آموزش بورس – بورس چیست – بورس چگونه به وجود آمد؟
بورس چیست ؟ تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام «تِربورس» (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ زاده ای به نام «واندِر بورس» جمع می شدند و خرید و فروش می کردند. از آن تاریخ به بعد مکان هایی که مردم در آنجا خرید و فروش می کردند، به بورس معروف شدند.
به مرور تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خرید و فروش می کردند، برای این امر به این تالارها می رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به عنوان تاریخ رسمی تاسیس بورس در دنیا معرفی می کنند، اگرچه پیشینه آن به قرن پانزدهم میلادی برمی گردد.
بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان های احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. شراکت راهی بود که می توانست ریسک کسب و کار آنها را کاهش دهد؛ چون با شریک شدن چندین فرد در یک کسب و کار، سود و زیان های احتمالی آن کسب و کار میان شرکا تقسیم می شد این تجربه به تدریج به تشکیل شرکت های سهامی منجر شد. در این شرکت ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم می شد.
شرکت ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایه گذاران و شرکای بیشتری برای مشارکت در کسب و کار خود پیدا می کردند. اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران
معاملات اولیه درباره تاسیس بورس در ایران، به سال ۱۳۱۵هجری شمسی برمی گردد. در این سال، فردی بلژیکی به نام «ران لوترفِلد» پس از انجام مطالعات گسترده درباره تاسیس بورس در ایران، اساسنامه داخلی بورس را تهیه و به مسئولان ایرانی ارائه کرد اما با توجه به شرایط آن زمان و وقوع جنگ جهانی دوم، عملا موضوع بررسی و تاسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تاخیر افتاد.
بالاخره در سال ۱۳۴۱، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعتی و معدنی ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تاسیس بورس سهام در این کمیسیون، تنظیم شد.
در اواخر همان سال یعنی سال ۴۱، هیأتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه اندازی بورس ایران، به کشورمان دعوت شدند و بالاخره پس از چهار سال، در سال ۱۳۴۵ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
بورس ایران در تاریخ ۴۵ ساله فعالیت خود، همواره فراز و فرودهای بسیار زیادی را تجربه کرده است اما شاید بتوان گفت یکی از مهمترین تحولات تاریخ بورس ایران، تاسیس قانون جدیدی تحت عنوان قانون بازار اوراق بهادار در اول آذر سال ۱۳۸۴ بوده است که ضمن رفع برخی نارسایی ها و نواقص موجود در قانون اولیه، زمینه توسعه گسترده بورس در ایران را فراهم کرد.
بر اساس این قانون، بخش نظارتی بورس از بخش های عملیاتی آن تفکیک شد، به این معنا که سازمانی به عنوان سازمان بورس و اوراق بهادار، به عنوان نهاد نظارتی بورس تشکیل شد. سازمان بورس که خود تحت نظارت شورایی به اسم شورای عالی بورس فعالیت می کند، وظایف بسیاری دارد که یکی از مهمترین وظایف آن، تاسیس و نظارت بر عملکرد بورس های مختلف است.
بورس های فعال در ایران
۱- بورس اوراق بهادار تهران که در آن، سهام شرکت ها و سایر اوراق بهادار مانند اوراق مشارکت خرید و فروش می شود.
۲- فرابورس ایران که در آنجا هم سهام شرکت هایی که بنا به دلایلی موفق به پذیرش در بورس اوراق بهادار تهران نمی شوند، مورد داد و ستد قرار می گیرد.
۳- بورس کالای ایران که در آن انواع کالاها مانند محصولات پتروشیمی، فلزات، محصولات کشاورزی و … خرید و فروش می شود.
۴- بورس انرژی که در آن حامل های انرژی با محوریت برق، به عنوان یکی از مهمترین حامل های انرژی، خرید و فروش شود.
آشنایی با تاریخچه بورس
تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری در شمال غربی بلژیک، در مقابل خانه بزرگ‌زاده‌ای به نام “واندِر بورس” جمع می‌شدند و به خرید و فروش کالاهای خود براساس حراج می‌پرداختند.
پیشینه تاریخی واژه بورس
واژه “بورس” مانند هر کلمه‌ای، دارای یک پیشینه تاریخی است. برای مثال واژه بانک از آنجا پدید آمد که در اروپا افراد برای انجام مبادلات پولی خود روی نیمکت های میدان‌های قدیمی شهر می‌نشستند و پول‌های خود را مبادله می‌کردند.
ازآنجا که لغت “بَنک” در زبان ایتالیایی به معنی نیمکت است، بعدها مراکزی که وظیفه انجام مبادلات پولی را بر عهده گرفتند به بانک معروف شدند.
به اعتقاد اغلب کارشناسان، تاریخچه پیدایش واژه بورس هم به قرن پانزدهم میلادی بازمی‌گردد. در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ‌زاده‌ای به نام “واندِر بورس” جمع می‌شدند و به خرید و فروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند.
از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آنجا به حراج کالا اقدام می‌کردند و به‌تدریج شکل پیشرفته تر و مسقف به خود گرفت، به بورس می‌گفتند.
در آن زمان، این مکان‌ها از نظم و انضباط خاصی برخوردار نبود و هر کسی می‌توانست در آنجا به فعالیت بپردازد، اما به‌مرور زمان و رفته رفته، نظم و انضباط خاصی در این مکان‌ها حاکم شد؛ به‌نحوی که پس از مدتی، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند که اجازه داشتند در این مکان‌ها خرید و فروش کنند.
درگذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خرید و فروش می‌کردند، برای خرید و فروش به این تالارها می‌رفتند.
در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به‌عنوان تاریخ رسمی تأسیس بورس در دنیا معرفی می‌کنند، اگرچه همان‌طور که گفتیم، پیشینه آن به قبل از آن تاریخ و به قرن پانزدهم میلادی در بلژیک برمی‌گردد.
اولین‌های فروش سهام در بورس
در زمان‌های گذشته، بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان‌های احتمالی ناشی از تجارت خود را کم کنند. شراکت، راهی بود که می‌توانست ریسک کسب‌وکار آنها را کاهش دهد؛ چون با شریک شدن چندین فرد در یک کسب‌وکار، سود و زیان های احتمالی آن کسب‌وکار بین شرکا تقسیم می‌شد.
این تجربه، به‌تدریج به تشکیل شرکت‌های سهامی منجر شد. در این شرکت‌ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم می‌شد. اولین شرکت سهامی با نام ماسکوِی (Muscovy) در سال ۱۵۵۳ میلادی، با مشارکت عده‌ای از تجار در روسیه ایجاد شد.
گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به های بیشتر و شرکای بیشتری را آشکار کرد. پیدا کردن شرکای متعدد برای سرمایه‌گذاری در یک کسب‌وکار، به مراکزی نیاز داشت که بتواند در واقع‌بین دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه، ارتباط برقرار کند.
این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند. شرکت‌ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایه‌گذاران و شرکای بیشتری را برای مشارکت در کسب و کار خود، پیدا می‌کردند.
تاریخچه اولین بورس جهان در آمستردام
اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر « آمستردام » هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد. فعالیت‌های مرتبط با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد.
این فعالیت‌ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جدیدی شد. درنهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
اما بورس نیویورک به‌عنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، فعالیت خود را در ۱۷ می ۱۷۹۲ آغاز کرد و ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان وال‌استریت نیویورک و زیر درخت نارون بزرگی دورهم جمع شدند و توافق‌نامه‌ای را امضا تاریخچه پیدایش بورس کردند. آنها در هشت مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند.
در حال حاضر بازار بورس نیویورک، بزرگترین بازار بورس، از نظر میزان معاملات و ارزش بازار سرمایه در جهان است. با شروع فعالیت بورس‌های بزرگ جهان، به‌تدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد.
بورس چیست؟ همه چیز درباره بورس و انواع آن
در دنیای اقتصاد بورس به عنوان یک بازار برای تعیین قیمت و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار تاریخچه پیدایش بورس گفته می‌شود و این بازار به صورت چهارچوب های تعریف شده در گروه‌بندی های مختلف در دسترس تمامی افراد قرارگرفته است. طبیعتاً یکی از انتخاب های مهم هر سرمایه گذار، انتخاب بازار مناسب برای سرمایه گذاری متناسب با دارایی خود است. بازار بورس با توجه به ریسک پذیری فرد، میزان سرمایه و دانش و مهارت شخص، جذب‌کننده افراد است.
در میان بازارهای موازی موجود به منظور سرمایه گذاری، یکی از انتخاب های جذاب برای سرمایه گذاری، بازار بورس است.
ورود به بورس طلا و ارز با توجه به ماهیت پر ریسک و مبهم بودن آن و نوسانات بالا، برای همه افراد جذابیت ندارد. از طرفی بورس املاک به واسطه مشکلات نقدشوندگی و دیربازده بودن نسبت به سایر بازارها، در گزینه‌های اول سرمایه‌گذاری در بورس قرار نمی‌گیرد.
نگاهی بر بورس و تاریخچه آن در جهان و ایران
واژه بورس در اصطلاح در زبان فرانسوی به‌عنوان کیف پول شناخته می‌شود. داستان قدیمی وجود دارد که گفته می‌شود در قرن پانزدهم میلادی در یکی از شهرهای بلژیک مردی بانام “واندر بورس” زندگی می‌کرده که در مقابل خانه او به نوعی تمامی معاملات مالی و مغازه‌های صرافی فعالیت می‌کردند. بعد از آن در هر نقطه‌ای که به دادوستد پول و اسناد مالی پرداخته می‌شد، بورس نامیده می‌شد.
همان‌طور که توقع می‌رود در آن زمان نسبت به زمان حال، نظم و انضباط خاصی بر این فرآیند تعریف‌نشده بود و هر شخصی از هر طبقه‌ای قادر بود به این فعالیت‌ها بپردازد. به مرور زمان و با بزرگ‌تر شدن این بازار به منظور شفافیت بیشتر یک سری قوانین و چهارچوب‌ها شکل گرفتند به نحوی که از یک زمان به بعد فقط صرافان و بازرگانان و دلالان بودند که در این بازار فعالیت جدی داشتند. با گذر زمان تالارهای مسقف برای فعالیت‌های بورسی شکل گرفت و در آن مکان مردم قادر به خریدوفروش اوراق نیز بودند.
تاریخچه پیدایش بورس در ایران به سال 1315 هجری برمی‌گردد که در این سال شخص بلژیکی تبار به نام “لان لوترفلد” بعد از تحقیقات دقیق در حوزه‌های مالی و بورسی ایران، فرآیندهای مربوط به تأسیس بورس در ایران را تهیه و به مسئولان مربوطه اعطا کرد. به دنبال بروز جنگ جهانی دوم، مقوله بورس با 25 سال تأخیر شکل گرفت. به‌این‌ترتیب که در سال 1341، با حضور ارکان اصلی کشور، موافقتنامه اولیه بورس سهام در مجلس تصویب و به بانک مرکزی ارسال شد. یک سال بعد از آن یعنی در سال 1346 با انجام چندین معامله بر روی سهام بانکی و معدنی فعالیت رسمی خود را آغاز کرد.
بررسی انواع بازار بورس در ایران
در ایران بازار بورس به 4 بخش تقسیم شده است که در هر کدام از آنها به فعالیت‌های مختص به آن بازار انجام می‌شود. این 4 بخش عبارت‌اند از:
- بورس اوراق بهادار
- فرابورس
- بورس کالا
- بورس انرژی
این نکته را در نظر داشته باشید که در سایر کشورها بازار بورس ارز هم وجود دارد که در کشور ایران همچنین بازاری در راس وجود ندارد که عمدتاً در این فرآیند ارزهای خارجی مورد معامله قرارگرفته و افراد به خریدوفروش آن مشغول می‌شوند. در ادامه آشنایی با بازار بورس ایران به بررسی 4 بخش معرفی‌شده خواهیم پرداخت.
بورس اوراق بهادار تهران
در این بخش طبیعتاً اوراق بهادار سهام شرکت‌های بورسی و سایر اوراق بهادار نظیر اوراق مشارکت، مورد خریدوفروش قرار می‌گیرند و می‌توان به‌صورت قطعی گفت که در ایران تمرکز بیشتر سرمایه‌گذاران مختص به این بخش است. رفته‌رفته با پیشرفته‌تر شدن سیستم‌ها و وضع قوانین مشخص و شفاف در بازار بورس معاملات در این بخش ساده‌تر و بهتر شد، به این شکل که هر شخص با اقدام به منظور دریافت کد بورسی و با استفاده از مطالب آموزشی یا کلاس‌های آموزشی قادر به شروع معاملات سهام در این بازار خواهد بود.
فرابورس
برای شناخت بازار فرابورس لازم است بدانید، سهام شرکت‌هایی که به هر دلیل نتوانستند به بازار بورس اوراق بهادار راه پیدا کنند، در فرابورس مورد معامله قرار می‌گیرند. می‌توان به این شکل تعریف کرد که قوانین ثبت یک شرکت در فرابورس به مراتب نسبت به بورس اوراق بهادار ساده‌تر است. در ایران شروع فعالیت فرابورس به سال 1388 برمی‌گردد. طی آخرین قوانین مصوب از جانب سازمان بورس، فرابورس خود به سه دسته تقسیم‌شده است. این سه دسته عبارت‌اند از:
- بازار اول: اکثر سهم‌ها در این بازار جای دارند که دامنه نوسان این سهم‌ها 5% و بدون در نظر گرفتن حجم مبنا است.
- بازار دوم: شرکت‌های سهامی عام در این دسته جای دارند. در کل سهام شرکت‌های زیان ده، شرکت‌های تازه تأسیس و شرکت‌هایی که با نیت ورود سرمایه بیشتر قصد تبدیل از سهامی خاص به عام را دارند در این بازار پذیرفته می‌شوند.
- بازار پایه: بازار پایه خود به سه بخش زرد، نارنجی و قرمز تقسیم می‌شود. دامنه نوسان معاملات در این سه بخش به ترتیب 3، 2 و 1 است. در ادامه به سه نکته مهم راجع به بازار پایه دقت کنید:
نکته اول: در صورت وجود صف خرید یا صف فروش در هر یک از سهام بازار پایه به مدت ۳ روز متوالی، در جلسه معاملاتی بعد دامنه نوسان در هر یک از تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز به ترتیب ۵، ۴ و ۲ درصد خواهد بود.
نکته دوم: ازاین‌پس امکان محاسبه سهام بازار پایه به عنوان ارزش تضمین سهم (برای دریافت اعتبار معاملاتی) وجود دارد.
نکته سوم: همچنین بر این اساس، صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلط (etf) و صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام می‌توانند تا حداکثر ۱۰% از دارایی‌های تحت مدیریت خود را در بازار پایه سرمایه‌گذاری کنند.
بورس کالا
در بورس کالا همان‌طور که از نامش پیداست، افراد می‌توانند سهام کالاهای مختلف را بخرند. درمجموع بورس کالا به‌عنوان بستری برای عرضه‌کنندگان محصول در نظر گرفته‌شده است که می‌توانند محصول خود را بعد از بررسی کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به فروش برسانند. محصولاتی که در این بازار به فروش می‌رسد معمولاً محصولات خام نظیر فلزات، گندم، پنبه، زیره، زعفران و … است. این بورس به نوعی مناسب برای افرادی است که تا حدودی می‌خواهند از ریسک نوسانات کاذب قیمت‌ها در امان باشند.
بورس انرژی
بورس انرژی نیز به‌عنوان بورس کالایی شناخته می‌شود که در این بخش امکان معاملات حامل‌های انرژی و اوراق بهادار در همین راستا فراهم‌شده است. تاریخ شروع فعالیت بورس انرژی در ایران مربوط به سال 1391 است که به‌عنوان چهارمین بورس کشور برای عرضه محصولات نفتی و مشتقات آن و … شکل گرفت. در ادامه در نظر داشته باشید که بورس انرژی دارای دو بازار فعال فیزیکی و مشتقه است که ویژگی‌های این دو بازار ممکن است با هم تفاوت‌هایی داشته باشند. تفاوت مهم این دو بازار این است که در بازار فیزیکی کالاها مورد معامله قرار می‌گیرند ولی در بازار مشتقه (جهت مطالعه بیشتر می توانید مقاله ی اوراق مشتقه چیست؟ را مطالعه فرمایید)، اوراق مبتنی بر کالا معامله می‌شوند.
ساعت معامله در بازارهای مختلف بورس
به منظور فعالیت‌های بورسی و انجام معاملات مربوط به آن و به نوعی شروع فرآیند خریدوفروش سهام، مطلع بودن از زمان‌های مربوط به بازار بورس امر بسیار مهمی است که در این بخش به صورت مفصل به این موضوع خواهیم پرداخت. اگر شما بدون دانستن زمان معاملات برای ارسال سفارش اقدام کنید، بعید به نظر می‌رسد که به هدف خود برسید؛ بنابراین باید برای فعالیت در هر بازاری، علاوه بر کسب اطلاعات لازم فعالیت در آن بازار، ساعت معامله را نیز بدانید.
بازارهای مالی و بورس در سرتاسر دنیا در ساعات خاصی مورد معامله قرار می‌گیرند، به‌عنوان نمونه بازار بورس نیویورک از ساعت 09:30 الی 16:00، بازار بورس نزدک از ساعت 09:30 الی 16:00 در دسترس افراد بوده و قادر به انجام معاملات هستند. بازارهای مالی مختلفی در ایران فعالیت می‌کنند که می‌توان به بازار بورس و اوراق بهادار تهران، بازار آتی کالا، بازار بورس کالا، بازار اختیار معامله و … اشاره کرد. ساعات شروع معامله در هرکدام از این بازارها نیز متفاوت است. معامله گران و سهامدارانی که تمایل دارند در هرکدام از این بازارها به فعالیت بپردازند، لازم است تا ابتدا با سازوکار آن آشنا شده و در ساعات معامله سفارش‌های خود را ارسال کنند.
به عنوان نمونه بازار اصلی بورس که بورس اوراق بهادار است روزانه غیر از ایام تعطیل از ساعت 8:30 صبح تا 12:30 ظهر قابل‌دسترس و معامله هستند. در نظر داشته باشید که بازه زمانی 8:30 الی 9:00 صبح، به‌عنوان پیش گشایش در نظر گرفته می‌شود به این شکل که شما قادر به ثبت سفارش خریدوفروش خود هستید اما انجام سفارش‌ها از ساعت 9:00 در نظر گرفته می‌شود. طبق آخرین شنیده‌ها ظاهراً قانونی مبنی بر تغییر زمان معاملات از جانب سازمان بورس در نظر گرفته خواهد شد به این ترتیب که معاملات سهام عادی و کوچک از ساعت 9:00 الی 11:00 خواهد بود و معاملات سهم‌های بزرگ و پرحجم از ساعت 11:00 الی 15 در نظر گرفته خواهد شد.
چگونه سرمایه‌گذاری در بورس را شروع کنیم؟
به‌منظور شروع فعالیت در بازار بورس، شما ابتدا باید از طریق یکی از کارگزاری‌های بورس مجاز در کشور ثبت‌نام کنید. در گام اول معمولاً از طریق ثبت‌نام اینترنتی اطلاعات خود را ثبت کرده و در گام دوم به منظور احراز هویت باید به دفاتر پیشخوان مراجعه نمایید. زمانی که کد بورسی شما از جانب سازمان بورس صادر شد، شما قادر هستید که از طریق سامانه معاملاتی کارگزاری مدنظر برای خریدوفروش سهم اقدام نمایید. در همین راستا شما می‌توانید برای کسب اطلاعات و مهارت‌های خود از کلاس‌های آموزش مؤسسات مختلف استفاده نمایید تا با تمامی ترفندهای معامله و انواع تحلیل‌های مربوط به آن آشنا شوید.
مقایسه بورس با بازارهای موازی
بازار سرمایه در ایران بسیار جذاب و یک موقعیت سرمایه‌گذاری خوب به شمار می‌آید. با توجه به قدیمی بودن بازار مالی کشور و تبلیغات گسترده طی دهه‌ها، ذهنیت همه افراد جامعه با ابزارهای سپرده‌گذاری بانکی آشنا است، اما سرمایه‌گذاری در بورس بسیار ناشناخته و حتی به دلیل عدم شناخت کافی، نداشتن علم نسبت به آن، فراهم نساختن بسترهای فرهنگی، سرمایه‌گذاری در بورس به امری ترسناک تبدیل‌شده است. در صورتی که در بسیاری از کشورهای در حال توسعه این بازار از قدیم مورد استقبال قرار گرفته و مردم مشغول به معاملات و خریدوفروش سهام بوده‌اند.
طبق آخرین اطلاعاتی که جستجو کنید تمام آمارها و ارقام حاکی از این هستند که بازدهی بازار بورس در ایران بیشتر از سایر بازارها و گزینه‌های رایج سرمایه‌گذاری بوده است؛ اما در نظر داشته باشید که این بازار یک تفاوت اساسی با سایر گزینه‌ها مثل بانک و مسکن دارد و این تفاوت در میزان بازدهی آن بر اساس نحوه عملکرد شخص سرمایه‌گذار نسبت به شناخت و علم او دارد. آنچه اندازه بازدهی شما در بازار بورس را مشخص می‌کند میزان توانایی، اطلاعات و تجربه مالی شما است. به این ترتیب این نکته را نباید فراموش کرد که با وجود بازدهی مناسب بورس، افراد بسیاری نیز وجود داشتند که ضررهای بسیار سنگینی را در این بازار متحمل شدند. اگر بدون آگاهی و اطلاعات وارد این بازار شوید نباید به غیر از برخی سودهای تصادفی انتظار بیشتری از این بازار داشته باشید لذا می‌توان با تلاش اولیه و مداوم علم و فن خود را نسبت به این بازار سرمایه‌گذاری بیشتر کرده و در مراحل بعدی با جدیت و اعتمادبه‌نفس بیشتری وارد این بازار شوید.
سخن آخر
همان‌طور که در این مقاله به آن پرداخته شد، به تعریف بورس پرداختیم و سعی کردیم نگاهی به پیدایش بورس در جهان و ایران داشته باشیم. در ادامه به جزئیات آن در بازار بورس و آشنایی با بازار بورس پرداختیم و نسبت به بازارهای موازی مقایسه‌ای انجام دادیم. نکته بسیار مهم و اساسی به‌منظور شروع معاملات در بورس و تزریق سرمایه‌تان به این بازار این است که نباید در قالب یک شخص مبتدی و غیرحرفه‌ای و یا حتی بدون هیچ اطلاعاتی نسبت به بورس، عمل کنید. همان‌طور که از طریق کانال‌های خبری از جذابیت بورس به گوش شما می‌رسد در سوی دیگر آن به دنبال نداشتن علم کافی و یا شانسی عمل کردن شما ممکن است با ضررهای سنگین مواجه شوید.
آشنایی با تاریخچه بورس در ایران
تاریخچه بورس در ایران به سال دهه دوم قرن معاصر باز می گردد و در سال 1315 ایده بورس در ایران شکل گرفت، در این مقاله شما را با تاریخچه پیدایش Bourse در ایران آشنا خواهیم کرد، همراه داتیس نتورک باشید.
تاریخچه بورس در ایران
در سال ۱۳۱۵ هجری شمسی مصادف با حکومت رضاشاه پهلوی، مطالعات اولیه بر روی بورس آغاز شد.
در این سال، «ران لوترفلد» بلژیکی که برای دربار ایران کار می‌کرد، اساسنامه داخلی بورس را پس از انجام مطالعات گسترده درباره تأسیس بورس در ایران تهیه و به مسؤولان ایرانی ارائه کرد.
اما با توجه به شرایط آن زمان و شروع جنگ جهانی دوم و سایر مسائل داخلی کشور، موضوع بررسی و تأسیس بورس در ایران بیش از ۲۵ سال به تأخیر افتاد.
پس از ایجاد ثبات نسبی در کشور و در سال 1341، کمیسیونی در وزارت بازرگانی و با حضور نمایندگان وزارت دارایی، وزارت بازرگانی و بانک توسعه صنعت و معدن ایران تشکیل و موافقتنامه اولیه تأسیس بورس سهام در این کمیسیون تنظیم گردید.
در زمستان همان سال هیئتی از بورس بروکسل به سرپرستی دبیرکل این بورس برای مشارکت در راه‌اندازی بورس ایران به کشورمان دعوت شدند.
اما در نهایت و پس از چهار سال، در سال 1345 قانون تشکیل بورس اوراق بهادار در مجلس تصویب و برای اجرا از سوی وزارت اقتصاد به بانک مرکزی ابلاغ شد.
در پانزدهم بهمن ماه سال ۱۳۴۶ و حدود یک سال بعد از ابلاغ قانون تشکیل بورس اوراق بهادار، بورس اوراق بهادار تهران با انجام چند معادله بر روی سهام بانک توسعه صنعت و معدن که بزرگترین مجتمع واحدهای تولیدی و اقتصادی در آن تاریخ به شمار می رفت، به طور رسمی فعالیت خود را آغاز کرد.
تاریخچه بورس ایران را می‌توان به 4 دوره زمانی تقسیم کرد.
4 دوره در تاریخچه بورس ایران داریم:
در دوره اول که به زمان پیش از انقلاب اسلامی ایران برمی‌گردد، بورس ایران با عرضه سهام بانک صنعت و معدن، شرکت نفت پارس، اوراق قرضه دولتی، اوراق قرضه عباس آباد، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اسناد خزانه شروع به کار کرده و تا سال 1357 تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به عدد 105 رسید.
با پیروزی انقلاب اسلامی بورس اوراق بهادار تهران نیز وارد فصل جدیدی شد.
رویدادهای سیاسی و شروع جنگ تحمیلی در آن زمان و همچنین اتفاقات اقتصادی پس از آن، اعم از ادغام بانک‌ها و شرکت‌های بیمه و همچنین تصویب قانون حفاظت و توسعه صنایع ایران منجر به کاهش تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس از 105 شرکت در سال 1357 به به 56 شرکت در پایان سال 1368 شد.
در ادامه آشنایی با تاریخچه بورس در ایران :
دوره سوم از سال 68 آغاز شده و با شکل‌گیری سیاست‌های دولت مبنی بر گسترش بازار سرمایه همراه شد.
به طوری که در سال 1375 تعداد شرکت‌های پذیرفته شده در بورس به حدود 250 شرکت رسید.
در این سال‌ها افزایش عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس، عرضه این سهام از طریق شبکه بانکی در سراسر کشور و همچنین عرضه سهام به کارگران به نرخ‌های ترجیحی براساس مصوبات دولت، منجر به فراگیر شدن تب و تاب بورس در کشور شد.
در ادامه و تا سال 1383 شاخص‌های بورس از رشد بسیار خوبی برخوردار بوده و حضور پرتعداد سهامداران در تالارهای بورس اوراق‌بهادار نویدگر روزهای خوش برای بازار سرمایه در ایران بود.
بورس از کدام کشور و چگونه تشکیل شد؟
تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی و شهری به نام بورُوژ بازمی گردد.
به گزارش اقتصاد سالم؛ با توجه به این مسئله که از ابتدای سال بحث بازار سرمایه به نسبت بازار های موازی در بین مردم داغ است ماسعی کردیم تاریخچه ای از پیدایش بورس ارائه دهیم.
به اعتقاد اغلب کارشناسان، تاریخچه پیدایش واژه بورس به قرن پانزدهم میلادی بازمی گردد.در آن زمان، بازرگانان و کسبه شهری به نام بورُوژ (Bruges) در شمال غربی بلژیک، در میدانی به نام تِربورس (TerBeurze) در مقابل خانه بزرگ‌زاده‌ای به نام «واندِر بورس» جمع می‌شدند و به خریدوفروش کالاهای خود بر اساس حراج می‌پرداختند. از آن تاریخ به بعد مکان‌هایی که مردم در آن به حراج کالا مبادرت می کردند شکلی توسعه‌یافته‌تر و مسقف به خود گرفت و همین امر سبب شد تا به آن مکان ها بورس بگویند.
در آن زمان،محل خرید و فروش کالا از نظم و انضباط خاصی برخوردار نبود و هر کسی می‌توانست در بازار به فعالیت بپردازد، اما به‌مرورزمان نظم و انضباط خاصی در این مکان‌ها حاکم شد؛ به‌نحوی‌که پس از مدتی، فقط بازرگانان، صرافان و دلالان بودند که اجازه داشتند در بورس خریدوفروش کنند.
درگذر زمان، تالارهای مسقف بورس شکل گرفت و بازرگانان که تا پیش از آن، در هوای آزاد خریدوفروش می‌کردند، برای خریدوفروش به این تالارها می‌رفتند. در بسیاری از منابع علمی و تاریخی، زمان آغاز به کار تالارهای مسقف بورس را به‌عنوان تاریخ رسمی تأسیس بورس در دنیا معرفی می‌کنند،البته مورخان تاریخ تشکیل بورس را به قرن پانزدهم میلادی در بلژیک نسبت می دهند.
اولین‌های فروش سهام در بورس
در زمان‌های گذشته، بازرگانان همواره به دنبال آن بودند تا ضرر و زیان‌های احتمالی ناشی از تجارت خود را کاهش دهند. شراکت، راهی بود که می‌توانست ریسک کسب‌وکار آنها را کاهش دهد؛زیرا با شریک شدن چندین فرد تاریخچه پیدایش بورس در یک کسب‌وکار، سود و زیان‌های احتمالی آن کسب‌وکار بین شرکا تقسیم می‌شد.
این تجربه، به‌تدریج به تشکیل شرکت‌های سهامی منجر شد. در این شرکت‌ها، هر یک از شرکا به نسبت سهمی که در شرکت داشت، در منافع یا ضررهای احتمالی شرکت سهیم می‌شد. اولین شرکت سهامی با نام ماسکوِی (Muscovy) در سال ۱۵۵۳ میلادی، با مشارکت عده‌ای از تجار در روسیه ایجاد شد.
گسترش مبادلات تجاری در جهان، نیاز به سرمایه‌های بیشتر و شرکای بیشتری را آشکار کرد. پیدا کردن شرکای متعدد برای سرمایه‌گذاری در یک کسب‌وکار، به مراکزی نیاز داشت که بتواند در واقع‌بین دارندگان سرمایه و متقاضیان سرمایه، ارتباط برقرار کند. این مراکز، به نام «بورس» معروف شدند. شرکت‌ها با فروش سهام خود در بورس، در واقع سرمایه‌گذاران و شرکای بیشتری را برای مشارکت در کسب‌وکار خود، پیدا می‌کردند.
اولین بورس جهان در تاریخچه پیدایش بورس آمستردام
اولین بورس اوراق بهادار جهان در اوایل قرن هفدهم میلادی در شهر «آمستردام» هلند تشکیل شد و کمپانی هند شرقی، اولین شرکتی بود که سهام خود را در آن عرضه کرد.
فعالیت‌های مرتبط با بورس در شهر لندن از اوایل قرن هجدهم میلادی و در قهوه‌خانه‌ها شروع شد. این فعالیت‌ها در سال ۱۷۷۳ میلادی و با خرید ساختمان مستقل توسط معامله‌گران وارد فصل جدیدی شد.
درنهایت در سوم مارس سال ۱۸۰۱ میلادی، بورس لندن فعالیت رسمی خود را آغاز کرد. اما بورس نیویورک به‌عنوان سومین بورس بزرگ در گستره تاریخ، فعالیت خود را در ۱۷ می ۱۷۹۲ آغاز کرد و ۲۴ کارگزار بازار سهام در خیابان وال‌استریت نیویورک و زیر درخت نارون بزرگی دورهم جمع شدند و توافق‌نامه‌ای را امضا کردند. آنها در هشت مارس ۱۸۱۷ با تنظیم اساسنامه شروع به کار بورس نیویورک را رسمیت بخشیدند.
در حال حاضر بازار بورس نیویورک، بزرگترین بازار بورس، از نظر میزان معاملات و ارزش بازار سرمایه در جهان است. با شروع فعالیت بورس‌های بزرگ جهان، به‌تدریج سایر کشورها نیز دارای بورس شدند تا آنجا که امروز کمتر کشوری را می‌توان یافت که بورس نداشته باشد.
دیدگاه شما