اختیار فروش چیست؟

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

قرارداد اختیار معامله (Option Contract) چیست؟

در بازار روش های مختلفی جهت سرمایه گذاری و یا معامله موجود است که هریک از آن ها تکنیک های خاص همرا با مزیت ها و معایبی دارند. با این وجود قصد و هدف همگان در این بازرا معلوم است و آن کسب سود از سپرده خود میباشد. جهت موفقیت در این امر باید با دانش و مهارت مورد نیاز وارد این عرصه شویم. یکی از روش های مرسوم فعالیت در این بازار قرارداد اختیار (Option Contract) میباشد که در این مطلب به بررسی آن میپردازیم.

قرارداد اختیار چیست؟

قرار داد اختیار یا آپشن به زبان ساده برای کاربر امکان خرید و یا فروش یک دارایی را در یک زمان مقرر و از پیش تعیین شده فراهم میکند که تا حدودی مشابه با قرارداد آتی میباشد ولی اختیار فروش چیست؟ در قرارداد اختیار کاربر در زمان مقرر مجبور به خرید یک دارایی نیست و وظیفه ای در قبال آن ندارد.

قرار داد اختیار در واقع به دو نوع اصلی تقسیم میشوند، که اختیار خرید (Call) و اختیار فروش (Put) نام دارند. که کاربران برای سرمایه گذاری در چارچوب قرارداد اختیار ملزم به خریداری یکی از این دو هستند.

قرارداد اختیار خرید (Call Option): اینگونه قرارداد به کاربر این اختیار را میدهد که یک دارایی را در یک قیمت مقرر خریداری کنند. زمانی که معامله گران حرکت صعودی یک دارایی را پیش بینی میکنند، قرارداد Call را خریداری می‌کنند.

قرارداد اختیار فروش (Put Option): در این شکل از قرار داد شما در واقع حق فروش یک دارایی را در قیمت مقرر کسب میکنید این قرار داد در زمانی خریداری میشود که که حرکت سقوطی یک دارایی مشخص میشود.

هر قرار اختیار متشکل از 4 مولفه اصلی میباشد:

• اندازه (Size): منظور از اندازه درواقع همان میزان دارایی مورد قرار دارد است. مانند: یک بیت کوین یا یک دلار.
• تاریخ سررسید (Expiration Date): درواقع به زمانی میگویند که بعد از آن دیگر قرار دادی وجود ندارد که معامله از آن پیروی کند و در حقیقت قرار داد انقضا پیدا میکند.
• قیمت توافقی (Strike Price): درواقع به قیمتی میگویند در آغاز قرارداد تعیین میشود و دارایی با توجه به آن قیمت مورد خرید یا فروش قرار میگیرد، البته این در صورتی است که خریدار قصد در انجام قرارداد داشته باشد.
• قیمت قرارداد اختیار (Premium):در واقع میزان هزینه ایست که خریدار در قبال اخز حق قرارداد اختیار به عرضه کننده این قرارداد پرداخت میکند. با این وجود تمام مولفه ها میتوانند در قیمت یک قرارداد از سمت فروشنده یا خریدار تغییر پیدا کند.

مثالی جهت فهم بهتر قرارداد اختیار

علی که یک تریدر بیت کوین است، و به طور مثال هم اکنون قیمت بیت کوین 10.000 دلار میباشد. علی با بررسی ها و دانش خود پیش بینی میکند که تا دو ماه آتی قیمت بیت کوین به 14.000 دلار میرسد. او قادر است بلافاصله از صرافی ها یک بیت کوین خریداری کند که در دو ماه آینده سود دریافت کند. اما این امکان میدهد که ممکن است دپار ضرر شود. سرانجام او جهت پایین آوردن ریسک تصمیم بر قرار داد اختیار معامله میگیرد.

علی به سایت های مخصوص فروش قراردد اختیار خرید و فروش مراجعه رد و به سبب تحلیل صعودی خود یک قرارداد اختیار خرید با معلومات زیر میخرد:

• اندازه: یک واحدبیت کوین
• تاریخ سررسید: دو ماه (مثلاً 10 می 2020۰)
• قیمت فعلی بیت کوین: 10.000 دلار
• قیمت توافقی یا قیمت اعمال: 13.000 دلار
• قیمت قرارداد اختیار (وجه تضمین به فروشنده در زمان خرید): 400 دلار

با توجه به معلومات قرارداد علی 400 دلار در ازای یک قرارداد اختیار بیت کوین از نوع خرید (Call) برای دو ماه آینده پرداخت کرده است. در هنگام سررسید قرار داد(2 ماه دیگر) دو پدیده بیشتر وجود اختیار فروش چیست؟ ندارد: 1- بیت کوین به بیشتر از 13.000 دلار افزایش پیدا کرده 2- بیت کوین به بیشتر از 13.000 دلار افزایش نیافته.

در صورتی که بیت کوین به 14.000 دلار افزایش پیدا کند. او قادر است با پرداخت 13.000دلار یک بیت کوین که در واقع نرخ آن 14هزار دلار است را دریافت کند و با احتساب 400 دلاری که در ازای قرار داد پرداخت کرده بود او 600 دلار سود کرده است.

ولی در آن روی سکه اگر بیت کوین بجای افزایش ماهش یابد و مثلا به 8.000 دلار برسد. علی میتواند با اختیار کامل بیت کوین را خریداری نکند و ضرر آن تنها 400 دلار است که بابت خرید قرارداد اختیار پرداخت کرده بود. با این حساب بجای 2.000 دلار ضرر تنها متحمل 400 دلار ضرر شده است.

با این وجود اگر علی پیش بینی کند که قیمت بیت کوین در حال ریزش است قادر است قرارداد اختیار فروش (Put Option) را تهیه کند و از کاهش قیمت بیت کوین به سود برسد. برخی از ماینرهای بیت کوین جهت کاهش ریسک خود پس از استخراج، از قرارداد های اختیار بهره میگیرند.

در مجموع اگر قیمت توافقی پایین تر از قیمت بازار باشد، معامله‌گر قادر است دارایی مورد قرارداد را با تخفیف دریافت کند و بعد از بررسی قیمت اختیار، انتخاب کند که جهت رسیدن به سود، قرارداد را به اجرا دربیاورد. ولی در صورتی که قیمت توافقی بالاتر از قیمت بازار باشد، معامله‌گردیگر نیاز به اجرای قرارداد ندارد و قرارداد در حقیقت ناسرانجام میشود. هنگامی که قرارداد به انجام نمیرسد، تنها هزینه و یا ضرری که معامله گر متحمل آن میشود، هزینه خرید قرارداد اختیار میباشد که در آغاز پرداخت کرده بود.

در نظر داشته باشید فقط خریدار است قادر است تصمیم بر فروش یا خرید دارایی، را به انجام برساند یا خیر. فروشنده با توجه به انتخاب خریدار، ملزم به انجام قرارداد میباشد. در واقع یعنی اگر خریدار تصمیم بر خرید دارد و قرارداد را اجرا میکند، فروشنده ملزم به فروش دارایی پایه به او میباشد. از سویی دیگر در قرارداد فروضش اگر خریدار تصمیم بر فروش دارایی مطابق با قرارداد اختیار فروش چیست؟ را داد، فروشنده ملزم به خرید دارایی پایه از او میباشد. با این حساب فروشندگان بیشتر ذدر معرض ریسک و ضرر میباشند زیرا خریدار تنها ضرری که میتواند متحمل شود هزینه خرید قرارداد اختیار میباشد و بیشتر از آن ممکن نیست ضرر کنند ولی فروشندگان اندازه ریسک و ضررشان به نوسانات دارایی مورد معامله بستگی دارد.

دو نوع قرارداد اختیار: آمریکایی و اروپایی

در بعضی از قرارداد ها که این امکان را به مامله گر میدهند که قبل از تاریخ سر رسید، قرارداد را به اجرا دربیاورند، قرارداد اختیار آمریکایی میگویند. ولی در قرارداد های اروپایی تنها انکان اجرای قرارداد در زمان مقرر شده ممکن است و کسی چنین اجازه که قبل از تاریخ سر رسید قرارداد را اجرا کند را ندارد. لازم به ذکر است که این دو نوع قرارداد آمریکایی و اروپایی هیچگونه ارتباطی به جغرافیای قرارداد ها ندارد و در سراسر دنیا این دو قرارداد مورد ساتفاده قرار میگیرد.

عوامل موثر در قیمت قرارداد اختیار

وجه تضمین در قرارداد اختیار معمولا تحت تاثیر موارد بسیاری قرار میگیرد ولی این 4 مورد از اصلی ترین این موراد میباشند:

• قیمت دارایی پایه
• قیمت توافقی
• زمان مورد قرارداد تا تاریخ سررسید
• و نوسان (یا شاخص) بازار مربوطه.

هرکدام از این 4 مورد میتواند تاثیر خاص خودرا بر روی قیمت قرارداد بگذارد. برای درک بهتر به جدول زیر توجه کنید:

قیمت اختیار خرید	قیمت اختیار فروش
صعود قیمت دارایی	افزایش	کاهش
قیمت توافقی بالاتر	کاهش	افزایش
نزدیکی به زمان سررسید	کاهش	کاهش
نوسانات بازار	افزایش	افزایش

بر اساس این جدول خواهید فهمید که هریبک از موارد بالا میتواند تاثیر متفاوتی با یکدیگر بر روی قیمت قرارداد بگذارند و هرکدام نقش خاص و اصلی خودرا در قرارداد بازی میکنند.

انواع روش‌های معامله با قرارداد اختیار

خرید یا فروش قراردادهای اختیار این امکان برای کاربران فراهم میکند تا بتوانند با ریسک کمتر هم به سود برسند و هم از سپرده خود حفاظت کنند. اگر در هنگام سررسید قرارداد نرخ دارایی افزایش یافته باشد، فردی که قرارداد اخیتیار خرید (Call) خریده است سود کسب خواهد کرد. و از سویی دیگر اگر قیمت دارایی مورد قرارداد اختیار فروش چیست؟ کاهش یافته باشد فردی که قرارداد اختیار فروش (Put) خریده است سود کسب خواهد کرد. در مجموع به 4 شیوه میتوان در بازار بواسطه قراردادهای اختیار معامله کرد:

1- خرید قرارداد اختیار خرید (Call)؛ امید به افزایش قیمت

کاربری که اینگونه قراردادرا تهیه میکند امید به این دارد که بازار قرار است حرکت صعودی داشته باشد، بیشتر کاربران در این وضعیت خود دست بکار شده و دارایی مورد نظر را خریداری میکنند، ولی ریسک معاملات بسیار بالاست و برخی از کاربران قصد ندارند خودرا درگیر چنین ریسکی کنند و روی به خریدن قراردادهای اختیار معامله میاورند و محدوده خاصی برای متضرر شدن خود انتخاب میکنند و در انتظار سود منتظر میمانند.

2- فروشِ قرارداد فروش (Put)؛ امید به افزایش قیمت

در این شکل از قرارداد اختیار که با ارزیابی حرکت صعودی یک دارایی معامله میشود، معامله‌گرانی که ارزیابی میکنند که قیمت بالا خواهد رفت، یک قرارداد اختیار فروش را می‌فروشند. با فروشِ قرارداد اختیار فروش، معامله‌گر قبول میکند که در هننگام سررسید قرارداد، در حالتی که خریدار قصد داشته باشد از حق خود جهت فروش دارایی موردقرارداد استفاده کند، آن را با قیمت توافقی خریداری کند. اگر قیمت دارایی در هنگام سررسید از قیمت توافقی بالاتر باشد، خریدار قرارداد ترجیح خواهد داد که دارایی را بفروش نرساند، و با این وجود فروشنده قرارداد به اندازه قیمت قرارداد اختیار کسب سود میکند.

3- خریدِ قرارداد فروش (Put)؛ امید به کاهش قیمت

این قرارداد برعکس دو بالا با ارزیابی حرکت سقوطی یک دارایی معامله میشود. کاربرانی در مورد یک دارایی نگاه نزولی دارند، قرارداد اختیار فروش را تهیه میکنند. این قرارداد این فرصت را ایجاد میکند که دارایی برخلاف الگوی بازار با قیمت تعیین شده بفروشند.مشابه موراد بالایی این قرارداد اختیار فروش چیست؟ نیز ریسک ناشی ماز نوسان بازار را برای افراد محدود به مقدار کمی میکند.

4- فروشِ قرارداد خرید (Call)؛ امید به کاهش قیمت

این قرارداد نیز مانند مورد بالایی با نگاه نزولی به یک دارایی شکل میگیرد. با فروش این قرارداد افراد مقرر میکنند که در در صورتی که افراد بخواهند از حقوق تعیین شده خود جهت خرید دارایی استفاده کنند، میبایست دارایی مورد قرارداد را با قیمت مقرر شده به او بفروشند.

حروف یونانی در اختیار معامله

حروف و الفبای یونانی، زبانی برای ارتباط در اختیار معامله میباشند که از ان ها جهت سنجیدن بعضی از موارد تأثیرگذار بر نرخ یک قرارداد استفاده میکنند. این حروف همچنین مقدارهای آماری نیز هستند که جهت اندازه‌گیری مقدار ریسک یک قرارداد و تغییرات آن طی زمان استفاده میشود.

دلتا (Delta) جهت اندازه‌گیری مقدار نوسان قیمت قرارداد اختیار معامله در مقابل با نرخ دارایی پایه مورد استفاده قرار میگیرد. برای مثال، اگر دلتا ۰٫۶ باشد معنی این را میدهد که قرارداد اختیار در واقع در مقابل هر ۱ دلار نوسان قیمت دارایی، به مقدار ۰٫۶۰ دلار (۶۰ سنت) نوسان پیدا خواهد کرد. به طور خلاصه و ساده، دلتا نوسانات دارایی نسبت به قیمت قرارداد را نشان میدهد.

گاما (Gamma) جهت سنجیدن مقدار تغییرات دلتا در طی زمان استفاده میشود. در واقع یعنی اگر دلتا اختیار فروش چیست؟ در طول زمان از ۰٫۶ به ۰٫۴۵ تغییرئ پیدا کند، گامای قرارداد اختیار معامله ۰٫۱۵ برآورد خواهد شد.

تتا (Theta) جهت سنجیدن نوسان قیمت مبنی بر کتهش یک روزه زمان قرارداد استفاده میشود.تتا در واثع بیانگر نوسان قیمت اختیار با نزدیک تر گردیدن به تاریخ سررسید میباشد.

وگا (Vega) جهت سنجیدن مقدار نوسان در قیمت قرارداد در مقابل تغییر 1 درصدی در تغییرات دارایی پایه استفاده میشود. به زمان صریح تر،ر تاثیر نوسانات دارایی را بر روی قرارداد اندازه میگیری میکند. بالارقتن میزان وگا بیانگر بالارفتندر نرخ اختیار خرید و فروش میباشد.

رو (Rho – رُ) جهت سنجیدن نوسان قیمت مورد انتظار در مقابل تغییرات میزان بهره استفاده میشود. میزان بهره رو به بالا قطعت موجب بالارفتن نرخ اختیار خرید و پایین امدن نرخ اختیار فروش میباشد. در مجموع، میزان رُ در اختیار خرید “مثبت” و در اختیار فروش “منفی” میباشد.

مزایا و معایب قراردادهای اختیار

مزایا

• جهت پوشش ریسک در مقابل ریسک‌های بازار متناسب است.
• در معاملات پرریسک انعطاف‌پذیری بالاتری دارد.
• امکان استفاده از ترکیب‌ها و راهبردهای معاملاتی زیاد با الگوهای ریسک/ پاداش خاص و خوبی را بوجود میاورد.
• قادر هست در همه روندهای بازار (صعودی، نزولی و بازارهای خنثی) کسب سود کند.
• با دانش کافی میتوان از آن جهت پایین آوردن هزینه‌ها در زمان ورود به موقعیت معاملاتی استفاده کرد.
• امکان ایجاد همزمان چند معامله را بوجود میاورد.

معایب

• در برخی مواقع درک مکانیسم‌های اجرایی و برآورد قیمت اختیار بسیار سخت است.
• ریسک‌های متعددی مخصوصا برای فروشندگان (ناشران) قرارداد وجود دارد.
• ابزارهای معاملاتی آن نسب به سایر راهبردهای معمولی پیچیده‌تر است.
• بازارهای اختیار معامله بیشتر نقدشوندگی کمی را دارند و همین امر موجب میشود اغلب معامله‌گران به آن علاقه زیادی نداشته باشند.
• قیمت اختیار قراردادهای اختیار معامله به شدت مورد تغییر میباشد و ارزش زمانی آنها در طول زمانی که به زمان سررسید نزدیکتر می‌شود کاهش می‌یابد.

قرارداد اختیار در مقایسه با قرارداد آتی

قراردادهای اختیار و آتی دو ابزار مورد استفاده در معاملات میباشند که شباهت های زیادی با یکدیگر دارند ولی یک تفاوت بسیار بزرگ در ان ها موجب جدایی آنان است که آن هم سیستم تسویه آن ها میباشد. برخلاف قرارداد های اختیار، قراردادهای آتی اغلب در زمان سررسید به اجرا درمیایند. در واقع این یعنی خریداران ملزم میباشند که دارایی را در زمان تعیین شده معامله کنند ولی در نوع اختیار تنها تصمیمی سرمایه گذار است که در زمان سررسید چه کاری میخواهد بکند اگر در زمان سررسید خریدار قصد انجام معامله را داشهه باشد، فروشنده ملزم به انجام معامله است.

چگونه قرارداد اختیار را معامله کنیم؟

جهت انجام معاملات بوسیله قراردادهای اختیار، نیاز هست کهخ به صرافی ها و کارگزاری هایی که از این گونه قراردادها پیروی میکنند مراجعه کنید و انتخاب این صرافی ها وابسته به نوع دارایی مورد نظر شما میباشد.

برای مثال صرافی های زیر از معهاملات در قالب اختیار بیت کوین پشتیبانی میکنند:

البته لازم به ذکر است که به دلیل تحریم ها علیه ایران امکان بلوکه شدن سرمایه خود در اختیار فروش چیست؟ اختیار فروش چیست؟ این صرافی ها در نظر بگیرید. و قبل از انجام هرگونه معامله و یا ثبت نام از عملکرد خود مطمعن شوید.

همچنین به آن مقدار که فکر میکنید انجام این قراردادها به سهولت امکان پذیر نمیباشد و نیاز به دانش کافی دارد. پس قبل از ورود به بازار مطالعه کافی داشته باشید و دانش و تکنیم خودرا بسنجید تا بتوانید با تسلط خوب وارد این معاملات شوید.

جمع‌بندی

اختیار معامله همانطور که نامش بیان میکند، برای معامله گر امکان خرید و فروش یک دارایی در یک زمان مقرر بدون در نظر گرفتن نرخ آن در آن زمان را فراهم میکند. اینگونه قرارداد ها نوع های گوناگون دارند و کاربران با مطالعه بر روی اینگونه خدمات قادرند از راه های زیادی کسب سود داشته باشند.

با این وجود، لازم به ذکر است قرارداد اختیار معامله مثل اغلب قراردادها ریسک هایی را با خود به همرا دارد. پس بهتر است پیش از بهرمند شدن از این قراردادهای اختیار، با مطالعه و تحقیق درک مناسبی از بازار و قراردادها پیدا کنیم و ریسک ها و نقاط قوت و ضعف آن را بسنجیم. همچنین معامله‌گران میبایست راهبردهای کنترل ریسک را همراه با تحلیل‌ها و بررسی های تکنیکال و فاندامنتال جهت محدود کردن ضرر ها و خطرهای احتمالی به خوبی مورد برسی و نظارت قرار دهند.

اختیار معامله چیست ؟

در تعریف اختیار معامله که در زبان فرانسوی Option خوانده می شود باید گفت که قراردادی است که بین دو طرف فروشنده و خریدار نوشته می شود به صورتی که در این قرارداد به وجود آمده طرفیت تفاوق می کنند که در آینده ای نزدیک معامله ای صورت گیرد در این قرار داد شخص خریدار در قبال پرداخت مبلغی معین حق خرید و یا فروش دارای که در قرارداد با قیمت تعیین شده مندرج شده در زمان مشخص به دست آورد فروشنده نیز این حق را به مشتری می دهد این امکان نیز وجود دارد که در زمان تعیین شده شخص خریدار دارایی را خرید و فروش نکند در این صورت دارایی در تحت اختیار فروشنده قرار گرفته و فرد خریدار نیز مبلغی را که پرداخت نموده از بین می رود . همراه بازرگانی امین باشید با :

• مثال برای اختیار معامله
• چند نوع اختیار معامله وجود دارد ؟
• Optionاز لحاظ سبک و تاریخ
• انواع قرار داد در Option

صدور فاکتور رسمی برای معاملات شرکت ها

مثال برای اختیار معامله

با تعاریف بالا شاید کمی سر در گم باشید اما برای درک بهتر این موضوع یم مثال می زنیم در ابتدا در تعریف ساده تر اختیار معامله می توان گفت , اختیاری که به دارنده اجازه می دهد دارایی را اختیار فروش چیست؟ به قیمت مشخص خریداری نماید اختیار خرید و اختیاری که به این فرد اجازه می دهد دارایی را با قیمتی معین به فروش برساند اختیار فروش نام دارد هر دو نوع نیز اختیار معامله می باشد امکان دارد فروشنده اختیار یک خرید را برای فرد خریدار به عنوان بخشی از یک معامله دیگر مانند انتشار سهام اعطا نماید در غیر این امر خریدار باید یک صرف را برای اختیار به فروشنده بپردازد اختیار خرید باید زمانی که قیمت صورت گرفته کمتر از ارزش بازار دارایی پایه در زمان سررسید می باشد اعمال گردد زمانی که اختیار معامله صورت میگیرد هزینه خریدار برای کسب دارایی برابر می باشد با قیمت اعمال به اضافه قیمت اختیار خرید و زمانی که تاریخ سررسید معامله فرا می رسد اما معامله رخ ندهد خریدار می بایستی که مبلغ ضرر را به فروشنده بدهد .

چند نوع اختیار معامله وجود دارد ؟

انواع اختیار معامله شامل اختیار خرید و اختیار فروش می باشد در اختیار خرید این حق به خریدار داده می شود که در زمانی معین مقدار مشخصی از دارایی را از فرد فروشنده خریداری نماید در اختیار فروش نیز به خریدار این حق داده می شود که در زمانی معین در قبال مبلغی تعیین شده مقداری معین از دارایی را به فروشنده بفروشد .

optionاز لحاظ سبک و تاریخ

سبک اروپایی

در Option به سبک اروپایی , خریدار در سررسید زمانی تعیین شده قادر است که از اختیار خود استفاده نموده و قبل از سررسید نمی تواند مثلا اگر قرار دادی 6 ماهه بسته شده خریدار در پایان 6 ماه این حق را دارد که حق اختیار خود را اعمال نماید .

سبک امریکایی

در این نوع سبک خریدار در طی زمان تعیین شده در صورتی که فکر کند که با استفاده از حق اختیار خود می تواند سود بیشتری ببرد از اختیار خود استفاده می نماید و نیازی به اتمام زمان تعیین شده نیست .

سبک برمودایی

در این نوع امکان دارد در تاریخ های مشخص شده قبل یا پیش از سررسید صورت گیرد به طوری می توان گفت تلفیقی از سبک اروپایی و امریکایی است .

انواع قرار داد در option

انواع قراردادها در این زمینه شامل اختیار معامله سهام , شاخص , اوراق قرضه , نرخ بهره , ارزی , کالا و قرارداد آتی می باشد .

اختیار معامله در بورس چیست؟

قردادها یک بخش مهم در بورس به شمار می‌آیند. در این بخش از سری مقالات دلفین وست به آموزش و معرفی کلی قراردادها در بورس، انواع قراردادها، اختیار معامله، قرارداد مشتقه و قرارداد حق فروش می‌پردازیم. بنابراین اگر شما نیز مقالات ما را در خصوص آموزش بورس دنبال می‌کنید این مقاله را نیز از دست ندهید و ما را تا انتهای این مقاله همراهی کنید.

اختیار معامله (Option) در بورس

قراردادی است که به خریدار آن حق خرید یا فروش دارایی پایه یا ابزار مالی را با اعمال یک قیمت معین و در یک تاریخ خاص را می‌دهد ولی خریدار در اجرای آن تعهدی ندارد. خریدار در ازای پرداخت مبلغ مشخصی، اجازه خرید یا فروش دارایی ثبت شده در قرارداد را با قیمت مشخص و در زمان تعیین شده را دارد.از جهت دیگر فروشنده، مجوزه معامله را در مقابل اعطای این حق به خریدار با دریافت مبلغ مشخصی هنگام عقد قرارداد و براساس بندهای مذکور در آن، آماده فروش دارایی خویش می‌باشد.

حال ممکن است در زمان مشخص شده خریدار دارایی مورد نظر را خرید و فروش نکند، در این حالت دارایی مذکور در اختیار فروشنده قرار خواهد گرفت و خریدار مبلغ پرداخت شده را از دست خواهد داد. به شما حق میدهیم که احساس سردرگمی کنید. زیرا مفهوم اختیار معامله یکی از پیچیده ترین مفاهیم بازار سرمایه است اما شاید برای شما جالب باشه که بدانید ما هر روز در زندگی روزمره از این مفهوم خیلی استفاده می‌کنیم. در واقع مفهوم اصلی اختیار معامله این است که در زمان حال، ابهامات آینده را پیش بینی کنیم و آن‌ها را ارزش‌گذاری کنیم.

فواید اختیار معامله

یکی از اختیار فروش چیست؟ فواید مهم اختیار معامله، تطبیق‌پذیری و توانایی آن برای ارتباط برقرار کردن با دارایی‌های سنتی‌ مانند سهام شخصی است. این ویژگی به شما امکان می‌دهد که موقعیت خود را طبق شرایطی که ممکن است در بازار اتفاق بیفتد، تطبیق دهید یا تنظیم کنید. برای مثال می‌توانیم از اختیار معامله به‌عنوان سپر دفاعی در برابر بازار بورسِ در حال سقوط استفاده کنیم تا ضرر سقوط سهام را کاهش بدهیم یا می‌توانیم از آن برای پیش‌بینی استفاده کنیم یا اگر بخواهیم می‌توانیم با استفاده از آن‌ها خیلی محافظه‌کار باشیم. بنابراین استفاده از اختیار معامله را می‌توان به‌عنوان بخشی از استراتژی وسیع‌تر سرمایه‌گذاری توصیف کرد.

قرارداد مشتقه چیست؟

قرارداد مشتقه عبارت است از اوراق بهادار مالی با ارزشی که به یک دارایی اساسی یا یک گروه دارایی متکی یا از آن مشتق شده باشد. معیارخود مشتقه یک قرارداد بین دو یا چند طرف است و مشتقه قیمت خود را از نوسانات دارایی اساسی بدست می آورد. متداول ترین‌دارایی‌های اساسی برای مشتقات سهام، اوراق قرضه، کالاها، ارزها، نرخ بهره و شاخص‌های بازار هستند. این دارایی‌ها معمولاً از طریق کارگزاری ها خریداری می‌شوند. مشتقات می‌توانند بدون نسخه (OTC) یا از طریق صرافی معامله کنند. مشتقات فرابورس سهم بیشتری از بازار را تشکیل می دهند. مشتقات معامله شده خارج از بورس به طور کلی احتمال بیشتری برای ریسک طرف مقابل دارند. ریسک طرف مقابل خطری است که یکی از طرف های درگیر در معامله ممکن است (ناکامی در پرداخت فوری سود یا اصل سرمایه در زمان مقرر نکول یا ورشکستگی گفته می شود) کند. این احزاب بین دو طرف خصوصی تجارت می‌کنند و هیچ نظارتی ندارند. برعکس، مشتقات معامله شده در بورس استاندارد و با شدت بیشتری تنظیم می شوند.

مبانی ابزار مشتق

از مشتقات می‌توان برای محافظت از موقعیت، حدس و گمان در مورد حرکت جهت دارایی پایه یا دادن اهرم به دارایی ها استفاده کرد. ارزش آن‌ها از نوسانات ارزش دارایی اساسی حاصل می‌شود. در اصل از مشتقات برای اطمینان از متعادل بودن نرخ ارز کالاهای مورد معامله در سطح بین المللی استفاده می-شد. با ارزش های متفاوت ارزهای ملی، بازرگانان بین المللی به یک سیستم برای پاسخگویی به اختلافات احتیاج داشتند. امروزه، مشتقات بر اساس طیف گسترده ای از معاملات انجام می شوند و کاربردهای بیشتری دارند. حتی مشتقات مبتنی بر داده های آب و هوا مانند مقدار باران یا تعداد روزهای آفتابی در یک منطقه وجود دارد.

یک سرمایه گذار اروپایی را تصور کنید که حساب های سرمایه گذاری وی به یورو تبدیل شده است. این سرمایه گذار سهام یک شرکت آمریکایی را از طریق صرافی ایالات متحده با استفاده از دلار آمریکا (USD) خریداری می‌کند. در حال حاضر سرمایه‌گذار در معرض خطر نرخ ارز هنگام نگه داشتن آن سهام است. نرخ ارز این خطر را تهدید می کند که ارزش یورو در رابطه با دلار آمریکا افزایش یابد. اگر ارزش یورو افزایش یابد، هر سودی که سرمایه گذار از فروش سهام بدست آورد، با تبدیل به یورو، از ارزش کمتری برخوردار می‌شود.

برای جلوگیری از این ریسک، سرمایه‌گذار می‌تواند یک مشتق ارز خریداری کند تا نرخ ارز خاصی را قفل کند. مشتقاتی که می‌توانند برای پوشش دادن این نوع ریسک مورد استفاده قرار گیرند شامل معاملات آتی ارز و مبادله ارز هستند. سوداگری که انتظار دارد یورو نسبت به دلار گران شود، می‌تواند با استفاده از مشتقی که با یورو افزایش ارزش پیدا می‌کند، سود کسب کند. هنگام استفاده از مشتقات برای گمانه زنی در مورد حرکت قیمت یک دارایی اساسی، سرمایه گذار نیازی به داشتن دارایی یا نمونه کارها در دارایی اصلی ندارد.

بخش‌های کلیدی

• مشتقات اوراق بهاداری هستند که ارزش خود را از یک دارایی یا معیار اساسی دریافت می‌کنند.
• مشتقات معمول شامل قراردادهای آتی، فوروارد، اختیارات و مبادله است.
• بیشتر مشتقات در صرافی ها معامله نمی شوند و توسط موسسات برای جلوگیری از ریسک یا حدس و گمان در مورد تغییرات قیمت در دارایی اساسی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• مشتقات قابل معامله در بورس مانند معاملات آتی یا اختیارات سهام، استاندارد شده‌اند و بسیاری از خطرات مشتقات بدون نسخه را از بین می‌برند یا کاهش می‌دهند.
• مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند، که باعث افزایش خطرات و پاداش های احتمالی آن‌ها می‌شود.

اشکال رایج مشتقات

انواع مختلفی از مشتقات وجود دارد که می‌توانند برای مدیریت ریسک، سوداگری و استفاده از موقعیت استفاده شوند. مشتقات یک بازار رو به رشد است و محصولی را ارائه می‌دهد که تقریباً متناسب با هرگونه نیاز یا تحمل ریسک باشد.

قراردادهای آتی

قراردادهای آتی که به سادگی به عنوان معاملات آتی نیز شناخته می‌شوند توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در تاریخ آینده است. معاملات آتی در بورس انجام و قراردادها استاندارد می‌شوند. معامله‌گران برای جلوگیری از ریسک خود و یا حدس و گمان در مورد قیمت یک دارایی اساسی از قرارداد آتی استفاده خواهند کرد. طرفین درگیر در معاملات آتی موظف به انجام تعهد خرید یا فروش دارایی اساسی هستند.

به عنوان مثال، بگویید که ۶ نوامبر ۲۰۱۹، شرکت A قراردادی را برای نفت با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه خریداری می‌کند که در ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ منقضی می‌شود. این شرکت به این دلیل که در ماه دسامبر به نفت نیاز دارد و نگران است قیمت قبل از این‌که شرکت به خرید نیاز داشته باشد افزایش می‌یابد. خرید قرارداد آتی نفت ریسک شرکت را برطرف می‌کند زیرا فروشنده طرف قرارداد موظف است پس از انقضا قرارداد، نفت را با قیمت ۶۲.۲۲ دلار در هر بشکه به شرکت A تحویل دهد. فرض کنید قیمت نفت تا ۱۹ دسامبر ۲۰۱۹ به ۸۰ دلار در هر بشکه افزایش یابد. شرکت A می تواند تحویل روغن را از فروشنده قرارداد آتی بپذیرد، اما اگر دیگر نیازی به روغن نداشته باشد، می‌تواند موضوع قرارداد را قبل ازتاریخ انقضا نیز بفروشد و سود را حفظ کند.

در این مثال، این احتمال وجود دارد که هم خریدار آینده و هم فروشنده در معرض خطر ریسک‌پذیری قرار داشته باشند. اگرشرکت A در آینده به نفت احتیاج داشت و می خواست خطر افزایش قیمت در ماه دسامبر را با موقعیت طولانی در قرارداد آتی نفت جبران کند، فروشنده می‌تواند یک شرکت نفتی باشد که نگران کاهش قیمت نفت است و می خواهد با فروش یا ” کوتاه کردن” قرارداد آتی که قیمت آن را در ماه دسامبر تعیین می‌کند، این خطر را از بین ببرد. همچنین ممکن است فروشنده یا خریدار ( یا هر دو) طرف‌های آتی نفت، دلالان با نظر مخالف در مورد قیمت نفت ماه دسامبر باشند. اگر طرف های درگیر در قرارداد آتی دلالان بودند، بعید است که هر یک از آن‌ها بخواهند مقدمات تحویل چندین بشکه نفت خام را فراهم کنند. دلالان می‌توانند با بستن (خنثی کردن) قرارداد خود قبل از انقضا تاریخ قرارداد، به تعهد خود در خرید یا تحویل کالای اساسی پایان دهند.

به عنوان مثال، قرارداد آتی معاملات نفت West Texas Intermediate در CME نشان دهنده ۱۰۰۰ بشکه نفت است. اگر قیمت نفت از ۶۲.۲۲ دلار به ۸۰ دلار در هر بشکه برسد، معامله گر با موقعیت طولانی در قرارداد آتی ۱۷۷۸۰ دلار (۱۰۰۰X = 17780 دلار) سود کسب می کرد. معامله گر با موقعیت کوتاه در قرارداد ۱۷۷۸۰ دلار ضرر خواهد داشت.

تمام قراردادهای آتی با تحویل دارایی اساسی در انقضا تسویه نمی شوند. بسیاری از مشتقات بصورت نقدی تسویه می شوند، این بدان معنی است که سود یا زیان در تجارت صرفاً یک جریان نقدی حسابداری به حساب کارگزاری تاجر است. قراردادهای آتی که به صورت نقدی تسویه می‌شوند شامل بسیاری از معاملات آتی نرخ بهره، معاملات آتی شاخص سهام و سایر ابزارهای غیرمعمول مانند آینده های نوسانات یا آتی های هواشناسی هستند.

قراردادهای رو به جلو

قراردادهای فوروارد مشابه قراردادهای آتی هستند، اما در بورس معامله نمی‌شوند ، فقط فرابورس می‌شوند. هنگامی که یک قرارداد فوروارد ایجاد می شود، خریدار و فروشنده ممکن است شرایط، اندازه و روند تسویه حساب برای مشتقه را سفارشی کرده باشند. به عنوان محصولات فرابورس، قراردادهای پیش رو درجه بالاتری از خطر طرف مقابل را برای خریداران و فروشندگان به همراه دارند. خطرات طرف مقابل نوعی خطر اعتباری است به این دلیل که خریدار یا فروشنده قادر به انجام تعهدات مشخص شده در قرارداد نیست. اگر یکی از طرفین قرارداد ورشکسته شود، ممکن است طرف دیگر رجوع نکند و ارزش موقعیت خود را از دست بدهد. طرفین در یک قرارداد رو به جلو پس از ایجاد، می توانند موقعیت خود را با سایر طرفین جبران کنند، که می‌تواند با درگیر شدن معامله گران بیشتر در همان قرارداد، احتمال خطرات طرف مقابل را افزایش دهد.

مزایای مشتقات

همانطور که مثال‌های بالا نشان می‌دهد، مشتقات می‌توانند ابزاری مفید برای مشاغل و سرمایه‌گذاران باشند. آن‌ها راهی برای قفل کردن قیمت‌ها، جلوگیری از حرکات نامطلوب نرخ ها و کاهش خطرات – اغلب با هزینه محدود – فراهم می‌کنند. علاوه بر این ، مشتقات را اغلب می توان با حاشیه (یعنی با وجوه قرض گرفته شده) خریداری کرد که این امر حتی از هزینه کمتری نیز برخوردار است.

معایب مشتقات

از نظر منفی، ارزش‌گذاری مشتقات دشوار است زیرا براساس قیمت دارایی دیگر است. خطرات مشتقات فرابورس شامل ریسک‌های طرف مقابل است که پیش بینی یا ارزش گذاری آن‌ها نیز دشوار است. اکثر مشتقات نیز به تغییر در مقدار زمان انقضا، هزینه نگهداری دارایی اساسی و نرخ بهره حساس هستند. این متغیرها تطابق کامل ارزش یک مشتق با دارایی اساسی را دشوار می‌کند. همچنین، از آنجا که خود مشتق فاقد ارزش ذاتی است (ارزش آن فقط از دارایی اساسی حاصل می‌شود) در برابر احساسات بازار و ریسک بازار آسیب پذیر است. این امکان وجود دارد که عوامل عرضه و تقاضا بدون توجه به آنچه در قیمت دارایی اساسی اتفاق می‌افتد، باعث افزایش و کاهش قیمت یک مشتقه و نقدینگی آن شوند. سرانجام، مشتقات معمولاً ابزارهای اهرمی هستند و از هر دو روش با استفاده از کاهش اهرم استفاده می‌شود. گرچه می‌تواند نرخ بازده را افزایش دهد اما باعث می شود که ضررها با سرعت بیشتری افزایش یابد.

قرار داد حق فروش چیست؟

قرارداد فروش قراردادی است بین خریدار و فروشنده که شامل فروش و تحویل کالا، اوراق بهادار و سایر اموال شخصی است. در ایالات‌متحده، قراردادهای فروش داخلی توسط قانون تجارت یکنواخت اداره می‌شود. قراردادهای فروش بین‌المللی تحت کنوانسیون سازمان ملل در مورد قراردادهای فروش بین المللی کالا (CISG) است که به آن کنوانسیون فروش وین نیز می‌گویند. طبق ماده UUC2، قرارداد فروش کالاهای بیش از ۵۰۰ دلار برای اجرای آن باید کتبی باشد (UCC 2-201). فروش اوراق بهادار یک مورد خاص است که در ماده ۸ (UCC 8-319) پوشش داده شده است. برای قابل اجرا بودن قرارداد فروش اوراق بهادار باید صرف نظر از مبلغ مربوط به آن مکتوب باشد. برای فروش سایر اموال شخصی، حداقل ۵۰۰۰ دلار باید قبل از انعقاد کتبی قرارداد اجرایی درگیر شود. در غیر این صورت، توافق شفاهی به عنوان یک قرارداد الزام آور قابل اجرا است.

چگونه می‌توانم قرارداد فروش بنویسم؟

• قرارداد را عنوان کنید و مقدمه ای بنویسید.
• قسمت اطلاعات تماس را بنویسید.
• معامله را شرح دهید.
• قسمت انتظارات خریدار را بنویسید.
• قسمت انتظارات فروشنده را تکمیل کنید.
• بخش تأییدیه یا بخشی را که هر دو طرف در آن امضا می‌کنند ارائه دهید.

سخن آخر

قرارداد فروش یک معامله بین خریدار و فروشنده را برای اهداف قانونی و نگهداری سوابق ثبت می‌کند. قراردادها را می‌توان نوشت، اما هر خریدار که هزینه کالا یا خدمات را در محل پرداخت می‌کند، به طور خودکار با شرایط قرارداد فروش موافقت می‌کند. حال که با قراردادهای اختیار معامله و قرارداد مشتقه و… آشنا شدید یک گام بزرگ دیگر در آموزش بورس برداشته‌اید. نظر شما در خصوص این قراردادها چیست؟ سوالات، نظرات، پیشنهادات و انتقادات خود را در قسمت نظرات با ما به اشتراک بگذارید.

برای یادگیری “ابزار مشتقه” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

قرارداد اختیار خرید و فروش سهام چیست؟

به گزارش سرویس بورس مشرق، بابک سالاروند کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که قرارداد اختیار معامله چیست؟، اظهار کرد: اختیار معامله قراردادی دوطرفه بین خریدار و فروشنده است که براساس آن خریدار قرارداد، حق (نه الزام و تعهد) دارد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت معین و در زمانی مشخص بخرد یا بفروشد. در قرارداد اختیار معامله، خریدار در ازای پرداخت مبلغ معینی، حق خرید یا فروش دارایی مندرج در قرارداد را در زمانی مشخصی با قیمتی که هنگام بستن قرارداد تعیین شده است، به دست می‌آورد.

او بیان کرد: از طرف دیگر، فروشنده قرارداد اختیار معامله، در مقابل اعطای این حق به خریدار، با دریافت مبلغ معینی هنگام عقد قرارداد، براساس مفاد قرارداد آماده‌ی فروش یا خرید دارایی مذکور در سررسید است.

کارشناس بازار سرمایه افزود: دارنده قرارداد اختیار معامله، در اعمال حق خود مختار است و به عبارت دیگر هیچ تعهد و الزامی ندارد و در صورت صرف‌ نظر وی از اجرای قرارداد، مبلغی را که در ازای این حق پرداخته است از دست می‌دهد. از طرف دیگر فروشنده در صورت خواست خریدار، مجبور به اجرای قرارداد است.

سالاروند در پاسخ به این پرسش که، چند نوع قراردادهای اختیار معامله وجود دارد؟، گفت: اختیاری که برای خرید یک دارایی داده می‌شود را، اختیار خرید می گویند. به طور مثال، سرمایه‌گذار تصمیم می‌گیرد که اختیار خرید ۱۰۰ سهم شرکت “الف” را با قیمت توافقی ۱۰۰۰ تومان بابت هر سهم، خریداری کند. فرض کنید قیمت جاری سهم مزبور ۹۸۰ تومان، تاریخ انقضای قرارداد چهار ماه و قیمت قرارداد اختیار معامله بابت هر سهم ۵۰ تومان است؛ بنابراین سرمایه‌گذاری اولیه برای خرید قرارداد ۵۰۰۰ تومان است. اگر قیمت سهم در تاریخ انقضای قرارداد کمتر از ۱۰۰۰ تومان باشد، مسلم است سرمایه‌گذار قرارداد را به اجرا نمی‌گذارد، چون خریدن سهمی که قیمت روز آن کمتر از ۱۰۰۰ تومان است با قیمت توافقی ۱۰۰۰ تومان عاقلانه نیست.

او بیان کرد: در این وضعیت سرمایه‌گذار میزان سرمایه‌گذاری اولیه خود (۵۰۰۰ تومان) را از دست می‌دهد. اما اگر قیمت سهم در تاریخ سررسید بیشتر از ۱۰۰۰ تومان باشد، سرمایه‌گذار قرارداد را به اجرا می‌گذارد. فرض کنید قیمت سهم به ۱۱۵۰ تومان برسد. با اجرای قرارداد سرمایه‌گذار می‌تواند ۱۰۰ سهم را با قیمت هر واحد ۱۰۰۰ تومان خریداری کند. اگر او در همان زمان سهم خود را در بازار به فروش برساند مبلغ ۱۵۰۰۰ تومان (۱۵۰ تومان بابت هر سهم) سود می‌کند. با کسر هزینه اولیه خرید قرارداد اختیار معامله، سود خالص سرمایه‌گذار ۱۰۰۰۰ تومان است

او افزود: اختیار معامله مدت معینی دارد. حق خرید یا فروش دارایی در یک قیمت معین فقط تا تاریخ انقضایی که قبلاً مشخص شده است، امکان خواهد داشت.

سالاروند در خصوص قرارداد اختیار فروش نیز گفت: همچنین قرارداد اختیار فروش، به دارنده حق می‌دهد که مقدار معینی از دارایی مندرج در قرارداد را با قیمت توافقی در دورة زمانی مشخصی بفروشد. درحالی ‌که خریدار قرارداد اختیار خرید، به امید افزایش قیمت آن را می‌خرید، خریدار قرارداد اختیار فروش پیش‌بینی می‌کند که قیمت در آینده کاهش خواهد یافت.

او بیان کرد: سرمایه‌گذاری را در نظر بگیرید که قرارداد اختیار فروش (از نوع اروپایی) ۱۰۰ سهم شرکت “الف” را با قیمت توافقی ۷۰۰ تومان خریداری می‌کند. فرض کنید که قیمت جاری سهم مزبور ۶۵۰ تومان، تاریخ انقضای قرارداد سه ماه بعد و قیمت قرارداد برای هر سهم ۷۰ تومان باشد؛ بنابراین سرمایه‌گذاری اولیه (برای خرید قرارداد) ۷۰۰۰ تومان است. چون قرارداد اروپایی است، فقط در زمان انقضا قابل اجراست و در صورتی ‌که قیمت در آن زمان کمتر از ۷۰۰ تومان باشد اجرا می‌شود.

کارشناس بازار سرمایه افزود: فرض کنید قیمت سهم شرکت “الف” در تاریخ انقضا ۵۵۰ تومان باشد، سرمایه‌گذار می‌تواند براساس قرارداد ۱۰۰ سهم را با این قیمت بخرد و با قیمت ۷۰۰ تومان بفروشد و ۱۵۰۰۰ تومان (۱۵۰ تومان برای هر سهم) سود به دست آورد. اگر ۷۰۰۰ تومان سرمایه‌گذاری اولیه را از این مبلغ کم کنیم. سود خالص سرمایه‌گذار ۸۰۰۰ تومان خواهد بود. در این راهبرد نیز تضمینی وجود ندارد که سرمایه‌گذار سود کند. اگر قیمت کالا در زمان انقضا، بیشتر از ۷۰۰ تومان باشد، قرارداد اختیار فروش ارزش ندارد و سرمایه‌گذار مبلغ ۷۰۰۰ تومان سرمایه‌گذاری اولیه را از دست می‌دهد.

مزایای قراردادهای اختیار معامله چیست؟

گیتی آنلاین - از آمار رشد صنعت اختیار معامله ها در بورس های جهانی، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی داشته و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند.

سابقه معامله قراردادهای اختیار معامله ( options ) به سال ۱۹۷۳ (یعنی ۴۴ سال قبل) بر می­ گردد. در دهه های اخیر طبق آمار «شورای صنعت اختیار معامله­ ها» ( OIC ) حجم کل قراردادهای اختیار معامله در بورس­ های ایالات متحده در ۱۹۵۹ حدود ۵۰۷ میلیون بوده است. تا ۲۰۰۷ این رقم رشد چشم گیری نموده و از ۳ میلیارد قرارداد فراتر رفته است. در سطح جهانی تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس­ ها در سال ۲۰۱۵ به ۷۸/۲۴ میلیارد قرارداد رسید که نسبت به سال ۲۰۱۴ رشدی معادل ۵/۱۳ درصد داشته است لذا صنعت مزبور بالاترین نرخ رشد را از ۲۰۱۰ تجربه کرده است. در منطقه آسیا- پاسیفیک رشد مزبور بیشترین بوده یعنی به ۷/۳۳ درصد رسیده و تعداد قراردادهای آتی و اختیار معامله شده در بورس ­ها آن منطقه ۷/۹ میلیارد قرارداد بوده است.

از ارائه آمار رشد این صنعت و بازار در مقدمه بالا، می توان نتیجه گرفت که معاملات اختیار معامله مزایا و جذابیت بالایی دارند و بر زندگی مردم اثر گذاری مثبت دارند که چنین رشدی را بخصوص در آسیا پاسیفیک تجربه کرده ­اند. اما چرا این ابزار معاملاتی این چنین مقبولیت عام پیدا کرده است؟ هر چند می­دانیم ریسک­ های آن حکم می­کند که این قراردادها فقط برای معامله­ گران مطلع و آگاه مفید فایده باشند؛ اما به راستی مهمترین مزیت­ های قراردادهای اختیار کدام اند؟

دکتر احمد یزدان پناه
اقتصاددان و استاد دانشگاه

مزایای قراردادهای اختیار معامله

گرچه بیش از ۴۰ سال از معرفی آنها می­ گذرد ولی گویا توجه به شایستگی آنها همین چند سال شروع شده است. برخی از سرمایه­ گذاران از انجام معاملات اختیار معامله ­ها ( options ) سرپیچی می­ کنند چرا که بر این باورند آن قراردادها پیچیدگی­ های خاص خود را دارند و لذا شناخت و فهم و درک درست آنها مشکل است. برخی از سرمایه­ گذاران تجربه تلخی از اولین تجارت خود از تجارت آنها دارند، زیرا نه خود آنها و نه کارگزار آن ها اموزش علمی و عملی مناسبی را در چگونگی بکارگیری آن ابزارها ندیده ­اند. بکارگیری نامناسب و نادرست از قراردادهای اختیار معامله، مثل هر ابزار قدرتمند دیگری، میتواند به مشکلات عدیده­ ای منجر شوند.

باید گفت که واژه «ریسکی» ( risky ) و یا «خطرناک» ( dangerous ) که به ناحق به این قراردادها توسط برخی رسانه های مالی در دنیا سنجاق شده است، اجازه نمی ­دهند مزایای آن از پشت ابرها تیره نمایان شوند. لذا این امر برای سرمایه ­گذاران بخصوص منفرد از اهمیت خاصی برخوردار است که قبل از هر گونه تصمیمی درباره ارزش قرارداد اختیار معامله به هر دو روی سکه دقیق شوند.

مزایای کاربرد قراردادهای اختیار معامله می توان در چهار دسته (بدون ترتیب اهمیت) خلاصه نمود. آنها کارایی و کارآمدی هزینه ­ها ( cost efficiency ) را افزایش می­ دهند، می­توانند ریسک کمتری نسبت به «سهام» داشته باشند؛ معاملات آن ها درصد بازده بالقوه بالاتری بدست می­ دهند و سرانجام آنها تعداد متنوعی از استراتژی­ های معاملاتی را ارائه می ­کنند. پس از توجه به شرح بسیار مختصری که برای هر کدام آنها داده خواهد شد، اگر ارزیابی مجددی درباره قرادادهای اختیار معامله داشته باشید. از فرصت ­های پیش رو در بورس­ های کشور بیشتر و بهتر استفاده خواهید برد.

1. کارآیی هزینه­ای

قراردادهای اختیار معامله در اختیار فروش چیست؟ اختیار فروش چیست؟ کاربرد اهرم­ های مالی ( Leveraging ) با قدرت عمل می­کنند بطور دقیق­ تر، یک سرمایه­ گذار می­تواند به کمک اختیار معامله­ ها وضعیت یا موفقیت معاملاتی خاصی را در مورد سهام بخود بگیرد که در مقایسه با وضعیت مشابه آن درباره سهام (خرید یا فروش) بدون کمک اختیار معامله، هزینه­ های بزرگی را متحمل نشود. برای مثال، برای خرید ۲۰۰ سهم ۸۰ دلاری، یک سرمایه ­گذار می­باید ۱۶۰۰۰ دلار هزینه کند. در حالی­که اگر آن سرمایه­ گذار یا خریدار آن سهام اقدام به خرید دو قرارداد اختیار خرید ( call options ) به ۲۰ دلار می ­نمود. (هر قرارداد شامل ۱۰۰ سهم است)، کل هزینه­ هایی که او می ­بایست بپردازد ۴۰۰۰ دلار می­ شد. (۲۰ دلار قیمت هر قرارداد در بازار ×۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد). در این گزینه سرمایه­ گذار مزبور ۱۲۰۰۰ دلار از سرمایه خود را در اختیار دارد تا به صلاح خود صرف گزینه­ های دیگر نماید. واضح است کار «به همین سادگی» نیست، سرمایه گذار مزبور مجبور است قرارداد اختیار خرید مناسب و درستی را خریداری نماید که بتواند با وضعیت یا موقعیت آن سهم بخوبی برابری کند. گرچه، این استراتژی (که بدان " جایگزینی سهام " می­گویند) تنها گزینه قابل قبول نیست ولی روشی عملی و مفید و از نظر هزینه­ ها کارآمد است.

مثال، فرض کنید شما تمایل به خرید سهام شرکت «آتیه» نموده­ اید، زیرا فکر می­کنید در چند ماه آینده سهام مزبور ترقی خواهند نمود. شما می­خواهید ۲۰۰ سهم آن شرکت را که هر سهم ۱۳۱ دلار معامله می­شود، خریداری نمایید، این سرمایه­ گذاری یا خرید برای شما در کل ۲۶۲۰۰ دلار هزینه در بردارد. به جای آنکه آن همه پول را درگیر کنید، شما می ­توانید به بازار قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام یا بورس کالا مراجعه کرده و اختیار معامله مناسبی را که بسیار به آن سهام هم تراز هستند انتخاب کنید و یک قرارداد اختیار خرید ( call option ) برای چند ماه آینده با قیمت توافقی یا قیمت اعمال ۱۰۰ دلار به مبلغ ۳۱ دلار خریداری کنید. برای کسب یک وضعیت یا موقعیت معادل اندازه ۲۰۰ سهم که در بالا اشاره شد، شما به دو قرارداد نیاز دارید. این امر کل سرمایه­ گذاری شما را به ۶۸۰۰ دلار می­ رساند. (۳۴ دلار قیمت آن قرارداد در بورس × ۱۰۰ سهم × ۲ قرارداد) که با حجم سرمایه ­گذاری قبلی بر روی همین تعداد از آن سهام که ۲۶۸۰۰ بود کلی تفاوت دارد. این تفاوت را می توانید در حساب خود بخوابانید و سود سپرده آنرا بگیرید و یا به شکار فرصت­ها سرمایه­ گذاری در دارایی­های دیگری (مثل مشتقه ­های کالایی) تا بدین وسیله سبد دارایی­ های (پرتفوی) خود را متنوع تر ساخته و ریسک سرمایه ­گذاری ­های خود را کاهش دهید (به همبستگی آماری بین کالاها و سهام در پرتفوی خود توجه داشته باشید که منفی­ اند، یعنی در صورت کاهش قیمت یک قلم افزایش قیمت در دیگری حافظ منافع ما می­شود!).

با توجه به طولانی شدن بحث، اجازه دهید ۳ مزیت دیگر اختیار معامله را در یادداشت بعدی مطرح کنیم.