اوراق مشتقه سکه طلا

وضعیت معاملات آتی صندوق طلا را که از هفته گذشته شاهد آن بودیم، چطور ارزیابی می‌کنید؟

چرا خرید طلا در بورس انجام می‌شود؟

در بازار بورس اوراق بهادار با توجه به نیاز سرمایه‌گذاران، ابزارهای متنوعی طراحی شده‌است. با پیشرفت و توسعه بازارهای مالی در کشور، سازمان بورس و اوراق بهادار تهران از اسفند ۱۳۹۴ معاملات گواهی سپرده سکه طلا را به دلایلی از جمله دلایل زیر راه‌­اندازی کرد.

استفاده از این ابزار امکان بهره‌­مندی از نوسانات قیمت سکه در یک فضای امن را برای سرمایه­‌گذاران فراهم می­‌کند.

گواهی سپرده سکه طلا چیست؟

گواهی سپرده سکه طلا، اوراق بهاداری است که نشان‌دهنده مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده‌شده در انبار است. این انبار در خزانه‌داری پردیس بانک رفاه قرار دارد. پشتوانه این گواهی رسیدی است که توسط انباردار پس از تحویل آن صادر می­‌گردد. بنابراین لازم است مقدار کالا و مکان انبار در گواهی سپرده ذکر شود. سکه‌های مورد تایید این انبار دارای ضرب سال ۱۳۸۶، با وزن ۸.۱۳۳ گرم و عیار ۹۰۰ هستند. بنابراین اگر فردی قصد دریافت گواهی سکه داشته‌باشد، می‌‌تواند سکه فیزیکی خود را به بانک مورد نظر تحویل داده و حواله سکه دریافت کند.

نحوه انجام معاملات گواهی سپرده سکه طلا

ساز و کار معاملات گواهی سپرده سکه همانند سهام است.

• قدم اول برای انجام این معاملات دریافت کد بورسی از یک کارگزار است. پس از اخذ کد بورسی، سرمایه­‌گذار می‌­تواند به صورت حضوری (با مراجعه به کارگزار) و یا به صورت آنلاین با استفاده از سامانه معاملات آنلاین به معامله گواهی سپرده سکه طلا بپردازد.
• پس از سفارش‌­گذاری در سیستم معاملات فرآیند خرید و فروش در لحظه انجام شده و تعداد واحدهای معاملاتی در حساب سرمایه­‌گذار منظور می‌­گردد.
• زمان معاملات گواهی سکه از ساعت 13 الی 15:30 روزهای کاری بوده و از ساعت 12:30 تا 13 نیز مرحله پیش‌­گشایش انجام می­‌گردد.
• در سامانه معاملات برای خرید هر سکه، 10 واحد معاملاتی در نظر گرفته می­‌شود. بنابراین در یک محاسبه ساده، قیمتی که در سامانه نمایش داده می­‌شود یک دهم قیمت سکه بهار آزادی خواهد بود. معاملات گواهی سکه %5 می­‌باشد.

تحویل سکه به خزانه و دریافت گواهی سکه طلا

دارندگان سکه فیزیکی می­‌توانند با همراه داشتن مدارک شناسایی با مراجعه به دو آدرس زیر در خزانه بانک رفاه و سامان ضمن تحویل سکه­‌های خود، گواهی سپرده دریافت کنند.

آدرس خزانه بانک سامان: تهران-خیابان ولیعصر-روبروی سوپراستار

آدرس خزانه بانک رفاه: تهران-خیابان شیراز شمالی-پلاک ۱۸۶

صندوق خزانه برای کارشناسی به ازای هر سکه هزینه 5000 ریالی در زمان تحویل سکه به انبار و هزینه 20000 ریالی به ازای هر سکه بابت هزینه انبارداری دریافت می‌کند. در ازای این هزینه سکه‌ها تبدیل به گواهی‌های سپرده می‌شوند. افراد می‌‌‌توانند این گواهی‌ها را به کارگزاری برده تا آنها را به حساب آنلاین ارجاع دهند.
پس از ارجاع به حساب آنلاین، این اوراق امکان خرید و فروش پیدا می‌کنند. در واقع به صورت آنلاین این امکان را به شما می­‌دهد تا سکه­‌های خودتان را معامله کنید. پس از فروش گواهی سکه به صورت آنلاین مبلغ مورد اوراق مشتقه سکه طلا نظر بعد از یک روز (T+1) قابل برداشت از حساب خواهد بود.

دریافت سکه به صورت فیزیکی

دارندگان گواهی سپرده سکه می­‌توانند با همراه داشتن مدارک شناسائی خود پس از یک روز از خرید گواهی به خزانه بانک مراجعه کرده و سکه­‌های خود را دریافت کنند.

زمان مراجعه به خزانه جهت دریافت و یا تحویل سکه به انبار از ساعت 8 تا 16 روزهای کاری است. علاوه براین اگر سکه­‌ها پس از ساعت 12 به انبار تحویل داده‌شوند، صدور قبض به جای یک روز، پس از دو روز کاری انجام می­‌شود.

کارمزدها و هزینه­‌ها

هنگام تحویل به ازای هر سکه مبلغ 5000 ریال جهت کارشناسی سکه دریافت می­‌شود.

درکنار هزینه کارشناسی، هزینه انبارداری به ازای هر روز برای هر سکه 50 ریال محاسبه می‌شود.

کارمزد معاملات 0.125٪ ارزش معامله خواهد بود.

در معاملات سهام به هنگام فروش سهم 0.5٪ از ارزش معامله به عنوان مالیات کسر می­‌شود. اما برای معاملات سکه هیچ­گونه مالیاتی کسر نمی‌‌شود.

چرا بهتر است خرید طلا در بورس انجام شود؟

گواهی سکه هیچ تفاوتی با سکه فیزیکی ندارد. گواهی سکه حتی از نظر ضریب امنیت در نگهداری و حمل و نقل مزایای بسیاری نسبت به سکه فیزیکی دارد. خرید و فروش گواهی سکه مزایای بسیاری دارد از جمله:

• کارمزد بسیار پایین نسبت به معامله در صرافی­‌ها
• معافیت مالیاتی
• عدم نیاز به مراجعه حضوری و حمل فیزیکی
• انتقال نقدینگی به بازار قابل رصد و قانونی
• از بین رفتن ریسک سرقت با توجه به با نام بودن گواهی (برای مطالعه بیشتر روش‌های مختلف سرمایه‌گذاری کم ریسک در بورس ، مقاله راه‌های سرمایه‌گذاری کم ریسک با سود مطمئن مطالعه شود.)

چگونگی خرید طلا در بورس از طریق صندوق طلا

صندوق سرمایه‌گذاری یک نهاد مالی است. فعالیت اصلی آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار است. مالکان آن نسبت به سرمایه‌گذاری خود در سود و زیان صندوق شریک هستند. یکی از انواع صندوق‌های سرمایه‌گذاری، صندوق سرمایه‌گذاری طلا (Gold Funds) است.
سرمایه‌گذاری در صندوق طلا یکی از راه­‌های سرمایه‌گذاری روی طلا حتی با سرمایه اندک است.

صندوق طلا چیست؟

به صندوقی که سرمایه جمع‌آوری شده از افراد سرمایه‌گذار را در اوراق مبتنی بر طلا و گواهی سپرده طلا سرمایه‌گذاری می‌کند صندوق‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌طلا می­‌گویند. این صندوق برای افرادی که درآمد کافی ندارند اما قصد دارند در این‌ بازار سرمایه‌گذاری کنند بسیار مناسب است.

صندوق‌های طلا از سال 95 مهمان بازار سرمایه کشور شدند و هم اکنون چهار صندوق با پشتوانه طلا ثبت شده‌است. صندوق هایی که البته به تازگی با رشد سکه در بازار، سودهای خوبی نصیب سرمایه‌گذاران کردند. صندوق پشتوانه طلای لوتوس، کیان، مفید و زرافشان امید ایرانیان صندوق های کالایی با پشتوانه طلای پذیرش شده در بورس کالای ایران هستند.

آشنایی با صندوق‌های طلا

با مراجعه به سایت بورس کالا از زبانه بازارها، در بخش بازارهای مالی، "صندوق های سرمایه‌گذاری کالایی" را انتخاب کنید و در صفحه بازشده سراغ " لیست صندوق‌های سرمایه‌گذاری کالایی پذیرش‌شده" بروید تا با جزئیات این صندوق­‌ها آشنا شوید. این صندوق‌­ها قابل معامله در بورس هستند به این معنی که یک فرد حقیقی که دارای کد بورسی است، می‌­تواند به صورت آنلاین مانند سایر سهام، به خرید و فروش اوراق صندوق طلا بپردازد. در مورد مزیت­‌های صندوق طلا در بورس می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• خرید و فروش راحت
• امنیت بالا
• سرمایه‌­گذاری با مبالغ کم
• پوشش ریسک سرمایه‌­گذاری
• بازدهی بالا
• قابلیت وثیقه جهت گرفتن وام

طلا بخریم یا صندوق طلا؟

بر اساس قوانین، 70 درصد دارایی های صندوق طلا در اوراق گواهی سکه، و مابقی آن در ابزارهای مشتقه مربوط به طلا مانند اختیار معامله، آپشن و اوراق مشارکت می‌باشد.

سرمایه­‌گذار در صورتی که چشم‌انداز افزایش در قیمت سکه را داشته باشد به راحتی می‌­تواند صندوق طلا را در بازار سرمایه خریداری کند و در زمان مناسب آن را به فروش برساند. در این شرایط بدون اینکه درگیر رفتن به صرافی و موضوعات دیگر شوید به راحتی می‌توانید سکه مورد نیاز خود را تامین کنید و از طرفی ریسک ناشی از دزدیده شدن، گم کردن سکه و … را نیز کاهش دهید.

علاوه بر این در زمان فروش طلا و سکه فیزیکی همیشه اوراق مشتقه سکه طلا هزینه معاملات بیش از ۱ درصد و در مواقعی تا ۲ درصد بر سرمایه‌گذاران تحمیل می‌شود. درصورتی‌که کارمزد خرید و فروش این اوراق به میزان بسیار کم ( ۰٫۱۵ % ) امکان‌پذیر است.

مزایای خرید طلا در بورس

• تنوع‌بخشی: این صندوق ها اگرچه باید عمده دارایی جمع آوری شده را در طلا سرمایه‌گذاری کنند (حداقل 70 درصد) اما می توانند با ورود به انواع دیگر دارایی، سبدی بسازند که ریسک کار را کاهش دهد.

• پوشش ریسک نرخ ارز و بهره بردن از تغییرات قیمت طلای جهانی: عمده سرمایه‌گذاری این صندوق بر روی گواهی‌‌های سکه طلا است. از طرفی قیمت‌گذاری سکه بر اساس دو پارامتر قیمت اونس جهانی و نرخ دلار است. بنابراین سرمایه‌گذاری در این صندوق به منزله سرمایه‌گذاری غیر مستقیم در طلای جهانی و نرخ ارز در نظر گرفته می‌شود.

• پوشش ریسک کاهش قیمت طلا به کمک ابزارهای بازار آتی: در این صندوق امکان اخذ موقعیت در بازار آتی به منظور پوشش ریسک بازار طلا نیز وجود دارد. ابزارهای مهم پوشش ریسک شامل قراردادهای آتی (futures) و اختیار (options) است. به عنوان مثال فرض کنید که صندوقی 100 سکه طلا به قیمت هر سکه دو میلیون تومان خریده‌است و انتظار دارد قیمت به 2.5 میلیون تومان برسد و 25 درصد سود ببرد. اما یک احتمال ضعیف هم وجود دارد که قیمت به 1.5 میلیون تومان کاهش پیدا کند.
• صندوق برای پوشش این ریسک، یک قرارداد اختیار فروش با قیمت توافقی 1.8 میلیون تومان می بندد. اکنون اگر قیمت بالا رفت که اتفاقی نمی افتد و صندوق سود می برد (فقط هزینه خرید اختیار فروش سود را اندکی کم می‌کند). اما اگر قیمت به 1.5 میلیون اوراق مشتقه سکه طلا تومان کاهش یابد، صندوق از اختیار فروش خود استفاده و سکه ها را در همان قیمت 1.8 میلیون تومان نقد می‌کند و ضرر را به 10 درصد کاهش می دهد.

• نقدشوندگی بالا: این صندوق­‌ها دارای رکن بازارگردان است که ضمانت نقدشوندگی صندوق را بر عهده دارد.

چگونه صندوق طلا بخریم؟

برای مشارکت در این صندوق ها دو راه وجود دارد. می توانید در زمان پذیره نویسی به شرکت یا نهاد منتشرکننده واحدهای سرمایه‌‌گذاری مراجعه کنید و یونیت های صندوق طلا را بخرید. اما اگر در این مرحله نتوانستید وارد بازار شوید، یک راه ساده دیگر وجود دارد.

همه این صندوق ها قابل معامله (ETF) در بورس کالای ایران هستند. فعالیت این صندوق‌ها به این صورت است که گواهی سپرده طلا را خرید و فروش می‌کنند. یعنی بعد از شروع فعالیت، واحدهای سرمایه‌گذاری آن‌ها در بازار سرمایه خرید و فروش می‌شود. بنابراین با داشتن کد بورسی از کارگزاری های مجاز می توانید واحدهای سرمایه‌گذاری را خریداری کنید . البته برای ورود به بازار ثانویه باید توان تحلیلی و معامله‌گری خود را توسعه دهید.

چنان‌چه کد بورسی دارید می توانید واحدهای صندوق های پشتوانه طلا را از طریق کارگزار (یا در صورتی که کد آنلاین دارید از طریق سامانه اینترنتی در منزل) با نمادهای زیر جست و جو کنید و به معامله آن ها بپردازید:

قیمت اسمی هر واحد هزار تومان است. چنان‌چه پیداست، لوتوس با نماد طلای 1، طی یک سال اخیر حدود 26 درصد بازدهی داده‌است. گوهر دارای بازده 23 درصدی، زر و عیار هم بازده 18 درصدی را کسب کرده‌­اند.

جمع‌بندی

هدف از ایجاد صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری طلا، کاهش ریسک مربوط به خرید و فروش طلا بوده که یک سرمایه‌گذار معمولی ممکن است متحمل شود.

صندوق پشتوانه طلای لوتوس، اولین صندوق کالایی کشور است. موضوع فعالیت این صندوق، سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سکه طلا، اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا، اوراق بهادار با درآمد ثابت، سپرده و گواهی سپرده بانکی است که بیشترین بازده را نصیب سرمایه‌گذاران خود کرده‌است.

صندوق سرمایه‌‌گذاری زرافشان امید ایرانیان به عنوان دومین صندوق طلا با نماد «زر» است . سومین صندوق طلای بازار سرمایه کشور موسوم به صندوق طلای کیان با نماد «گوهر» در بازار سرمایه در حال فعالیت است. چهارمین صندوق با نماد «عیار» از طرف کارگزاری مفید ایجاد شده که بازدهی­‌های خوبی نصیب سرمایه­‌گذاران کرده‌است. این نکته قابل ذکر است که طی یک سال اخیر سرمایه­‌گذاران سکه در بازار آزاد، بازدهی مشابه نسبت به بازدهی صندوق طلا کسب کردند.

اوراق مشتقه جدید در راه بورس تهران / اختیار خرید سکه عرضه می‌شود

به گزارش اکوایران، بر اساس خبر منتشر شده توسط مدیریت بازارهای مشتقه وصندوق های کالایی، روز چهارشنبه 26 مرداد 1401 قراردادهای اختیار خرید و فروش سکه طلا در بازار مشتقه بورس تهران با سررسید 18 دی ماه 1401 منتشر می‌شوند. علاقه مندان به بازارهای آپشن می‌توانند در 30 دقیقه ابتدایی معاملات روز چهارشنبه با شروع معاملات این اوراق به خرید و فروش آن بپردازند. این قراردادها بدون دامنه نوسان بازگشایی می‌شوند و درقالب سه قرارداد خرید و سه قرارداد فروش، به قیمت‌های چهارده، پانزده و شانزده میلیون تومان دسته بندی شده‌اند. سررسید هر شش قرارداد یکسان است اما در قیمت سررسید و ارزش روز معامله متفاوت هستند. قرارداد اختیار معامله سکه طلا قراردادهای اختیار معامله سکه طلا که به آن‌ها آپشن سکه نیز می‌گویند، قراردادهایی هستند که به خریدار این حق را می‌دهند تا در روز سررسید قرارداد سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. فروشنده موظف است در صورت درخواست خریدار، سکه طلا را به خریدار بفروشد یا از خریدار بخرد. در واقع با استفاده از قراردادهای آپشن خرید، می‌توان سقفی برای قیمت خرید سکه در آینده تعیین کرد؛ به نحوی که سکه را هرگز بالاتر از قیمت توافقی (اعمال) در لحظه انجام معامله، در آینده خریداری نخواهید کرد. از سوی دیگر، با استفاده از قراردادهای آپشن فروش، سکه را پایین تر از قیمت توافقی به فروش نخواهید رساند. اولین گام برای معاملات آپشن سکه طلا، دریافت کد مشتقه کالا است. علاقه‌مندان به فعالیت در بازار آپشن سکه طلا، پس از کدگیری، می‌توانند از طریق سامانه‌های آنلاین مشتقه کالا یا از طریق سفارشات تلفنی، اقدام به معامله کنند. درخصوص قیمت نیز هر کدام از این قراردادها دارای دو مبلغ هستند. مبلغ اول قیمت قرارداد در روز سررسید است که می توان به آن قیمت بر اساس نوع اختیار در روز سر رسید معامله کرد. اما مبلغ دیگری که از اهمیتی به اندازه قیمت سررسید قرار داد بهره مند است ارزش روز اختیار معامله است. ارزش اختیار مبلغی است که در زمان خرید برگه اختیار معامله خریدار موظف به پرداخت آن به فروشنده است. در ارتباط با قرار دادهای اختیار معامله باید توجه داشت که بحث فروشنده و خریدار اوراق با بحث اختیار خرید و فروش مجزا است و هر برگه یک خریدار و یک فروشنده دارد در حالی که می‌تواند برگه اختیار خرید یا فروش باشد. معامله گرانی که قیمت از سطح مورد نظر آنها عبور کرده باشد می توانند گزینه اختیار خود را فعال نکنند اما در صورتی که معامله‌گران آپشن‌های خود را اعمال نکنند، مبلغ پرمیومی که در هنگام معامله پرداخت کرده بودند سوخت می‌شود.

احیــــــــــــــــــــــــــــــــای طلایــــــــــــی

معاملات قراردادهای آتی سکه با هدف متنوع‌سازی ابزارهای مشتقه می‌تواند به زودی چراغی روشن در بورس کالا برای فعالان بازار طلا باشد.

داناک کاتبی - خبرنگار: افراد به منظور مقابله با تورم لجام‌گسیخته‌ای که در سال‌های اخیر با آن دست و پنجه نرم کرده‌اند و به علاوه برای در امان ماندن از افزایش یافتن این تورم که انتظار می‌رود در ماه‌های آینده بیش از گذشته شاهد آن باشند، دست به سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف می‌زنند و تلاش می‌کنند نقدینگی خود را به سمت بازارهایی همچون طلا، سکه، دلار و غیره بکشانند و از این بازار به بازار دیگر کوچ کنند.

سرمایه‌گذاری در طلا همواره یکی از گزینه‌های مورد نظر در چنین شرایطی است، اما بسیاری از افراد به واسطه مالیاتی که از خرید سکه یا طلا اخذ می‌شود تمایل خود را به سرمایه‌گذاری مستقیم در این زمینه از دست داده‌اند. وجود ابزارهایی همچون صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا یکی از راهکارهای مناسب سرمایه‌گذاری به شکل غیرمستقیم در بازار جذابی مثل سکه، دلار و طلاست چرا که صندوق‌های طلا حداقل ۷۰ درصد از دارایی خود را در خرید سکه طلا سرمایه‌گذاری کرده و ۳۰ درصد باقی‌مانده را در اوراق با درآمد ثابت وارد می‌کنند. به همین دلیل سرمایه‌گذاری در صندوق‌های طلا نوعی سرمایه‌گذاری غیرمستقیم در دلار و طلای جهانی محسوب می‌شود. این صندوق‌ها به دو نوع مشترک و قابل معامله (ETF) در بورس کالا وجود دارند. تا سال ۹۷ بازار آتی سکه در حال فعالیت بود اما پس از آن با به راه افتادن شائبه خط دادن این اوراق مشتقه سکه طلا بازار به بازار فیزیکی این معاملات از بورس کالا کنار گذاشته شد. با این حال پس از گذشت بیش از سه سال از زمان توقف، مجددا این صندوق‌ها از هفته گذشته آغاز به کار کرده‌اند.

مسیر قبلی تکرار نشود

محمدرضا اسلامی، مدیر بورس کالا کارگزاری سهم آشنا در خصوص راه‌اندازی قراردادهای آتی صندوق طلا توضیح داد: بورس کالای ایران هم اکنون پایگاهی بزرگ و پایدار جهت کشف قیمت و شفافیت معاملات است و پس از تعطیلی چندین ساله معاملات قراردادهای آتی سکه در حال حاضر شاهد راه‌اندازی معاملات بر روی دارایی پایه‌ای جدید با نقدشوندگی بسیار بالا و مبتنی بر سکه طلا هستیم.
این ابزار که با هدف متنوع‌سازی اوراق مشتقه سکه طلا ابزارهای مشتقه و با نظر سازمان بورس و اوراق بهادار هم اکنون به مرحله بهره‌برداری رسیده است، می‌تواند به زودی چراغی روشن در بورس کالا برای فعالان بازار طلا باشد. پوشش ریسک نوسانات قیمت طلا در کنار سایر مزایای این ابزار مشتقه قطعا باعث رشد و گسترش این معاملات در آینده‌ای نزدیک خواهد شد. لازم است که بورس کالا به همراه کارگزاران فعال آتی به آموزش اینگونه معاملات به عنوان حلقه مفقوده بازار سرمایه رویکرد توسعه‌ای خاصی داشته باشند. سازوکار رفع ابهامات مالیاتی ابزارهای نوین مالی به ویژه گواهی سپرده کالایی نیاز به مساعدت هرچه بیشتر نهادهای مرتبط دارد که می‌تواند معاملات ابزارهای نوین مالی را هرچه سریع‌تر اوراق مشتقه سکه طلا در مسیر رشد قرار دهد.
اسلامی با اشاره به این مسئله که مسیر قبلی معاملات آتی سکه نباید تکرار شود، ادامه داد: در این میان نکته حائز اهمیت نگاه به مسیر قبلی معاملات آتی سکه طلا است که نباید مجددا تکرار شود. بورس کالا بر مبنای کشف قیمت عادلانه بر اساس مکانیسم عرضه و تقاضا بنیان‌گذاری شده است. تجربه نشان داده است بسیاری از برندهای معتبر در دنیا با قیمت‌گذاری دستوری از بین رفته‌اند و یا جایگاه خود را در بازار از دست داده‌اند اما معاملات آتی بر روی صندوق‌های طلا با توجه به قیمت جهانی فلز گرانبهای طلا و نرخ دلار که به راحتی در دسترس همگان قرار دارد، به راحتی می‌تواند دلالی غیرشفاف طلا را از میان بردارد و تبدیل به مرجعی معتبر در خصوص قیمت‌ها شود. مدیر بورس کالا کارگزاری سهم آشنا در ادامه گفت: دور باطل دخالت در قیمت‌گذاری باتلاقی است که بورس کالا به راحتی می‌تواند آن را حذف کند و باعث بهبود فضای کسب و کار، جلوگیری از رانت و فساد و غیره شود. لازم است با توجه به تجربه معاملات آتی سکه طلا در گذشته و اثرات تعطیلی این معاملات، با راه‌اندازی مجدد آن شاهد معاملات پررونق‌تر و شفاف‌تر در بازار طلا باشیم و این معاملات با ورود فعالان حقیقی و حقوقی گسترش و عمق بیشتری پیدا کند.

مدیریت حرفه‌ای ریسک سرمایه‌گذاری

علی رحمانی، مدیر معاملات مشتقه کارگزاری مبین سرمایه گفت: در حال حاضر فعال‌ترین صندوق سرمایه‌گذاری طلا، صندوق طلای لوتوس است که نقدشوندگی و حجم معاملات بالایی دارد. هفته گذشته قرارداد آتی واحدهای سرمایه‌گذاری طلا با پشتوانه صندوق طلای لوتوس عرضه شد.
رحمانی با اشاره به ماهیت و مزیت‌ این صندوق‌ها ادامه داد: این صندوق از نوع صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس کالای ایران و اولین صندوق کالایی بازار سرمایه کشور است که موضوع فعالیت آن سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مبتنی بر گواهی سپرده طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلاست. این صندوق فقط می‌تواند در دارایی‌های ریالی داخل کشور سرمایه‌گذاری کند و سرمایه‌گذاری خارجی (ارزی) به هر نوع و شکلی برای آن غیرمجاز است. نوع دارایی‌های صندوق گواهی سپرده سکه طلا، اوراق مشتقه سکه طلاست.
مدیر مشتقه کارگزاری مبین سرمایه توضیح داد: مدیریت فعال و حرفه‌ای، پوشش ریسک سرمایه‌گذاری، امنیت بالا، وجود بازارگردانی، نقدشوندگی بالا، کارمزد کم، برخورداری از معافیت مالیاتی، امکان سرمایه‌گذاری با مبالغ کم، ورود و خروج آسان و غیره از مزیت‌های صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا است. ماهیت این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری با پشتوانه سکه و طلاست اما چون منجر به تحویل فیزیکی و مشاهده جنس طلا نمی‌شود به همین دلیل استقبال کمی از آنها ‌می‌شود.
او ادامه داد: برای نمونه مشاهده می‌کنیم حجم معاملات و افراد سرمایه‌گذار و حجم پول وارده چه توسط سرمایه‌گذاران و چه توسط تکنیکالیست‌ها و چه توسط افرادی که اخبار روز ایران و مولفه‌های اقتصادی را بررسی می‌کنند، در گواهی‌های سپرده سکه طلا (بانک‌های رفاه، صادرات، ملت، سامان، آینده) به صورت چشمگیری از گواهی‌های سپرده‌گذاری طلا بیشتر است چرا که امکان تحویل مسکوکات طلا برای خریدار و فروشندگان آن آسان است، به همین دلیل استقبال بیشتری از سپرده‌های سکه طلا می‌شود. این در حالی است که در گواهی‌های سپرده صندوق‌های طلا به اصطلاح عامیانه یک ورق کاغذ در دست خریدار و فروشنده بیشتر نیست.

پایانی بر سفته‌بازی معاملات طلا

در گفت‌وگو با شایان یوسفی، کارشناس معاملات آتی، مشکلات پیش‌روی قراردادهای آتی طلا مطرح شد.

وضعیت معاملات آتی صندوق طلا را که از هفته گذشته شاهد آن بودیم، چطور ارزیابی می‌کنید؟

صندوق طلا چیست؟ مزایا و معایب صندوق سرمایه گذاری طلا

در این مطلب به بررسی مفهوم صندوق طلا می‌پردازیم. در دهه‌های اخیر بازارهای مالی بسیار مورد توجه قرار گرفته‌اند. امروزه این توجه و علاقه‌مندی به دلیل تورم موجود بیشتر شده اما برای هرگونه سرمایه‌گذاری، باید شناخت کافی نسبت به آن بازار و سبک و سیاق آن را داشته باشیم. سرمایه‌گذاری بدون شناخت و تحت تاثیر احساسات و هیجانات، ممکن است به یک شکست مالی تبدیل شود.

برای آن دسته از افرادی که علاقه‌مند به سرمایه‌گذاری هستند اما دانش یا تجربه و زمان کافی ندارند، صندوق‌های سرمایه‌گذاری متنوعی ایجاد شده است که می‌توان در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرد. در ادامه، نحوه شروع سرمایه‌گذاری در صندوق سرمایه گذاری طلا و تمامی جزئیات مربوط به آن را برای شما شرح می‌دهیم.

صندوق طلا چیست؟

همان‌طور که گفتیم، صندوق‌های مختلفی در بازار بورس ایران در حال فعالیت هستند. یکی از این صندوق‌ها، صندوق سرمایه گذاری طلا است. صندوق‌های سرمایه‌گذاری طلا، بین ۷۰ تا ۹۰ درصد دارایی‌های خود را به گواهی سپرده کالایی سکه طلا و اوراق مشتقه مبتنی بر سکه طلا اختصاص می‌دهند. مابقی دارایی‌ها به اوراق درامد ثابت اختصاص داده می‌شود. این صندوق‌ها از نوع مشترک و قابل معامله در بورس کالا هستند.

صندوق ETF چیست؟

صندوق‌های طلا در بورس به صورت ETF و قابل معامله در بورس فعالیت می‌کنند. بنابراین قبل از بررسی ساختار این صندوق‌ها، لازم است ساختار صندوق‌های ETF را بشناسیم. صندوق های ETF از دارایی‌های متنوعی تشکیل می‌شوند و واحدهای آن‌ها به ‌صورت سهام عادی از طریق کد بورسی قابل خرید و فروش است. خرید واحد صندوق‌های ETF مستلزم ثبت نام در سجام، دریافت کد بورسی و دسترسی به سامانه معاملاتی کارگزاری است. برای آشنایی با نحوه ثبت نام در کارگزاری آگاه، دریافت کد سجام و کد بورسی و احراز هویت، این مقاله را مطالعه کنید.

ترکیب دارایی‌های صندوق سرمایه گذاری طلا

همان طور که اشاره کردیم، این صندوق‌ها حداقل ۷۰ درصد منابع خود را روی خرید سکه طلا سرمایه‌گذاری می‌کنند و مابقی آن، صرف سرمایه‌گذاری در اوراق با درآمد ثابت می‌شود.
فعالیت اصلی این صندوق‌ها، سرمایه‌گذاری در گواهی سپرده سکه طلا است که به ‌عنوان دارایی پایه صندوق در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین بازدهی صندوق، به بازدهی سکه طلا بستگی دارد و بخش عمده منابع صندوق، صرف خرید گواهی سپرده سکه طلا می‌شود. بخشی از منابع صندوق نیز در بازار مشتقه سکه طلای بورس کالا، از جمله معاملات آتی و قراردادهای اختیار معامله سکه طلا، سرمایه‌گذاری می‌شود.

مزایای صندوق سرمایه‌گذاری طلا

صندوق‌های طلا مزایای بسیاری دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره خواهیم کرد:

• رفع مشکلات خرید فیزیکی طلا: مشکلاتی اوراق مشتقه سکه طلا از جمله سرقت و تقلب، حمل کردن، نگه‌داری و احتمال کلاه‌برداری با استفاده از صندوق‌های طلا از بین خواهند رفت.
• کاهش کارمزد: کارمزد معاملات فیزیکی طلا در حدود ۱ تا ۲ درصد است، اما برای صندوق‌های طلا این مبلغ به ۰.۱۵ درصد می‌رسد.
• خرید و فروش آسان: برای معامله این صندوق‌ها نیازی به مراجعه حضوری نیست. به سادگی، از طریق سامانه معاملاتی آنلاین و با چند کلیک، می‌توان خرید و فروش را انجام داد.
• نقد شوندگی: فلز طلا با توجه به ارزش بالایی که دارد، به راحتی نقد می‌شود. همچنین بیشتر صندوق‌ها بازارگردان دارند. این رکن، تناسب را میان عرضه و تقاضا برقرار می‌کند و مانع از تشکیل صف‌های خرید و فروش سنگین می‌شود.
• نبود محدودیت در مبلغ سرمایه‌گذاری: در صندوق‌های طلا شما می‌توانید به میزان دلخواه خرید کنید و تنها باید حداقل به سقف مجاز معاملات بورس (حداقل ۵۰۰ هزار تومان) برسید، اما برای خرید فیزیکی یک سکه طلا، باید چندین میلیون پرداخت اوراق مشتقه سکه طلا کنید.
• مدیریت حرفه‌ای: وجود تیم مدیریت متخصص و حرفه‌ای، باعث می‌شود تا به جای خرید فیزیکی و تصمیمات فردی، اختیار معامله خود را به دست این افراد بسپارید و ریسک سرمایه‌گذاری خود را کاهش دهید. از طرفی در زمان‌های رکود با عوض کردن ترکیب دارایی جلوی زیان نیز تا حد قابل توجهی گرفته می‌شود.

معایب صندوق سرمایه گذاری طلا

برای صندوق سرمایه گذاری طلا، معایب چندانی را نمی‌توان تعریف کرد. بازار طلا همواره در بلندمدت سودده بوده است اما در کوتاه‌مدت، ریسک کاهش قیمت وجود دارد. طبیعتا اگر قصد سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت داشته باشید، این ریسک متوجه صندوق‌های طلا نیز خواهد شد.
بنابراین تنها ریسک موجود در این صندوق‌ها، نوسانات قیمت طلا است که البته با توجه به مدیریت حرفه‌ای و کارشناسانه در صندوق‌ها، ریسک سرمایه‌گذاری در صندوق طلا به ‌مراتب پایین‌تر از بازار آزاد و سنتی خواهد بود.

زمان معامله و کارمزد خرید و فروش صندوق طلا

زمان معاملات صندوق طلا در بورس و همچنین ساعت معاملات گواهی سکه طلا، از ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۵:۳۰ تعیین شده است. ساعت ۱۲:۳۰ الی ۱۳:۰۰ مرحله پیش گشایش و سفارش‌گیری است و شروع معاملات از ساعت ۱۳ الی ۱۵:۳۰ خواهد بود.
خرید و فروش صندوق طلا همانند دیگر دارایی‌ها در بورس اوراق بهادار و بورس کالا مشمول کارمزد می‌شود.

کارمزد خرید و فروش صندوق طلا به شرح زیر است:

• کارمزد خرید: ۰.۰۰۱۲۵
• کارمزد فروش: ۰.۰۰۱۲۵
• جمع کل: ۰.۰۰۲۵

صندوق‌های سرمایه گذاری طلا موجود در بازار بورس

در حال حاضر شش صندوق سرمایه‌گذاری طلا به ‌صورت ETF در بازار سرمایه فعال هستند که نماد آن‌ها به‌عنوان صندوق‌های قابل معامله در بورس کالا، مانند یک سهم معمولی معامله می‌شود و نیاز به کد معاملاتی مجزا از کد بورسی ندارد. این صندوق‌های پذیرش‌شده عبارت‌اند از:

• صندوق سرمایه‌گذاری پشتوانه طلای لوتوس با نماد طلا که فعالیت خود را از خرداد سال ۹۶ شروع کرده است.
• صندوق سرمایه‌‌گذاری زرافشان امید ایرانیان با نماد زر که فعالیت خود را از مهر ماه سال ۹۶ آغاز کرده است.
• صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا کیان با نماد گوهر که فعالیت خود را از آذرماه سال ۹۶ شروع کرده‌ است.
• صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا مفید با نماد عیار که فعالیت خود را از خرداد ماه سال ۹۷ شروع کرده است.
• صندوق سرمایه‌گذاری مبتنی بر سکه طلا کهربا با نماد کهربا که فعالیت خود را از مرداد ۱۴۰۰ شروع کرده‌ است.
• صندوق سرمایه‌گذاری طلا زرین آگاه با نماد مثقال که فعالیت خود را از دی ماه ۱۴۰۰ شروع کرده‌ است.

بهترین صندوق طلا

با بررسی نمودار عملکرد این صندوق‌ها و میزان بازدهی آن‌ها، می‌توانید بهترین صندوق سرمایه گذاری طلا را انتخاب کنید. شفافیت اطلاعات، یکی از مزایای مهم بازار بورس است. هر صندوق وب سایت مخصوص به خود را دارد و موظف است در بازه‌های زمانی مشخص، اطلاعات عملکرد خود را در این وب سایت منتشر کند.
وب سایت‌های مختلفی رتبه‌بندی صندوق‌ها را اعلام می‌کنند و گزارش‌هایی از وضعیت صندوق‌های طلا در بازار بورس ارائه می‌دهند. مهمترین اوراق مشتقه سکه طلا مرجع برای پیدا کردن بهترین صندوق سرمایه گذاری طلا در بازار بورس ایران، وب سایت فیپیران است. صندوق زرین آگاه را، که با نماد «مثقال» در بورس معامله می‌شود، می‌توان به عنوان یکی از بهترین صندوق‌های طلا در بورس معرفی کرد.

تأثیر قیمت اونس جهانی طلا و نرخ دلار بر صندوق سرمایه گذاری طلا

قیمت‌گذاری سکه طلا به دو پارامتر نرخ دلار و قیمت اونس طلای جهانی وابسته است. می‌توان گفت با سرمایه‌گذاری در صندوق طلا شما به‌صورت غیرمستقیم روی نرخ ارز و طلای جهانی سرمایه‌گذاری کرده‌‌اید.
رابطه بین بازار ارز و بازار طلا رابطه‌ای دوطرفه است. گاهی اوقات تحولات بازار ارز روی بازار طلا نیز تأثیر می‌گذارد. همچنین اوراق مشتقه سکه طلا گاهی اوقات نوسانات بازار طلا می‌تواند بازار ارز را تحت تأثیر قرار دهد؛ یعنی هرکدام از این بازارها می‌توانند نقش پیشرو و پیرو را بازی کنند.
علت این مسئله، این است که طلا در بازارهای جهانی به دلار آمریکا ارزش‌گذاری می‌شود و با بالا رفتن ارزش دلار، قیمت طلا برای کسانی که با دیگر ارزها قصد خرید دارند، گران می‌شود؛ درنتیجه از تقاضای آن کاسته می‌شود و کاهش تقاضا، کاهش قیمت را به دنبال دارد. عکس این موضوع نیز صادق است؛ یعنی کاهش ارزش دلار موجب کاهش قیمت طلا برای خریدارانی است که با ارزی غیر از دلار قصد خرید دارند؛ درنتیجه تقاضا بالا رفته و موجب افزایش قیمت می‌شود.
محاسبات قیمت سکه یا مظنه آن، بر اساس قیمت هر اونس طلا، به سادگی امکان‌پذیر است. فرض کنید که می‌خواهیم قیمت یک سکه تمام بهار آزادی را بر اساس قیمت اونس طلا، محاسبه کنیم. در قدم اول باید قیمت اونس را در قیمت روز دلار ضرب کنیم تا به قیمت یک اونس طلا برحسب ریال دست یابیم. چنانچه این عدد را بر وزن یک اونس، یعنی بر ۳۱.۱۰۳۴۳۱ تقسیم کنیم، قیمت یک گرم طلای ۲۴ عیار برحسب ریال به دست خواهد آمد. با توجه به عیار سکه برای مرحله بعد، یعنی تبدیل عیار، باید قیمت به‌دست‌آمده را بر ۲۴ تقسیم و در عیار مورد نظر، که اینجا ۲۱.۶ یا به عبارت ساده‌تر، ۲۲ است، ضرب کنیم.
اکنون به قیمت یک گرم طلای ۲۲ عیار برحسب ریال رسیده‌ایم و چنانچه این مقدار را در وزن سکه یعنی ۸.۱۳۳ ضرب کنیم، قیمت یک سکه تمام بهار آزادی برحسب ریال را محاسبه کرده‌ایم. این عدد، قیمت طلای سکه است و گاهی به‌عنوان ارزش ذاتی سکه نیز از آن یاد می‌شود. نکته قابل‌توجه این است که در معاملات سنتی و آزاد، به این قیمت باید حق ضرب و مالیات بر ارزش افزوده نیز اضافه کرد تا به قیمت روز سکه طلا رسید؛ در حالی که در معاملات صندوق، این عوامل در قیمت در نظر گرفته نمی‌شوند.

مقایسه طلا با بازارهای موازی

از سال ۹۵ تا فروردین ماه ۱۴۰۰، بورس با بازدهی حدودا ۱۴۵۰ درصدی، بهترین عملکرد را در مقایسه با سایر روش‌های سرمایه‌گذاری داشته است. در طی همین مدت، طلا با بازدهی ۸۳۳ درصد، مسکن با ۶۵۱ درصد، دلار با ۵۷۴ درصد و سپرده‌های بانکی با ۹۲ درصد، در رتبه‌های بعدی قرار گرفته‌اند.
بدون توجه به درصد رشد و نرخ بازدهی، طلا به عنوان یک فلز با ارزش هموارده مورد توجه سرمایه‌گذاران بوده است و بسیاری افراد برای حفظ ارزش دارایی‌های خود، به خرید طلا روی می‌آورند. با وجود صندوق‌های طلا در بازار بورس، شما به راحتی می‌توانید بخشی از پرتفوی خود را به طلا اختصاص دهید و از بازدهی این فلز ارزشمند نیز بهره‌مند شوید.

سخن آخر

سرمایه‌گذاری در صندوق طلا مزایای بسیاری دارد. با استفاده از این روش، دیگر نیازی به مراجعه حضوری نیست و از بابت نگهداری طلای فیزیکی نیز نگرانی نخواهید داشت. این صندوق‌ها بیشترین درصد دارایی خود را به اوراق مبتنی بر سکه طلا اختصاص می‌دهند و بنابراین، بازدهی آن‌ها همراه با قیمت سکه رشد خواهد کرد. صندوق زرین آگاه را می‌توان به عنوان یکی از بهترین صندوق‌های طلا در بورس کالا معرفی کرد. برای سرمایه‌گذاری در این صندوق، لازم است کد بورسی داشته باشید و از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری، با جست‌وجوی نماد «مثقال» درخواست خرید را ثبت کنید.

خبر مهم درباره خرید و فروش سکه در بورس

به گزارش اقتصادنیوز به نقل از اکوایران، بر اساس خبر منتشر شده توسط مدیریت بازارهای مشتقه وصندوق های کالایی، روز چهارشنبه 26 مرداد 1401 قراردادهای اختیار خرید و فروش سکه طلا در بازار مشتقه بورس تهران با سررسید 18 دی ماه 1401 منتشر می‌شوند.

علاقه مندان به بازارهای آپشن می‌توانند در 30 دقیقه ابتدایی معاملات روز چهارشنبه با شروع معاملات این اوراق به خرید و فروش آن بپردازند. این قراردادها بدون دامنه نوسان بازگشایی می‌شوند و درقالب سه قرارداد خرید و سه قرارداد فروش، به قیمت‌های چهارده، پانزده و شانزده میلیون تومان دسته بندی شده‌اند. سررسید هر شش قرارداد یکسان اوراق مشتقه سکه طلا است اما در قیمت سررسید و ارزش روز معامله متفاوت هستند.

قرارداد اختیار معامله سکه طلا

قراردادهای اختیار معامله سکه طلا که به آن‌ها آپشن سکه نیز می‌گویند، قراردادهایی هستند که به خریدار این حق را می‌دهند تا در روز سررسید قرارداد سکه طلا را بسته به نوع قرارداد بخرد یا به فروش برساند. فروشنده موظف است در صورت درخواست خریدار، سکه طلا را به خریدار بفروشد یا از خریدار بخرد. در واقع با استفاده از قراردادهای آپشن خرید، می‌توان سقفی برای قیمت خرید سکه در آینده تعیین کرد؛ به نحوی که سکه را هرگز بالاتر از قیمت توافقی (اعمال) در لحظه انجام معامله، در آینده خریداری نخواهید کرد.

از سوی دیگر، با استفاده از قراردادهای آپشن فروش، سکه را پایین تر از قیمت توافقی به فروش نخواهید رساند. اولین گام برای معاملات آپشن سکه طلا، دریافت کد مشتقه کالا است. علاقه‌مندان به فعالیت در بازار آپشن سکه طلا، پس از کدگیری، می‌توانند از طریق سامانه‌های آنلاین مشتقه کالا یا از طریق سفارشات تلفنی، اقدام به معامله کنند.

درخصوص قیمت نیز هر کدام از این قراردادها دارای دو مبلغ هستند. مبلغ اول قیمت قرارداد در روز سررسید است که می توان به آن قیمت بر اساس نوع اختیار در روز سر رسید معامله کرد. اما مبلغ دیگری که از اهمیتی به اندازه قیمت سررسید قرار داد بهره مند اوراق مشتقه سکه طلا است ارزش روز اختیار معامله است.

ارزش اختیار مبلغی است که در زمان خرید برگه اختیار معامله خریدار موظف به پرداخت آن به فروشنده است. در ارتباط با قرار دادهای اختیار معامله باید توجه داشت که بحث فروشنده و خریدار اوراق با بحث اختیار خرید و فروش مجزا است و هر برگه یک خریدار و یک فروشنده دارد در حالی که می‌تواند برگه اختیار خرید یا فروش باشد.

معامله گرانی که قیمت از سطح مورد نظر آنها عبور کرده باشد می توانند گزینه اختیار خود را فعال نکنند اما در صورتی که معامله‌گران آپشن‌های خود را اعمال نکنند، مبلغ پرمیومی که در هنگام معامله پرداخت کرده بودند سوخت می‌شود.