آمار‌ها حاکی از آن است که، ارزش معاملات در بازار بدهی که نشانگر میزان خرید و فروش اوراق است، ۳۸۲ درصد نسبت به هفته گذشته افزایش داشته و از ۳۴۶ میلیارد تومان به یک هزار و ۶۷۴ میلیارد تومان رسیده است.
۳ دلیل اصلی افزایش حجم، ارزش معاملات بورس و ورود نقدینگی / دو سناریو
کارشناس بازار سرمایه به اشاره به سه دلیل اصلی افزایش حجم، ارزش معاملات و ورود نقدینگی طی یک ماه گذشته، وضعیت بورس را در دو سناریوی در صورت عدم و حصول توافق برجام ، مورد بررسی قرار افزایش ارزش معاملات داد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، مهدی حاجی غلام سریزدی با اشاره به افزایش جذابیت بازار سرمایه برای سرمایه‌گذاری به ایرنا اعلام کرد: کاهش ارزش سهام شرکت‌ها تحت تاثیر ریزش بیش از ۱.۵ ساله قیمت‌ها، جذابیت سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه را نسبت به سایر بازارهای رقیب افزایش داده است. بازار ابتدای سال را تحت تاثیر پایان فروش کدهای اعتباری برای پرداخت هزینه‌های پایان سال این شرکت‌ها متعادل و رو به بالا آغاز می‌کند.
دلیل اصلی افزایش حجم، ارزش معاملات و ورود نقدینگی به بازار سرمایه طی ماه گذشته اخبار مثبت مذاکرات برجامی، حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی و نیز حواشی پیرامون صنعت خودرو درخصوص واگذاری ۴۰ و ۲۵ درصد سهام سایپا و ایران خودرو توسط دولت است. فعالان بازار سرمایه ارزش جایگزینی این شرکت‌ها را با وجود زیان انباشته بالا بیشتر از قیمت تابلو برآورد می‌کنند اما همچنان افزایش ارزش معاملات ابهاماتی درخصوص نحوه فروش سهام این شرکت‌ها وجود دارد.
در یک ماه گذشته با لیدری گروه خودرویی در بازار سرمایه، ارزش سهام بسیاری از شرکت‌ها با افزایش ۲۰ تا ۵۰ درصدی همراه شد اما در شرایط فعلی، بازار به شفافیت بیشتر در خصوص نحوه واگذاری و قیمت این انتقال سهم در شرکت‌های خودرویی نیاز دارد. اخبار پیرامون مذاکرات منطقه‌ای و برجامی میتواند اثر بسیاری در ادامه‌دار بودن روند مثبت بازار داشته باشد.
نرخ دلار جزئی از مولفه‌های اصلی در فراز و فرودهای بازار سرمایه است. پیش‌بینی این نرخ همواره با چالش‌هایی روبرو بوده که منجر به ایجاد نوسان در معاملات شده است. ابهاماتی مانند توافق برجام، میزان فروش نفت، کسری بودجه‌ی دولت، نرخ بهره بانکی و درنهایت نرخ تورم جزو عوامل اثرگذار بر نرخ دلار است. در صورت توافق برجام، انتظار اقبال به سمت سهم‌های ریالی چندان دور از ذهن نخواهد بود. کاهش قیمت دلار موجب ایجاد نوسان در بازار سرمایه می‌شود اما در این میان مرحله‌ای بودن توافق در برجام زمینه افزایش این نوسانات را فراهم می‌کند.
جذابیت قیمت سهام شرکت‌های دلاری در این برهه از زمان، زمینه‌ساز فرصت مناسب برای سرمایه‌گذاری خواهد بود. این افزایش ارزش معاملات احتمال وجود دارد در صورت عدم توافق، نوسانات منفی در بازار رخ دهد اما بازار سرمایه در بلندمدت به دلیل رشد قیمت دلار با تاخیر زمانی ابتدا با رشد گروه‌های دلاری و در ادامه سهام شرکت‌های دارایی محور همچون تجربه سال‌های گذشته با روند مثبت افزایش ارزش معاملات روبرو خواهد بود.
در صورت حصول توافق برجام و افزایش فروش نفت در قیمت‌های جذاب فعلی، سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها بخصوص حوزه نفت، گاز، پتروشیمی و زیرساخت‌های هوایی و ریلی افزایش پیدا می‌کند. این سرمایه‌گذاری‌ها بسیاری از چالش‌های پیش‌روی بازار سرمایه ازجمله قطعی‌های برق و گاز را در بلندمدت مرتفع خواهد کرد.
طبق پیش‌بینی‌ها به نظر می‌رسد در صورت کاهش قیمت دلار، بازارهای رقیب مانند دلار، طلا، مسکن و خودرو که در چند سال اخیر با رشد فزاینده ناشی از افزایش قیمت ارز روبرو بودند با رکود مواجه شوند. این در حالی است که باوجود رشدهای اخیر این بازار همچنان نسبت به دوران رشد در سال ۹۹ فاصله بسیاری داشته و از این حیث دارای جذابیت سرمایه‌گذاری است.
افزایش دو برابری ارزش معاملات هفتگی بورس تهران
اقتصادنیوز: ارزش کل معاملات بازار سهام تهران با افزایش ۹۶ درصدی نسبت به هفته معاملاتی قبل به ۳۵ هزار و ۱۳۸ میلیارد تومان رسید.
به گزارش اقتصادنیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، در طول هفته معاملاتی گذشته از ۱۷ تا ۲۱ اردیبهشت محاسبه می‌شود، شاخص کل بورس با ۲.۲۷ درصد افزایش به میزان ۳۴ هزار و ۷۳۲ واحد تغییر داشته و از تراز یک میلیون و ۵۲۹ هزار به یک میلیون و ۵۶۴ هزار واحد رسید.
همچنین شاخص هم وزن که نشانگر رشد یا کاهش ارزش شرکت‌های کوچکتر بازار است، با افزایش حدود ۳.۷۷ درصدی مواجه شد و به میزان ۱۵ هزار و ۹۳۶ واحد تغییر داشت. این شاخص از محدوده ۴۲۲ هزار و ۴۷۴ واحد به ۴۳۸ هزار و ۴۱۰ واحد رسید.
مهدی اکبری تحلیلگر بازار سرمایه گفت: در هفته گذشته شاهد وضعیت خوبی در بازار سرمایه بودیم. به طوری که بازار تمایلی به افت نداشت و حتی منفی‌های بازار نیز خریدار داشت. همچنین با توجه به آمار و ارقام، پول در هفته گذشته بیشتر به سمت صنایع کوچکتر رفته است.
در هفته‌ای که گذشت اخباری همچون واگذاری شرکت‌های خودرویی، آزادسازی واردات خودرو، افزایش قمت برخی از محصولات صنایع به خصوص صنعت مواد غذایی، تغییر تخصیص ارز ترجیحی و افزایش نرخ دلار تاثیرات مثبتی بر روی روند بازار سرمایه داشتند.
ارزش کل معاملات بورس اوراق بهادار تهران در هفته معاملاتی که گذشت با افزایش ۹۶.۹۷ درصدی نسبت به هفته معاملاتی قبل خود، از مبلغ ۱۷ هزار و ۸۳۹ میلیارد تومان به ۳۵ هزار و ۱۳۸ میلیارد تومان رسید.
حجم کل معاملات نیز، از ۲۷ میلیارد و ۱۶۱ میلیون سهم به ۵۸ میلیارد و ۹۱۹ میلیون سهم رسید که نسبت به هفته گذشته افزایش ۱۱۶.۹۲ درصدی را نشان می‌دهد.
آمار‌ها حاکی از آن است که، ارزش معاملات در بازار بدهی که نشانگر میزان خرید و فروش اوراق است، ۳۸۲ درصد نسبت به هفته گذشته افزایش داشته و از ۳۴۶ میلیارد تومان به یک هزار و ۶۷۴ میلیارد تومان رسیده است.
همچنین ارزش معاملات بازار مشتقه که شامل اوراق آتی، اختیار معاملات، اوراق تبعی و. می‌شود با افزایش ۵۷.۸۷ درصدی از ۲۸ میلیارد تومان به ۴۵ میلیارد تومان رسید.
ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله (etf) نیز با افزایش ۸۲.۳۱ درصدی از ۴ هزار و ۷۳۲ میلیارد تومان به ۸ هزار و ۶۲۸ میلیارد تومان رسیده است.
رشد محسوس حجم و ارزش معاملات در هفته سوم مرداد
بازار سهام در هفته سوم مرداد امسال تنها سه روز معاملاتی را تجربه کرد که همراه با رشد ۹.۵ درصدی ارزش معاملات نسبت به هفته قبل از آن بود.
به گزارش خبرنگار مهر، عملکرد بورس اوراق بهادار تهران در پایان هفته منتهی به معاملات روز چهارشنبه ۱۹ مرداد ماه سال جاری نشان می‌دهد طی ۳ روز کاری این دوره زمانی حجم و ارزش معاملات سهام در مقایسه با هفته قبل از آن با رشد محسوسی روبرو است.
ارزش کل معاملات بورس تهران در هفته‌ای که گذشت به ۱۷ هزار و ۵۸۳ میلیارد و ۹۰۰ میلیون تومان بالغ شد که در مقایسه با هفته قبل از آن با رشد ۹.۵۷ درصدی روبرو بود. این رقم ناشی از معامله ۶۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله در بورس تهران بود که از افزایش بیش از ۱۶۱ درصدی حجم معاملات این هفته با وجود کاهش ۳۳ درصدی دفعات معامله حکایت داشت.
گفتنی است ارزش کل معاملات بورس تهران در ۹۰ روز معاملاتی که از شروع سال جاری تجربه کرده به ۴۸۰ هزار و ۶۱۹ میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان بالغ شده است.
اقبال معامله گردان بورس تهران در هفته سوم مرداد به بازار اول سهام کمتر از سایر بازارها بود بطوریکه ارزش معاملات سهام در بازار اول بورس تهران که سهام شرکت‌های بزرگ یا به اصطلاح شاخص سازها در آن قرار دارد با کاهش بیش از ۴۷ درصدی نسبت به هفته قبل به رقم ۲ هزار و ۶۵۸ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان رسید. این ریزش ناشی از اُفت نزدیک به ۴۰ درصدی حجم معاملات هفته اخیر بود که در نتیجه دست به دست شدن ۵ میلیارد و ۹۹۶ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله حاصل شد.
در بازار دوم بورس تهران اما حجم و ارزش معاملات سهام با رشد محسوسی نسبت به هفته دوم مردادماه امسال همراه شد بطوریکه ارزش معاملات سهام در هفته اخیر با رشد بیش از ۵۸ درصدی نسبت به هفته قبل، به عدد ۷ هزار و ۲۳۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون تومان رسید. حجم معاملات سهام در این دوره سه روزه، با افزایش ۴۵۸ درصدی نسبت به هفته قبل به رقم ۵۱ میلیارد و ۲۰۴ میلیون سهم و اوراق مالی قابل معامله دست یافت.
بورس تهران همچنین در هفته قبل شاهد رونق بازار بدهی نیز بود بطوری که حجم و ارزش معاملات این بازار با افزایش ۳۲۰ درصدی و ۲۵۴ درصدی نسبت به هفته قبل از آن شاهد رقم خوردن ارزشی بالغ بر ۲ هزار و ۳۲۵ میلیارد تومان برای معاملات سه روزه این بازار بود.
در هفته‌ای که گذشت ارزش معاملات صندوق‌های سرمایه گذاری قابل معامله با کاهش بیش از ۸ درصدی نسبت به هفته دوم مرداد ماه جاری مواجه بود و به رقمی برابر با ۵ هزار و ۳۴۹ میلیارد تومان دست یافت.
در میان نماگرهای منتخب بورسی نیز شاخص کل قیمت و بازده نقدی بورس تهران در پایان معاملات هفته گذشته با رشد ۱۱ واحدی نسبت به هفته قبل از آن به رقم یک میلیون و ۴۴۸ هزار واحد بسته شد. این نماگر از ابتدای امسال تا کنون با بازده مثبت کمتر از ۶ درصدی روبرو است که در مقایسه با بازده اوراق بدهی بدون ریسک و نرخ سود بانکی در دوره زمانی مذکور قابل تأمل است.
شاخص کل هم وزن نیز در پایان معاملات سه روزه هفته اخیر با رشد کمتر از ۱.۵ درصدی روبرو بود تا به این ترتیب بازدهی این نماگر در پایان ۹۰ روز کاری بورس تهران به کمتر از ۱۲ درصد برسد. همین وضعیت برای شاخص قیمت هم وزن در بورس تهران تکرار شد و در نهایت بازده این شاخص از ابتدای افزایش ارزش معاملات امسال تا کنون به ۷.۵ درصد رسید.
بطور کلی طی سه روز کاری هفته سوم مرداد ماه امسال در مجموع ۲۸۸ میلیارد تومان خروج پول حقیقی اعم از معاملات سهام، حق تقدم و صندوق‌های قابل معامله سهامی رقم خورد. همچنین ۱۷۰ میلیارد تومان پول از سوی معامله گران حقیقی روانه صندوق‌های قابل معامله با درآمد ثابت شد.
به گزارش مهر، به نظر می‌رسد با توجه به تقویت اخبار پیرامونی مذاکرات احیای برجام میان ایران و کشورهای غربی و اشاره تلویحی برخی مقامات مبنی بر بازگشت طرفین به توافق هسته‌ای، بازار سهام در معاملات هفته جاری تحت تأثیر این اخبار به سهم‌های ریالی و متأثر از حذف تحریم‌ها از جمله گروه خودرو و بانک‌ها اقبال بیشتری نشان دهد. هرچند که رفتار حقوقی‌ها برای تقویت حجم و ارزش معاملات بازار بسیار تعیین کننده است.
ارزش معاملات خرد بورس و روش محاسبه ارزش معاملات خرد
معاملات بسیاری در بورس توسط سرمایه‌گذاران انجام می‌گیرد. این معاملات شامل خرید و فروش‌های زیاد با قیمت‌ها و حجم‌های متفاوت است. یکی از روش‌های انتخاب صحیح برای خرید یا فروش سهام، استناد به حجم و ارزش معاملات انجام شده می‌باشد. در واقع ارزش معاملات خرد بورس از شاخص‌هایی است که در کنار تحلیل تکنیکال و بنیادی به تحلیلگران در اتخاذ تصمیم درست‌تر در معاملات کمک می‌کند.
معاملات در بورس به سه شکل انجام می‌شوند که شامل خرد، بلوکی و عمده است. بررسی اینکه هر یک از این موارد چه حجمی از معاملات را در بازار به خود اختصاص داده‌اند و محاسبه آن، با تابلوخوانی بورس قابل انجام است. در این مطلب در مورد ارزش معاملات خرد بورس توضیحاتی ارائه داده، روش محاسبه ارزش معاملات خرد در بورس را بررسی می‌کنیم و نگاهی هم به سایر انواع معاملات موجود در بورس خواهیم داشت. در پایان نیز با تحلیل بازار با استفاده از شاخص معاملات خرد آشنا خواهیم شد.
منظور از ارزش معاملات خرد بورس چیست؟
معاملات خرد، در واقع همان معاملات عادی هستند که توسط سهامداران خرد انجام می‌شوند و شامل محدودیت‌های قیمتی و حجمی قرار دارند. سرمایه‌گذاران حرفه‌ای در فرایند انتخاب بهترین سهام در بورس، از معیار معاملات خرد برای تصمیم‌گیری درست استفاده می‌کنند. حجم و ارزش معاملات خرد در بورس میزان نقدینگی روزانه بازار را مشخص کرده و بنابراین، اطلاعات مفیدی درمورد خرید و فروش سهام مورد نظر به سرمایه‌گذاران ارائه می‌دهد. در واقع، چون در طی یک روز معاملاتی، سهام هر نماد با قیمت‌ها و حجم‌های متفاوتی به فروش می‌رسد توجه به همین اطلاعات بسیار کمک کننده است.
ارزش معاملات خرد بورس چگونه محاسبه می‌شود؟
ارزش معاملات خرد بورس برابر با جمع ارزش تمام معاملات انجام شده روی سهام شرکت‌های حاضر در بازار بورس است. با کسر مقدار معاملات بلوکی از مقدار ارزش کل معاملات، ارزش معاملات خرد به دست می‌آید.
با مراجعه به صفحه اصلی وبسایت بورس اوراق بهادار تهران، اطلاعات درج شده مربوط به بازار را مشاهده می‌کنید. در این بخش وضعیت بازار، شاخص کل، حجم، ارزش و تعداد معاملات بورس قابل مشاهده هستند.
قبل از ادامه دادن توضیحات در مورد محاسبه ارزش معاملات خرد بورس، لازم است چند مفهوم دیگر را مورد بررسی قرار دهیم.
منظور از معاملات عمده بورس چیست؟
همان‌گونه که گفتیم، معاملات بورس شامل معاملات خرد، عمده و بلوکی هستند. برای آن که یک معامله عمده یا کلان نامیده شود، باید دو ویژگی را داشته باشد. اول اینکه تعداد سهام مورد معامله بیشتر از درصد مشخصی از کل سهام شرکت باشد و دوم اینکه در یک بازه زمانی افزایش ارزش معاملات معین، حجم معاملات شرکت از حجم معاملات بازار بیشتر باشد. در صورت تحقق هر دو شرط، آن معامله از نوع عمده خواهد بود.
منظور از معاملات بلوکی بورس چیست؟
همان‌گونه که در فرمول معاملات خرد بورس مشاهده کردیم، برای محاسبه معاملات خرد به معاملات بلوکی نیاز داریم. معامله بلوکی زمانی رخ می‌دهد که حجم بزرگی از سهام یک شرکت بدون توجه به قوانین محدودیت تعداد و قیمت سهام مورد خرید و فروش قرار گیرد. به منظور کاهش تأثیر این معاملات در قیمت‌ها و بازار سرمایه، چنین معاملاتی خارج از بازار و ساعت معاملاتی انجام می‌شوند.
در معاملات بلوکی که با عنوان سفارشات بلوکی هم شناخته می‌شوند، حجم معاملات بیشتر از حجم معاملات خرد است. معمولا افرادی که این معاملات را انجام می‌دهند، اشخاص حقوقی هستند و قیمت معامله هم از معاملات خرد بیشتر است. نکته‌ای که در معاملات بلوکی وجود دارد این است که سرمایه‌گذاران این نوع معاملات، تا روز عرضه سهام از زمان آن اطلاعی ندارند.
روش محاسبه ارزش کل معاملات چگونه است؟
محاسبه ارزش معاملات بورس در یک روز بسیار ساده است. این مقدار برابر با حاصل‌ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات می‌باشد. در تعیین حجم معاملات باید به این نکته توجه کنید که منظور از حجم معاملات، تعداد برگ سهم معامله شده در یک روز است.
با توجه به اینکه تعداد خریداری شده همان تعدادی هستند که به فروش رفته‌اند، بنابراین به عبارت معامله شده توجه کنید و برای محاسبه حجم معاملات تعداد خریداری شده را با تعداد فروخته شده جمع نکنید. بلکه تعداد سهم‌هایی که معامله شده‌اند را در نظر بگیرید. بنابراین به محاسبه ارزش معاملات خرد باز می‌گردیم. همان‌گونه که طبق فرمول اشاره شد، کافی است ارزش معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات کسر کنیم تا ارزش معاملات خرد مشخص شود.
تحلیل بازار با کمک ارزش معاملات خرد چگونه است؟
یکی از قابل اعتمادترین روش‌های موجود برای پیش‌بینی شرایط بازار سرمایه، تحلیل بازار با استفاده از ارزش معاملات خرد بورس است. در واقع، یکی از ساده‌ترین اطلاعات قابل استخراج برای تحلیلگران از ارزش معاملات خرد، ورود نقدینگی به بازار می‌باشد. هنگامی که ارزش معاملات خرد بازار با افزایش چشم‌گیری مواجه شود این سیگنال را به سرمایه‌گذاران می‌دهد که بازار دارای خریداران قوی و خوبی است.
اگر این اتفاق در فاز اصلاحی بازار رخ دهد، میتواند نشان‌دهنده این موضوع باشد که بازار در انتهای فاز اصلاحی خود است و به زودی با تغییر روند مواجه خواهد شد. افزایش ارزش معاملات خرد در بازار صعودی هم حاکی از ادامه‌دار بودن روند صعودی بازار می‌باشد.
سخن نهایی
همان‌گونه که متوجه شدیم، یکی از فاکتورهای مهم در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران در کنار ابزارهایی مانند تحلیل تکنیکال، بنیادی و غیره، ارزش معاملات در بورس است. معامله‌گران حرفه‌ای قادر هستند با استفاده از تکنیک‌های تابلوخوانی به استخراج اعداد و ارقام مورد نیاز خود اقدام و با یک جمع و تفریق ساده، نیازهای اطلاعاتی و تحلیلی خود را افزایش ارزش معاملات برطرف نمایند.
با توجه به این واقعیت که میزان نقدینگی با ارزش معاملات خرد بورس ارتباط مستقیمی دارد، می‌توان به این نرخ به چشم شاخصی قابل اعتماد نگاه کرد. تابلوخوانی یکی از کاربردی‌ترین مهارت‌هایی است که آموزش آن برای هر سرمایه‌گذاری پیش از ورود به بازار سرمایه ضروری است.
تابلو نمادهای حاضر در بازار بورس در سایت بورس اوراق بهادار تهران قابل مشاهده می‌باشد. در پایان فراموش نکنید که اگرچه افزایش ارزش معاملات خرد میتواند سیگنال یک بازار پررونق را صادر کند، ولی برای فعالیت موفق و پرسود در بازار سرمایه، تحلیل و بررسی کلیه‌ی شاخص‌ها و فاکتورهای مهم با استفاده از ابزارهای در دسترس اهمیت بسیاری دارد. چون هرکدام از این عوامل به میزان متفاوتی در موفقیت تحلیل‌ها و پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته تاثیر خواهند گذاشت.
ارزش معاملات خرد بورس و نحوه محاسبه آن
هر معامله‌ای که سهامداران خرد انجام می‌دهند، ارزش مشخصی دارد. مثلا فرض کنید که آقا یا خانم الف امروز ۱۰۰۰ سهم یکی از شرکت‌های بورسی را به قیمت هر سهم ۶۰۰ تومان خریده است. در این صورت ارزش معامله او (بدون احتساب کارمزد و مالیات) ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. در همین جلسه معاملاتی، آقا یا خانم ب هم اقدام به خرید ۲۰۰۰ سهم یکی از شرکت‌ها به قیمت هر سهم ۸۰۰ تومان کرده است. ارزش این معامله هم یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان خواهد بود. اگر ارزش تمام معاملات خرد در یک روز کاری را جمع بزنیم، ارزش کل معاملات خرد در آن روز را به دست آورده‌ایم.
نکته یک: ارزش معاملات خرد را می‌شود برای کل بازار، بازار بورس، بازار فرابورس یا حتی یک نماد خاص محاسبه کرد.
نکته ۲: ارزش معاملات سهام یک شرکت از ضرب حجم معاملات در قیمت سهم به دست می‌آید. اگر مجموع ارزش معاملات کل نمادهای بازار را حساب کنیم، ارزش کل معاملات را به دست آورده‌ایم.
ارزش کل معاملات در بورس را از کجا ببینیم؟
منظور از ارزش معاملات در بورس مجموع ارزش تمام معاملات (معاملات خرد، معاملات بلوکی، معاملات اوراق بهادار و…) انجام‌شده در یک روز کاری است. این عدد را به‌راحتی می‌توانید در صفحه اول سایت مدیریت فناوری بورس تهران یا همان tsetmc.com ببینید.
نکته: دقت کنید که در این صفحه آمار و اطلاعات مربوط به بورس و فرابورس به صورت جداگانه به نمایش در می‌آید و گاهی از «ارزش معاملات بورس و فرابورس» صحبت می‌شود که منظور مجموع ارزش معاملات در این دو بازار است.
انواع معاملات در بورس
معاملات در بورس به سه شکل انجام می‌گیرد: عمده، بلوکی و خرد. می‌شود با استفاده از اطلاعاتی که در تابلو سهام مختلف منتشر می‌شود، ارزش این معاملات را محاسبه کرد و مشخص کرد که هر کدام از این‌ها چه درصدی از حجم کل معاملات را به خود اختصاص می‌دهند.
معاملات عمده
اگر تعداد کل سهام یک شرکت بورسی بیشتر از سه میلیارد سهم باشد، در صورتی که حداقل یک درصد از تعداد کل سهام شرکت بخواهد معامله شود، معامله عمده محسوب خواهد شد. درمورد شرکت‌هایی که کمتر از سه میلیارد برگه سهم دارند، برای انجام معامله عمده باید حداقل پنج درصد از سهام شرکت معامله شود.
معاملات عمده برای شرکت‌های فرابورسی هم به این شکل است: اگر تعداد کل سهام شرکت بالای یک میلیارد باشد، معامله عمده در صورتی میتواند انجام شود که حداقل یک درصد از سهام شرکت معامله شود. اگر تعداد سهام شرکت کمتر از یک میلیارد باشد، برای معامله عمده باید حداقل پنج درصد از سهام شرکت دست‌به‌دست شود.
معاملات بلوکی
اگر تعداد سهامی که قرار است معامله شود بیشتر از ۵۰ برابر محدودیت حجمی هر سفارش در بازار عادی باشد، معامله باید به صورت بلوکی انجام شود. البته با این شرط که معامله بلوکی مورد نظر کمتر از حد نصاب معامله عمده باشد. یعنی اگر ۵۰ برابر محدودیت حجمی هر سفارش بیشتر از حد نصاب معامله عمده باشد، آن معامله باید به صورت عمده انجام شود.
نکته: یکی از تفاوت‌های معاملات بلوکی و عمده این است که برای انجام معاملات عمده، باید از قبل اطلاعیه‌ای منتشر شود که در آن اطلاعاتی از قبیل تاریخ، قیمت و حجم عرضه درج می‌شود. ولی برای انجام معاملات بلوکی نیازی به انتشار چنین اطلاعیه‌ای نیست و سهامداران درشت می‌توانند بدون اعلام قبلی، معامله بلوکی انجام بدهند.
معاملات خرد
منظور از معاملات خرد هم معاملاتی است که من و شما و سایر سهامداران خرد در حجم‌های پایین انجام می‌دهیم. ویژگی اصلی معاملات خرد این است که تقریبا هر روز در تمام نمادهای بورسی و فرابورسی (اگر نماد بسته نباشد) معاملات خرد داریم و این معاملات را تعداد بسیار زیادی از فعالان بورسی انجام می‌دهند.
معاملات عمده و بلوکی بیشتر اوقات اهدافی را دنبال می‌کنند که با اهداف معامله‌گران خرد فرق می‌کند. مثلا ممکن است شخصی حقیقی یا حقوقی با خرید عمده سهام شرکتی به دنبال صندلی مدیریتی آن شرکت باشد، اما اکثر معامله‌گران خرد به دنبال کسب سود کوتاه‌مدت و میان‌مدت از طریق معامله سهام هستند. بنابراین حجم و ارزش معاملات خرد اطلاعاتی را میتواند در اختیارمان بگذارد که شاید معاملات بلوکی فاقد آن‌ها باشد.
منظور از ارزش معاملات خرد چیست؟
تا اینجا با ارزش کل معاملات (در بورس و فرابورس) و انواع معاملات (عمده، بلوکی و خرد) آشنا شدیم. به این ترتیب می‌توانیم حدس بزنیم که ارزش معاملات خرد را چگونه می‌شود محاسبه کرد: اگر ارزش کل معاملات عمده و بلوکی را از ارزش کل معاملات کم کنیم، ارزش معاملات خرد به دست می‌آید.
ارزش معاملات خرد را می‌شود برای کل بازار (بورس و فرابورس)، بورس، فرابورس یا یک سهم خاص محاسبه کرد.
در حال حاضر سایت‌ها و کانال‌هایی وجود دارند که اطلاعاتی از این دست را استخراج و رایگان منتشر می‌کنند. اما یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای دسترسی به ارزش معاملات خرد بازار بورس مراجعه به سایت بورس اوراق بهادار تهران به نشانی tse.ir است. در این سایت می‌توانید از منوی «اطلاعات بازار» گزینه «نگاهی به وضعیت بازار (روزانه)» را انتخاب کنید. در فهرستی که باز می‌شود می‌توانید هر روزی را که می‌خواهید انتخاب کنید و فایل پی‌دی‌اف مربوط به آن روز را دانلود و مشاهده کنید.
محاسبه ارزش معاملات خرد با فیلترنویسی
گفتیم که برای محاسبه ارزش معاملات خرد باید ارزش معاملات عمده و بلوکی را از ارزش کل معاملات کم کنیم. ارزش کل معاملات بورس و فرابورس را می‌شود در صفحه نخست سایت مدیریت فناوری بورس یا همان tsetmc.com دید. اما برای محاسبه ارزش معاملات عمده و بلوکی چه کاری باید انجام بدهیم؟
ساده‌ترین راه استفاده از قابلیت‌های فیلترنویسی سایت مدیریت فناوری بورس است. فیلترنویسی یکی از تکنیک‌های مهم برای بررسی و تحلیل اطلاعات معاملات انواع اوراق بهادار است که اگر به این تکنیک تسلط پیدا کنیم، می‌توانیم از آن برای شناسایی سهام مناسب برای سرمایه‌گذاری بهره بگیریم. به هر صورت در اینجا می‌خواهیم استفاده ساده‌ای از فیلترنویسی داشته باشیم و ارزش کل معاملات خرد را محاسبه کنیم.
برای فیلترنویسی اول از همه باید به بخش «دیده‌بان بازار» در سایت tsetmc.com برویم. برای این کار کافی است که صفحه اصلی این سایت را باز کنید و در قسمت بالا و سمت چپ صفحه، روی گزینه «دیده‌بان بازار» کلیک کنید.
ایجاد تنظیمات مناسب
در این صفحه با اطلاعات و گزینه‌های زیادی مواجه خواهید شد که در نگاه اول ممکن است گیج‌کننده به نظر افزایش ارزش معاملات برسد. قبل از هر چیز، باید به قسمت تنظیمات وارد شویم تا تنظیمات مناسب و مورد نظر خودمان را اعمال کنیم. گزینه «تنظیم‌ها» در بین منوهای بالای صفحه است. روی این گزینه کلیک کنید.
بعد از ورود به این قسمت، تنظیمات را مانند تصویر زیر انجام دهید و روی گزینه «ذخیره تنظیم‌ها» کلیک کنید.
دقت کنید که برای ذخیره شدن تنظیمات، باید در سایت عضو باشید. اگر عضو سایت نیستید، ابتدا در آن عضو شوید و بعد از ورود به سایت، به کارتان ادامه بدهید.
تنظیمات مناسب برای قالب نمایش
برای اینکه آمار و اطلاعاتی که مد نظر داریم به شکل بهتری به نمایش در بیاید، باید تنظیمات مربوط به «قالب نمایش» را شخصی‌سازی کنیم. برای این کار کافی است از گزینه‌های بالای صفحه گزینه «قالب نمایش» را انتخاب کنید و در کادری که باز می‌شود، روی گزینهٔ «ساخت قالب» کلیک کنید.
سپس پنجره مربوط به تنظیمات قالب نمایش باز خواهد شد. در این قسمت تنظیمات را مانند تصویر زیر وارد و در آخر روی گزینه «ذخیره قالب شخصی» در پایین صفحه کلیک کنید.
اگر هم به نمایش اطلاعات دیگری به جز چیزی که در اینجا هست نیاز دارید، کافی است در ردیف‌های بعدی اطلاعات مورد نظر خودتان را اضافه کنید.
اکنون برای اینکه قالب شخصی خودتان را فعال کنید، کافی است روی گزینه «قالب نمایش» کلیک کنید و از کادری که باز می‌شود گزینه «قالب شخصی» را انتخاب نمایید.
فیلتر ارزش معاملات عمده و بلوکی
در مرحله بعدی باید فیلترهای مربوط به معاملات عمده و بلوکی را وارد کنیم. برای این کار ابتدا باید در بین گزینه‌های بالای صفحه، روی گزینه «فیلتر» کلیک کنیم.
در منویی که باز می‌شود روی گزینه «فیلتر جدید» کلیک کنید تا یک فیلتر جدید ساخته شود. حالا روی فیلتری که ساخته‌اید کلیک کنید تا بتوانید فیلتر جدیدتان را مدیریت کنید. در کادری که با عنوان «شرط» مشخص شده، کد دستوری زیر را وارد و سپس روی گزینهٔ «ثبت» کلیک کنید. این کد دستوری در واقع فیلتر «ارزش معاملات عمده» است. می‌توانید از همین نام برای نام‌گذاری فیلتر استفاده کنید.
با کلیک کردن روزی گزینه «ثبت»، اطلاعات مربوط به معاملات عمده نمایش داده خواهد شد. کافی است روی علامت ضربدر در گوشه بالا و چپ کادر مربوط به فیلترنویسی کلیک کنید تا این اطلاعات را ببینید. (در این مطلب از اطلاعات مربوط به معاملات روز چهارشنبه ۱۳ مرداد ۲۴۰۰ استفاده کرده‌ایم).
همان‌طور که در تصویر می‌بینید در این روز معاملاتی هیچ معامله عمده‌ای انجام نشده است.
حالا یک بار دیگر روی گزینه «فیلتر جدید» کلیک کنید و این بار کد دستوری زیر را که فیلتر «ارزش معاملات بلوکی» است، وارد کنید.
این فیلتر هم اطلاعات مربوط به معاملات بلوکی را نمایش خواهد داد.
نکته: همان‌طور که در تصویر می‌بینید، ستون آخر مربوط به ارزش معاملات هر نماد است. این عدد به واحد میلیارد تومان است. مثلا ارزش معاملات بلوکی در نمادی شگویا2 برابر با ۴.۳۵ میلیارد تومان (۴ میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان) بوده است.
همان‌طور که در عکس بالا می‌بینید، در این روز معاملاتی هفت معامله بلوکی انجام شده است. اگر ارزش این معاملات را جمع بزنیم، به عدد ۹۲ میلیارد و ۶۵۰ میلیون تومان خواهیم رسید.
محاسبه ارزش معاملات خرد
همان‌طور که در عکس‌های قبلی دیدیدم، ارزش کل معاملات بورس در این روز، ۷۹۷۰ میلیارد تومان و ارزش کل معاملات فرابورس ۳۵۱۴ میلیارد تومان بوده است. پس ارزش کل معاملات بورس و فرابورس برابر با ۱۱۴۸۴ میلیارد تومان است. اگر اگر از این مبلغ ۹۲ میلیارد کم کنیم، به مبلغ ۱۱۳۹۲ میلیارد تومان می‌رسیم که ارزش کل معاملات خرد بورس و فرابورس در ۱۳ مرداد است.
نکته: در این مبلغ ارزش معاملات اوراق بدهی و مشتقه هم در نظر گرفته شده است. گاهی اوقات از «ارزش معاملات خرد در سهام و حق تقدم» صحبت می‌شود که برای به دست آوردن این عدد، باید علاوه بر ارزش معاملات عمده و بلوکی، ارزش معاملات مربوط به اوراق بدهی و مشتقه را هم از ارزش کل معاملات کم کنیم.
افزایش یا کاهش ارزش معاملات خرد چه معنایی دارد؟
بورس ایران با تمام فراز و نشیب‌هایی که دارد، بازار نوپایی است و با بازارهای سهام توسعه‌یافته فاصله زیادی دارد. با این همه بازار رو به رشدی است و طبیعی است که ارزش معاملات در آن روند صعودی داشته باشد. از سوی دیگر، تورم بالای اقتصاد ایران هم در افزایش ارزش معاملات بورس و فرابورس موثر بوده است.
در یکی دو سال اخیر، ارزش معاملات بورس و فرابورس مرز ۲۰ هزار میلیارد تومان را هم تجربه کرده، هرچند میانگین ارزش معاملات کمتر از این مقدار است. در حال حاضر (مرداد ۱۴۰۰) ارزش معاملات بورس و فرابورس در محدوده ۱۰ هزار میلیارد تومان قرار دارد. بد نیست اشاره کنیم که بعد از افت تاریخی شاخص کل طی یک سال گذشته، ارزش معاملات به محدوده ۲ هزار میلیارد تومان هم رسید.
به هر صورت، ارزش کل معاملات و ارزش معاملات خرد نشانه‌هایی از شادابی و نقدشوندگی بازار هستند. اگر در یک محدوده زمانی مشخص، به‌ویژه بعد از یک افت کلی در شاخص کل، ارزش معاملات خرد رو به افزایش باشد، نشانه این خواهد بود که معامله‌گران خرد به بازار برگشته‌اند و مشغول سرمایه‌گذاری در نمادهای مختلفند. در چنین موقعیتی، انتظار می‌رود این روند ادامه داشته باشد و معامله‌گران خرد با خریدهایی که انجام می‌دهند، سطح عمومی قیمت‌های سهام را بالاتر ببرند. در این حالت، طبق تجربه‌های قبلی فرصت‌های سرمایه‌گذاری بیشترند و خرید سهام مناسب میتواند با سود خوبی همراه باشد.
دیدگاه شما