ارز fiat چیست؟

ارز فیات چیست؟ آیا ارز دیجیتال به زودی جای پول را می‌گیرد؟ [+تاریخچه پول]

ارز فیات یکی از مفاهیم مهم در حوزه پولی و بانکی است. امروزه در کشورهای مختلف، به این اصطلاح واحد پول رایج یک کشو یا پول کاغذی می‌گویند. البته این بدین معنی نیست که سکه‌های فلزی، پول فیات نیستند!

عوامل بسیاری مانند عدم محدودیت، هزینه پایین تولید و ارزش مالی، تأثیر عمده‌ای بر روند تاریخی تغییر روش استفاده مردم از پول داشته است. محدودیت‌های فیزیکی و کمبود منابعی مانند طلا و نقره نیز نقش عمده‌ای در این تغییر دارند.

در این مقاله از پول نو قرار است تا با همدیگر معنا و مفهوم این اصطلاح را یکبار برای همیشه یاد بگیریم. اگر به این مبحث علاقه‌مندید تا آخر این مقاله من را همراهی کنید.

ارز فیات چیست؟

طبق تعریف، پول فیات نوعی ارز کاغذی است که از پشتیبانی فیزیکی مانند طلا یا نقره برخوردار نیست. یعنی پیش‌تر این پشتوانه وجود داشته ولی کم کم خود پول دارای ارزش شده. ارزش و اعتبار کامل این پول به قدرت، اعتماد و سیاست ناشر آن بستگی دارد. بنابراین، هر چه قدرت کشور صادرکننده بیشتر باشد، ارزش ارز آن نیز بالاتر است. به عنوان مثال، ارز فیات ایالات متحده، دلار آمریکا است. کشورهای دیگری هم هستند که دلار واحد پولی آن‌هاست مانند کانادا ولی ارزش دلار آمریکا با دلار کانادا یکسان نیست.

ارز fiat برخی از کشورها مانند چین یوان (رنمینبی) است که با نشانه ￥نشان داده می‌شود. علیرغم قدرت اقتصادی و سیاسی بسیار بالا، این ارز در برابر دلار، یورو یا پوند انگلیس ارزش پایینی دارد. دلیل اصلی این امر سیاست اقتصادی و پولی چین است. چینی‌ها با پایین نگه داشتن ارزش یوان نسبت به ارزهای جهانی سعی در جذب سرمایه گذاران بین المللی دارند.

با تضعیف کشور یا بحران اقتصادی یا جنگ، واحد پولی آن کشور کاهش می‌یابد و سقوط می‌کند. نمونه بارز سقوط ارز fiat در کشورها به دلیل بحران اقتصادی، ونزوئلا است. این کشور پس از درگذشت رهبر خود یعنی چاوز، دچار سقوطی شدیدتر از پیش شد به طوری که برای خرید یک قلم کالا در سوپرمارکت، مردم حجم زیادی از اسکناس می‌پرداختند که دیگر شمارش نمی‌شد بلکه وزن می‌شد!

یا مثلا کشور ترکیه پس از شکیت اقتصادی شدیدی که تجربه کرد، صفرهای پول ملی خود را کاهش داد تا محاسبه آن ساده‌تر باشد. البته ترکیه رشد اقتصادی‌ای تجربه کرد که توانست تا حدی این کاهش ارزش پول را جبران کند.

ارز فیات به بانک‌های مرکزی هر کشور اجازه می‌دهد تا بر بازار ملی آن کشور تسلط داشته باشند. زیرا کنترل میزان چاپ در دست مسئولان بانک مرکزی است.

یکی از معایب اصلی ارزهای سنتی در مقابل ارزهای دیجیتال این است که برای پوشش کسری بودجه، دولت‌ها می‌توانند مقادیر زیادی از این ارزها را چاپ کنند که منجر به تورم زیاد می‌شود.

ارز فیات چطور به وجود آمد؟

هزاران سال پیش مردم بومی هر منطقه برای تبادل کالا از روش پایاپای یا کالا به کالا استفاده می‌کردند. مثلا یک راس گوسفند معادل ۱۰ کیسه گندم معامله می‌شد. در طی زمان این نوع معامله دچار مشکل شد چون نمی‌شد تعیین کرد که حالا یک ران گوسفند چند کیسه گندم می‌شود!

به مرور راه‌های دیگری جایگزین شد و کار به فلزات گرانبها رسید چون قابل تقسیم بودند. این تقسیم شدن منجر به ضرب سکه شد. سکه‌های طلا ارزش بیشتر و سکه‌های نقره و برنز و آلیاژهای دیگر ارزش کمتر داشتند. به این ترتیب می‌شد خریدهای خرد را هم انجام داد.

بعد ارز fiat چیست؟ ارز fiat چیست؟ از مدتی برای جلوگیری از تقلب و خالص نگه داشتن فلزات سکه‌ها، حاکمان وظیفه مهر کردن و ضرب کردن سکه‌ها را به عهده گرفتند تا اعتبار آن‌ها را تضمین کنند. به این صورت سکه‌های ضرب شده با نقش پادشاهان به وجود آمدند.

نقش داریوش هخامنشی روی سکه طلا. به این سکه‌ها «داریک» می‌گفتند

این روند ادامه داشت تا جایی که حجم معاملات زیاد شد و عملا حمل و نقل و انتقال سکه‌ها ناممکن بود علاوه بر این، دزدی و به سرقت بردن طلای تاجران به دست راهزنان رایج شده بود و کار را برای تجارت سخت می‌کرد.

این شد که چک و اسکناس به وجود آمد و نشان دهنده مقدار طلایی بود که یک تاجر با خود دارد. بانک هم به همین طریق به وجود آمد. تاجران طلای خود را به شخصی بانفوذ می‌سپردند و او روی برگه‌ یا پوست امضا می‌کرد و می‌نوشت که فلان شخص این مقدار طلا پیش من دارد و معامله انجام می‌شد.

چین را می‌توان خاستگاه اولین ارز فیات کاغذی در نظر گرفت. در سلسله تانگ پادشاهان تصمیم گرفتند به جای طلا، نقره یا برنز از پول کاغذی استفاده کنند.

اما استفاده از این نوع ارز در کشورهای غربی از قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی، به ویژه در طول جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده کردند.

ارز فیات چگونه کار می‌کند؟

پس از تغییر و تحولاتی که برای شکل پول به وجود آمد، دیگر کم کم اعتبار خود آن فرد جایگزین طلا می‌شد و خود آن برگه یا چک ارزشمند شد. یعنی آن امضای پای برگه بود که ارزش داشت. مثل پول‌های کاغذی ما که امضای رئیس بانک مرکزی نشان‌دهنده اعتبار آن است. پس این گونه شد که دیگر هیچ کالای فیزیکی از این مدل پول پشتیبانی نمی‌کند. این پول بسته به منطقه جغرافیایی شناخته شده، قدرت خرید و ارزش ایجاد می‌کند. بنابراین با کمک پول فیات می‌توان هر محصولی را خریداری کرد.

یکی از اولین استفاده‌های ثبت شده از پول کاغذی در چین در حدود سال ۸۰۰ پس از میلاد بوده است، اگرچه چینی‌ها در اواسط قرن پانزدهم این قالب را کنار گذاشتند. تصویر بالا مربوط به اسکناس کوان چینی است که قدیمی ترین اسکناس شناخته شده در حدود سال ۱۳۸۰ میلادی است.

با استفاده از ارز fiat، قدرت خرید مردم ذخیره می‌شود. آن‌ها محدود به خرید و فروش کالا نخواهند بود. پرداخت حقوق نیز با استفاده از ارزهای فیات آسان است. الان با وجود بانکداری الکترونیکی مبادله ارز کاغذی کمتر شده است ولی پول‌های دیجیتالی هم ارز فیات به حساب می‌آیند.

سیستم کار ارزهای فیات متمرکز است. یعنی یک دستگاه یا سازمان خاص متولی چاپ پول و متعادل نگه داشتن ارزش آن است. بانک و سازمان‌های مالی متمرکز هستند و دولت‌ها آن‌ها را اداره می‌کنند. قانون‌های مربوط به وام، تسهیلات، چک، پرداخت‌ها، سودها و… همگی از سمت قدرت‌های مرکزی هر کشور تعیین می‌شود.

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد

ارزش پول فیات به سیاست پولی، نرخ بهره و عملکرد کشور بستگی دارد. در کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ناپایدار هستند، تورم بالاتر خواهد بود. طبیعتا در این صورت ارزش پول فیات کاهش می‌یابد و قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابد. در نتیجه قدرت خرید رو به کاهش خواهد شد و مردم تحت فشار اقتصادی مضاعفی قرار خواهند گرفت.

به طور کلی این ارز برای تامین قدرت خرید و اطمینان اکثریت مردم برای تامین کالاهای مورد نیاز به خوبی عمل می‌کنند. دولت نیز باید با استفاده از سیاست‌های صحیح اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکر شده، قدرت خرید مردم را افزایش دهد.

برخی از ارزهای فیات کشورهای جهان

ارزهای فیات مختلفی وجود دارد و در ادامه مقاله چند ارز مختلف رایج در کشورهای جهان را برای شما لیست می‌کنیم:

نام کشور	واحد پولی
آمریکا	دلار
انگلیس	پوند
ین	ژاپن
یوان	چین
یورو	اتحادیه اروپا
دینار	کویت
ریال	عمان
فرانک	سوئیس
درهم	امارات متحده عربی
روپیه	هند
روبل	روسیه

مزایای ارز فیات

مهم‌ترین ویژگی پول فیات ثبات قیمت آن است. عکس این موضوع در مورد طلا، مس و نقره صادق است. استفاده از ارزهای فیات در قرن بیستم در سراسر جهان رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم بیشتر از استفاده از ارزهای کالایی و سکه توجیه اقتصادی داشت.

مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که به دولت‌ها اجازه می‌دهد تا با کنترل میزان چاپ پول، کنترل کامل سیستم مالی و بانکی کشور را در دست بگیرند. به عنوان مثال استفاده از این سیستم به کاهش خسارات وارده به ایالات متحده در جریان بحران مالی جهانی سال ۲۰۰۸ کمک کرد.

کار با ارز فیات برای مردم ساده‌تر است و امکان خطا و اشتباه در جابه‌جایی آن کم است. شناخته شده است و مردم سال‌هاست که با آن کار می‌کنند در صورتی که ارزهای دیجیتال جدید و ناشناخته‌اند و هنوز بسیار مردم به آن اعتماد ندارند.

ارز فیات کشورهای مختلف جهان

معایب ارز فیات

هیچ محدودیتی برای ارز فیات وجود ندارد، بنابراین می‌توان آن را در اندازه میلیون‌ها یا میلیاردها نسخه در روز چاپ کرد. این می‌تواند عامل کاهش ارزش پول فیات باشد. این در حالی است که استفاده از فلزات گرانبها مانند طلا و نقره چنین عیبی ندارند چون مقدار آن‌ها در جهان ثابت و عرضه آن‌ها محدود است.

از طرفی ارزهای فیات به راحتی قابل جعل کردن هستند. امروزه از روش‌های مختلفی برای هوشمندسازی اسکناس‌ها وعدم کپی برداری استفاده می‌شود. البته استفاده از این روش‌ها هزینه چاپ پول را نیز به میزان قابل توجهی افزایش می‌دهد. یکی دیگر از معایب این مدل پولی این است که با تغییر سیستم‌های حکومتی آن کشورها می‌توان آن را به کلی تغییر داد.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟

پول فیات و ارز دیجیتال مفاهیمی کاملا مستقل هستند. بنابراین، اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بی‌معنی است. ارز دیجیتال شکل جدیدی از سرمایه مالی است که می‌تواند جایگزین ارزهای موجود در سال‌های آینده شود. اما مشکلاتی در این راه وجود دارد. زیرا عوض شدن جای ارزهای فیات با ارزهای دیجیتال مستلزم پذیرش جهانی و اجماع اکثر مردم در سراسر جهان و همچنین شرکت‌های بزرگ و کوچک است.

البته ارز دیجیتال ترجمه خوبی برای کریپتو کارنسی نیست چون ارز فیات می‌تواند شکل دیجیتالی به خود بگیرد. پیش‌تر هم به این اشاره کردیم که با موبایل و هابربانک‌ها ما پول جابه‌جا می‌کنیم بدون اینکه پای هیچ سکه و اسکناسی در میان باشد! پس این پول می‌تواند شکل دیجیتال داشته باشد. ولی این با مفهوم ارز دیجیتال یا رمز ارز متفاوت است.

تفاوت بین ارز دیجیتال و ارز فیات

۱. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده به دست می‌آورند، در حالی که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیماً از بلاک چین و سرمایه گذاران به دست می‌آورند. بنابراین، ارزهای دیجیتال می‌توانند قوی‌تر عمل کنند در صورتی که پشتوانه فکری و اقتصادی قوی‌ای داشته باشند.

۲. ارزهای فیات توسط بانک‌های مرکزی و موسسات سطح بالا در هر کشور نظارت می‌شوند. در صورتی که بلاک چین‌ها توسط پروتکل‌های خاص، همکاری کاربران و رای گیری اداره می‌شوند.

۳. تفاوت دیگری نیز بین این دو ارز در تقسیم آن‌ها وجود دارد. ارز فیات واسطه‌های گوناگونی دارد. در حالی که ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز هستند که امکان تراکنش‌های ناشناس با ساختاری خاص را فراهم می‌کند. (درباره استیبل کوین stablecoin بخوانید: استیبل کوین چیست؟)

۴. ارزهای فیات به نوعی استیبل کوین به حساب می‌آیند چون ارزش‌ آن‌ها همواره ثابت است. یک اسکناس ۱۰۰۰ تومنی همیشه ۱۰۰۰ تومان است (ارزش آن نسبت به بقیه ارزها تغییر می‌کند ولی خودش همیشه ۱۰۰۰ تومان می‌ماند) ولی ارزهای دیجیتالی که استیبل کوین نیستند مانند بیت کوین و اتریوم، نوسان قیمت دارند و برای همین می‌توانند به عنوان ذخیره ارزش عمل کنند.

سخن آخر با خوانندگان

در دنیای امروز، تمایل به تجارت سریع، ایمن و بدون احراز هویت در حال افزایش است. استفاده از ارزهای فیات، کارت‌های اعتباری، پرداخت‌های موبایلی و حتی سیستم‌های سریع بانکی بین المللی پاسخگوی این نیاز نیست. اما ارز دیجیتال، به طور ناشناس بستری را برای ایجاد سرعت فوق‌العاده برای انجام چنین تراکنش‌هایی فراهم می‌کند.

با توجه به این نیازها و همچنین محدودیت‌های ارزهای فیات، پول آینده ارز دیجیتال خواهد بود. امروزه ارز دیجیتال پیشرفته‌ترین و خلاقانه‌ترین راه برای پوشش نیازها و نگرانی‌های شماست. بنابراین انتظار می‌رود در آینده نزدیک استفاده از ارزهای فیات کاهش یابد.

پس بهتر است هر چه زودتر دست به کار شوید و با مطالعه و آموزش دیدن درباره ارزهای دیجیتال و نحوه خرید و فروش آن‌ها قدم جدیدی به سوی آینده بردارید. ما در بلاگ پول نو به شما کمک می‌کنیم تا به صورت رایگان آموزش ببینید و بعد از آموزش دیدن در صرافی پول نو سرمایه گذاری را شروع کنید 🙂

پول فیات Fiat چیست؟ چه تفاوتی با ارز دیجیتال دارد؟

پول وسیله‌ای ارزشمند است که می‌توان با استفاده از آن تراکنش انجام داد و آن را مبادله کرد. پول واحد سنجش قیمت و ارزش هر محصول یا خدماتی محسوب می‌شود. ارزهای مختلف از جمله پول فیات و ارزهای دیجیتال انواع مختلف پول هستند که در حال حاضر مورد استفاده قرار می‌گیرند و وجوه مشترک و متفاوت بسیاری دارند. واحدهای مالی فیات رو به زوال هستند و کم‌کم با ارزهای دیجیتال جایگزین می‌شوند.

• 1) مقدمه‌ای برای شناخت بهتر مفهوم پول
• 2) پول فیات چیست؟
• 3) ویژگی‌های پول
• 4) تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال
• 5) آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟
• 6) کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است

ارز فیات یکی از ابتدایی‌ترین مفاهیم بازارهای مالی است که در بازار سهام، بازار ارز دیجیتال و… استفاده می‌شود. به بیان ساده می‌توان گفت این نوع ارز همان واحدهای مالی سنتی است که کشورهای مختلف به عنوان سکه و اسکناس وارد بازار می‌کنند. در این مقاله قصد داریم بررسی کنیم ماهیت این پول‌ها چیست، ارزش آن‌ها از کجا تأمین می‌شود و چه تفاوتی با ارزهای دیجیتال دارند.

مقدمه‌ای برای شناخت بهتر مفهوم پول

پول پیش‌نیاز انجام تراکنش‌ و نماد ارائه‌دهنده ارزش است که توسط عموم مردم پذیرفته شده. تمدن‌های اولیه از دارایی‌های مختلفی چون گاو، بز و شتر به عنوان پول استفاده می‌کردند. آن‌ها به مرور زمان یاد گرفتند از دارایی‌های ماندگارتری مانند صدف یا نمک به عنوان واحدی مالی برای انجام معاملات خود استفاده کنند. بعد از آن تمدن‌ها پیشرفته‌تر شدند و سکه ضرب کردند. پیشرفت در زمینه خلق پول همچنان ادامه داشت و به پول فیات و بعد از آن هم به ارز دیجیتال رسید.

تاریخ نشان می‌دهد که پول در دوره‌های مختلف تکامل پیدا کرده و حتی نوع آن نیز تغییر کرده است. ارز دیجیتال هم پول جدید است که به کمک فناوری بلاکچین توسعه داده شده و توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شود. این ارزها در آینده جایگزین ارزهای فیات خواهند شد.

پول فیات چیست؟

ارز فیات به عنوان متداول‌ترین پولی که در سراسر جهان در گردش است، شناخته می‌شود. بسیاری از افراد فقط اسکناس‌ها و سکه‌‌های فیات را می‌شناسند و حتی کودکانی که هنوز چیزی از معامله نمی‌دانند هم متوجه می‌شوند که اسکناس وسیله ارزشمندی است!

ارزهای فیات توسط حکومت‌ها ایجاد شده‌اند و پشتوانه ارزشمند و ارزش ذاتی ندارند. پشتوانه پول فیات دولت یا حکومتی است که آن را ایجاد کرده و تا حد زیادی روی تعیین قیمت آن تأثیر دارد؛ البته عوامل دیگری چون میزان عرضه و تقاضا در بازار و ثبات دولت هم در تعیین ارزش واحدهای مالی فیات موثر هستند.

ارزهای فیات تمام ویژگی‌های پول را دارند، بنابراین می‌توانند در تراکنش‌ها و معاملات مورد استفاده قرار بگیرند. از طرفی، چون پشتوانه‌ حکومتی و دولتی دارند، معمولا توسط دو طرف معامله در یک قلمرو اقتصادی پذیرفته می‌شوند. البته تورم یکی از دشمنان پول فیات است که هم ارزش آن را کاهش می‌دهد و هم باعث می‌شود مردم نسبت به آن بی‌اعتماد شوند و پول‌هایشان را به دارایی‌های دیگر تبدیل کنند.

پول‌های فیات توسط دولت‌ها و حکومت‌ها کنترل می‌شوند؛ بنابراین آن‌ها می‌توانند به روش‌های مختلف در روند تراکنش‌های کشور و ارزش واحد مالی آن دخالت داشته باشند. به عنوان مثال حکومت‌ها می‌توانند در زمان کسری بودجه، پول چاپ کنند یا حباب ارزش ایجاد کنند. همچنین می‌توانند از طریق سیستم‌های بانکی متمرکز بر درآمد مردم نظارت داشته باشند و مالیات بگیرند.

ویژگی‌های پول

پول فیات و ارزهای دیجیتال همگی وسیله‌ای برای انجام تراکنش‌ها و ایجاد ارتباطات مالی بین انسان‌ها هستند. پول‌ها برای اینکه قابلیت استفاده در تراکنش‌های مختلف را داشته باشند، به سه ویژگی مهم نیاز دارند که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم. همچنین بررسی می‌کنیم که کدام یک از پول‌های فیات یا دیجیتال این ویژگی‌ها را دارند.

1. ابزاری برای ذخیره ارزش

تصور کنید شما یک بن خرید صد هزارتومانی از یک فروشگاه دارید. اگر پول فیات واقعا یک ابزار برای ذخیره ارزش باشد، یعنی اهمیتی ندارد که شما امسال از بن خرید خود استفاده می‌کنید یا سال آینده؛ در هر صورت این بن ارزش یکسانی خواهد داشت و شما می‌توانید با استفاده از آن کالاهای مشخصی را خریداری کنید.

اگر این ویژگی وجود نداشته باشد، انسان‌ها دیگر تمایلی به استفاده و نگهداری از پول ندارند و ترجیح می‌دهند اگر پولی به دست می‌آورند، در کوتاه‌ترین زمان ممکن آن را به یک شیء دیگر تبدیل کنند تا از ارزشش کاسته نشود. ارزهای فیات برای مردم قابل اعتماد هستند و به همین دلیل به عنوان ابزار معاملاتی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اما در حال حاضر مشکلاتی چون تورم و سیاست‌های پولی غلط باعث شده که ارزش آن‌ها روز به روز کم‌تر شود.

استیبل کوین‌ها یکی از انواع ارزهای دیجیتال هستند که برای ذخیره ارزش مورد استفاده قرار می‌گیرند. این کوین‌ها معمولا پشتوانه‌ای مانند طلا یا دارایی ارزشمند دیگری دارند و قیمتشان باثبات است. سایر ارزهای دیجیتال نوسان‌های قیمتی بسیاری را تجربه می‌کنند و هنوز به عنوان ابزاری قابل اعتماد برای ذخیره ارزش شناخته نمی‌شوند.

2. ابزاری برای معامله و قابل تبدیل

هرچیزی که به عنوان یک ابزار پرداخت و معامله مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید توسط عموم مردم پذیرفته باشد. اگر به خاطر داشته باشید، در دهه هشتاد اسکناس‌های سریال برره به صورت واقعی چاپ شدند و بچه‌ها خیلی دوست داشتند این اسکناس‌ها را بخرند. افرادی که این اسکناس‌ها را داشتند، نمی‌توانستند با آن از مغازه چیزی بخرند، با وجود اینکه این کاغذها ارزش داشتند و بچه‌ها برای خریدشان پول پرداخت کرده بودند. در بهترین حالت بچه‌ها می‌توانستند داخل مدرسه یا با دوستانشان با استفاده از اسکناس‌های سریال برره معامله انجام دهند!

ارزهای دیجیتال در سال‌های نزدیک به ۲۰۱۰ شبیه به اسکناس‌های برره‌ بودند و کسی آن‌ها را نمی‌پذیرفت! همه تصور می‌کردند این پول‌ها تقلبی هستند و ارزشی ندارند، اما به مرور زمان مردم آن‌ها را پذیرفتند و برای سرمایه‌گذاری و انجام تراکنش از آن‌ها استفاده کردند. البته هنوز مقبولیت ارزهای دیجیتال در میان مردم به حد مطلوب نرسیده است. افراد بسیاری وجود دارند که نمی‌دانند ارز دیجیتال چیست و چطور می‌توانند از آن به عنوان پول استفاده کنند.

پول فیات ویژگی پذیرش عمومی را دارد، ارزهای فیات کشورهای مختلف در همان کشور ارزشمند تلقی می‌شوند. حتی اگر دارندگان یک ارز فیات بخواهند پولشان را در کشور جدیدی خرج کنند، به راحتی می‌توانند در صرافی آن را به یک واحد مالی جدید تبدیل کنند.

واحد سنجش ارزش و قیمت‌گذاری

یک واحد مالی باید قابلیت تعیین ارزش خدمات و محصولات مختلف در سراسر یک قلمرو اقتصادی را داشته باشد. به عنوان مثال همه ما می‌دانیم که یک بستنی ده هزار تومانی نسبت به یک شکلات هزار تومانی ارزشمندتر است.

در ارزهای فیات، سیاست‌های بانک مرکزی ارزش پول و به دنبال آن قیمت خدمات و محصولات را تعیین می‌کند. به عنوان مثال بانک مرکزی می‌تواند با تعدیل نرخ بهره یا چاپ اسکناس‌های جدید، ارزش پول را تغییر دهد. اما ارزش در بازار ارزهای دیجیتال اینگونه تعیین نمی‌شود و ارزش هر کوین یا توکن به قیمت‌های رایج در بازار بستگی دارد. به عنوان مثال ویتالیک بوترین اکنون نمی‌تواند با افزایش تعداد اترها، ارزش هر اتر را کاهش دهد.

سایر ویژگی‌های پول

در قسمت‌های قبلی به سه مورد از مهم‌ترین ویژگی‌های پول اشاره کردیم و مقایسه‌ای بین ارزهای دیجیتال و فیات انجام دادیم. در ادامه سایر ویژگی‌هایی که پول باید داشته باشد را می‌خوانید:

• پول باید قابلیت تقسیم به واحدهای کوچک‌تر را داشته باشد؛ به عنوان مثال در ایران ریال واحد کوچک‌تر تومان است یا ساتوشی واحد تقسیم‌کننده بیت کوین محسوب می‌شود.
• پول باید قابل حمل باشد، چه به صورت فیزیکی و چه به صورت الکترونیکی و مجازی.
• ابزاری که به عنوان پول مورد استفاده قرار می‌گیرد، باید بادوام باشد و از بین نرود.
• تمام اسکناس‌ها، سکه‌ها یا هر آنچه نماد یک واحد مالی است باید ویژگی‌های کاملا یکسان داشته باشند.
• عرضه پول باید محدود باشد.

تفاوت ارز فیات با ارز دیجیتال

در قسمت‌های قبل ارزهای دیجیتال و فیات را از نظر ویژگی‌های پولی با یکدیگر مقایسه کردیم. در این بخش عملکرد هرکدام از این دو نوع پول متداول در جهان امروز را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد.

مقایسه پول فیات و ارز دیجیتال از نظر روش صدور (چاپ یا استخراج) و حاکمیت

یکی از مهم‌ترین نقطه ضعف‌های ارز فیات این است که ارزش ذاتی ندارد. ارزش پول‌های فیات تا حد زیادی به مقامات مرکزی مانند دولت‌ها و بانک‌های مرکزی و تصمیماتی که درباره سیاست‌های پولی و مالی می‌گیرند، بستگی دارد. برای چاپ پول فیات تنها کافی است بانک مرکزی دستور بدهد و به هر تعدادی که نیاز دارد، اسکناس جدید چاپ کند.

ارزهای دیجیتال ارزش ذاتی خود را از بلاکچین توسعه‌دهنده‌شان به دست می‌آورند. بلاکچین هم سیاست‌های مالی شفافی دارد که در پایگاه کد پروتکل بلاکچینی ثبت شده است. بسیاری از ارزهای دیجیتال سیاست مالی منحصر به فردی ندارند و تنها از مکانیزم‌های حاکمیت و اجماعی که بلاکچین دارد، پیروی می‌کنند. بنابراین توسط هیچ نهادی کنترل نمی‌شوند و ارزششان به تصمیم و سیاست‌گذاری نهاد خاصی وابسته نیست.

هر پروتکل ارز دیجیتال منبع محدودی از کوین‌ها را در اختیار شبکه قرار داده‌اند و ماینرها می‌توانند با الگوریتم‌‌های اثبات کار یا اثبات سهام آن‌ها را استخراج کنند.

تراکنش‌های ارز دیجیتال و ارز فیات

تراکنش‌ با پول فیات یا به صورت نقدی انجام می‌شود یا به زیرساخت‌های بانکداری سنتی نیاز دارد. در تراکنش‌های فیات، یک واسطه بین دو طرف معامله وجود دارد که تراکنش را انجام می‌دهد و روی آن نظارت می‌کند. برخی از سرویس‌ها خدمات انجام تراکنش در سطح بین‌الملل را فراهم کرده‌اند و اگر طرفین معامله در دو نقطه مختلف جهان حضور داشته باشند، برای انتقال پول باید کارمزد زیادی برای انجام این تراکنش بپردازند و مدتی هم منتظر بمانند.

تراکنش‌های ارز دیجیتال در شبکه‌های بلاکچین و بدون نیاز به واسطه متمرکز انجام می‌شوند. کامپیوترهای عضو شبکه (نود) تراکنش‌ها را تایید می‌کنند. کاربران شبکه‌های بلاکچین برای انجام تراکنش‌هایشان آزادی بیشتری دارند، چون واسطه‌ای وجود ندارد و هیچ نهادی بر جزئیات تراکنش‌هایشان نظارت نمی‌کند. قراردادهای هوشمند هم برای ایجاد اعتماد بین در طرف ناشناس در معامله مورد استفاده قرار می‌گیرند.

آیا ارزهای دیجیتال شباهتی به پول فیات دارند؟

این دو نوع پول در برخی از ویژگی‌هایی که در ادامه بیان می‌کنیم، مشترک هستند:

• هر دو نوع پول از واحدهای کوچک‌تری تشکیل می‌شوند و می‌توان آن‌ها را خرد کرد.
• ارزش اصلی هر دو نوع پول از پذیرش گسترده توسط مردم ایجاد شده است.
• در حال حاضر هر دو نوع پول به عنوان روش‌های پرداختی مورد استفاده قرار می‌گیرند، یعنی با پرداخت آن‌ها می‌توانید خدمات و محصولاتی را خریداری کنید.
• هر دو نوع ارز برای ذخیره ارزش و سرمایه‌گذاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.

کلام آخر؛ پول فیات رو به زوال است

همانطور که سال‌هاست دیگر از سکه‌های طلا و نقره برای پرداخت هزینه‌ها استفاده نمی‌کنیم و فقط می‌دانیم قبلا به عنوان پول استفاده می‌شدند، نسل‌های بعدی هم فقط نام ارزهای فیات را در کتاب‌های تاریخ می‌خوانند و از آن استفاده نخواهند کرد. ارزهای دیجیتال واحدهای مالی بعدی هستند که بشر از آن برای خرید و فروش و حفظ ارزش دارایی‌های خود استفاده می‌کند. اکنون این ارزها بیشتر به عنوان روشی برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند، اما در آینده حتی برای خرید کوچک‌ترین محصولات از سوپر مارکت هم از آن‌ها استفاده خواهیم کرد.

گروه داموند از متخصصین حوزه ارزهای دیجیتال و بلاکچین تشکیل شده است و تلاش می‌کند تمام مفاهیم بازار ارزهای دیجیتال را به زبان ساده ارائه دهد. به کمک داموند می‌توانید دانش خود در زمینه بازار ارزهای دیجیتال را کامل کنید و یک تریدر حرفه‌ای باشید.

ارز فیات (Fait) چیست؟

ارز فیات (Fait) یک پول ملی است که با قیمت کالایی مانند طلا یا نقره مرتبط نیست.

ارزش پول فیات عمدتاً مبتنی بر اعتماد عمومی به صادرکننده ارز است که معمولاً دولت یا بانک مرکزی آن کشور است.

پول فیات در مقابل پول کالایی

ارزهای فیات (Fait) که به عنوان پول فیات نیز شناخته ارز fiat چیست؟ می شود، نقطه مقابل پول کالایی است.

تفاوت بین پول واقعی و پول کالایی به ارزش ذاتی آنها مربوط می شود.

از نظر تاریخی، پول کالایی دارای ارزش ذاتی از موادی ست که از آن ساخته شده است، مانند سکه های طلا و نقره.

در مقابل، پول فیات ارزش ذاتی ندارد، این اساساً یک وعده از سوی یک دولت یا بانک مرکزی است مبنی بر اینکه ارز می‌تواند با ارزش آن در کالا مبادله شود.

نمونه هایی از ارز فیات

از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به پوند استرلینگ، یورو و دلار آمریکا اشاره کرد.

در واقع، تعداد بسیار کمی از ارزهای جهانی ارزهای کالایی واقعی هستند و بیشتر آنها، به هر نحوی، نوعی پول واقعی هستند.

ارزهای فیات در دوره ارز دیجیتال در مشهد صرافی های مختلف را آموزش می دهیم و آنها را معرفی می کنیم.

مزایا و معایب ارزهای فیات

مزایای ارز فیات

از آنجایی که پول فیات یک منبع کمیاب یا ثابت نیست (مانند طلا)، بانک مرکزی یک کشور کنترل بیشتری بر عرضه و ارزش آن دارد.

این بدان معناست که دولت ها می توانند عرضه اعتبار، نقدینگی و نرخ بهره را با اطمینان بیشتری مدیریت کنند.

برخلاف ارزهای کالایی که ممکن است با کشف یک معدن جدید طلا تحت تأثیر قرار گیرند، عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز مربوطه تنظیم و کنترل می شود.

خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ناشی از عرضه ارزهای فیات کمتر است، زیرا هر گونه افزایش عرضه یک تصمیم از پیش گرفته شده توسط دولت ارزهای فیات است.

معایب ارز فیات (Fait)

از آنجایی که به یک دارایی مشهود وابسته نیست، ارزش پول فیات به سیاست و مقررات مالی مسئول توسط دولت بستگی دارد.

سیاست پولی غیرمسئولانه می تواند منجر به تورم و حتی تورم شدید ارزهای فیات شود.

علاوه بر این، فرصت بیشتری برای حباب‌ ارزهای فیات وجود دارد، یک چرخه اقتصادی که در آن افزایش سریع قیمت قبل از کاهش سریع قیمت وجود دارد.

افزایش شیوع حباب ها به این دلیل است که ارزهای فیات تقریباً عرضه نامحدودی دارند، به این معنی که تسهیل کمی یک گزینه برای دولت ها است.

در حالی که احتمالاً محرکی برای اقتصاد است، تسهیل کمی می تواند باعث افزایش نرخ تورم نیز شود.

این می تواند بر هر چیزی از قیمت مسکن گرفته تا سطح بدهی ملی تأثیر بگذارد که به نوبه خود می تواند بر بازارهای مالی تأثیر بگذارد.

جمع بندی

در عصر جدیدی که ما در آن زندگی می کنیم طی ده ساله اخیر رمزارزها در دنیای بلاکچین بوجود آمده اند و مهمترین ویژگی آنها عدم وابستگی به یک مرکزیت می باشد.

راهکاری که امروز برای مقابله با تورم ارزهای فیات توسط اقتصاد دانان پیشنهاد می شود، سرمایه گذاری در رمزارزها و ارز دیجیتال است.

چنانچه قصد ورود به بازار ارزهای دیجیتال، بازار فارکس را دارید، اما فرصت کافی یا تخصص لازم برای تحلیل بازار را ندارید، برای سرمایه‌گذاری موفق در ارزهای دیجیتال و در امان ماندن از کلاه‌برداران و شکارچیان می‌توانید از دوره‌های آموزشی ارز دیجیتال و دوره آموزشی فارکس همیار کریپتو استفاده کنید. همیارکریپتو علاوه بر آموزش بازارهای مالی فارکس و کریپتو، دوره آموزشی بورس ایران را هم به علاقه مندان آموزش می‌دهد.

این دوره‌ها بر اساس تحلیل بازار و متناسب با نیاز مخاطبان از پایه تا پیشرفته طراحی و بروز می‌شوند. تیم همیار کریپتو برای کمک به علاقه‌مندانی که قصد ورود به این بازار رادارند دوره های آموزش ارز دیجیتال در مشهد را به‌صورت حضوری در مشهد و غیرحضوری برای علاقه‌مندان در نقاط مختلف کشور در فضای اسکای روم برگزار می‌کند.

ارز فیات یا پول فیات چیست؟ 15 ارز فیات مشهور

ارز فیات (currency Fiat) یکی از مهم‌ترین مفاهیم در حوزه پول و بانکداری است. این عبارت امروزه اصطلاحا به پول‌های مرسوم کاغذی در کشورهای مختلف گفته می‌شود. این مفهوم در واقع انقلابی در عرصه تجارت و خرید و فروش کالا در دنیا بوده است. تاریخچه پول و انواع مختلف آن در تاریخ بشر نشان داده است که انسان همواره به دنبال بهبود این ابزار برای تسهیل مبادلات تجاری، کالایی و خدماتی خود بوده است.

در روند تاریخی تغییر ابزار مورد استفاده بشر به عنوان پول، عوامل زیادی از جمله دسترس‌پذیری، کم‌هزینه‌بودن تولید، اعتبار با توجه به موقعیت مکانی و ارزش مالی پول تأثیر زیادی داشته‌اند. همچنین محدودیت‌های فیزیکی و کمبود برخی منابع مانند طلا و نقره نیز نقش جدی در تغییر شکل پول داشته‌اند.

در این مقاله ابتدا معنا و مفهوم پول فیات بررسی می‌شود. سپس تاریخچه پول فیات و پیدایش آن‌ها مورد بحث قرار می‌گیرد. در ادامه مطلب نیز به مزایا و معایب مدل از پول پرداخته می‌شود. کاربردها و تفاوت‌های نوع مذکور از ارز نیز در قیاس با ارزهای دیجیتال بررسی خواهد شد.

فهرست عناوین مقاله

ارز فیات چیست؟

پول فیات یا پول بدون پشتوانه نوعی ارز کاغذی است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا یا نقره ندارد. تمام ارزش و اعتبار این پول به قدرت، اعتبار و سیاست‌های صادرکننده آن مربوط می‌شود. بنابراین هرچه کشور صادرکننده ارز اعتبار و قدرت بیشتری داشته باشد، ارزش ارز آن نیز بیشتر خواهد بود. مثلا پول فیات کشور ایالات متحده آمریکا، دلار آمریکا است که با نماد USD شناخته می‌شود. این ارز تمام اعتبار و قدرت خود را مدیون نفوذ و قدرت صادرکننده‌اش است؛ ابرقدرتی به نام آمریکا!

پول فیات چیست؟

در پاسخ باید بیان کنیم که پول و ارز فیات در کاربرد بازار مفهوم مشابهی دارند و بیانگر پول‌های کاغذی هر کشور هستند که با پشتوانه سیاسی کشورها ایجاد حمایت می‌شوند. تفاوت پول و ارز فیات در واقع یک مسئله علمی در اقتصاد است که در میان عموم مردم جایگاهی ندارد. در تعریف علم اقتصاد پول یک مفهوم عددی، شمارشی و غیرقابل‌لمس است. اما ارز به همین پول‌های سکه‌ای و کاغذی قابل‌لمس گفته می‌شود.

عموم مردم پول را از ارز جدا نمی‌دانند. آن‌ها تصور می‌کنند که هرنوع پول خارجی ارز است. این درحالی است که پول رایج و رسمی کشور ایران نیز یک ارز به حساب می‌آید. در واقع هر پول رسمی یک کشور به نوعی یک ارز است.

البته نکته مهمی درباره ارزش برخی ارزهای فیات در جهان وجود دارد. بعضی کشورها مانند چین، با وجود قدرت بسیار بالا از نظر اقتصادی و سیاسی، اما در مقایسه با دلار فیات آمریکا، یورو یا پوند، ارز کم‌ارزشی دارند. دلیل اصلی این امر سیاست‌های اقتصادی و پولی کشور چین است. چینی‌ها با نگه‌داشتن ارزش یوان (پول فیات چین) در یک محدوده پایین در مقایسه با ارزهای معتبر جهانی، به دنبال جذب سرمایه‌گذاران بین‌المللی هستند.

بنابراین ارزهای فیات انواعی از پول هستند که ارزش دستوری و وابسته به صادرکننده دارند. به همین دلیل است که با تضعیف یا بحران اقتصادی در یک کشور، ارز آن کشور نیز کم‌ارزش می‌شود و سقوط می‌کند. مثال بارز از سقوط ارزش پول فیات یک کشور در اثر بحران اقتصادی، ایران است. پول کاغذی ایران هرساله به دلایل اقتصادی و سیاسی در مقایسه با سایر پول‌های فیات جهان مانند دلار آمریکا کم‌ارزش‌تر می‌شود.

بنابراین می‌توان موارد زیر را از این قسمت نتیجه گرفت:

• پول فیات، همان پول کاغذی مرسوم هر کشور است که پشتوانه فیزیکی مانند طلا ندارد. البته برخی پول‌های کاغذی به دلیل تفاوت‌هایی که در پشتوانه دارند، در مجموعه ارزهای فیات قرار نمی‌گیرند.
• این ارز به بانک‌های مرکزی در هر کشور امکان تسلط و احاطه فوق‌العاده به بازارهای مالی را می‌دهد. زیرا کنترل میزان چاپ آن در اختیار دولت‌ها است.
• اکثر ارزهای مشهور کاغذی جهان مانند دلار آمریکا، یوان چین، یورو و پوند انگلیس پول فیات هستند.
• یکی از معایب بزرگ این پول این است که دولت‌ها ممکن است برای جبران کسری بودجه، اقدام به چاپ گسترده این ارزها کنند که منجر به رشد فوق‌العاده تورم می‌شود.

تاریخچه پیدایش و تکامل پول فیات

چین را می‌توان اولین خاستگاه ارز فیات دانست. سلسله‌های یوآن، تانگ، سونگ و مینگ اولین قدرت‌های سیاسی بوده‌اند که پول فیات در آن‌ها رواج داشته است. در سلسله تانگ (سال‌های 618 تا 907 میلادی) در یک دوره زمانی، تقاضا برای ارز و پول فلزی (سکه‌ای) شدیدا افزایش یافت. این میزان تقاضا اختلاف فاحش و قابل‌توجهی با میزان عرضه فلزات مورد نظر در آن مقطع داشت.

در این مقطع مردم با مفهوم اولیه اسکناس و اعتبار کاغذ به عنوان پول آشنا شدند. بنابراین تکه‌های پیش‌نویس شده کاغذ به جای اسکناس‌های معتبر به راحتی رد و بدل می‌شد. اما به صورت رسمی و قانونی، اولین بار سلسله یوآن (سال‌های 1276 تا 1367 میلادی) اقدام به رواج پول‌های بدون پشتوانه کاغذی کرد. در زمان سلسله مینگ (سال‌های 1344 تا 1668 میلادی) نیز مالکیت انحصاری چاپ و صدور این پول‌ها به وزارت دارایی واگذار شد.

اما در جهان غرب، استفاده از این نوع ارز در قرن هجدهم آغاز شد. کشورهای غربی خصوصا در زمان جنگ، از ارزهای فیات برای محافظت از ذخایر طلا و نقره خود استفاده می‌کردند. برای مثال در آمریکا و همزمان با جنگ‌های داخلی این کشور، دولت قابلیت تبدیل پول کاغذی آن زمان یعنی Greenbacks به طلا و نقره را لغو کرد. این در حالی بود که مبادلات عادی در کشور با پول کاغذی انجام می‌شد. با این روش، ذخایر فلزات گرانبهای این کشور، سخت‌تر در دسترس قرار می‌گرفت.

بعدها برای ایجاد ارتباط بین پول و فلزات گرانبها و تسهیل تبادل آن‌ها، در توافقنامه برتون وودز (Bretton Woods) قیمت هر اونس طلا معادل 35 دلار فیات آمریکا تعیین شد. اما در سال 1971 و در دوران ریاست جمهوری نیکسون، به دلیل کاهش ذخایر فلزات گرانبها در کشور، قابلیت تبدیل مستقیم دلار به طلا مجددا لغو شد. از این زمان به بعد، کشورهای بزرگ و مشهور دنیا سعی کردند انواعی از ارزهای فیات را ارائه کنند که قابلیت تبدیل‌کردن آن‌ها در سراسر دنیا به یکدیگر وجود داشته باشد. امروزه صرافی‌ها مرجع اصلی مبادلات ارزی در جهان هستند.

نحوه تأثیرگذاری و عملکرد ارز فیات

همانطور که گفتیم هیچ کالای فیزیکی پشتیبان این مدل از پول نیست. اعتبار این پول به صادرکننده و قدرت آن است. پول فیات به عنوان یک جایگزین برای سیستم مبادله کالا با کالا طراحی شده است. این پول بسته به محدوده جغرافیایی که در آن به رسمیت شناخته می‌شود، قدرت خرید و ارزش ایجاد می‌کند. بنابراین با استفاده از پول‌های بی‌پشتوانه می‌توان بدون نیاز به مبادله کالا، هر محصولی را خریداری کرد.

با استفاده از مدل مذکور از پول، قدرت خرید برای مردم ذخیره می‌شود. آن‌ها می‌توانند بدون درنظرداشتن محدودیت زمانی، برای خریدها و کالاهای مد نظر خود برنامه‌ریزی زمانی انجام دهند. همچنین پرداخت دستمزدها و هزینه خدمات با استفاده از ارزهای فیات، شفاف می‌شود و به راحتی امکان‌پذیر است.

ارزش پول فیات به سیاست‌های پولی و مالی کشورها، نرخ بهره و روش اداره کشور بستگی دارد. کشورهایی که از نظر سیاسی یا اقتصادی ثبات نداشته باشند، تورم بیشتری خواهند داشت. طبیعی است که در چنین شرایطی ارزش پول فیات کاهش داشته باشد و قیمت کالاها و خدمات افزایش یابد. بنابراین قدرت خرید کاهش می‌یابد و فشار اقتصادی مضاعفی به مردم وارد می‌شود. مثال روشن این شرایط، ریال ایران و شرایط اقتصادی چندساله اخیر ایران است.

به طور کلی یک ارز بدون پشتوانه زمانی عملکرد مناسبی خواهد داشت که بتواند قدرت خرید و اطمینان برای اکثریت جامعه در تأمین کالاهای مورد نیاز ایجاد کند. همچنین دولت‌ها باید با اتخاذ سیاست‌های درست اقتصادی برای حفظ و حتی افزایش ارزش پول ذکرشده، به دنبال افزایش قدرت خرید مردم از این راه باشند.

انواع ارز فیات

ارزهای فیات انواع مختلفی دارند که در قسمت زیر تعداد 15 ارز مشهور را همراه با نماد رسمی آن‌ها و صادرکننده آورده‌ایم:

ارز فیات	نماد	صادرکننده
دلار آمریکا	USD	ایالات متحده آمریکا
پوند	GBP	بریتانیا (انگلستان)
ین	JPY	ژاپن
یوان	CNY	جمهوری خلق چین
ریال ایران	IRR	جمهوری اسلامی ایران
یورو	EUR	اتحادیه اروپا
دینار کویت	KWD	کویت
دلار کانادا	CAD	کانادا
ریال عمان	OMR	ریال عمان
فرانک سوئیس	CHF	سوئیس
درهم امارات	AED	امارات متحده عربی
روپیه هند	INR	هندوستان
کرون نروژ	NOK	نروژ
روبل روسیه	RUB	روسیه
لیره ترکیه	TRY	ترکیه

نکته مهم: برای برخی واحدهای پولی در ستون اول نام کشور ذکر شده است. این امر به دلیل وجود واحدهای پولی در کشورهای دیگر با نام متفاوت است. مثلا واحد پول دانمارک و نروژ هردو کرون است. اما ارزش کرون دانمارک با کرون نروژ و همینطور نمادهای آن‌ها با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین با دو نوع ارز مواجه هستیم.

مزایا ارز فیات

مهم‌ترین ویژگی پول فیات، ثبات ارزش آن است؛ دقیقا مخالف با آنچه در پول‌های کالایی طلا، مس و نقره وجود دارد. استفاده از ارزهای فیات به صورت گسترده در سراسر جهان در قرن بیستم رواج یافت. زیرا استفاده از این سیستم به جای استفاده از پول‌های کالایی و سکه‌ای توجیه‌های اقتصادی بیشتری داشت. همچنین با استفاده از پول‌های کاغذی، ذخایر فلزات گرانبها در کشورها حفظ می‌شود و خروج آن‌ها از مرزهای کشور سخت‌تر خواهد بود.

مزیت دیگر استفاده از پول فیات این است که امکان کنترل گسترده سیستم مالی و بانکی کشور را با کنترل میزان چاپ پول، نقدینگی و نرخ بهره به دولت‌ها می‌دهد. مثلا استفاده از این سیستم باعث شد تا در بحران مالی جهانی سال 2008، صدمات وارده به ایالات متحده مدیریت شود و به حداقل برسد.

معایب ارز فیات

اما کارشناسان این پول را نیز بی عیب و نقص نمی‌دانند. ارز فیات هیچ محدودیتی ندارد و بنابراین می‌تواند در میلیون‌ها یا میلیاردها نسخه حتی در روز چاپ شود. همین امر می‌تواند عاملی باشد که ارزش این مدل از پول کاهش پیدا کند. اما فلزات گرانبها مانند طلا و نقره به دلیل محدودیت موجودی و عرضه، چنین نقصی ندارند.

از سوی دیگر، جعل و تقلب در پول‌های فیات بسیار ساده و آسان بوده است. هرچند امروزه از روش‌های مختلفی برای هوشمندسازی اسکناس‌ها و جلوگیری از کپی آن‌ها استفاده می‌شود. اما استفاده از این روش‌ها نیز هزینه تولید چاپ پول را به شکل قابل‌توجهی افزایش می‌دهد. همچنین دیگر نقص مدل مذکور از پول این است که با تغییر نظام‌های حاکم بر کشورها ممکن است کاملا دگرگون شود.

تفاوت‌های ارز دیجیتال با ارز فیات؛ آیا چیزی به نام ارز دیجیتال فیات وجود دارد؟

پول فیات و ارز دیجیتال دو مفهوم کاملا مستقل و جدای از هم هستند. بنابراین اصطلاح ارز دیجیتال فیات کاملا بی‌معنا است. ارز دیجیتال یا رمزنگاری‌شده، نوع جدیدی از سرمایه مالی است که می‌تواند تا سال‌های آینده جایگزین پول‌های فعلی شود. اما راه پر فراز و نشیبی در این مسیر وجود دارد. زیرا جایگزینی ارزهای فیات با رمزارزها مستلزم یک پذیرش و مقبولیت جهانی و اجماعی از سوی اکثریت مردم، شرکت‌های بزرگ و کوچک جهان است.

ارزهای رمزنگاری‌شده مانند بیت‌ کوین نیز مشابه دلار فیات و سایر ارزهای فیات، شکلی از پول هستند. تفاوت این دو در روش عملکرد و نحوه تأثیرگذاری آن‌ها است. ارزهای فیات ارزش خود را از دولت صادرکننده می‌گیرند این در حالی است که ارزهای دیجیتال ارزش خود را مستقیما از بلاکچین خود می‌گیرند. بنابراین هرچه بلاکچین قدرتمند، بروز و پیشرو در ارائه پاسخ به نیازها باشد، ارز دیجیتال آن نیز قدرتمندتر خواهدبود.

نظارت بر ارزهای فیات بر عهده بانک‌های مرکزی و نهادهای بالادستی حوزه اقتصادی هر کشور است. اما بلاکچین‌ها با پروتکل‌های مخصوص، اجماع کاربران و رأی‌گیری اداره می‌شوند. همچنین دیگر تفاوت این دو ارز در توزیع آن‌ها است. ارز فیات برای توزیع نیاز به واسطه دارد. اما ارزهای دیجیتال مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز هستند که با ساختاری خاص امکان برقراری معاملات ناشناس را فراهم می‌کنند.

سؤالات متداول

ارز فیات یعنی چی؟

ارز فیات یعنی پولی که در حالت عادی و بدون پشتوانه سیاسی هیچ ارزش و اعتباری نداره و کل ارزشش رو مدیون صادرکننده خودشه. هرچی صادرکننده از نظر سیاسی و اقتصادی قوی‌تر باشه، ارز تحت حمایتش هم میتونه قوی‌تر بشه.

ارزهای فیات کدامند؟

ارزهای فیات واحد پول کشورهای مختلف هستن که با همدیگه فرق دارن. مثلا دلار آمریکا، ریال ایران، پوند انگلیس، یورو، فرانک سوئیس و…

فیات در بایننس چیست؟

فیات در بایننس یعنی قابلیت تبدیل ارزهای دیجیتال به پول فیات در صرافی بایننس. مثلا تبدیل بیت‌کوین به دلار آمریکا در صرافی یادشده.

فیات در ارز دیجیتال چیست یا ارز دیجیتال فیات چیست؟

چیزی به اسم ارز دیجیتال فیات نداریم. ارزهای دیجیتال شکل جدیدی از پول هستن که تفاوت‌های زیادی با پول فیات دارن. اما اینارو میشه به هم دیگه تبدیل کرد. یعنی تو صرافی‌ها و بروکرهای بزرگی مثل بایننس با استفاده از جفت‌های ارزی میشه ارزهای دیجیتال رو به پول فیات یا برعکس تبدیل کرد. اینو بعضیا اصطلاحا بهش میگن فیات ارز دیجیتال.

فرق رمز ارز با ارز دیجیتال چیه؟

هیچ فرقی ندارن و دوتاشون یکین. ارز دیجیتال ترجمه برگردان واژه انگلیسی Digital currency هست و رمزارز هم ترجمه برگردان واژه cryptocurrency. اما در کاربرد و مفهوم این دوتا یکین و فرقی ندارن.

نتیجه‌گیری؛ پول فیات یک ارز قدیمی است

بررسی تاریخچه پول و اشکال مختلف آن در سراسر جهان نشان می‌دهد که با پیدایش نیازهای جدید، اشکال قدیمی منسوخ می‌شوند و جای خود را به جدیدترها می‌دهند. این دقیقا همان دلیلی است که باعث رونق ارز فیات و از رونق افتادن پول‌های مبتنی بر کالا ( مانند طلا، نقره و مس) شد.

امروزه تمایل به انجام معاملات سریع، مطمئن و بدون نیاز به احراز هویت در جهان شدیدا افزایش یافته است. ارزهای فیات، کارت‌های اعتباری، پرداخت موبایلی و حتی استفاده از سیستم‌های سریع بین‌المللی بانکی جهانی امروزه دیگر پاسخگوی این نیاز نیستند. اما یک مفهوم پولی جدید به نام ارز رمزنگاری‌شده یا همان ارز دیجیتال در حال ارائه بستری با سرعت خیره‌کننده برای انجام چنین معاملاتی به صورت ناشناس است.

با در نظر گرفتن این نیازها و همچنین محدودیت‌های فیزیکی، امنیتی و دسترسی ارزهای فیات، آینده از آن اشکال جدید پول خواهد بود. پول‌های جدیدی که بتوانند دغدغه‌ها را در این زمینه‌ها برطرف کنند. امروزه ارز دیجیتال پیشروترین و جدیدترین نوع پول در پوشش این نیازها و دغدغه‌ها است. بنابراین پیش‌بینی می‌شود در آینده‌ای نزدیک، استفاده از ارزهای فیات نیز از رونق بیفتد.

آنچه باید در مورد ارز فیات(Fiat Currency) و تفاوت آن با ارزهای دیجیتال بدانید.

ارز فیات fiat نوعی ارز کاغذی است که هیچ پشتوانه فیزیکی مثل طلا و یا نقره ندارد و ارزش آن توسط دولت صادر کننده اش تعیین می گردد.

پول یا ارز فیات یکی از اصطلاحات رایج در دنیای کریپتوکارنسی است. هم اکنون بسیاری از کشورها از سیستم ارز فیات برای خرید کالا و یا سرمایه گذاری های خود استفاده می کنند. در ابتدا مبادلات به صورت کالا به کالا بوده اکنون ارز فیات جایگزین استاندارد طلا و پول کالایی شده است. در این مطلب به طور کامل با ارز فیات، تاریخچه ارز فیات و مزایا و معایب آن آشنا می شوید.

منظور از ارز فیات چیست؟

پول یا ارز فیات به واحد پولی یک کشور گفته می شود که توسط دولت صادر کننده اش تولید می شود. اکثر ارزهای کاغذی مانند دلار آمریکا ارزهای فیات هستند که پشتوانه فیزیکی مثل نقره یا طلا ندارد. ارز فیات هم اکنون در اکثر کشورها برای خرید کالا، سرمایه گذاری و یا سپرده گذاری استفاده می شود. ارز فیات به جای طلا و کالا مورد استفاده قرار می گیرد. ارزش پول فیات توسط دولتی که آن را چاپ می کند تعیین می شود. با توجه به اینکه این نوع واحد پولی هیچ پشتوانه ای ندارد می تواند در اثر تورم های شدید تحت تاثیر قرار بگیرد. در دنیای امروز بیشتر واحدهای پولی، پول فیات هستند که هیچ ارزش زاتی ای ندارند و تنها برای انجام پرداخت ها از آنها استفاده می شود.

بیشتر بخوانید: استخراج یا ماینینگ چیست؟

تاریخچه پول فیات

اگر بخواهیم تاریخچه پیدایش ارز فیات را مورد ارزیابی قرار دهیم باید بگوییم پایه و ریشه اولین استفاده به ارز fiat به قرن های گذشته در چین برمی گردد. در قرن یازدهم استان سیچوان اقدام به تولید و صدور پول کاغذی کرد. اوایل امکان جایگزینی پول کاغذی با طلا و نقره وجود داشت اما در نهایت در قرن سیزدهم با روی کار آمدن کوبلای خان ارز فیات برای بار اول در جهان ایجاد شد. تاریخ نویسان معتقد بودند با افزایش بیش از حد از این سیستم پولی و ایجاد ابر تورم، امپراتوری مغول دچار سقوط گردید.
بعد از چین، در قرن هفدهم پول فیات در اروپا مورد استفاده قرار گرفت. کشورهایی که از ارز فیات استفاده می کردند اسپانیا، سوئد و هلند نام داشتند. ارز فیات در کشور سوئد با شکست مواجه شد و در نهایت این کشور از استاندارد نقره به جای فیات استفاده نمود. در دو قرن بعد فرانسه، کانادا، مستعمرات آمریکا و پس از آنها دولت فدرال ایالات متحده نیز از ارز فیات استفاده کرده و تجربیات بدی را گذراندند.
در قرن بیستم دوباره ایالات متحده به استفاده از ارز مبتنی بر کالا روی آورد. اما در سال 1933 به انجام تبادل پول کاغذی با طلا پایان داد. در سال 1972 در نهایت ایالات متحده زیر نظر ریاست جمهوری نیکسون سیستم ارزی فیات را به طور کامل جایگزین استاندارد طلا کرد. نتیجه این اقدام منجر به استفاده از ارز فیات در کل جهان شد.

بیشتر بخوانید: ارز دیجیتال چیست؟

تفاوت ارز فیات و کریپتو

ارزهای دیجیتال ماهیت غیرمتمرکز دارند و توسط هیچ نهاد یا سازمانی کنترل نمی شوند. اما ارز فیات توسط دولت ها و بانک های مرکزی کنترل می شود.
پول های فیات بدون هیچ پایه و اساسی به راحتی تولید می شوند اما به عنوان مثال بیت کوین که به عنوان محبوب ترین ارز دیجیتال شناخته شده است در تعداد محدودی تولید می شود.
تراکنش ها در ارزهای دیجیتال غیرقابل برگشت است. این در حالی است که در ارزهای فیات امکان برگشت تراکنش ها وجود دارد.
بازار ارزهای دیجیتال بسیار پرنوسان است و در ابعاد کوچکتری انجام می شود. این در حالی است که بازار ارز fiat در عرصه بین المللی مورد استفاده قرار می گیرد و نوسان بسیار کمتری دارد. لازم به ذکر است با گسترش و رشد بازار ارزهای دیجیتال نوسان آن نیز کم خواهد شد.
تنها شباهت ارز فیات ارز fiat چیست؟ و ارزهای دیجیتال، این است که هیچ کدام پشتوانه فیزیکی ندارند.

مزایای پول فیات

• هزینه: تولید پول فیات نسبت به پول کالایی از نظر اقتصادی مناسب تر و مقرون به صرفه تر است.
• واکنش پذیر: ارز fiat انعطاف پذیری لازم را در صورت ایجاد بحران های اقتصادی، برای دولت و بانک مرکزی فراهم می کند.
• کمیابی: در صورتی که اموال فیزیکی مانند طلا کمیاب شوند روی ارزش پول فیات تاثیری نخواهند گذاشت.
• راحتی: پول کالایی مثل طلا نیاز به ذخیره، نگهداری و نظارت دارند اما پول فیات نیاز به ذخایر فیزیکی و هزینه بر ندارد.
• تبادلات جهانی: از آنجا که در سراسر جهان و توسط تعداد زیادی از کشورها ارزهای فیات مورد استفاده قرار می گیرند.
• نوسان قیمت: با توجه به اینکه ارزش ارزهای کالایی نظیر طلا با کشف معدن جدید تحت تاثیر قرار بگیرد، خطر کاهش ارزش غیرمنتظره ارزهای فیات کمتر است. به این دلیل که عرضه ارزهای فیات توسط دولت ارز کنترل و تنظیم می شود.

معایب پول فیات

• ارزش ذاتی: ارزهای فیات هیچ ارزش ذاتی ندارند. در این صورت بر اثر تورم می توانند باعث سقوط اقتصادی یک دولت شوند.
• سابقه: طبق بررسی تاریخچه ارز فیات، استفاده از این سیستم پولی خطرناک بوده است به دلیل اینکه منجر به سقوط نظام های مالی شده است.
• تورم: با توجه به اینکه ارز فیات به یک دارایی وابسته نیست و ارزش پول فیات توسط دولت تعیین می شود در صورتی که میزان چاپ آن بیش از نیاز باشد منجر به تورم شدید می گردد. این اتفاق می تواند بر بازارهای مالی نظیر قیمت مسکن تا سطح بدهی ملی تاثیر بگذارد.

سوالات متداول درباره ارز فیات

• چرا به آن ارز فیات می گویند؟
  اصطلاح ارز فیات از کلمه لاتین fiat گرفته شده است و به معنای تعیین توسط مقامات است. ارزش ارز fiat توسط دولت تعیین می شود.
• چند نمونه از ارزهای فیات را نام ببرید؟
  از نمونه های معروف ارزهای فیات می توان به دلار و یورو اشاره کرد.
• مزیت پول فیات چیست؟
  یکی از مزیت های اصلی ارز fiat امکان کنترل بیشتر روی اقتصاد دولت توسط بانک های مرکزی است. از آنجا که تولید کننده ارزهای فیات بانک های مرکزی هستند میزان چاپ پول توسط آنها کنترل می شود.
• آیا بیت کوین یک ارز فیات است؟
  بیت کوین به عنوان یک ارز دیجیتال و جایگزینی برای ارز فیات شناخته شده است.
• آیا طلا یک ارز فیات است؟
  خیر. ارز فیات واحد پولی است که توسط یک کشور تولید می شود و هیچ پشتوانه مالی نظیر طلا یا نقره ندارد و توسط دولت صادر کننده پشتیبانی می شود مانند دلار آمریکا.
• چرا ارز فیات از طلا بهتر است؟
  مهم ترین مزیت پول فیات ارزش ثابت آن در مقابل طلا، مس و نقره است. و امکان کنترل تولید ارز فیات توسط بانک های مرکزی هر کشور متناسب با میزان نیاز فراهم شده است.
• ارز فیات بهتر است یا ارز دیجیتال؟
  برعکس ارز فیات، ارز دیجیتال توسط مقامات دولتی کنترل و حمایت نمی شود. بنابراین ارز دیجیتال اعتبار کمتری نسبت به ارز فیات دارد.
• ارز فیات مخفف چیست؟
  ارز فیات(Fiat) مخفف کلمه(Fabbrica Italiana Automobili Torino) است. نام آن از واژه لاتین فیات به معنای بگذارید انجام شود برگرفته شده است.

در این مطلب با یکی از اصطلاحات رایج و پرکاربرد ارز دیجیتال یعنی ارز فیات آشنا می شوید. همانطور که به نظر می رسد هیچ کدام از سیستم های ارزی آینده مشخصی ندارند. این در حالی است که ارزهای دیجیتال تازه ابتدای مسیر هستند و راه طولانی ای برای گسترش و مواجه با موانع پیش رو دارند. تاریخچه ارزهای فیات نشانگر آسیب پذیر بودن این نوع ارز است. این ویژگی یکی از مهم ترین عامل ها برای روی آوردن مردم به سمت ارزهای دیجیتال است. به نظر می رسد در آینده اقتصاد جهانی، بیت کوین به عنوان یک شبکه اقتصادیِ جایگزین، نقش موثری ایفا خواهد کرد.