تأثیر قدرت حاکمیت شرکتی بر نقدشوندگی بازار سهام: با تاکید بر معیارهای آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی
تحقیقات پژوهشگران پیشین نشان میدهد که وجود مکانیزمهای نظام راهبری شرکتی مناسب، کمیت و کیفیت اطلاعات افشا شده توسط شرکت را افزایش داده و در نتیجه عدم تقارن اطلاعاتی را کاهش می دهد. در نتیجه زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی کاهش پیدا می کند، نقدشوندگی بازار افزایش می یابد. براین اساس، هدف این پژوهش، بررسی تاثیر قدرت حاکمیت شرکتی بر نقدشوندگی بازار سهام در شرکتهای پذیرفته شده در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران میباشد. بدین منظور، نمونهای مشتمل بر 120 شرکت طی سالهای 1390 الی 1396 به روش نمونهگیرى حذف سیستماتیک انتخاب گردید. روش تحقیق کتابخانهای و همبستگی میباشد. به پیروی از الجیفی و همکاران(2017) برای اندازه گیری قدرت حاکمیت شرکتی از 8 ویژگی حاکمیت شرکتی و برای اندازه گیری نقدشوندگی سهام از سه شاخص متفاوت(شامل معیارهای آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی) استفاده شده است. تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیهها به کمک رگرسیون حداقل مربعات تعمیم یافته (EGLS) و با رویکرد دادههای تابلویی انجام شده است. نتایج پژوهش نشان میدهد که بین قدرت حاکمیت شرکتی و نقدشوندگی بازار سهام بر اساس معیارهای سه گانه آمیهود، حجم معامله و شکاف قیمتی رابطه مثبت و معناداری وجود دارد.
کلیدواژهها
- قدرت حاکمیت شرکتی
- نقدشوندگی بازار سهام
- معیار آمیهود
- معیار حجم معامله
- معیار شکاف قیمتی
عنوان مقاله [English]
impact of corporate governance strength on stock market liquidity: Emphasizing criteria Amihud, transaction volume and bid-ask spread
نویسنده [English]
- Allah Karam Salehi
Allah Karam Salehi Assistant Prof. Department of Accounting, Islamic Azad University, Masjed-soleiman Branch. Masjed-soleiman , Iran.
Researchers previous research show that the existence of appropriate corporate governance mechanisms increases the quantity and quality of information disclosed by the company and, as a result, reduces information asymmetry. Foreover, as information asymmetry decreases, market liquidity increases. Accordingly, the purpose of this study is the impact corporate governance strength on stock market liquidity in listed companies on Tehran Stock Exchange. For this purpose, a sample of 120 companies during 2011-2017 was selected by systematic elimination sampling. The research method is library and correlation. Following Al-Jaifi et al. (2017), eight corporate governance features are used to measure corporate governance power and three different indicators (including Amihud’s measure, transaction volume, and bid-ask spread) are used to measure stock liquidity. Analysis and testing of hypotheses have been done with the help of generalized least squares regression (EGLS) and with panel data approach. The results show that there is سه شاخص مهم حجم معاملات a positive and significant relationship between corporate governance strength and stock market liquidity based on triple criteria, Amihud, Share turnover ratio and bid-ask spread.
مارکت کپ(Market Cap) یا ارزش بازار چیست؟
مارکت کپ یا ارزش بازار یک شاخص ساده و پرکاربرد است که نشان می دهد بزرگی بازار یک ارز دیجیتال به نسبت سایر ارزها چقدر است . با بررسی این شاخص می توانید تصمیمات هشمندانه تری بگیرید .
پروتیم آکادمی آینده در این مقاله برای علاقه مندان به آموزش ارز دیجیتال مارکت کپ و ارزش بازار 3 ارز برتر بازار را بررسی نموده است.
مارکت کپ چیست؟
ارزش بازار یا مارکت کپ (Market Capitalization) : ارزش نقدی یک شرکت یا یک دارایی است . در بازار ارز دیجیتال، مارکت کپ معادل ارزش کل کوین یا توکن های استخراج شده ضرب در قیمت آن ( به دلار یا به ریال یا … ) می باشد .
به عنوان مثال : اگر یک رمز ارز 10میلیون کوین یا توکن داشته باشد ، و هر ارز دیجیتال آن معادل 10دلار قیمت داشته باشد . ارز بازار این کوین یا توکن ( مارکت کپ ) معادل 100 میلیون دلار خواهد بود . این عدد نشان دهنده بزرگی حجم یک بازار و حجم سرمایه درگردش آن نیز می باشد . شاخص مارکت کپ می تواند به سرمایه گذاران نشانه.هایی از اینکه ارز دیجیتال مورد نظرشان گزینه خوبی برای خرید است یا خیر نشان دهد .
مارکت کپ = قیمت فعلی رمزارز * کل تعداد رمزارز در حال گردش
تغییر قیمت توکن و تغییر ارزش بازار
با وجودی که ارزش بازار می تواند ارزش یک پروژه، یک شرکت یا یک رمزارز را نشان دهد. مهم است که بدانید این همان ورودی پول به بازار نیست . یعنی این مقدار پول در حال حاضر در این مارکت در حال گردش نیست . چراکه تمامی ارزهای مرده و گم شده نیز در این عدد نمایش داده میشود. و از طرف دیگر این ارزش به میزان زیادی به قیمت فعلی ارز بستگی دارد. و می تواند با یک تغییر کوچک تا حدود زیادی دستخوش تغییر گردد .
مثال قبلی را در نظر بگیرید: اگر هر توکن 10 دلار باشد. عملاً ورود چند میلیون دلار میتواند قیمت هر توکن را مثلاً به 15 دلار برساند. این تغییر کوچک در ارزش توکن، ارزش بازار را از 100 میلیون دلار به 150 میلیون دلار میرساند. این رشد حجم بازار به این معنی نیست که 50 میلیون دلار نقدینگی جدید وارد بازار شده است. تنها تقاضای بازار بالاتر رفته و برای مثال 5 میلیون دلار باعث شده است که ارزش بازار 50 درصد افزایش پیدا کند.
نقدینگی در بازار به چه معناست؟
حجم بازار به طور کلی به تعداد دارایی های میادله شده در یک دوره مشخص بستگی دارد . اما نقدینگی به معنای سرعت خرید یا فروش رمزارز بدون توجه زیاد به قیمت می باشد .
برای تغییر بازار با حجم بالا ، مقدار بسیار زیادی نقدینگی لازم است. تا عرضه و تقاضای بازار را دستخوش تغییر نماید . به بیان ساده تر ، اگر یک نهنگ بخواهد بازار را به سمت خاصی به حرکت در آورد ، در ارزهای دیجیتال با حجم بالا کار بسیار سخت تری دارد . با وجودی که تغییرات ناگهانی در قیمت یک توکن یا کوین با حجم و مارکت کپ بالا کار سخت تری است.سرمایه گذاری در آن می تواند کار منطقی تری به نظر برسد .
همچنین متقابلا بازارهای با مارکت کپ پایین. با حجم کمتر نقدینگی می توانند تغییرات زیادی به خود ببینند. از این رو سرمایه گذاری در آنها میتواند با ریسک بیشتری همراه باشد .
مارکت کپ کل (Total Market Cap) چیست؟
ارزش کل بازار یا Total Market Cap : اطلاعات یک دسته از ارزهای دیجیتال مانند بیت کوین. ، ریپل ، سه شاخص مهم حجم معاملات اتریوم ، و لایت کوین را در بر می گیرد . این شاخص تصویر کلی تر و واقعی تری از نحوه عملکرد رمزارزها را نشان می دهد . هر مارکت کپ کل بالاتر برود یعنی رویکرد کلی مردم. نسبت به ورود به دنیای ارزهای دیجیتال بیشتر شده است و امکان رشد بازار بیشتر فراهم خواهد گردید .
یکی از دیگر از شاخص های مطرح دربررسی ارزهای دیجیتال (به خصوص آلت کوین ها ). تعداد کل توکن های یک رمز ارز است . برخی از رمزارزها دارای محدودیت در تعدادشان وجود دارد . برای مثال در انتها فقط 21میلیون بیت کوین استخراج شده و وجود خواهد داشت . یا اینکه ریپل 1 میلیارد واحد خواهد بود و ارزی مانند اتریوم محدودیت عرضه ندارد .
به طور کلی به نظر میرسد کوین هایی که میزان عرضه کمتری دارند. به دلیل همین محدودیت ، قیمت بیشتری هم داشته باشند . حال آنکه فارغ از همه عوامل دیگر مانند تکنولوژی بلاکچین، حریم خصوصی، سابقۀ رمزارز و غیره. در مقایسه ریپل و بیت کوین، ریپل به طور طبیعی قیمت بسیار کمتری خواهد داشت.
لازم به ذکر است که هنگام ارزیابی ارزهای دیجیتال تنها به قیمت آن توجه نکنید . مثلا اگر بیت کوین کش 500 دلار و ریپل 4 دلار بود، بنا را بر این نگذارید که حتماً بیت کوین کش ارز بهتری است . در واقع حجم بازار نشان دهنده سرمایه درگردش است . و این آیتمی است که نشان دهنده اعتبار یک رمزارز در بین مردم است .
شاخص حجم معاملات روزانه (Volume 24h) چیست؟
یکی دیگر از شاخص های سنجش بزرگی و اقبال عمومی مردم به یک رمزارز حجم معاملات 24ساعته یک رمزارز است . یعنی هر رمزارز چقدر به دلار تبدیل و معامله شده است. حجم معاملات روزانه میتواند. میزان پول درگردش در طول 24 ساعت در بازار یک رمزارز را نشان دهد. بالاتر رفتن حجم معاملات روزانه یک کوین تاثیر زیادی بر قیمت لحظهای آن و نوسان بیشتر قیمت در طول روز دارد.
3 رمزارز معروف با بالاترین مارکت کپ
می توان گفت رمزارزهایی که مارکت کپ بالایی دارند، تقریباً معروفترین رمزارزها هستند. بیت کوین، اتریوم و بایننس کوین رتبه اول تا سوم جدول مارکت کپ را در بازار ارزهای دیجیتال در زمان نگارش مقاله در اختیار دارند. البته با توجه به برنامه ها چشم انداز کوین ها و توکن ها این جدول و رتبه بندی ها مدام در حال تغییر می باشد .
در ادامه، توضیح مختصری دربارۀ هر رمزارز خواهیم داد.
بیت کوین Bitcoin
بیت کوین با داشتن مارکت کپ کل به ارزش 1,017,803,088,561 میلیارد دلار در حال حاضر بزرگترین سهم را در بازار ارزهای دیجیتال دارد. امروزه بیشترین حجم معامله بیت کوین در دنیا در صرافیهای بایننس، هوبی گلوبال و بایبیت انجام میشود.
بیت کوین یک رمزارز غیرمتمرکز است که در سال 2008 توسط شخصی به نام ساتوشی ناکاموتو معرفی شد. خود بیت کوین در سال 2009 شروع به کار کرد. زمان نوشتن این مقاله قیمت بیت کوین54,006 دلار و حجم معاملات روزانۀ آن 69,415,888,282 دلار است. بیت کوین در شاخص حجم معاملات روزانه، رتبه دوم را بعد از تتر دارد.
اتریوم Ethereum
اتریوم در واقع یک شبکه بلاکچین است که رمزارز اصلی آن اتر نام دارد. اتر در حال حاضر در بازار با همان نام اتریوم شناخته میشود.
مارکت کپ اتریوم امروز به 387,020,074,980 میلیارد دلار رسیده است. این رمزارز رتبه دوم بزرگی مارکت کپ کل را بین حدود 100 رمزارز شناخته شده دارد. قیمت روز اتریوم 3,306.37 دلار و حجم معاملات روزانه آن 64,915,963,848 دلار است. رتبه اتریوم در شاخص حجم معاملات روزانه سوم و بعد از بیت کوین و تتر است.
بایننس کوین Binance coin
بایننس رتبه سوم مارکت کپ را در بازار ارزهای دیجیتال از آن خود کرده است. بایننس که اکثرا آن را با نام صرافی بایننس به خاطر می آوریم . از نظر حجم معاملات برتری صرافی بین المللی ارز دیجیتال است که به کمک برنامه های توسعه ای خود جایگاه سوم را در لیست کوین کارکت کپ به خود اختصاص داده است .
مارکت کپ بایننس به اندازه 95,451,768,897 دلار آمریکا و حجم معاملات روزانه آن حدود 5,832,644,077 دلار است. بایننس ، با داشتن این حجم از معامله در روز، رتبه نهم را در این شاخص بین ارزهای دیجیتال به خود اختصاص داده است.
معرفی سایت Coinmarketcap.com
وبسایت CoinMarketCap.com یک مجموعه فعال و بهروز برای به دست آوردن اطلاعات دربارۀ مارکت کپ ارزهای دیجیتال مهم و فعال در دنیا است. این وبسایت اطلاعات کامل 100 کوین و توکن برتر دنیا را در خود دارد. وبسایت کوین مارکت کپ در سال 2013 شروع به کار کرد. در سال 2020 مجموعه بایننس این وبسایت را خرید. در حال حاضر، نشریات معتبر خبری، تریدرها و حتی دولتها از این وبسایت بهعنوان منبع معتبر اطلاعات بازار ارزهای دیجیتال استفاده میکنند.
اهمیت مارکت کپ در سرمایهگذاری چقدر است؟
اینکه چقدر مارکت کپ یا شاخص ارزش بازار در سرمایهگذاری روی یک کوین یا توکن مهم و اثر گذار است، چالشی است که به عقیده بسیاری از کارشناسان ممکن است حتی گمراه کننده باشد. ترس از سرمایهگذاری روی کوین های با حجم بازار کم ، یا امیدواری به سرمایه گذاری روی کوین هایی که حجم بازار بسیار بالایی دارند، ممکن است در نهایت سرمایه گذاران را نا امید کند .
در تحلیل شاخص کل بازار می توان به این نکته اشاره نمود که سرمایهگذاری روی ارزهای دیجیتالی که مارکت کپ بزرگتری دارند، به این دلیل که دوره رشد خود را سپری کرده و اکنون به ثبات حداقلی رسیده اند ، ریسک سرمایه گذاری را کاهش می دهد.
در مقابل سرمایه گذاری روی رمزارزهایی با مارکت کپ کوچکتر یک فرصت برای رشد سریع و شارپی اصل سرمایه خواهد داشت. رمزارزهای جدید با مارکت کپ کوچک هنوز فرصت رشد بیشتری دارند و اگر اهل ریسک باشید، گزینههای خوبی برای سرمایه گذاری هستند. چرا که از یک طرف امکان سوددهی فراوان دارند و از طرف دیگر ممکن است به شکل ناگهانی ارزش خود را از دست بدهند.
مارکت می تواند به سرمایه گذار یک دید کلی خارج از هیاهوی بازار ارائه نماید ، به خصوص در مورد آلت کوین ها این نگاه خارج از هیاهو می تواند بسیار سرنوشت ساز بوده و به گرفتن تصمیمات سرنوشت ساز ، دقیق و آگاهانه کمک نماید .
تمام نکاتی که گفته شد تنها میتواند قسمتی از ریسکها و فرصتهای سرمایهگذاری را نشان دهد و برای سرمایهگذاری با ریسک کمتر، باید عوامل دیگر را هم در نظر گرفت.
سخن آخر
به خاطر داشته باشید که ارزش بازار مانند هر شاخص دیگری، تنها یک سهم در تصمیمگیری شما برای سرمایهگذاری روی یک ارز دیجیتال دارد . برای ورود به بازار یک رمزارز، شاخصها و عوامل مختلف موثر را بسنجید و تنها یک شاخص را مدنظر قرار ندهید . درنهایت هنگام ورود به بازار یک رمزارز، بزرگی مارکت کپ میتواند خیالتان را از بابت ادامه کار رمزارز حداقل برای چند سال آینده راحت کند . هرچه کوین یا توکن مدنظر شما حجم بازار بزرگتری داشته باشد ، احتمال از بین رفتن آن تا حدود زیادی کاهش می یابد.
سه شاخص مهم حجم معاملات
بورس کشور در سه ماهه اول امسال ۱۰ درصد بزرگتر شد
نقدینه- از ابتدای سال جاری تا پایان خرداد ماه سرمایه گذاران بورسی بیش از ۵۸میلیارد و ۵۵۵میلیون برگه دارایی مالی را دست به دست کردند که ارزش این معاملات به ۱۵۶هزار و ۹۵۷میلیارد ریال رسید .
به گزارش پایگاه خبری نقدینه، بورس کشور در ۲۹اسفند ۹۶در حالی با ارزش بازاری ۳۸۲هزار و ۴۲۳میلیارد تومان به کار خود پایان داد که در ابتدای تابستان و با گذشت سه ماه از سال ۹۷به رقم ۴۲۰هزار و ۷۲۷میلیارد تومان رسید و بیش از ۳۸هزار و ۳۰۳میلیارد تومان افزایش یافت .
این گزارش حاکی است از ابتدای سال تا پایان خرداد ماه در ۵۵روز معاملاتی ۳میلیون و ۲۵۷هزار و ۶۳۲۹نوبت معاملاتی داد و ستد در بورس انجام شده است .
اما شاخص کل بورس به عنوان مهمترین متغیر این بازار که دماسنج اقتصادی کشور هم محسوب می شود از ابتدای سال جاری تا پایان فصل بهار ۱۳درصد رشد کرد. به این ترتیب میانگین بازدهی سرمایه گذاران بورسی در این دوره زمانی ۱۳درصد بوده است .
همچنین شاخص بازار دوم ۶درصد بالارفت. اما بیشترین رشد متعلق به شاخص ۳۰شرکت بزرگ بود که ۲۴درصد صعود داشت. شاخص هم وزن نیز که بیانگر وضعیت شرکت های کوچک بازار است از ابتدای سال جاری تا پایان خرداد ماه بیش از ۷درصد بالا رفت .
بر همین اساس شاخص کل بورس در حالی با رقم ۹۶هزار و ۲۹۰در ۲۹اسفند ماه به کار خود پایان داد که در سی ام خرداد ماه در رقم ۱۰۸هزار و ۸۷۳و با رشدی ۱۲هزار و ۵۸۳واحدی پرونده فصل بهار را بست .
اما آمار معاملات بورس به تفکیک بازارها نشان میدهد که بازار اول از ابتدای سال تا پایان خرداد ماه با مبادله بیش از۷۲هزار و ۷۲۴میلیارد ریال بیشترین ارزش معاملات را در میان انواع بازارهای بورس به خود اختصاص داد. این معاملات در یک میلیون و ۴۴۰هزار و ۶۷۰نوبت معاملاتی انجام شد .
بازار دوم بورس نیز از ابتدای سال تا پایان فصل بهار شاهد معامله ۲۱میلیارد و ۶۰۸میلیون برگه سهم به ارزش ۴۹هزار و ۴۵۵میلیارد ریال بود که رتبه دوم حجم و ارزش معاملات را در میان بازارهای بورسی به خود اختصاص داد .
بازار بدهی نیز بهار خوبی را پشت سر گذاشت. در این بازار بیش از ۲۶میلیون برگه دارایی مالی در سه ماهه ابتدای سال مورد داد و ستد قرار گرفت که ارزش این مبادلات بالغ بر ۲۵هزار و ۹۹میلیارد ریال بود. بازار بدهی رتبه سوم را از لحاظ حجم و ارزش معاملات در میان تابلوهای بورس کشور از آن خود کرد .
همچنین صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله نیز در مدت مورد بررسی با داد وستد ۹۴۷میلیون سهم به ارزش ۹هزار و ۶۶۷میلیارد در ۴۵هزار و ۳۹نوبت معاملاتی توانستند در رتبه چهارم قرار بگیرند .
ادامه بررسی جزییات معاملات بورس کشور نشان می دهد این بازار در خرداد ماه رکوردهای بی سابقه ای را ثبت کرد .
به گزارش سنا ، شاخص کل بورس در ۱۸روز معاملاتی ماه گذشته رشد ۱۳هزار و ۶۴۵واحدی را ثبت کرد و از رقم ۹۵هزار و ۲۲۷در پایان اردیبهشت ماه به عدد ۱۰۸هزار ۸۷۳رسید. بازدهی ۱۴درصدی شاخص بورس در ۱۸روز معاملاتی خرداد ماه قطعا به مذاق سرمایه گذاران این بازار خوش آمد .
همچنین شاخص بازار اول نیز در ماهی که گذشت ۱۷درصد رشد کرد. بازار دوم نیز بازدهی حدود ۹درصدی را در مدت مورد بررسی ثبت کرد .
در میان شاخص های برتر بورسی ، شاخص ۳۰شرکت بزرگ با رشد بیش از ۲۵درصدی در خرداد ماه ، بیشترین بازدهی را به نام خود ثبت کرد .
این گزارش حاکی است در خرداد ماه سال ۹۷سرمایه گذاران بورسی بیش از ۲۴میلیارد و ۹۴۹میلیون برگه دارایی مالی را به ارزش ۶۹هزار و ۱۰۹میلیارد ریال در یک میلیون و ۴۹۸هزار نوبت معاملاتی دست به دست کردند .
بررسی این رقم ها نشان می دهد حجم معاملات ۵درصد، ارزش معاملات ۳درصد و دفعات معاملات ۴۴درصد رشد کردند . این در حالی است که تعداد روزهای معاملاتی ۱۸درصد کاهش یافته است .
نگاهی به ۵تابلوی بورس نشان می دهد بازار اول با معامله ۱۴میلیون و ۲۴۷هزار برگه سهم به ازش ۳۰هزار و ۷۷میلیارد ریال بیشترین حجم و ارزش معاملات را در میان ۵تابلوی بورس کشور از آن خود کرد. در همین حال حجم و ارزش معاملات در این مدت به ترتیب ۵و ۴درصد افت کردند .
اما بازار دوم با معامله ۱۰میلیون و ۳۲۱هزار برگه سهم به ارزش ۲۷هزار و ۶۴۲میلیارد ریال در بیش از ۸۳۴هزار نوبت معاملاتی رتبه دوم را از لحاظ حجم و ارزش در میان بازارها به خود اختصاص داد که در مقایسه با اردیبهشت ماه ۲۲درصد حجم و ۶۹درصد ارزش معاملات افزایش یافت. دفعات معاملاتی نیز ۵۰درصد رشد کرد .
رونق معاملات سهام در خرداد ماه باعث شد تا بازار بدهی در این ماه کمتر مورد توجه سرمایه گذاران قرار بگیرد. کاهش ۵۱و ۵۰درصدی حجم و ارزش معاملاتی بازار بدهی گواهی براین ادعا است .
در خرداد ماه بیش از ۷میلیون و ۷۰۰هزار برگه اوراق بدهی به ارزش ۷هزار و ۵۸۳میلیارد ریال در ۳هزار و ۱۷۹نوبت معامله شد .
سرمایه گذاران در خرداد ماه ۳۷۲میلیون سهم به ارزش ۳هزار و ۸۰۴میلیارد ریال در بازار صندوق های سرمایه گذاری قابل معامله دست به دست کردند .
بررسی شاخص صنایع بورسی نشان میدهد از میان ۴۳شاخص صنعتی بورس ، شاخص محصولات چوبی با افزایش بیش از ۵۶درصدی بیشترین بازدهی را ثبت کرده است .
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX) چیست و چه کاربردهایی دارد؟
بررسی سهام شناور هر شرکت و استفاده از آن برای تعیین شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX) و در دسترس بودن این شاخص برای کاربران، این امکان را فراهم می آورد تا شما بتوانید به نوعی میزان نقد شوندگی بازار بورس را در هر لحظه ببینید. این مهم همچنین تغییرات قیمتی کل بازار را با تقریب مناسب تری نسبت به شاخص کل به ما نشان می دهد. در واقع میزان بزرگی بازار بورس را باید با شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX) بسنجیم. با این وجود کاربرانی که در صدد معامله در بازار بورس بوده و به دنبال روش های دقیق تحلیل این بازار هستند، بایستی نسبت به کسب شناخت لازم برای شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX) اقدام نمایند.
شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX) چیست و چه کاربردهایی دارد؟
شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX )
شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) چیست و چگونه می توانیم در معاملات از آن استفاده نماییم؟ هر چند معامله کران بازار بورس تهران معمولا برای بررسی روند قیمت یک سهم و انتخاب خرید مناسب کمتر سراغ این شاخص می آیند و بیشتر شاخص هایی مانند شاخص کل و یا شاخص هم وزن را مورد مطالعه قرار می دهند، اما در این مقاله مشاهده خواهید کرد که شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) نیز می تواند اهمیت بسیار زیادی داشته باشد.
نکات مهمی که از این شاخص می توانیم استخراج کنیم ما را با برخی از ویژگی های یک سهم آشنا می نماید کمه استفاده از آن می تواند در بهینه کردن انتخاب ها برای خرید استفاده نمود. احتمالا هر سه شاخص مهم حجم معاملات معامله گری حتی شما، برای انتخاب یک سهم جهت خرید معیارهایی دارید.
اگر تا کنون شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) جزء معیارهای شما نبوده بهتر است در این مقاله با ما همراه باشید؛ زیرا قرار است شگفتی های جالبی را از این شاخص به شما معرفی نماییم.
یکی از نکات مهمی که در خرید یک سهم خوب باید به آن دقت نمایید، حجم معامله است. شما برای خرید هر سهمی بایستی یک حجم مناسب در نظر بگیرید. این حجم می تواند تابعی از میزان قدرت روند سهم مورد نظر، تحلیل شما از روند قیمت سهم و مواردی از این دست باشد.
در این مقاله به شما یادآور خواهیم شد که می توانید از ویژگی های شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) به عنوان معیاری برای انتخاب میزان حجم معامله خود نیز استفاده نمایید. این شاخص ممکن است شما را از ورود به برخی از سهم ها منع نموده و یا حجم مورد نظر شما را برای خرید آن کمتر کند.
شناوری سهام به چه معناست؟
اولین و مهم ترین نکته ای که برای آشنایی با مفاهیم شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) بپردازیم، شناوری سهام است. در بازار بورس دو نوع از معامله گران می توانند با داشتن کد بورسی اقدام به معامله نمایند. اشخاص حقیقی و حقوقی که هر یک تعبیر، خاص خود را دارند. افراد حقوقی معمولا سرمایه های زیادی داشته و خودشان به عنوان مالک بخشی از سهام شرکت سه شاخص مهم حجم معاملات ها در بازار بورس فعال هستند.
این افراد علاوه بر اینکه می توانند با کد حقیقی در بورس معامله نمایند، با کد حقوقی خود به عنوان مالک بخش از شرکت شناخته می شوند. مالکیت افراد حقوقی در یک شرکت با میزان سهام آن ها محاسبه می شود. از این رو سهام هر شرکت به دو دسته تقسیم می شود.
بخشی که در اختیار مالکین بوده و امکان معامله آن در بازار بورس وجود ندارد. بخشی هم به عنوان سهام آزاد یا شناور در بازار بورس قابل معامله است. شما با مراجعه به سایت و تابلو بازار بورس می توانید میزان سهام شناور هر شرکت را در این بازار مشاهده نمایید. (1) و (2)
میزان شناوری سهم چه چیزی را به ما نشان می دهد؟
فرض کنید که شرکت شما برای ورود به بازار بورس در حال پذیره نویسی و تخصیص سهام باشد. شما به عنوان مالک شرکت، قصد فروش آن را ندارید و تنها برای جذب سرمایه جهت افزایش و رونق تولیدات خود آن را به بازار بورس معرفی کرده اید.
حال اگر کل سهام تخصیص یافته به شرکت شما 1 میلیارد سهم باشد و شما همه این سهام را در بازار بورس قرار دهید، چه اتفاقی ممکن است رخ دهد؟ بله! سهام داران خرد و سرمایه گذاران در بازار بورس این امکان را خواهند داشت که کل این یک میلیارد برگ سهم را از شما خریداری نمایند.
با این اتفاق شما دیگر مالک و دارنده شرکت مذکور نبوده و عملا مسئولیتی هم در آن نخواهید داشت. از این پس این خریداران سهام هستند که به عنوان مالک اصلی شرکت می توانند برای آن تصمیم گیری نمایند.
حال چاره کار چیست؟ شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) دقیقا برای همین مواقع می تواند به کار آید. شما برای حل این مشکل تنها بخشی از کل سهام تخصیص یافته به شرکت خود را برای معامله در بازار بورس وارد آن می نمایید. برای مثال از این 1 میلیارد برگ سهم، 300 میلیون آن را در بازار بورس ارائه می کنید. البته میزان سهام های تخصیص یافته در بازار بورس بسیار بزرگ تر از این اعداد است. اما برای درک بهتر موضوع اعداد ملموس تری را مثال زده ایم.
با تخصیص 300 میلیون سهم از برگ سهام های شرکت برای معامله در بازار بورس، از این پس سرمایه گذاران تنها می توانند همین 300 میلیون برگ سهم را معامله نموده و 700 میلیون برگ سهم باقیمانده شرکت در اختیار شما و غیر قابل معامله خواهد بود. هر چند افزایش و یا کاهش قیمت این 300 میلیون برگ سهم در بازار بورس روی قیمت کل سهام شرکت شما و بقیه 700 میلیون به صورت مستقیم تاثیر گذار بوده و آن را وارد نوسان می نماید، اما این موضوع را نادیده نگیرید که با این ترفند، شما دارایی خود را حفظ کرده اید.
حال با تقسیم عدد 300 میلیون بر یک میلیارد مشخص می شود که شما 30 درصد از سهام شرکت خود را برای خرید و فروش در اختیار کاربران قرار می دهید. به این معنی که درصد شناوری سهام شرکت شما 30 درصد است. در بازار بورس، در تابلوی مشخصات هر سهم می توانید این میزان را برای هر سهم مشاهده نمایید.
شما از این عدد می توانید برای پیدا کردن کل سهام قابل معامله آن سهم نیز به صورت مهندسی معکوس استفاده نمایید. این درصد را در کل سهام شرکت که در همین تابلو می توانید به آن دسترسی داشته باشید، ضرب کنید تا کل سهام قابل معامله آن سهم در بازار بورس را بیابید.
شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) چگونه محاسبه می شود؟
با شناخت دقیق سهام شناور و درصد آن در بازار بورس، حالا نوبت به این می رسد که شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) را با هم تعریف کنیم. بیان مفهوم این شاخص با شناخت میزان شناوری سهام بسیار ساده است. روند محاسبه این شاخص دقیقا مانند شاخص کل است. برای محاسبه شاخص کل، قیمت هر سهم در کل سهام شرکت مذکور ضرب می شد تا ارزش بازار آن شرکت به سه شاخص مهم حجم معاملات سه شاخص مهم حجم معاملات دست آید.
این عدد به عنوان معیاری برای محاسبه شاخص کل استفاده می شود. دقیقا با همین فرمول این بار به جای کل سهام شرکت، میزان سهام شناور آن شرکت را در نظر می گیریم. به همین راحتی شما می توانید با محاسبه این مقدار برای هر سهم و قرار دادن در فرمول شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) را برای بازار بورس حساب کنید.
عدد نهایی به دست آمده در واقع بیانگر تغییراتی است که بورس به نسبت میزان سهام منتشره و قابل معامله در آن نشان می دهد. با استفاده از شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) شما می توانید بازار بورس را در مقایسه با میزان نقد شوندگی و سهام قابل معامله در آن بسنجید. (3)
پس با این حساب اگر ضریب شرکتی برای محاسبه شاخص کل در بازار بورس محاسبه شد، برای محاسبه ضریب آن در شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) تنها کافی است این عدد را در درصد شناوری سهام مورد نظر ضرب نمایید.
شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) چه کاربردی دارد؟
احتمالا خود شما تا کنون سه شاخص مهم حجم معاملات به نوعی با کاربرد شاخص سهام آزاد شناور ( TEFIX ) آشنا شده اید. اما برای معامله در بازار بورس چگونه از این شاخص و میزان شناوری سهام استفاده نماییم؟ در ابتدای مطلب عرض کردیم که میزان شناوری هر سهم، می تواند یکی از معیارهای مهم در خرید و انتخاب یک سهم برای معامله در بازار بورس باشد. در ادامه بیشتر این موضوع را بررسی می کنیم.
به مثالی که در بندهای قبلی اشاره کردیم برمی گردیم. در این مثال ما شرکتی را معرفی کردیم که از یک میلیارد برگ سهم تخصیص یافته، 300 میلیون از آن را برای معامله در بازار بورس ارائه نموده است. حالا با فرض اینکه شما قصد ورود به این سهم و خرید سه شاخص مهم حجم معاملات آن را دارید، شناوری سهام آن را برای خرید تحلیل می کنیم.
در درجه اول شما باید بدانید که کل مبلغ سرمایه گذاری ممکن روی این سهم، 300 میلیون برگه سهم ضرب در قیمت روز سهم است؛ بیش از این امکان معامله در این سهم را نخواهید داشت. از این گذشته، همه سهام داران و 300 میلیون برگ سهم هم در طول یک روز معامله نشده و همه به دنبال فروش آن نیستند.
این مهم به این نکته اشاره دارد که هر چقدر میزان سهام شناور یک شرکت بزرگتر و بیشتر باشد، امکان معامله عدد و رقم های بزرگتر و بیشتر در آن راحت تر خواهد بود.
با این معیار دیگر شما این اجازه را نخواهید داشت که حجم بسیار سنگینی از سهام این شرکت را برای خرید انتخاب نمایید. زیرا در درجه اول امکان خرید آن به سختی برای شما فراهم خواهد شد و در ثانی در صورتی که تصمیم به فروش و خروج از سهم بگیرید، به این آسانی نمی توانید همه برگ سهم های خود را بفروشید. در واقع همه این نکات به میزان نقدشوندگی سهام مورد نظر اشاره می نماید. هر چقدر میزان نقدشوندگی شرکتی کمتر باشد، ورود به آن شرکت باید با حجم کمتری صورت پذیرد.
یکی دیگر از کاربردهایی که می توانید از میزان سهام شناور یک شرکت در بازار بورس از آن بهره مند شوید، تعیین میزان بزرگی و کوچکی شرکت ها است. شرکت های بزرگ معمولا تعداد سهام کل بسیار بیشتری دارند. از این رو میزان سهام شناور آن ها می تواند عدد قابل توجهی باشد. در حالی که برای شرکت های کوچک، این عدد بسیار پایین تر و کمتر است.
بهتر است سهام شناور یک شرکت چند درصد باشد؟
حال این سوال پیش می آید که ما برای معامله، چه شرکت هایی را با چه میزان سهام شناور انتخاب نماییم؟ پاسخ این سوال بیشتر به تحلیلی روند قیمتی آن سهم بر می گردد. اما به صورت کلی انتخاب شرکت هایی که سهام شناور بسیار پایینی دارند خیلی نمی تواند سود مناسبی برای شما ایجاد کند؛ زیرا امکان معامله در بازار با عددهای بزرگ تر وجود ندارد.
البته شرکت هایی هم که سهام های شناور خیلی زیادی هم دارند نیز سرعت کندی در رشد خواهند داشت؛ زیرا میزان عرضه و تقاضا در این سهام ها به قدری بالا است که خریدار و فروشنده همیشه در بازار وجود داشته و رشد قیمتی این شرکت ها معمولا با سرعت کمی صورت می پذیرد.
انواع روش های تحلیل در بازار بورس
در بازارهای مختلف انواع روش های تحلیلی وجود دارد که ۳ نوع از سه شاخص مهم حجم معاملات متداول ترین ها عبارتند از:
۱- . تحلیل بنیادی یا فاندامنتال (Fundamental analysis)
۲- تحلیل تکنیکی یا تکنیکال (Technical analysis)
۳- روانشناسی بازار: معمولا روانشناسی بازار هم به عنوان روشی مکمل در تحلیل ها کاربرد دارد. ولی برخی از معامله گران هم به عنوان یک تحلیل اصلی از آن استفاده می کنند.
البته برخی از روش های دیگر تحلیل هم وجود دارد که به صورت ترکیبی از این ها ایجاد شده است ولی زیربنای اکثر روشهای تحلیل همین سه روش اصلی است.
تحلیل تکنیکال
اساس تحلیل تکنیکال مشاهده و آنالیز رفتار قیمتهای سهام در گذشته و استفاده از الگوهای ایجاد شده برای پیشبینی حرکت قیمتها در آینده است.
تحلیل تکنیكال یا تحلیل فنی(Technical Analysis) حدود ۳۰۰ سال عمر دارد. شاید بتوان گفت که نخستین استفاده مستقیم اقتصادی مشهور از تحلیل تکنیکال را چارلز داو انجام داده است. (چارلز داو متولد سال ۱۸۵۱ در شهر استرلینگ در ایالاتمتحده بوده و شاخص صنعتی داو جونز و والاستریت ژورنال توسط وی به ثبت رسیده است).
گفتارها و دیدگاههای داو در مورد رفتار بازار و مباحث روند به نظریه داو شهرت یافته است. نظریه داو چه میگوید؟ قیمت همهچیز است! در واقع قیمت تنها چیزی است که باید مورد تحلیل قرار گیرد، چراکه تمام عوامل عرضه و تقاضا بر روی قیمت اثرات خود را گذاشته است.
همچنین براساس نظریه داو بازار از روندهای صعودی و نزولی مشخصی تبعیت میکند؛ در واقع روند صعودی پیوسته افزایش یافته و قلهها را میسازد و روندهای نزولی درههای قیمتی را تشکیل میدهد. داو معتقد بود که قانون سوم نیوتن(همان قانون عمل و عکسالعمل) در بازارهای مالی نیز کار میکند؛ به این معنی که پشت هر صعود(عمل) نزولی (عکسالعمل) نهفته است.
تکنیکالیستها بدون بررسی اخبار و اطلاعات بیرونی مانند صورتهای مالی شرکتها یا تقویمهای اقتصادی میتوانند به معامله بپردازند. آنها به تنها چیزی که برای خرید و فروش احتیاج دارند، یک نمودار قیمت و اتصال به اینترنتی پرسرعت است.
تحلیل تكنیكال در واقع یك هنر است كه به شما این امكان را میدهد تا با استفاده از روشها و تکنیکهایی كه شامل یكسری ابزار، نمودار، اندیكاتور و… است، بهپیشبینی قیمتها بپردازید و مهمتر از آن این است كه در این نوع تحلیل به این مرحله میرسید كه اگر این اتفاقی برای سهم یا شاخصی رخ بدهد، انتظار بازار برای آن سهم یا شاخص چه خواهد بود.
نکتهمهم این است كه تحلیل تکنیکال و تحلیل نموداری نهتنها در بازارهای مالی همچون بازار سرمایه به کار میرود، بلكه در سایر بازارها از جمله بازار مسکن، بازار ارز و بازارهای کالایی همچون طلا و… نیز استفاده میشود؛ بنابراین شما با تحلیل تكنیكال میتوانید تنها با تکیه بر دانش تكنیكی و نموداری خود و بدون توجه به اخبار، شایعات و عوامل بنیادی به بررسی رفتار بازار و خریدوفروش در آن بپردازید. در واقع براساس اصول تحلیل تکنیکال همه اطلاعات مهم بازار در قیمتها و حجم معاملات منعکس شده است.
از زمان شکلگیری و استفاده از این تحلیل تا به حال، افراد زیادی با آن مخالفت کرده اند. کسانی که بازار بورس را از نگاه غیرنموداری میبینند، تکنیکالیستها را افرادی می دانند که می خواهند بدون داشتن کمترین علم و اطلاعی از دانش اقتصاد روند تحولات بورس را پیشگویی کنند و سرمایه خود را افزایش دهند. در مقابل، موافقان این تحلیل هم، آنالیز تکنیکال را موفقترین و کاربردیترین روش تجاری در بازارهای بورس میدانند.
در تحلیل تکنیکال از مسائل پایه ای و البته بسیار مهم مانند سطوح حمایت (support) و مقاومت (resistance) و خطوط روند تا انواع روش ها، ابزارها و الگوها مانند میانگین های متحرک و اسیلاتورها و خطوط فیبوناچی و امواج الیوت و … وجود دارد که بسته به نوع علاقه و تسلط تحلیلگران از آنها استفاده می کنند.
تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی بررسی عواملی است که روی اقتصاد، صنعت و شرکتها اثر میگذارد.
همانند بسیاری از تحلیلهای دیگر، در تحلیل بنیادی هدف این است که از تحرکات قیمت در آینده سود بدست آید.
تحلیل بنیادی شامل تجزیه و تحلیل گزارشهای مالی شرکت، مدیریت و امتیازات رقابتی، رقبا و بازارهای مربوط به محصولات آن است. در بررسی صنعت، تحلیل بنیادی به بررسی عرضه و تقاضایی که برای محصولات شرکت وجود دارد می پردازد. در بخش بررسی اقتصاد کشور، تحلیل بنیادی به بررسی دادهها میپردازد تا رشد فعلی و آینده شرکت پیشبینی شود. برای پیشبینی قیمت سهام در آینده، تحلیل بنیادی تحلیلهای مربوط به اقتصاد، صنعت و شرکت را با هم ترکیب میکند تا ارزش فعلی و ارزش آینده سهام شرکت را مشخص کند.
در صورتی که ارزش سهام شرکت برابر با قیمت فعلی سهام نباشد، تحلیلگر بنیادی به این نتیجه میرسد که قیمت سهام یا بیش از ارزش سهام است یا پایینتر از آن. تحلیلگر بنیادی عقیده دارد قیمت در نهایت به سمت این ارزش واقعی حرکت خواهد کرد.
در تحلیل بنیادی عقیده بر این است که قیمت فعلی سهم، منعکسکننده همه اطلاعات و واقعیات سهم نیست.
تحلیل روانشناسی بازار
بازارهای مالی به علت پتانسیل سوددهی بالا و جذابیتهای فراوانی که دارند، همهساله افراد بیشماری را بهسوی خود جذب میکنند. بسیاری از این افراد بدون مطالعه و دانش کافی جذب این بازار میشوند و در اندیشه رسیدن به سودهای بالا در زمانی اندک هستند، اما خیلی سریع سرمایه خود را از دست میدهند.
بهطورکلی معاملهگری موفق از چند جنبه مهم است و باید موردبررسی قرارگیری که در صورت عدم رعایت این اصول، فرد با شکستهای پیدرپی تصمیم به خروج از این بازار میگیرد. یکی از این اصول «روانشناسی معامله گری» است. میتوانیم روانشناسی در این حوزه را به دو بخش «روانشناسی فردی» و «روانشناسی جمعی» تقسیم کنیم.
امروزه در دنیا مسائل روانشناسی معاملات و مدیریت درست سرمایه را مهم تر از بسیاری از تحلیل های تکنیکال و فاندامنتال میدانند.
من به تجربه سالها فعالیت در بازارهای سرمایه گذاری دیدهام حتی کسی که اقدام به خرید و فروش میکند اگر خیلی به مباحث تحلیلی مسلط نباشد و فقط اصول پایه ای تحلیل را بداند ولی بر اصول روانشناسی معاملات و کنترل هیجانات تسلط داشته باشد خیلی خیلی بهتر نتیجه میگیرد.
افراد بسیار زیادی را دیده ام که اصلا از اصول تحلیلی به صورت حرفهای آگاه نبودند و نتایج خیلی خوبی را در بازار بورس و حتی در سرمایه گذاری های دیگری مالی شان گرفتند. از طرف دیگر افرادی هم می شناسم که جزو تحلیل گران خیلی خوب کشور هستند ولی در معاملات شخصی خودشان موفق نبوده اند.
اگرچه تحلیلگر های خوبی بودند ولی حتی تحلیل های خودشان را هم به موقع و به اندازه و به صورت صحیح اجرا نکردند. این مساله به همان روانشناسی معاملات و مدیریت صحیح سرمایه و همان چیزی که در حقیقت باید روی خودشان و فضای روانی خودشان تسلط داشته باشند، باز می گردد.
دیدگاه شما