نکاتی دربارۀ شاخص‌ها


عکس از سازمان بهشت زهرا

شاخص H-index چیست؟ همه چیز درباره اچ ایندکس

همانطور که مقالات و مجلات بر اساس شاخص­ های خاصی امتیازدهی می­ شوند و اعتبار می ­گیرند، محققان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برای اینکه میزان علمی بودن مقالات یک محقق مشخص شود برای او شاخص H-index در نظر گرفته شده است.

H-index چیست و چطور ارزیابی می­ شود؟

شاخص H یا H-Index یک مقیاس عددی است که نشان می­ دهد یک محقق چقدر عملکرد موثری داشته است. این شاخص در سال 2005 توسط یک فیزیکدان به نام جورج هیرش (Jorge Hirsch) در دانشگاه کالیفرنیا اختراع شد. هدف از اختراع این مقیاس عددی این بود که مشخص شود هر محقق در زمینه علمی خود چه اندازه مشارکت موفق داشته است.

در آن زمان این ارزیابی از طریق تعداد استنادها به مقاله شخص انجام می­ شد. اگر می ­خواستید بدانید یک محقق چقدر تاثیرگذار بوده است فقط کافی بود تعداد دفعاتی که دیگران در مقالاتشان به مقاله ­­ی او ارجاع می­ کردند را محاسبه کنید. این کار بسیار ساده بود، اما خیلی زود محققان ایرادی در این نوع ارزیابی پیدا کردند.

در این نوع ارزیابی اگر محققی فقط یک مقاله علمی منتشر کرده بود که بسیار به آن ارجاع شده است، او یک محقق موفق خوانده می­ شد. در چنین شرایطی به نظر می نکاتی دربارۀ شاخص‌ها ­رسید سایر محققانی که بیش از یک مقاله منتشر کرده ­اند نقش موثری در این زمینه نداشته اند.

به منظور اصلاح این مشکل، هیرش یک روش دیگری را پیشنهاد داد که با نام H-index به شهرت رسید (H از اول اسم هیرش گرفته شده است). هیرش این شاخص را اینگونه توصیف می­ کند:

« یک محقق زمانی شاخص H دارد که H از مقالات NP او حداقل هر یک H ارجاع داشته باشند، و سایر مقالات (Np-H) هر کدام بیش از H ارجاع نداشته باشند.»

این نکاتی دربارۀ شاخص‌ها را به زبان ساده­ تری برایتان توضیح می ­دهیم.

شاخص H هر محقق بر اساس تعداد مقالات او (H) است که به هر کدام حداقل H بار ارجاع شده باشد. مثلا، اگر شاخص H یک محقق 28 است یعنی 28 مقاله علمی دارد که به هر یک از آن­ ها حداقل 28 بار در مقالات دیگر ارجاع شده است. این بدین معناست که اعتبار یک محقق بر اساس تعداد مقالات سطح بالایی که منتشر کرده است مشخص می­ شود نه فقط یک یا دو مقاله­ ای که امتیاز خوبی داشته باشند.

بنابراین اگر یک محقق بخواهد شاخص H خود را افزایش دهد باید دیگران را ترغیب کند تا مقالات او را مطالعه کرده و در مقالات علمی خود به آنها اشاره کنند. در این صورت تمرکز به روی فقط یک یا دو مقاله ­ای که خوب از آب در آمده برای یک محقق امتیاز محسوب نمی ­شود.

H-Index چه تاثیری دارد؟

در حالیکه ممکن است به نظر برسد شاخص H صرفا به منظور امتیازدهی به محققان در زمینه­ های مختلف به کار می ­رود اما کارایی­ های بیشتری دارد. اول اینکه خود محققان می­ توانند فعالیت خودشان و دیگران را با توجه به این امتیاز بسنجند. بخصوص برای شغل­ هایی در زمینه­ های علمی، شاخص H بسیار موثر است.

همچنین این امتیاز به افرادی که در یک زمینه ­ی خاص اطلاعات ندارند یا متخصص نیستند کمک می­ کند بتواند راحت ­تر اعتبار یک محقق را ارزیابی کند. مثلا در یک مصاحبه کاری برای یک شغل تحقیقاتی یا علمی خاص که مصاحبه کننده اطلاعات خیلی خاصی درباره زمینه ­ی علمی شخص مصاحبه شونده ندارد، با توجه به امتیاز شاخص H او می ­تواند بهتر تصمیم بگیرد که چقدر این شخص می ­تواند موثر و کارآمد باشد.

ایراد شاخص H چیست؟

با وجود اینکه شاخص H بسیار موثر عمل کرده است و فواید زیادی داشته است اما هنوز مشکلات و کمبودهایی دارد. یکی از این موارد زمانیست که امتیاز H را در فیلدهای مختلف مقایسه می ­کنیم. در برخی از فیلدها ( مثل اقتصاد) معمولا شاخص H محققان امتیاز بالاتری نسبت به برخی فیلدهای دیگر (نظر ادبیات) دارد. بنابراین ممکن است این اشتباه برداشت شود که دو شخص با یک میزان علم در زمینه ­ی تخصصی خودشان از یک اندازه تاثیر برخوردار نیستند.

همچنین، امتیاز H نیز قابل دستکاری شدن است، مثلا یکی از مشکلاتی که وجود دارد اینست که اشخاص می ­توانند از دوستان و آشنایان خود بخواهند دائم در مقالاتشان به مقاله آن ها اشاره کنند تا با این کار تعداد ارجاعات به مقالاتشان بالاتر برود. اما این لزوما به معنی اینکه مقالات او بار علمی بالایی دارند نیست.

شاخص H در پایگاه­­های اینترنتی علمی

شما می­ توانید H-Index نویسنده مورد نظرتان را در پایگاه­های اینترنتی نظیر اسکوپوس یا گوگل اسکولار پیدا کنید.

شاخص H در پایگاه اسکوپوس

در پایگاه اسکوپوس کافیست وارد صفحه جستجوی نویسنده (Author Search) شوید و نام مورد نظر را وارد کنید. پس از اینکه نویسنده مورد نظرتان را در لیست پیدا کردید روی اسم او کلیک کرده و وارد صفحه پروفایل وی شوید. در این صفحه در سمت راست می ­توانید h-index فرد و تعداد مقالاتی که در سایت قرار داده است و تعداد ارجاعاتی که به مقاله فرد شده است را ببینید. در پایین صفحه در قسمت Documents نیز می ­توانید مقالاتی که منتشر کرده و تعداد ارجاعات به هر مقاله را ببینید.

شاخص H در پایگاه گوگل اسکولار

در گوگل اسکولار به سه طریق می ­توانید به امتیاز نکاتی دربارۀ شاخص‌ها h-index یک محقق دست پیدا کنید. ابتدا اگر نام محقق را می ­دانید می ­توانید در بخش Advanced Setting وارد کنید تا وی را پیدا کرده و پروفایل او را ببینید. یا در فیلد مربوط به جستجو نام او را به این شکل نکاتی دربارۀ شاخص‌ها جستجو کنید author:author name، با جستجوی نام محقق مورد نظرتان ابتدا پروفایل وی و سپس مقالاتی که منتشر کرده است دیده می ­شود.

اگر نام محقق را نمی ­دانید و فقط می­ خواهید بدانید نویسنده مقاله ­ای که می­ خواهید به آن استناد کنید چه امتیازی دارد فقط کافیست پس از جستجوی موضوع مورد نظرتان و انتخاب مقاله، به روی نام نویسنده کلیک کنید تا صفحه پروفایل وی باز شود. در سمت راست صفحه پروفایل یک نویسنده در گوگل اسکولار می­ توانید تعداد ارجاعاتی که به مقالات این نویسنده شده ، تعداد مقالات و امتیاز h وی را ببینید و در سمت چپ نیز به ترتیب مقالاتی که منتشر کرده است را پیدا کنید. مقالات یک نویسنده به ترتیب بیشترین ارجاعات نشان داده می­ شود، این می ­تواند به شما در انتخاب مقاله ­ای که از نظر علمی بار بیشتری دارد کمک کند.

H-index در پایگاه ISI

در سایت ISI باید دسترسی به این بخش برقرار باشد تا بتوانید نام نویسنده مورد نظرتان را جستجو کرده و H-index وی را بیابید.

محاسبه h-index نکاتی دربارۀ شاخص‌ها نکاتی دربارۀ شاخص‌ها به صورت دستی

برای بدست آوردن عدد H به صورت دستی، پس از اینکه نام نویسنده را جستجو کردید و نتایج را در سال های مختلف دیدید، مقالات وی را بر حسب استناد به ترتیب نزولی مرتب کنید و تعداد مقالات را با تعداد استنادها مقایسه کنید تا جایی که تعداد استناد مساوی یا بیشتر از شماره مقاله باشد. شماره آن مقاله، نشان دهنده ­­ی شاخص H نویسنده است. مثلا اگر نویسنده ده مقاله منتشر کرده باشد که به 6 تای آن حداقل 6 بار استناد شده باشد شاخص H آن نویسنده 6 است.

شاخصH یک محقق می ­تواند در انتخاب مقالات بهتر و پرکاربردتر به شما کمک کند. هر چه امتیاز H یک نویسنده بالاتر باشد احتمال اینکه شناخته شده ­تر باشد و مقالات علمی او اعتبار بالاتری داشته باشد بیشتر است بنابراین استفاده از نظریه ­های علمی او در پایان نامه یا مقاله علمی شما می­ تواند اعتبار بیشتری به کار پژوهشیتان ببخشد.

شاخص بورس پس از ۱۲ روز مثبت شد

شاخص بورس پس از ۱۲ روز متوالي روند کاهشي، ديروز مثبت بود و دوهزارو 141 واحد رشد کرد. به گزارش تسنيم، در جريان دادوستدهاي امروز بازار سرمايه تعداد يک‌ميليارد‌و 735 ميليون سهم و حق‌ تقدم به‌ ارزش 470 ميليارد تومان در 117 هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد دوهزارو 141 واحدي در ارتفاع 156‌هزار‌و 692 واحد قرار گرفت. بيشترين اثر مثبت بر رشد بازار سهام در روز جاري به نام نمادهاي معاملاتي فولاد مبارکه اصفهان، معدني و صنعتي گل‌گهر و پالايش نفت اصفهان شد و در مقابل نمادهاي معاملاتي پالايش نفت تبريز، گسترش نفت و گاز پارسيان و به‌پرداخت ملت با افت خود مانع افزايش بيشتر شاخص بورس شدند. شاخص‌هاي اصلي بازار سرمايه هم روز متعادل و مثبتي را پشت‌سر گذاشتند؛ به‌طوري‌که شاخص قيمت
(وزني- ارزشي) 622 واحد، کل (هم‌وزن) 297 واحد، قيمت (هم‌وزن) 209 واحد، آزاد شناور دوهزارو 915 واحد و شاخص‌هاي بازار اول و دوم هم به ترتيب هزارو 871 و دوهزارو 849 واحد رشد کردند.

شاخص بورس پس از ۱۲ روز متوالي روند کاهشي، ديروز مثبت بود و دوهزارو 141 واحد رشد کرد. به گزارش تسنيم، در جريان دادوستدهاي امروز بازار سرمايه تعداد يک‌ميليارد‌و 735 ميليون سهم و حق‌ تقدم به‌ ارزش 470 ميليارد تومان در 117 هزار نوبت مورد دادوستد قرار گرفت و شاخص بورس با رشد دوهزارو 141 واحدي در ارتفاع 156‌هزار‌و 692 واحد قرار گرفت. بيشترين اثر مثبت بر رشد بازار سهام در روز جاري به نام نمادهاي معاملاتي فولاد مبارکه اصفهان، معدني و صنعتي گل‌گهر و پالايش نفت اصفهان شد و در مقابل نمادهاي معاملاتي پالايش نفت تبريز، گسترش نفت و گاز پارسيان و به‌پرداخت ملت با افت خود مانع افزايش بيشتر شاخص بورس شدند. شاخص‌هاي اصلي بازار سرمايه هم روز متعادل و مثبتي را پشت‌سر گذاشتند؛ به‌طوري‌که شاخص قيمت
(وزني- ارزشي) 622 واحد، کل (هم‌وزن) 297 واحد، قيمت (هم‌وزن) 209 واحد، آزاد شناور دوهزارو 915 واحد و شاخص‌هاي بازار اول و دوم هم به ترتيب هزارو 871 و دوهزارو 849 واحد رشد کردند.

نکاتی دربارۀ شاخص‌ها

نکاتی درباره ی یافتن یک شغل در کشور اسپانیا

اسپانیا یکی از پیشرفته ترین کشور های دنیا از نظر اقتصادی ، تجاری و صنعتی است که انجام هر گونه کسب و کاری در این کشور نه تنها به این دلایل می تواند رونق خوبی داشته باشد بلکه به دلیل ارتباطات ازاد و تعامل تجاری و اقتصادی بسیار مناسب با سایر کشور های دنیا به راحتی می توان در این کشور به موفقیت دست پیدا کرد. بی شک یکی از بهترین راه های سرمایه گذاری در کشور اسپانیا ثبت یک شرکت تجاری یا غیر تجاری است. این روش هم سرمایه نسبتا کمتری می خواهد و هم اینده شغلی و اجتماعی بسیار مناسبی برای موسسین شرکت ها به دلیل حمایت های فوق العاده دولت اسپانیا به همراه دارد.
اگر دنبال یک شغل مناسب در کشور اسپانیا هستید، در اینجا در مورد چگونگی یافتن شغل در اسپانیا شما را راهنمایی خواهیم کرد ; آن دسته از کارکنان و افراد جویای کار که از مهارت های ویژه ای برخوردارند و قصد کار کردن در اسپانیا را دارند، باید بدانند که تعداد زیادی از مردم از طریق راه های غیر رسمی مانند سخن گفتن از طریق قدرت بیان خود و شبکه های ارتباطی (به طور کلی از طریق ارتباطات خود) در اسپانیا مشغول به کار هستند. به همین ترتیب، نیازی به محدود کردن جستجوی شغلی خود به آژانس ها و آگهی هانیست ! پس برای کسب فرصت های بهتر شغلی افراد می بایست ارتباطات و لینک های ارتباطی خود را تقویت نکاتی دربارۀ شاخص‌ها نمایند.در این راستا فرد می بایست در رابطه با مواردی اطلاعات خود را افزایش دهد. مواردی که افراد جویای کار باید به آنها اشراف داشته باشند : قوانین کار ، مجوز مهاجرت و کارو مجوز های خارجی، اطلاع از شبکه های کسب و کار، وب سایت های کاری ، آژانس های استخدامی . همچنین در هنگام صدور درخواست خود برای کار باید درباره ی فرهنگ کار در اسپانیا و نکات مذاکره دریک مصاحبه ی کاری در این کشور اطلاعات کافی را کسب نمایند.

شاخص H-index چیست؟ همه چیز درباره اچ ایندکس

همانطور که مقالات و مجلات بر اساس شاخص­ های خاصی امتیازدهی می­ شوند و اعتبار می ­گیرند، محققان نیز از این قاعده مستثنی نیستند. برای اینکه میزان علمی بودن مقالات یک محقق مشخص شود برای او شاخص H-index در نظر گرفته شده است.

H-index چیست و چطور ارزیابی می­ شود؟

شاخص H یا H-Index یک مقیاس عددی است که نشان می­ دهد یک محقق چقدر عملکرد موثری داشته است. این شاخص در سال 2005 توسط یک فیزیکدان به نام جورج هیرش (Jorge Hirsch) در دانشگاه کالیفرنیا اختراع شد. هدف از اختراع این مقیاس عددی این بود که مشخص شود هر محقق در زمینه علمی خود چه اندازه مشارکت موفق داشته است.

در آن زمان این ارزیابی از طریق تعداد استنادها به مقاله شخص انجام می­ شد. اگر می ­خواستید بدانید یک محقق چقدر تاثیرگذار بوده است فقط کافی بود تعداد دفعاتی که دیگران در مقالاتشان به مقاله ­­ی او ارجاع می­ کردند را محاسبه کنید. این کار بسیار ساده بود، اما خیلی زود محققان ایرادی در این نوع ارزیابی پیدا کردند.

در این نوع ارزیابی اگر محققی فقط یک مقاله علمی منتشر کرده بود که بسیار به آن ارجاع شده است، او یک محقق موفق خوانده می­ شد. در چنین شرایطی به نظر می ­رسید سایر محققانی که بیش از یک مقاله منتشر کرده ­اند نقش موثری در این زمینه نداشته اند.

به منظور اصلاح این مشکل، هیرش یک روش دیگری را پیشنهاد داد که با نام H-index به شهرت رسید (H از اول اسم هیرش گرفته شده است). هیرش این شاخص را اینگونه توصیف می­ کند:

« یک محقق زمانی شاخص H دارد که H از مقالات NP او حداقل هر یک H ارجاع داشته باشند، و سایر مقالات (Np-H) هر کدام بیش از H ارجاع نداشته باشند.»

این را به زبان ساده­ تری برایتان توضیح می ­دهیم.

شاخص H هر محقق بر اساس تعداد مقالات او (H) است که به هر کدام حداقل H بار ارجاع شده باشد. مثلا، اگر شاخص H یک محقق 28 است یعنی 28 مقاله علمی دارد که به هر یک از آن­ ها حداقل 28 بار در مقالات دیگر ارجاع شده است. این بدین معناست که اعتبار یک محقق بر اساس تعداد مقالات سطح بالایی که منتشر کرده است مشخص می­ شود نه فقط یک یا دو مقاله­ ای که امتیاز خوبی داشته باشند.

بنابراین اگر یک محقق بخواهد شاخص H نکاتی دربارۀ شاخص‌ها خود را افزایش دهد باید دیگران را ترغیب کند تا مقالات او را مطالعه کرده و در مقالات علمی خود به آنها اشاره کنند. در این صورت تمرکز به روی فقط یک یا دو مقاله ­ای که خوب از آب در آمده برای نکاتی دربارۀ شاخص‌ها یک محقق امتیاز محسوب نمی ­شود.

H-Index چه تاثیری دارد؟

در حالیکه ممکن است به نظر برسد شاخص H صرفا به منظور امتیازدهی به محققان در زمینه­ های مختلف به کار می ­رود اما کارایی­ های بیشتری دارد. اول اینکه خود محققان می­ توانند فعالیت خودشان و دیگران را با توجه به این امتیاز بسنجند. بخصوص برای شغل­ هایی در زمینه­ های علمی، شاخص H بسیار موثر است.

همچنین این امتیاز به افرادی که در یک زمینه ­ی خاص اطلاعات ندارند یا متخصص نیستند کمک می­ کند بتواند راحت ­تر اعتبار یک محقق را ارزیابی کند. مثلا در یک مصاحبه کاری برای یک شغل تحقیقاتی یا علمی خاص که مصاحبه کننده اطلاعات خیلی خاصی درباره زمینه ­ی علمی شخص مصاحبه شونده ندارد، با توجه به امتیاز شاخص H او می ­تواند بهتر تصمیم بگیرد که چقدر این شخص می ­تواند موثر و کارآمد باشد.

ایراد شاخص H چیست؟

با وجود اینکه شاخص H بسیار موثر عمل کرده است و فواید زیادی داشته است اما هنوز مشکلات و کمبودهایی دارد. یکی از این موارد زمانیست که امتیاز H را در فیلدهای مختلف مقایسه می ­کنیم. در برخی از فیلدها ( مثل اقتصاد) معمولا شاخص H محققان امتیاز بالاتری نسبت به برخی فیلدهای دیگر (نظر ادبیات) دارد. بنابراین ممکن است این اشتباه برداشت شود که دو شخص با یک میزان علم در زمینه ­ی تخصصی خودشان از یک اندازه تاثیر برخوردار نیستند.

همچنین، امتیاز H نیز قابل دستکاری شدن است، مثلا یکی از مشکلاتی که وجود دارد اینست که اشخاص می ­توانند از دوستان و آشنایان خود بخواهند دائم در مقالاتشان به مقاله آن ها اشاره کنند تا با این کار تعداد ارجاعات به مقالاتشان بالاتر برود. اما این لزوما به معنی اینکه مقالات او بار علمی بالایی دارند نیست.

شاخص H در پایگاه­­های اینترنتی علمی

شما می­ توانید H-Index نویسنده مورد نظرتان را در پایگاه­های اینترنتی نظیر اسکوپوس یا گوگل اسکولار پیدا کنید.

شاخص H در پایگاه اسکوپوس

در پایگاه اسکوپوس کافیست وارد صفحه جستجوی نویسنده (Author Search) شوید و نام مورد نظر را وارد کنید. پس از اینکه نویسنده مورد نظرتان را در لیست پیدا کردید روی اسم او کلیک کرده و وارد صفحه پروفایل وی شوید. در این صفحه در سمت راست می ­توانید h-index فرد و تعداد مقالاتی که در سایت قرار داده است و تعداد ارجاعاتی که به مقاله فرد شده است را ببینید. در پایین صفحه در قسمت Documents نیز می ­توانید مقالاتی که منتشر کرده و تعداد ارجاعات به هر مقاله را ببینید.

شاخص H در پایگاه گوگل اسکولار

در گوگل اسکولار به سه طریق می ­توانید به امتیاز h-index یک محقق دست پیدا کنید. ابتدا اگر نام محقق را می ­دانید می ­توانید در بخش Advanced Setting وارد کنید تا وی را پیدا کرده و پروفایل او را ببینید. یا در فیلد مربوط به جستجو نام او را به این شکل جستجو کنید author:author name، با جستجوی نام محقق مورد نظرتان ابتدا پروفایل وی و سپس مقالاتی که منتشر کرده است دیده می ­شود.

اگر نام محقق را نمی ­دانید و فقط می­ خواهید بدانید نویسنده مقاله ­ای که می­ خواهید به آن استناد کنید چه امتیازی دارد فقط کافیست پس از جستجوی موضوع مورد نظرتان و انتخاب مقاله، به روی نام نویسنده کلیک کنید تا صفحه پروفایل وی باز شود. در سمت راست صفحه پروفایل یک نویسنده در گوگل اسکولار می­ توانید تعداد ارجاعاتی که به مقالات این نویسنده شده ، تعداد مقالات و امتیاز h وی را ببینید و در سمت چپ نیز به ترتیب مقالاتی که منتشر کرده است را پیدا کنید. مقالات یک نویسنده به ترتیب بیشترین ارجاعات نشان داده می­ شود، این می ­تواند به شما در انتخاب مقاله ­ای که از نظر علمی بار بیشتری دارد کمک کند.

H-index در پایگاه ISI

در سایت ISI باید دسترسی به این بخش برقرار باشد تا بتوانید نام نویسنده مورد نظرتان را جستجو کرده و H-index وی را بیابید.

محاسبه h-index به صورت دستی

برای بدست آوردن عدد H به صورت دستی، پس از اینکه نام نویسنده را جستجو کردید و نتایج را در سال های مختلف دیدید، مقالات وی را بر حسب استناد به ترتیب نزولی مرتب کنید و تعداد مقالات را با تعداد استنادها مقایسه کنید تا جایی که تعداد استناد مساوی یا بیشتر از شماره مقاله باشد. شماره آن مقاله، نشان دهنده ­­ی شاخص H نویسنده است. مثلا اگر نویسنده ده مقاله منتشر کرده باشد که به 6 تای آن حداقل 6 بار استناد شده باشد شاخص H آن نویسنده 6 است.

شاخصH یک محقق می ­تواند در انتخاب مقالات بهتر و پرکاربردتر به شما کمک کند. هر چه امتیاز H یک نویسنده بالاتر باشد احتمال اینکه شناخته شده ­تر باشد و مقالات علمی او اعتبار بالاتری داشته باشد بیشتر است بنابراین استفاده از نظریه ­های علمی او در پایان نامه یا مقاله علمی شما می­ تواند اعتبار بیشتری به کار پژوهشیتان ببخشد.

نکات مهمی که درباره امامزاده صالح تهران باید بدانید!

امامزاده صالح تهران از آن مکان‌های شاخص تهران است که همه آن را می‌شناسند حتّی اگر از نزدیک به زیارت نکاتی دربارۀ شاخص‌ها نرفته باشند. این امامزاده قدیمی در منطقه شمیرانات تهران، مثل هر منطقه دیگری داستان‌هایی در خودش دارد که شاید بازدیدکنندگان به آن توجه نکنند. تا به حال شده از خودتان بپرسید این امامزاده چطور و چگونه ساخته شده؟

در این متن می‌خواهیم به بعضی از داستان‌های امامزاده صالح و داستان ساخت و سازش بپردازیم.

امامزاده صالح

عکس از خبرگزاری ایسنا

امامزاده صالح (ع) کیست و درباره‌اش چه می‌دانیم؟

بدون شک اسناد دقیقی از زمان‌های دور برایمان باقی نمانده که بر اساسشان قضاوت کنیم. درباره این امامزاده هم قضیه به همین صورت نکاتی دربارۀ شاخص‌ها است. بر اساس شواهد و اسنادی که درباره این امامزاده به دست آمده گفته شده که فرزند امام موسی کاظم (ع) و برادر امام هشتم (ع) بوده‌اند. البته بعضی می‌گویند ممکن است ایشان از اعقاب امام موسی کاظم (ع) باشد نه فرزندش و نام پدرانش در نسب نامه‌ای که پیدا شده، ذکر نشده باشد.

دربارۀ زمان زندگی این امامزاده بعضی گفته‌اند احتمالا در سده‌های ۲یا ۳ هجری قمری می‌زیسته و بعضی دیگر معتقدند دوران حیاتش به قرن 7 می‌رسد. همچنین حدس زده‌اند که در ری زندگی می‌کرده؛ در آن زمان ری از شهرهای بزرگ و مهم ایران محسوب میشده. درباره از دنیا رفتن این امامزاده هم قولی وجود دارد که گفته شده فردی به نام حسن بهبهانی این امامزاده را از جایی به نام پل کرخ (کرج امروزی) تعقیب می‌کند و در نهایت در باغ گلشن، زیر درخت چنار کهنسال، با بیل به شهادت می‌رساند.زمانش را حدود خلافت مأمون عباسی حدس زده‌اند.
به نظر می‌رسد بعد از این واقعه بوده که امام رضا (ع) به سوی طوس حرکت می‌کند و نزدیکان و یاران ایشان هم به ایران می‌آیند و به دستور خلیفه تحت تعقیب قرارمی‌گیرند و تعدادی هم به شهادت می‌رسند.

عکس از وبسایت تصویر تهران عکس از وبسایت تصویر تهران

قدمت زیارتگاه به چه زمانی برمی‌گردد؟

معمولا مکان امامزاده‌ها بر اساس خوابی که ریش سفیدان و معتممدان هر منطقه می‌دیدند مشخص می‌شد و پس از آن به عنوان زیارتگاه معروف میشد. مکان امامزاده صالح هم به همین شکل مشخص شده و به مرور مردم با جمع‌آوری هزینه، برای آن مرقد و بارگاه ساختند.

بر اساس مطالعه پژوهشگران، به نظر می‌رسد قدمت مرقد و بارگاه اولیه این بنا به دوران ایلخانی برمی‌گردد. البته سنگ قبرهایی که در این منطقه پیدا شده، نشان از پیشینه کهن آن دارد.

صندوق چوبین روی مزار امامزاده به دوره نادرشاه افشار برمی‌گردد.

تا پیش از عصر قاجار، در اطراف امامزاده بنایی وجود نداشت امّا در دوره قاجار رفته رفته مقبره‌های خصوصی، مسجد، حسینیه، حمام در اطراف امامزاده ساخته شد. این بناهای جدید در زمینی که شجاع السلطنه (فرزند فتحعلی شاه) وقف امامزاده کرده بود، ساخته شدند. به مرور تغییراتی هم در بنای امامزاده دادند؛ مثلا هلاگوخان (از نوادگان فتحعلی شاه) هم بیرون بنا را مستحکم کرد و هم تزییناتی درون حرم ایجاد کرد مثل نقاشی‌های ظریف و مقرنس‌کاری.

برج ساعت بنای حرم را هم معیرالممالک وقف امامزاده کرد. حسینعلی خان (برادر فتحعلی شاه) هم دستور داد فرش بزرگی که دو بیت از صبای کاشانی درونش داشت، ببافند و درون حرم پهن کنند، بقایای این فرش را می‌توانید در یکی از دو مقبره صحن شرقی ببینید.
به مرور به بناهای اطراف حرم اضافه شد و تجهیزات بیشتری برای آن ایجاد شد. کم کم بازاری هم در کنارش شکل گرفت و روز به روز زائران بیشتری به خودش جذب کرد.

در گذشته درخت چناری کنار حرم وجود داشته که آنقدر معروف و مهم بوده که گاهی مردم تهران این امامزاده را با نام امامزاده چناری می‌شناختند. داستان چنار امامزاده صالح را پیش از این توضیح داده بودیم. چناری که به تنهایی برای مردم مقدس بود. این چنار از آب قنات امامزاده که وقف خانه‌های مجاور و بازار نزدیک آنجا شده بود، سیراب می‌شد امّا با خشک شدن قنات و نشست و ریزش آن، چنار هم از بین رفت.

چنار امامزاده صالح

عکس از همشهری

مردم و امامزاده صالح

این امامزاده برای مردم بسیار محترم و با ارزش است و حتّی شیعیان سایر کشورها هم برای این امامزاده اهمیت قائلند و به زیارتش می‌آیند. به علت نکاتی دربارۀ شاخص‌ها همین ارزشی که میان مردم دارد، از گذشته، مأمن دلشکستگان و افرادی بوده که به امید برآورده شدن حاجتشان، با آن پناه می‌آوردند و گاهی مسافت‌های طولانی برای رسیدن به آن طی می‌کردند. لذا در این قسمت به آداب و اعمالی می‌پردازیم که میان مردم رایج است.

از نذرهایی که مردم به این امامزاده می‌آوردند نذر آش، نان و پنیر و سبزی و ریختن دانه برای کبوتران بوده چون معتقد بودند کبوتران حرم، واسطه‌ای بین خداوند و انسان هستند. علاوه بر این خوراکی‌ها پخش کردن بسته‌های نمک، شمع، چراغ، قالیچه، مهرنماز، تسبیح و چادرنماز از دیگر تذرهای متداول بین مردم است که هنوز هم بعضی از این نذرها را می‌توانید ببینید.

علاوه بر نذرهای همیشگی که در حرم وجود دارد، مردم برای برگزاری مراسم مختلف مذهبی هم سعی می‌کنند خودشان را به این زیارتگاه برسانند مثل مراسم محرم و صفر که در کنار عزاداری‌ها، قربانی هم می‌کنند و در کنار یکی از چشمه‌های امامزاده سالی یکبار سمنو می‌پزند، البته امروزه بسیاری از مراسم کمرنگ شده امّا در گذشته این زیارتگاه نقطه بعطف بسیاری از مراسم تهرانی‌ها محسوب میشد که رنگ معنویت به برگزاری آن می‌بخشید.

چهارشنبه‌ها به دلیل باور مردم درباره اینکه این روز به امام موسی کاظم (ع) متعلق است، روزهای ویژه زیارت این امامزاده است و در آن مراسم ویژه برگزار میشده. بعضی معتقدند در این روز اگر از امامزاده زیارت کنند، حاجتشان برآورده می‌شود.

امامزاده صالح

عکس از ایرنا

امامزاده صالح

عکس از سازمان بهشت زهرا

منبع: امامزاده‌ها و تربت برخی پاکان و نیکان از حسن حبیبی، جغرافیای تاریخی شمیران از منوچهر ستوده، دایره المعارف بزرگ اسلامی

مطالب مرتبط

آیا از مترو فقط برای رفت و آمدههای ضروری استفاده می‌کنید یا جاهای دیدنی تهران اطراف مترو هم می‌شناسید؟ با توسعه و گسترش خطوط مترو تهران، امکان رفت و آمد در نقاط مختلف پایتخت بسیار راحت‌تر شده و به آسانی می‌توان از یک سر شهر

در جای جای شهر تهران، کاخ های سلطنتی فراوانی هستند که حتی از وجود برخی از آن‌ها بی‌خبر هستیم. اینکه تهران سالیان سال پایتخت ایران بوده و هست هم بی‌تاثیر نبوده و پادشاهان دوره‌های مختلفی را به ساخت عمارت‌های مجلل و کاخ‌های گوناگون وا داشته

به میدان مشق در پایتخت بروید. میدانی که قصه‌های تاریخی زیادی دارد. این میدان تنها میدانی است که در حال حاضر هیچ شباهتی به میدان ندارد. سردرباغ ملی را که با آن عظمت و اتاقک بالاسرش از میان صدای بوق و رد شدن‌های پی در پی

اگر سری به کاخ گلستان زده باشید، ممکن است نگاهی گذرا به خلوت کریمخانی هم انداخته باشید. همان گوشه دنجی در مسیر ایوان تخت مرمر به سمت کاخ اصلی می‌بینید و احتمالا عکسی با کاشیکاری‌های زیبایش می‌اندازید. شاید اگر داستان پلکانش را بشنوید و بفهمید

آن زمان که برج آزادی و میلادی در کار نبود، ساختمان 5 طبقه شمس‌العماره به عنوان بلندترین عمارت، نماد تهران محسوب میشد. مخصوصا اینکه در دل ارگ سلطنتی قرار داشت و نقش مهمی ایفا می‌کرد. البته با اینکه الان تهران شهر برج و ساختمان‌های بلند

همه چیز را نمی‌توان با پول خرید! مثلا پیاده‌رَوی در طول خیابان ولیعصر، قدم زدن در باغ ملی یا ساعت‌ها خیره شدن به کل شهر از بام تهران. بله، در تهران فضاها و اماکنی وجود دارند که می‌توانید بدون صرف هزینه و کاملا رایگان از



اشتراک گذاری

دیدگاه شما

اولین دیدگاه را شما ارسال نمایید.