ها توسط کشور آمریکا تحریم شده اند و اجازه ندارند تا در بازارهای بورس این کشور سرمایه گذاری کنند.

مشکل دیگر نیز به قوانین داخلی کشور بر می گردد. قوانین کشور ایران اجازه سرمایه گذاری در بورس آمریکا را نداده، زیرا بر اساس اعتقادات مذهبی، آن را حرام می دانند.

مرندی: نمی توانیم به آمریکا و اروپایی‌ها اعتماد کنیم

اقتصادنیوز: کارشناس و تحلیل‌گر امور مسائل سیاسی با بیان اینکه نمی‌توانیم به آمریکا و اروپایی‌ها اعتماد کنیم، گفت: انگلیس، فرانسه و آلمان متحد ایالات‌متحده هستند، آنها بی‌طرف نبوده و نباید فریب پروپاگاندا را بخوریم.

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از ایرنا، محمد مرندی کارشناس و تحلیل‌گر امور مسائل سیاسی شنبه شب در گفت و گو با شبکه المیادین گفت: ایران به دنبال توافقی است که به آن اجازه دهد از حقوق خود دفاع کند.

مرندی به المیادین گفت: جمهوری اسلامی ایران توافق هسته‌ای را نقض نکرده و از آن خارج نشده است و کشورهای اروپایی سه گانه (انگلیس، آلمان و فرانسه) دنباله‌رو سیاست‌های کاخ سفید هستند.

وی افزود: ایران به خوبی می‌داند که بدون یک توافق مستحکم و پایان دادن به اتهامات بی‌اساس غرب، هر توافقی شکست خواهد خورد.

این کارشناس مسائل سیاسی گفت: ترویکای اروپایی و آمریکا به خوبی از صلح‌آمیز بودن برنامه هسته‌ای ایران آگاهی دارند و ایران به دنبال توافقی است که برای این کشور این امکان را فراهم سازد که از حقوق خود دفاع کند.

مرندی با اشاره به این که نمی توانیم به آمریکا و اروپایی‌ها اعتماد کنیم، تصریح کرد: سه کشور اروپایی(انگلیس، فرانسه و آلمان) متحد ایالات متحده هستند، آنها بی طرف نبوده و نباید فریب پروپاگاندا را بخوریم.

وی همچنین گفت: رییس آژانس بین المللی انرژی اتمی در صف اروپایی‌هایی‌ها و آمریکایی‌ها ایستاده و تسلیم آنها شده است.

مرندی اظهار کرد: یک مسؤول اروپایی در جریان مذاکرات اذعان کرد که خواسته‌های ایران، به حق است، اما این آمریکایی‌ها هستند که کار [امضای توافق] را به تأخیر می‌اندازند و تعلل می‌کنند.

وی افزود: ایران آماده امضای توافق است، اما اروپایی‌ها به خاطر نیاز به گاز، بیشتر به این توافق نیاز دارند.

این کارشناس و تحلیل گر مسائل بین المللی و هسته ای خاطرنشان کرد: ایران گاز و نفت خود را می‌فروشد و می‌تواند منابع مالی را به دست آورد.

وی با تأکید بر اینکه هرچه توافق به تأخیر بیفتد، با نزدیک شدن به فصل زمستان، مشکلات اروپا نیز بیشتر می‌شود، خاطر نشان کرد: بایدن ضعیف است و با مشکلات داخلی و اقتصادی روبروست. آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها باید مواضع خود را تغییر دهند.

مرندی افزود: ایران از اروپا و آمریکا انتظار دارد که مواضع خود را تغییر دهند، اروپایی هیچ مشکلی برای رسیدن به توافق ندارند، بلکه مشکل بایدن است که ضعیف است.

سه کشور اروپایی انگلیس ، فرانسه و آلمان روز شنبه با صدور بیانیه مشترکی مدعی شدند که ایران از فرصت دیپلماتیک حساس استفاده نکرده است و در ادعایی بی‌پایه و اساس اعلام کردند که ایران در عوض به گسترش برنامه هسته ای خود به نحوی فراتر از هرگونه توجیه غیرنظامی قابل قبول ادامه می‌دهد.

در پایان این بیانیه تروئیکای اروپایی ضمن مقصر جلوه دادن ایران در عدم پیشبرد روند مذاکرات وین و عدم اشاره به ناکامی دولت بایدن در اتخاذ تصمیمی مناسب مدعی شد: با توجه به شکست ایران در به نتیجه رساندن این توافق روی میز، ما به همراه شرکای بین المللی در مورد بهترین روش برای پرداختن به تشدید تنش های مستمر توسط ایران و نبود همکاری با آژانس در ارتباط با توافق پادمان های ان پی تی این نهاد رایزنی و مشورت می کنیم.

قطع روابط ایران و آلبانی

مرندی در بخش دیگری از سخنانش به توطئه‌ها گروهک تروریستی "منافقین" برای قطع روابط دولت آلبانی با ایران اشاره کرد و افزود: یک گروه تروریستی در آلبانی هستند که مورد حمایت آمریکا قرار دارند و آنها هستند که ایران رو مورد هجمه قرار داده‌اند.

"ادی راما" نخست‌وزیر آلبانی سه‌شنبه ضمن مطرح کردن اتهام بی پایه و اساس علیه ایران، اعلام کرد که کشورش روابط خود را با ایران قطع کرد.

وی ادعا کرد، این پاسخ شدید به طور کامل متناسب با شدت خطر حمله سایبری است که علیه سیستم ها و تاسیسات زیربنایی این کشور تهدید محسوب شدند.

بعد از اخراج گروهک تروریستی منافقین از عراق، این گروهک به دستور آمریکا و با هماهنگی دیگر اعضای ناتو به آلبانی مهاجرت کرد تا بتواند از آنجا به جاسوسی و اقدامات خرابکارانه علیه مردم ایران ادامه دهد.

منافقین هر ساله اجلاسی را با دعوت از چهره های ضد ایرانی به تیرانا برگزار تفاوت بورس ایران و آمریکا تفاوت بورس ایران و آمریکا می‌کرد تا اینکه اجلاس امسال این سازمان بنا به دلایل امنیتی لغو شد.

برندگان و بازندگان سیاست جدید بانک مرکزی آمریکا؛ کدام بازارها برای سرمایه‌گذاری جذاب‌تر می‌شود؟

سیاست‌گذاران بانک مرکزی آمریکا در پایان نشست دو روزه خود با هدف اصلاح سیاست‌های پولی خود برای مقابله با نرخ تورم فزاینده در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان اعلام کردند که سرعت اجرای سیاست انبساطی خود را با کاهش ماهانه ۳۰ میلیارد دلار از برنامه فعلی ۱۲۰ میلیارد دلاری کاهش می‌دهند و تا ماه مارس آینده(اسفند و فروردین) اجرای طرح حمایتی خود را که با هدف شتاب‌ بخشیدن به بازگشت رونق اقتصادی طراحی شده بود، متوقف خواهند کرد.

در حال حاضر سیاست‌گذاران فدرال رزرو ماهیانه ۱۲۰ میلیارد دلار اوراق قرضه دولتی را می خرند. آنها قبلا تصمیم گرفته بودند هر ماه مبلغ خرید این اوراق را ۱۵ میلیارد دلار کاهش دهند اما با تصمیم روز چهارشنبه قرار شده ماهیانه ۳۰ میلیارد دلار از این هزینه کم کنند و طرح حمایتی خود را تا ماه مارس به پایان برسانند.

با این حال، بانک مرکزی آمریکا همچنان نرخ بهره را در محدوده صفر تا ۲۵ صدم درصد ثابت نگاه می‌دارد تا تبعات منفی همه‌گیری ویروس کرونا بر اقتصاد این کشور رفع شود. البته فدرال رزرو افزایش سه‌باره نرخ بهره را در سال ۲۰۲۲ به منظور مهار نرخ تورم محتمل دانسته است.

این تصمیم در شرایطی اتخاذ شده که شاخص تورم با ثبت نرخ ۶.۸ درصدی در ماه نوامبر به بالاترین سطح در حدود چهار دهه اخیر رسیده است.

اما اعتراف تلویحی بانک مرکزی آمریکا به گذرا نبودن نرخ تورم و اصلاح سیاست‌های پولی این کشور چه سود و زیانی برای بازارهای مالی و چه تاثیری بر چشم‌انداز سرمایه‌گذاری‌ها خواهد داشت؟

قیمت هر اونس طلا در جریان معاملات روز پنجشنبه نزدیک به ۱۰ دلار افزایش یافت و به هزار و ۷۸۷ دلار رسید که بالاترین سطح در ۹ روز گذشته به شمار می‌رود.

با وجود این که فدرال رزرو از احتمال چند باره نرخ بهره در سال آینده میلادی خبر داده ولی بریخ اقتصاددانان پیش‌بینی می‌کنند که این افزایش در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ رخ ندهد. بر همین اساس، چشم‌انداز کوتاه‌مدت تورم در اقتصاد آمریکا چندان نزولی نیست؛ چنان نرخ تورم مورد انتظار در سال ۲۰۲۲ از ۲.۳ به ۲.۷ درصد افزایش یافته است.

در همین حال، فدرال رزرو پیش‌بینی کرده که رشد اقتصادی آمریکا در سال جاری میلادی به ۵.۵ درصد برسد که از ۵.۹ درصد برآورد شده در سپتامبر گذشته پایین‌تر است. بدبینی نسبت به آینده اقتصاد با شیوع سویه اومیکرون نیز تشدید شده است. در چنین شرایطی، جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار طلا به عنوان دارایی کم‌ریسک و پوشش‌دهنده نرخ تورم افزایش می‌یابد.

دلار آمریکا نیز طی داد و ستدهای روز پنجشنبه تضعیف شد. به طوری که نرخ برابری هر دلار آمریکا در مقابل یورو و پوند بریتانیا یک صدم درصد کاهش یافت.

اجرای سیاست پولی انبساطی از طریق خرید اوراق قرضه توسط فدرال رزرو که با کاهش نرخ بهره همراه بود با دامن زدن به رشد تقاضای دلار آمریکا موجب تقویت آن شده بود؛ روندی که رو به پایان به نظر می‌رسد. البته برخی فعالان بازار جهانی ارز امیدوارند که تفکیک سیاست انبساطی بانک مرکزی آمریکا از تغییر نرخ بهره موجب شود تا کاهش نرخ برابری دلار اتفاقی بسیار کوتاه‌مدت باشد.

شاخص صنعتی داوجونز در پایان معاملات روز چهارشنبه یک درصد بالا رفت و شاخص ۵۰۰ شرکت برتر بازارهای سهام آمریکا نیز ۱.۶ درصد رشد کرد. با آغاز معاملات بورس‌های اروپایی و آسیایی در روز پنجشنبه هم شاخص ۵۰ شرکت برتر بورس‌های منطقه یورو و شاخص بورس ژاپن نزدیک به ۲ درصد افزایش یافت.

در واقع ادامه اصرار فدرال رزرو برای حفظ نرخ بهره در سطح صفر تا بهبود کامل شرایط اقتصادی آمریکا یک موهبت بزرگ در حق بازار سهام بود چرا که نرخ پایین بهره، سرمایه‌گذاری در بازار سهام را در مقایسه با نرخ بازده اوراق قرضه و برخی صندوق‌های سرمایه گذاری با درآمد ثابت جذاب‌تر می‌کند.

رمزارز

در بازار رمزارزها نیز بهای اکثر ارزها افزایش یافت. به طوری که قیمت بیت‌کوین به عنوان پرتقاضاترین رمزارز جهان ۱.۸۷ درصد رشد کرد و به ۴۹ هزار و ۳۴۰ دلار رسید. همچنین بهای اتریوم که از نظر جذب سرمایه‌های جهانی در جایگاه دوم قرار دارد، بیش از ۵ درصد گران شد و دوباره از مرز ۴ هزار دلار عبور کرد. در این میان، اَوَلانش شاهد بیشترین رشد قیمت بود، چنان که نرخ آن در ۲۴ ساعت گذشته ۱۷.۲۵ درصد بالا رفت و به ۱۰۷ دلار رسید.

سرمایه‌گذاری در بازار رمزارزها همزمان با تشدید همه‌گیری ویروس کرونا نشانه‌ای از گریز سرمایه‌گذاران از بازارهای مالی راکد و تلاش آنها برای حفظ ارزش دارایی‌های خود در برابر جهش نرخ تورم بود. بنابراین با به تعویق افتادن افزایش نرخ بهره در بزرگ‌ترین اقتصاد جهان و نیز کاهش نرخ رشد اقتصادی پیش‌بینی شده برای آن در کنار کاهش امیدواری‌ها به افت سریع نرخ تورم آمریکا در کوتاه‌مدت موجب شده تا تقاضا برای خرید رمزارزها افزایش یابد.

قیمت دلار دوشنبه ۲۱ شهریور

قیمت دلار در صرافی ملی امروز ۱۴۰۱/۰۶/۲۱ با %0.2 افزایش، 28,637 تومان اعلام شده است.

به گزارش تجارت‌نیوز، قیمت دلار در صرافی ملی امروز دوشنبه ۲۱ شهریور با 55 تومان افزایش، 28,637 تومان معامله شد. در طی معاملات امروز، 0 تومان بیشترین قیمت و 0 تومان کمترین قیمت ثبت شده برای دلار است.

همچنین، بانک مرکزی قیمت دلار رسمی را ۴,۲۰۰ تومان اعلام کرده است.

برای اطلاع از آخرین قیمت یورو اینجا را کلیک کنید.

جدول مقایسه قیمت ارزها

ارز	قیمت لحظه	تغییر
دلار	28,637	55 (%0.19)
دلار سبزه	17,940	-60 (%-0.33)
دلار افشار	12,860	0 (%0.00)
تاریخ بروزرسانی: ۱۴۰۱/۰۶/۲۱

ابزار تبدیل نرخ دلار به تومان

بانک مرکزی و قیمت دلار

بیشتر درآمد ایران از فروش نفت حاصل می‌شود. این درآمد به شکل دلار در اختیار بانک مرکزی قرار می‌گیرد که به ریال تبدیل شود. هرگونه تغییر در ذخایر ارزی کشور، می‌تواند به سرعت بر روی سایر قیمت‌ها تأثیر بگذارد.

ایران می‌تواند این پول را به اقتصاد کشور تزریق کند، با آن کالای خارجی بخرد، آن را در اختیار واردکنندگان بگذارد یا به‌جای این کارها از درآمد خود برای سرمایه‌گذاری و توسعه زیرساخت‌های کشور استفاده کند.

در حالت عادی باید دلار به شکل درآمد ارزی در اختیار صادرکنندگان و صاحبان صنایع کشور باشد؛ اما در ایران به‌خاطر عظمت غول‌آسای شرکت نفت، بیشترین حجم دلار به بانک مرکزی منقل می‌شود و در اختیار دولت قرار می‌گیرند.

به همین دلیل بانک مرکزی به‌سادگی قادر است با تزریق ارز، قیمت تفاوت بورس ایران و آمریکا دلار را کم کند یا با متوقف کردن عرضه آن باعث گران شدن ارز شود. برای همین در کوتاه‌مدت اثر بانک مرکزی بر نرخ ارز بیشتر از وزارت صمت است.

تاریخچه مختصر دلار

در سال ۱۳۵۷ نرخ رسمی دلار ۷ تومان بود. دولت به‌خصوص در سال‌های جنگ سعی می‌کرد قیمت ۷ تومانی را نگه دارد، به شکلی که در سال ۱۳۷۰ با وجود قیمت ۱۴۲ تومنی بازار، نرخ رسمی ارز ۶ تومان بود.

آغاز دور دوم ریاست‌جمهوری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی مصادف بود با اولین تلاش برای تک‌نرخی کردن ارز و استفاده از منابع ارزی کشور برای سازندگی.

از سازندگی تا اصلاحات

اما بازار گوش به فرمان سردار سازندگی نماند. وقتی سیدمحمد خاتمی دولت را با ارز ۱۷۵ تومانی تحویل می‌گرفت، بازار آزاد رقم ۴۷۸ تومان را به عنوان قیمت می‌شناخت.

دولت خاتمی تا ۱۳۸۰ به نرخ ارز دولتی دست نزد. اما مردم خوش‌بین به آینده هم باعث شدند که ارز همگام با تورم رشدی معقول داشته باشد و با وجود ناهمواری‌های ۱۳۷۸ به مرز ۸۰۰ تومان برسد.

دوران احمدی‌نژادی

همه منتظر بودند که در دور دوم ریاست‌جمهوری خاتمی فنر تورمی در برود. اما خاتمی دلار ۹۰۰ تومانی را به سلامت به محمود احمدی‌نژاد تحویل داد.

دور اول ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد به خیر گذشت. اما در سال ۹۰ دلار ۱۱۰۰ تومانی به ۱۸۰۰ تومان و سال بعد به مرز ۴ هزار تومان رسید.

و اما حسن روحانی

مردم زخم‌خورده از این حادثه، سراغ حسن روحانی رفتند، مردی که توانست تا سال ۱۳۹۶ نرخ دلار را در کانال ۴ هزار تومان نگاه دارد.

اما در سال ۱۳۹۷ و در پی تصمیم‌های عجیب دونالد ترامپ و اعمال تحریم‌های ظالمانه و برخلاف توافق‌های بین‌المللی، کلید بازار از دست روحانی افتاد و قیمت دلار با سرعتی عجیب پر کشید.

بازار ارز کجا است؟

وقتی از بازار ارز حرف می‌زنیم منظورمان میدان فردوسی، سبزه‌میدان یا میرداماد نیست. در اصطلاح اقتصادی، بازار به‌عنوان محل به‌ هم رسیدن عرضه و تقاضا تعریف می‌شود. پس برای درک بازار ارز باید متقاضیان و عرضه‌کنندگان دلار را بشناسیم.

همان‌طور که گفتیم خریداران نفت بزرگ‌ترین عرضه‌کننده دلار هستند. اما هر غیرایرانی که کالایی ایرانی بخرد به‌نوعی در عرضه ارز نقش دارد. به همین دلیل گردشگرهایی که به ایران می‌آیند یکی از بهترین منابع عرضه دلار هستند، به‌خصوص که هیچ کشوری (غیر از ایران) نمی‌تواند ورود گردشگر به ایران را تحریم کند.

متقاضیان دلار به دودسته سفته‌بازها و متقاضیان واقعی تقسیم می‌شوند. واردکننده‌ها، صاحبان صنایع که به خرید از خارج نیاز دارند، مسافران خارجی و به‌طورکلی هر کس که جنس خارجی می‌خرد، متقاضی واقعی ارز است.

اگر اتفاقی بیفتد که تقاضای خارجی برای کالا و خدمات ایرانی زیاد شود (مثل رشد عطش گردشگرها برای بازدید از ایران) سمت عرضه سنگین می‌شود و دلار ارزان می‌شود. در مقابل تحریم و تنش‌های بین‌المللی منجر به افت عرضه و رشد قیمت دلار می‌شود.

دلیل نوسان‌های قیمت دلار

اگر قیمت دلار کم شود چه اتفاقی می‌افتد؟ سفر خارجی، گوشی موبایل و خودروی خارجی ارزان می‌شود. عده زیادی دلشان می‌خواهد یک سفر به فرانسه بروند و وقتی برگشتند آیفون جدید و سانتافه نو بخرند. سنگین‌شدن کفه تقاضای دلار باعث می‌شود نرخ ارز بالا برود.

اگر قیمت دلار بالا برود، عده زیادی سفر خود را لغو می‌کنند، گوشی خود را عوض نمی‌‌کنند و به همان ۲۰۶ رضایت می‌دهند. کم شدن تقاضای دلار قیمت آن را متعادل می‌کند.

به همین دلیل وقتی یک اتفاقی بیفتد که دلار بالا برود، دلایلی برای پایین آمدن قیمت ایجاد می‌شود و وقتی قیمت پایین بیاید، نیرویی قیمت دلار را بالا می‌کشد. برای همین قیمت دلار به‌طور مداوم نوسان می‌کند.

اما چرا نمودار ارز به‌طورکلی صعودی است؟ یک توجیه این است که از نظر ریاضی، شیب نمودار تغییرات ارز باید برابر باشد تورم ایران منهای تورم آمریکا. یعنی عددی بین ۱۰ تا ۲۰ منهای ۲ تا ۴ درصد. پس قیمت دلار با شیب سالانه ۶ تا ۱۸ درصدی رشد خواهد کرد. (رشد قیمت هر چهار سال تا دو برابر)

قیمت واقعی دلار

شاید شما هم شنیده باشید که می‌گویند نرخ حقیقی دلار فلان قدر است. آدم‌هایی که در مورد نرخ حقیقی حرف می‌زنند همیشه دودسته هستند. اگر قیمت دلار در بازار ده هزار تومان باشد، دسته اول می‌گویند قیمت واقعی ۴۰۰۰ تومان و اختلاف قیمت حباب است، دسته دوم می‌گویند قیمت واقعی بالای ۲۰ هزار و نرخ بازار سرکوب‌شده است.

کدام دسته درست می‌گویند؟ هیچ‌کدام! نرخ حقیقی ارز (RER) یک قیمت نهانی و سری نیست که درنهایت قیمت بازار به سمت آن حرکت کند. نرخ حقیقی با ارزش ذاتی فرق می‌کند. مثلا تصور کنید بانک به پول شما ۱۰ درصد سود بدهد. اما تورم ۱۵ درصد باشد. نرخ بهره واقعی می‌شود منفی ۵ درصد. یعنی شما با گذاشتن پول در بانک ضرر می‌کنید.

نرخ واقعی دلار هم به همین شکل است. قیمت دلار آمریکا، ضرب‌در تورم آمریکا، تقسیم بر تورم ایران می‌شود نرخ واقعی ارز. اما این نرخ چه معنایی دارد؟

معنی نرخ حقیقی ارز

فرض کنید با یکی از دوستان ژاپنی خود می‌خواهید به آمریکا سفر کنید. قیمت یک شب هتل ۱۰۰ دلار است. با یوروی ۱۰ هزار تومانی یک شب هتل برای شما یک‌میلیون تمام می‌شود که خیلی گران است. همین اتاق برای مهمان ژاپنی ۱۰ هزار ین می‌شود که خیلی ارزان است.

برعکس این شرایط را خیلی ساده‌تر می‌شود تصور کرد. شما با یک دوست آمریکایی به رستوران می‌روید و غذای ۵۰ هزار تومانی سفارش می‌دهید. گرانی غذا شما را اذیت می‌کند اما دوست آمریکایی از غذای ۵ دلاری خود به‌شدت راضی است.

برای هر دوی شما غذا ۵۰ هزار تومان و یک دلار ۱۰ هزار تومان است، اما برای این که دوست آمریکایی بتواند حال شما را درک کند باید قیمت غذا را با نرخ واقعی دلار (مثلا هزار تومان) حساب کند. برای او هم غذای ۵۰ دلاری گزینه‌ای اقتصادی به‌حساب نمی‌آید. (هزار تومان بودن نرخ واقعی به معنای گران یا ارزان بودن نرخ ۱۰ هزار تومانی نیست. بلکه قدرت خرید شما را نشان می‌دهد.)

با ۱۰۰۰ دلار در آمریکا یک سبد از اقلام مصرفی می‌خریم. همین ۱۰۰۰ دلار را به ریال تبدیل می‌کنیم و به بازار می‌رویم تا خرید کنیم. آیا می‌توانیم در ایران دقیقا همان مقدار کالا را خریداری کنیم؟ قیمت دلار طوری تغییر می‌کند که پاسخ به این سوال همواره بله باشد. اگر سبد ایرانی بزرگ‌تر یا کوچک‌تر شود، می‌فهمیم که نرخ حقیقی ارز با نرخ واقعی هم‌خوانی ندارد.

چرا دلار باید ارزان شود؟

خیلی‌ها دوست دارند دلار ارزان شود. آن‌ها باور دارند:

الف- صنعت داخلی پاسخگوی نیاز مردم نیست و رشد قیمت دلار زندگی را سخت می‌کند. ازآنجایی‌که بیشتر نهاده‌های تولید (از جمله ماشین‌آلات) وارداتی هستند، گران شدن دلار یعنی نابودی کار و سرمایه ایرانی.

ب_ چه کسی گفته که واردات و سفر بد است؟ واردات می‌تواند واردات کامپیوتر بهتر و تجهیزات راه‌سازی به‌روز باشد. مردم می‌توانند سفر کنند و تجربه به کشور وارد کنند. چرا فکر می‌کنیم مردم تفاوت بورس ایران و آمریکا فقط برای خرید گوشی و تی‌شرت دلار می‌خواهند؟

ج- نرخ ارز که بالا برود، دولت‌ها احساس می‌کنند درآمدشان بیشتر شده است. فقر مردم و ثروت دولت، یعنی افزایش شکاف حاکمیت و ملت. گران شدن ارز و افزایش کاذب درآمد دولت، بی‌تدبیری مسئولین را پنهان می‌کند.

د- افزایش نرخ ارز به‌معنای پهن‌کردن فرش قرمز برای خارجی‌ها به بهای تنبیه نیروی کار ایرانی است. خارجی‌ها کباب ارزان بخورند درحالی‌که کارگر دستش به نان خالی هم نمی‌رسد؟

چرا دلار نباید ارزان شود؟

در مقابل هستند کسانی که از رشد قیمت ارز استقبال می‌کنند:

الف- تثبیت اجباری قیمت دلار مشکلی را حل نمی‌کند. اگر روابط خارجی خوبی نداریم، اگر تولید ملی نداریم، اگر کسی کالای ایرانی نمی‌خرد، با تزریق مُسکنِ نفتی نمی‌شود سرطان را درمان کرد.

ب- با کاهش کاذب نرخ ارز، گران شدن قالی ایرانی و کاهش تقاضا برای فرش، کارگاه فرش‌بافی جای خود را به نمایندگی سامسونگ می‌دهد. کاهش نرخ ارز یعنی یارانه دادن به شرکت‌های خارجی از طریق تنبیه شرکت‌های داخلی.

ج- کاهش نرخ ارز به‌ظاهر وضع مردم را بهتر می‌کند. اما با تعطیل شدن کارگاه‌ها و از بین رفتن مشاغل، با وجود ارزان شدن برخی از کالاها، مردم پول کافی برای خرید نخواهند داشت.

د- تزریق ارز دولتی و نفتی باعث به وجود آمدن رانت و آقازاده‌پروری می‌شود، چون دولت دارد برای هر خریدی یارانه می‌دهد، احساس می‌کند مردم جیره‌خور و نمک‌پرورده و حتی سربار هستند.

ه- نتیجه سرکوب ارز، رسیدن ایران به فناوری سوئیسی نیست، بلکه ایران را به بیماری هلندی مبتلا می‌کند.

و- در کوتاه‌مدت می‌شود ارز تزریق کرد و قیمت‌ها را پایین آورد و مردم را در خوشی دستیابی به کالای خارجی غرق کرد. اما فنر نرخ ارز بالاخره در می‌رود و به نرخ سرکوب نشده می‌رسد، با این تفاوت که میلیاردها دلار درآمدی نفتی که باید برای توسعه کشور خرج می‌شد، طی سال‌ها تباه‌شده است.

سیاست‌های ناظر بر نرخ ارز

به‌طورکلی سه سیاست ارزی قابل‌تصور است. سیاست ارزی ثابت، شناور و شناور کنترل‌شده. در شرایط مختلف دولت‌ها ممکن است سیاست‌های متفاوتی اتخاذ کنند.

نرخ ارز ثابت

در این روش دولت با تزریق دلار یا با خرید آن سعی می‌کند نرخ ارز را بر روی یک عدد ثابت نگه دارد. برای مثال در پنج سال گذشته دولت ژاپن سعی کرده که صد ین برابر با یک دلار بماند. در غیر این صورت ممکن بود قیمت دلار در ژاپن به‌شدت سقوط کند و با گران شدن ین صادرات کالاهای ژاپنی مثل سونی و تویوتا فلج شود.

در این سیاست کم‌تر پیش می‌آید که دولت قیمت را سرکوب کند، صرافی‌ها را ببندد و با زور و ارعاب قیمت را روی یک عدد ثابت میخکوب کند. همچنین در بیشتر کشورهایی که سعی می‌کنند قیمت را ثابت نگه‌دارند، می‌خواهند از صادرات کشور دفاع کنند و اجازه ندهند رشد اقتصادی باعث ارزان شدن دلار تفاوت بورس ایران و آمریکا شود.

نرخ ارز شناور

به باور برخی از اقتصاددان‌ها نرخ ارز یک قیمت است و مثل هر قیمت دیگر باید در بازار و در تعادل عرضه و تقاضا تعیین شود. ازنظر آن‌ها دلار به‌دست‌آمده از مبادلات خارجی باید برنامه‌های جدی‌تر از ثبات قیمت دلار هزینه شود. برنامه‌هایی به جدیت توسعه.

این افراد باور دارند اگر قیمت دلار صد برابر شود اما به‌تناسب آن تولید کالا و خدمات در جامعه بیشتر شود مردم به‌هیچ‌عنوان احساس ناراحتی نخواهند داشت، هرچند خیلی بعید است در کشوری که تولید کالا و خدمات صد برابر شده، نرخ ارز پرش داشته باشد.

در این نظریه، قیمت دلار به‌عنوان یک سیگنال در بازار تلقی می‌شود که به ساماندهی فعالیت‌های اقتصادی می‌پردازد. این نرخ در شرایط صحیح نشان می‌دهد که میزان واردات و صادرات به چه شکل باید تنظیم شود.

نرخ ارز شناور کنترل‌شده

یک سیاست ارزی دیگر آزاد گذاشتن نرخ ارز در یک محدوده کنترل‌شده است. در این مدل دولت می‌پذیرد که نرخ ارز کمی بالا یا پایین برود. اما در صورت سقوط نرخ ارز یا سقوط ارزش پول ملی به فکر کنترل و تثبیت نرخ می‌افتد.

دلیل اتخاذ این سیاست می‌تواند متفاوت باشد. اما باور این که نرخ ارز حقیقی نیست و رشد اقتصادی از رشد صنعت و خدمات در بخش خصوصی حاصل نشده، باعث می‌شود که دولت همیشه نگران فروپاشی نظام ارزی باشد. دولتی که با پول‌‌پاشی بخواهد رفاه را به جامعه بیاورد، منتظر لرزه‌های شدید اقتصادی هم خواهد بود.

برای آگاهی از قیمت یورو مقاله‌ای را که در این زمینه نوشته شده است، بخوانید.