نحوه محاسبه مارجین

مارجین چیست؟+ انواع معاملات مارجین در بازار فارکس

امروز با توجه به تغییراتی که در زندگی انسان ها به واسطه تکنولوژی ایجاد شده، مردم نسبت به پیشبرد زندگی خود هوشمندانه­‌تر عمل میکنند . به علاوه با ترویج این طرز فکر که به جای "زیاد کارکردن، هوشمندانه کار کنید" افراد به دنبال تفریح بیشتر، کار کمتر اما پر درآمد هستند. یکی از بهترین گزینه ها در این خصوص، سرمایه گذاری است، سرمایه گذاری اصولی در بخش های مختلف بازارهای مالی کاری هوشمندانه است که زمانی که به درستی انجام شود ، نتیجه خیلی خوبی دارد. در عین حال از آنجایی که هر حرفه ای اصطلاحات تخصصی مختص به خود را دارد، در ادامه با یکی از مهم ترین اصطلاحات بازار سرمایه گذاری ، یعنی مارجین و کاربرد آن آشنا میشویم با ما همراه باشید.

با توجه به مطالب گفته شده، شاید این سوال برای شما هم پیش آمده باشد که سرمایه گذاری هوشمندانه چیست؟ سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف نیز یکی از همین فعالیت‌های هوشمندانه معاملاتی است که می‌تواند سرمایه شما را چندین برابر کند و به صفرهای حساب شما بیفزاید، اما این بیزینس نیز مانند سایر فعالیت‌های تجاری قوانین و اصطلاحات مختص به خود را دارد که آگاه‌نبودن و درک نادرست از آن می‌تواند به شکست شما بینجامد. مارجین تریدینگ یکی از همین موارد است که حتی بسیاری از افراد فعال در زمینه بازهاری مالی بین الملل نیز تعریف درستی از آن ندارند و امکانی عالی برای کسب درآمد بیشتر را از دست می‌دهند یا با هیجان و بدون درک صحیح به این عرصه ورود می‌کنند و چیزی جز ضرر نصیبشان نمی‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا درباره این مفاهیم بیشتر بحث کنیم که مارجین چیست؟ منظور از مارجین کال، کراس مارجین و فری مارجین چیست؟ چرا تسلط به تعریف مارجین لول اهمیت دارد و…

مارجین تریدینگ چیست؟

معامله با مارجین یا Margin Trading به معنای قرض‌گرفتن مقداری پول (معمولاً تا ۵۰ درصد سرمایه‌ای که وارد حساب مارجین کرده‌اید) از یک شرکت کارگزاری یا صرافی، به‌منظور انجام معاملات مختلف است. در این روش، ابتدا مبلغی را به‌عنوان سپرده پرداخت می‌کنید و همین سپرده به‌عنوان وثیقه‌ای برای پرداخت وام در نظر گرفته می‌شود. این وام قدرت خرید سرمایه‌گذاران را افزایش می‌دهد و امکان خریداری حجم بیشتری از محصولات و خدمات را برای آن‌ها فراهم می‌کند؛ برای مثال فرض کنید ۱۰۰۰ دلار به حساب مارجین خود واریز کرده و ۵۰ درصد از قیمت خرید را تعیین نموده‌اید، در اینجا شما به میزان ۲۰۰۰ دلار قدرت خرید به دست آورده‌اید. در این مثال تا ۱۰۰۰ دلار خرید، به حساب مارجین نبوده است؛ چراکه خود شما وجه کافی برای پوشش تراکنش را در اختیار داشته‌اید!

پس از دریافت پول، سود مستمری را بابت وام اخذشده، به آن شرکت یا صرافی پرداخت خواهید کرد. درواقع حساب مارجین یک حساب کارگزاری استاندارد است که در آن سرمایه‌گذار مجاز است از پول نقد یا اوراق بهادار جاری در حساب خود به‌عنوان وثیقه برای وام استفاده کند؛ به عبارتی دیگر سرمایه‌گذاران می‌توانند برای خرید ابزارهای مالی، از کارگزار یا صرافی خود وام بگیرند که این امر یک ریسک اعتباری برای آن کارگزاری یا صرافی ایجاد می‌کند؛ در این صورت سرمایه‌گذار باید وثیقه یا تضمینی ارائه کند نحوه محاسبه مارجین که این ریسک را پوشش دهد؛ درواقع مارجین همان وثیقه است! اصطلاحات مهمی نیز در این مبحث وجود دارد که در ادامه به تعریف آن‌ها پرداخته‌ایم:

مارجین کال

کال مارجین یا Margin Call ؛ درواقع سناریویی است که در آن کارگزاری که قبلاً وام مارجین را به یک سرمایه‌گذار اعطا کرده بود، اخطاریه‌ای را برای سرمایه‌گذار ارسال می‌کند و از او می‌خواهد میزان وثیقه را در حساب مارجین خود افزایش دهد. به عبارتی دیگر مارجین کال زمانی است که پول باید پس از ضرر معاملاتی به حساب مارجین اضافه شده تا حداقل سرمایه مورد نیاز برآورده شود. زمانی که سرمایه‌گذاران با مارجین کال مواجه می‌شوند، اغلب نیاز دارند وجه نقد اضافی به حساب خود واریز کنند. اگر هم سرمایه‌گذار نتواند این مبلغ اضافی را تهیه و واریز کند یا به هر دلیل از انجام این کار امتناع کند، کارگزار می‌تواند حساب مارجین او را نقد کرده تا سرمایه لازم را جمع‌آوری کند؛ از این‌رو بسیاری از سرمایه‌گذاران از مارجین کال واهمه دارند؛ چراکه به‌خوبی می‌دانند پس از این اخطار، اگر نتوانند میزان مبلغ درخواستی را فراهم کنند، مجبور می‌شوند با سودی که مدت‌ها در انتظارش بودند، خداحافظی کنند!

فری مارجین

فری مارجین یا Free Margin ، می‌توان تفاوت بین سهام و مارجین استفاده‌شده دانست که به حقوق تریدر در حساب معامله‌گری اشاره دارد. مارجین آزاد به موجودی حساب معامله گر در حساب معاملاتی او اشاره دارد که برای پوزیشن‌های باز فعلی در حاشیه نیست. مقدار مارجین آزاد را می‌توان از فرمول زیر به دست آورد:

مارجین آزاد = موجودی حساب تریدر – مارجین استفاده‌شده

اگر موقعیت‌های باز در دسترس شماست، همچنین در حال حاضر سودآور هستید و سهام شما افزایش می‌یابد، به این معناست که فری مارجین بسیار بیشتری نیز خواهید داشت. گفتنی است سود شناور سبب افزایش موجودی حساب تریدرها می‌شود که این امر در افزایش فری مارجین به طرز چشمگیری مؤثر است. اگر پوزیشن‌های باز شما ضرر می‌کنند، ارزش سهام شما کاهش می‌یابد، به این معنا که مارجین آزاد کمتری نیز خواهید داشت.

قوانین مارجین

مارجین تریدینگ در مواقع و شرایط مناسب می‌تواند فوق‌العاده کارآمد باشد و قدرت و حجم خرید را به طرز محسوسی افزایش دهد، اما قوانینی در این بخش وجود دارند که درصورت آگاه‌نبودن از آن‌ها، امکان موفقیت شما بسیار کاهش خواهد یافت! در ابتدا باید اشاره کرد که براساس قوانین بازارهای معاملاتی، کارگزار یا صرافی ملزم به کسب رضایت شما برای افتتاح حساب مارجین بوده که ممکن است بخشی از قرارداد افتتاح حساب استاندارد یا یک قرارداد کاملاً مجزا باشد. همچنین طرف مقابل می‌تواند برای انجام معاملات مارجین از شما کمیسیون دریافت کند. درمجموع خود شما مسئول هرگونه سود یا ضرر احتمالی آتی خواهید بود و حتی شرکت کارگزاری شما ممکن است سهام یا قرارداد را به میزانی نقد کند که بیش از نیاز اولیه باشد!

پس از افتتاح و عملیاتی‌شدن حساب غالباً می‌توان تا ۵۰ درصد از موجودی اولیه را وام گرفت که این قسمت از قیمت خرید به‌عنوان حاشیه اولیه شناخته می‌شود. لزوماً نباید تا ۵۰ درصد مارجین کرد و می‌توان درصد پایین‌تری را وام گرفت؛ هرچند برخی کارگزاری‌ها بیش از ۵۰ درصد قیمت خرید را نیز تقاضا می‌کنند، نرخ ۵۰ درصد را می‌توان نرخ معمول مارجین قلمداد کرد؛ برای مثال اگر قصد نحوه محاسبه مارجین خرید ۱۰۰۰ دلار اوراق بهادار داشته باشید و مارجین اولیه ۵۰ درصدی برای حساب خود تعیین کنید، ۵۰۰ دلار بر عهده شماست و ۵۰۰ دلار مابقی را می‌توانید از کارگزار قرض کنید.

شما می‌توانید مارجین خود را تا زمان دلخواه حفظ کنید، به شرط اینکه به تعهداتی مانند پرداخت سود وجوه قرض‌شده در زمان مقرر عمل کنید. البته باید اشاره کرد که پس از معاملات خود در یک حساب مارجین تا زمانی که بدهی خود را به‌طور کامل پرداخت نکنید، درآمد حاصل به کارگزار شما می‌رسد. در یک زمینه معاملاتی کلی، مارجین فری بین قیمت فروش محصول یا خدمات و هزینه تولید یا نسبت سود به درآمد است. در این میان، محدودیتی به نام مارجین وجود دارد؛ یعنی حداقل موجودی را قبل از کارگزار شما را مجبور به فروش یا واریز وجه بیشتر کند، باید تعیین و حفظ کنید.

خرید با مارجین به پرداخت اولیه دارایی اشاره دارد و زمانی اتفاق می‌افتد که سرمایه‌گذار دارایی را با استقراض موجودی از یک کارگزار خریداری کند. اهرمی که با مارجین اعطا می‌شود، سود و هم زیان را شامل می‌شود و ممکن است درصورت ضرر، مارجین فراخوان از کارگزار یا صرافی شما بخواهد که اوراق بهادار را حتی بدون رضایت قبلی نقد کند. از آنجا که استفاده از مارجین نوعی استقراض پول به شمار می‌آید، هزینه‌هایی را به همراه دارد، مانند هزینه اولیه یا بهره‌ای که باید برای وام خود بپردازید. گفتنی است هزینه‌های بهره به حساب شما اعمال خواهد شد؛ مگر اینکه نسبت به پرداخت تمام بدهی خود اقدام کنید. با گذشت زمان، بدهی شما به‌سبب وجود بهره افزایش می‌یابد و همین افزایش بدهی، بار دیگر به افزایش نرخ بهره می‌انجامد؛ از این‌رو خرید با حاشیه عمدتاً برای سرمایه‌گذاری‌های کوتاه‌مدت مناسب است و هرچه زمان بیشتری سرمایه‌گذاری خود را نگه ‌دارید، طبیعتاً به بازده بیشتری برای کسب سود نیاز خواهید داشت.

کاربرد Margin در صرافی‌ها

مارجین تریدینگ در کارگذاری ها به‌شدت کاربردی است و به افزایش قدرت خرید شما منجر می‌شود. همچنین امکان افزایش سود با وجوه کمتر را برای شما فراهم می‌کند؛ برای مثال هنگام معامله روی یک جفت ارز، درصدی از قیمت کل معامله را شما پرداخت می‌کنید و مابقی را کارگذاری بر عهده می‌گیرد و به تناسب سرمایه، شما را در سود و ضرر شریک کرده و درصورت ضرر بیش‌ازحد، تمام سرمایه‌ای را که تعیین کرده‌اید، بلوکه می‌کند. این مبلغی که شما در ابتدای معامله تعیین کرده‌اید، به‌عنوان مارجین یا وثیقه‌ای نزد بروکر می‌ماند تا ریسک اعتباری شما را پوشش دهد.

مزایای معامله مارجین

معامله مارجین ریسک بالاتری در مقایسه با معاملات معمولی دارد.بازار فارکس در عین حال که بازاری با نوسان های حساب شده است اما در عین حال ،معامله‌گران در مارجین تریدینگ باید هنگام گرفتن موقعیت‌های خود مراقب باشند؛ به همین دلیل معاملات مارجینی به معامله‌گران جدید توصیه نمی‌شود؛ زیرا به استراتژی‌های پوشش ریسک و مدیریت ریسک پیشرفته نیاز دارد؛ البته این امر به این معنا نیست که معاملات مارجین مزایای خود را ندارد. از طریق این استراتژی، یک معامله‌گر می‌تواند موقعیتی را باز کند که او را در معرض سود بیشتری در مقایسه با دارایی‌های اصلی خود قرار دهد. همان‌طور که قبلاً ذکر شد، یک موقعیت معاملاتی موفق با اهرم ۱۰۰X به معامله‌گر ۱۰۰ نحوه محاسبه مارجین برابر بیشتر از آنچه در تجارت عادی به دست می‌آورد، سود می‌دهد.

ریسک‌های معاملات مارجین

معامله مارجین یک سرمایه‌گذاری بسیار پرریسک است. چندین خطر وجود دارد که باید قبل از گرفتن یک موقعیت در نظر گرفته شود. اولین مورد این است که بازار های مالی بین الملل تفاوت های کمی در جزئیات نسبت به یکدیگر دارند که وجه تمایز آنهاست. این امر بازار را در معرض دست‌کاری قیمت‌ها، به‌ویژه در معاملات مارجینی قرار می‌دهد. محرکان بازار معامله‌گرانی هستند که به‌دلیل داشتن سرمایه بزرگ می‌توانند بر بازار تأثیر بگذارند. آن‌ها می‌توانند موضعی اتخاذ کنند که می‌تواند بر موقعیت‌های معاملات مارجینی تأثیر بگذارد و همه، به‌ویژه معامله‌گران حاشیه را در معرض خطر بالایی قرار دهد.با این حال چندین ابزار می‌تواند به محاسبه این خطر کمک کند.

مارجین در فارکس

امکان دوطرفه تبادل و معامله‌گری ارز خارجی فارکس، یکی از محبوب‌ترین درگاه‌های معامله گری در بازار بین الملل به شمار می‌رود و همین عامل موجب شده تا افراد زیادی در جست‌وجوی نحوه کار و قوانین مارجین در فارکس باشند تا قدرت خرید خود را افزایش دهند. مارجین در فارکس، شباهت زیادی به سایر بازارها دارد و برخلاف تصور بسیاری به معنای کارمزد معامله نیست، بلکه بخشی از مانده‌حساب مشتری است که برای سفارش معامله کنار گذاشته می‌شود. میزان مارجین هر شرکت کارگزاری بسته به شرایط می‌تواند متغیر باشد.

همان‌گونه که پیش‌تر نیز گفته شد، حساب مارجین استقراضی برای افزایش حجم یک موقعیت یا معامله است و معمولاً تلاشی برای بهبود بازده ناشی از سرمایه‌گذاری یا تجارت به شمار می‌رود. این فرایند در بازار فارکس، توسط معامله‌گران ارز به کار می‌رود؛ برای مثال سرمایه‌گذاران اغلب هنگام خرید سهام از حساب‌های مارجین استفاده می‌کنند. معاملات مارجین در فارکس به معنای معامله با اهرم است که می‌تواند ریسک و بازده بالقوه را افزایش دهد و شامل سپرده‌گذاری به‌منظور بازکردن و حفظ موقعیت در یک یا چند ارز است.

حساب‌های مارجین توسط شرکت‌های کارگزاری به سرمایه‌گذاران ارائه می‌شود و به‌طور پیوسته با نوسان ارزش ارزها به‌روز می‌شود. معامله‌گران در بازارهای فارکس ابتدا باید یک حساب کاربری با یک کارگزار فارکس یا یک کارگزار آنلاین فارکس افتتاح کنند تا فرایند معامله آغاز شود. میزان مارجین معمولاً درصدی از حجم معاملات فارکس است و با توجه به کارگزار متفاوت است؛ برای مثال در بازارهای فارکس، ۱ درصد مارجین غیرعادی نیست؛ به این معنا که معامله‌گران می‌توانند ۱۰۰۰۰۰ دلار ارز را تنها با ۱۰۰۰ دلار کنترل کنند. سپس برای شروع فرایند مارجین در فارکس، یک سرمایه‌گذار باید ابتدا پول را قبل از انجام معامله به حساب مارجین واریز کند البته مبلغی که باید واریز شود، به درصد مارجین موردنیاز کارگزار بستگی دارد؛ برای مثال، حساب‌هایی که با ۱۰۰۰۰۰ واحد ارزی یا بیشتر معامله می‌کنند، معمولاً دارای درصد حاشیه ۱ یا ۲ درصد هستند.

بنابراین برای سرمایه‌گذاری که می‌خواهد ۱۰۰۰۰۰ دلار معامله کند، حاشیه ۱ درصد به این معناست که ۱۰۰۰ دلار باید به حساب واریز شود. ۹۹ درصد باقی‌مانده توسط کارگزار ارائه می‌شود. گفتنی است برخی کارگزاران به‌دلیل افزایش ریسک نقدینگی، ممکن است به حاشیه بالاتری برای حفظ موقعیت در آخر هفته نیاز داشته باشند؛ بنابراین اگر حاشیه عادی در طول هفته ۱ درصد باشد، ممکن است این رقم در آخر هفته به ۲ درصد افزایش یابد. همچنین باید اشاره کرد که معمولاً کارگزاران از ۱۰۰۰ دلار به‌عنوان سپرده امنیتی استفاده می‌کنند؛ از این‌رو اگر موقعیت سرمایه‌گذار بدتر شده و زیان او به ۱۰۰۰ دلار نزدیک شود، کارگزار ممکن است یک کال مارجین را آغاز کند. هنگامی که این اتفاق می‌افتد، کارگزار معمولاً به سرمایه‌گذار این پیام را می‌رساند که یا پول بیشتری به حساب واریز کند یا حساب را ببندد تا ریسک را برای هر دو طرف محدود کند. در شرایطی که حساب‌ها مبالغ قابل‌توجهی را در بازارهای بی‌ثبات از دست داده‌اند، کارگزاری ممکن است حساب را نقد کند و سپس به مشتری اطلاع دهد که حسابش در معرض کال مارجین قرار گرفته است.

منظور از مارجین لول چیست؟

مارجین لول یا سطح مارجین به شما این امکان را می‌دهد تا بدانید چه مقدار از سرمایه شما برای معاملات جدید در دسترس است. براساس تعریف مارجین لول مقدار درصد، مقدار ارزش ویژه در مقابل مارجین به دست خواهد آمد؛ برای مثال اگر سهام شما ۵۰۰۰ دلار و حاشیه استفاده‌شده ۱۰۰۰ دلار باشد، مقدار مارجین لول ۵۰۰ درصد خواهد بود. باید اشاره داشت که هرچه مارجین لول بالاتر باشد، فری مارجین بیشتری برای معامله در دسترس سرمایه‌گذار خواهد بود؛ یا به عبارتی دیگر هرچه سطح مارجین پایین‌تر باشد، مارجین آزاد کمتری برای معامله در دسترس خواهد بود که می‌تواند به ضررهای بسیاری نظیر مارجین کال یا توقف خروج و… منجر شود. براساس تعریف مارجین لول، نکات مهمی در این مبحث وجود دارد که از جمله آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پلت فرم معاملاتی شما به‌طور خودکار مارجین لول شما را محاسبه می‌کند و نمایش می‌دهد.
• اگر هیچ معامله بازی ندارید، سطح مارجین شما صفر خواهد بود.
• کارگزاران مختلف محدودیت‌های سطح حاشیه متفاوتی را تعیین می‌کنند، اما بیشتر کارگزاران این حد را ۱۰۰ درصد تعیین می‌کنند.
• وقتی ارزش سهام شما برابر یا کمتر از مارجین استفاده‌شده شما باشد، نمی‌توانید موقعیت جدیدی باز کنید.
• اگر می‌خواهید موقعیت‌های جدیدی را باز کنید، ابتدا باید موقعیت‌های موجود را ببندید.

سخن پایانی

معاملات در بازارهای معاملاتی و سرمایه‌گذاری به یکی از محبوب‌ترین راه‌های کسب درآمد در عصر حاضر تبدیل شده و پتانسیل‌ها و موقعیت‌های ویژه این بازار نظیر مارجین می‌تواند با افزایش قدرت خرید و حجم معاملات، سودآوری شما را چندین برابر کند. البته باید توجه داشت ورود به این فرایند بدون دانش و تجربه کافی می‌تواند ضررهای بیشتری به سرمایه‌گذاران وارد کند؛ پس باید توجه ویژه‌ای به مزایا و معایب آن داشت و به‌اصطلاح بی‌گدار به آب زدن در این بازار نتیجه ای جز از دست رفتن سرمایه ندارد.

کال مارجین چیست و چه زمانی کال مارجین می‌شویم

کال مارجین وضعیتی است که در آن زیان معامالت به بیش‌ازحد مجاز و مارجین حساب به زیر حداقل سطح مورد نیاز می‌رسد.در این مطلب از کارگزاری سرمایه و دانش درباره کال مارجین بیشتر بخوانید.

کال مارجین چیست و چه فعل‌وانفعالاتی در صورت کال مارجین شدن در بازار رخ خواهد داد؟ در بازارهای مالی اصطلاحات مختلفی را می‌توان مشاهده کرد که کاربران حرفه‌ای باید حتماً با معنی و مفهوم آن‌ها آشنا باشند. در غیر این صورت روند معاملات آن‌ها با چالش‌هایی روبرو خواهد شد. عدم آشنایی با این اصطلاحات حتی می‌تواند باعث از بین رفتن بسیاری از سرمایه‌های کاربران نیز شود. در این مقاله با شما همراه هستیم تا یکی از مهم‌ترین اطلاعات و مفاهیم مربوط به بازارهای مالی و بازار بورس ایران را بررسی کرده و ارزیابی نماییم.

کال مارجین به چه معناست (Call Margin)

کال مارجین به چه معناست و در کدام بازارها استفاده می‌شود؟ قبل از اینکه به تعریف این اصطلاح در بازار بپردازیم، نیاز است تا معنی تحت‌اللفظی آن را با شما در میان بگذاریم.
کال مارجین که در برخی مواقع از عبارت مارجین کال نیز به‌جای آن استفاده نحوه محاسبه مارجین می‌شود، یک عبارت انگلیسی است که از بازارهای مالی بزرگ در دنیا وارد بازار بورس ایران نیز شده است. مارجین در این اصطلاح به‌نوعی به موجودی پول در حساب هر تریدر و معامله‌گر اشاره دارد. عبارت Call Margin به معنی اخطار کسری موجودی است.

اصطلاح Call Margin در معتبرترین و بزرگ‌ترین بازارهای مالی در دنیا اعم از بازارهای بورس و بازار فارکس کاربرد دارد. از این مفهوم در بازار آتی بورس ایران نیز استفاده‌شده و کاربرانی که در حال معامله در این بازار هستند، می‌بایست با مفهوم آن آشنا باشند.

اشاره کردیم که کال مارجین به چه معناست و در چه بازارهایی کاربرد دارد. اما لازم است تا تعریف دقیق آن را نیز با شما در میان بگذاریم. این اصطلاح با توجه به وجود اهرم در برخی از بازارهای مالی مانند بازار آتی و بازار فارکس تعریف شده است. درواقع در هر بازاری که در آن از اهرم برای افزایش سرمایه کاربران برای معاملات استفاده شود، Call Margin نیز کاربرد خواهد داشت.

ضریب اهرمی درواقع ابزاری است که به کاربر اجازه معامله چند برابری نسبت به سرمایه اولیه خود را می‌دهد. به‌عنوان‌مثال با ضریب اهرمی 10 شما می‌توانید 10 برابر سرمایه اولیه در دسترس خود وارد معامله شوید.

وقتی معاملات شما در بازار وارد ضرر شده و دارایی و وجه اولیه شما در حال کسر است، افت سرمایه تا حدی امکان‌پذیر خواهد بود. بعد از رسیدن به حد در نظر گرفته شده برای افت سرمایه اولیه که بسته به نوع بازار و کارگزار می‌تواند متفاوت باشد، معامله‌گر کال مارجین شده و اخطار کسری بودجه برای وی ارسال می‌شود. این اخطار به این معنا است که کاربر دیگر بودجه لازم برای باز ماندن معامله موردنظر را نداشته و هر چه زودتر باید اقدامات لازم برای آن را انجام دهد.

کال مارجین در بورس چیست

کال مارجین در بورس چیست و چگونه تعریف می‌شود؟ کاربرانی که به دنبال معامله در بازار آتی هستند، در ابتدا باید مبلغی را به‌حساب کاربری خود در نزد کارگزار واریز نمایند. برای انجام معاملات در بازار یک حداقل وجهی در نظر گرفته می‌شود که با عنوان وجه تضمین اولیه شناخته می‌شود. کاربر برای انجام معامله در بازار آتی حداقل با این مقدار پول را در حساب خود داشته باشد، در غیر این صورت امکان معامله برای وی وجود نخواهد داشت.

وقتی کاربر اقدام به خرید یا فروش در بازار آتی می‌نماید، مقداری از پول موجود در حساب کاربری وی به‌عنوان هزینه این معامله در حساب کارگزاری بلوکه خواهد شد. بعد از پایان هرروز معاملاتی و تسویه صورت گرفته بسته به روند قیمت کالای موردنظر، مقداری از سرمایه کاربر کاهش پیدا کرده و یا شاهد افزایش سرمایه وی با توجه به نوع معامله برای وی خواهیم بود.

حال اگر روند حرکت قیمت کالای معاملات شده برخلاف جهت پیش‌بینی‌شده توسط کاربر باشد، معامله وارد ضرر می‌شود. این ضرر تا زمانی ادامه پیدا می‌کند که یا کاربر معامله را ببندد و یا سطح سرمایه وی در حساب کاربری به حدی برسد که امکان ضرر بیشتر برای کاربر وجود ندارد.

میزان نهایت ضرر در بازارهای مالی مختلف با هم متفاوت است اما در بورس کالای ایران معمولاً این میزان 70 درصد وجه تضمین است. به این معنی که وقتی ضرر معامله از 30 درصد وجه تضمین افزایش پیدا کرد، اصطلاحاً حساب کاربری معامله‌گر کال مارجین شده و از سوی کارگذاری اخطار برای برطرف کردن این شرایط به روش‌های مختلف در دسترس ارسال خواهد شد.

وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین

برای اینکه مفهوم کال مارجین در بورس ایران را بهتر درک کنید، لازم است تا معنی دو اصطلاح وجه تضمین اولیه و حداقل وجه تضمین را یک‌بار دیگر با شما در میان بگذاریم. سازمان بورس برای انجام معاملات هر کالایی بنا به شرایط مختلف اقدام به معرفی وجه تضمین اولیه می‌نماید.

این مقدار پول به معنی مقدار پولی است که معامله‌گر برای انجام معامله در کالای موردنظر باید در حساب کاربری خود داشته باشد. عملاً در صورت عدم دسترسی به این مقدار پول در حساب کاربری، اماکن ورود به معامله برای خریدوفروش کالای موردنظر برای معامله‌گر وجود نخواهد داشت.

دراین‌بین حداقل وجه تضمین در معاملات بازار بورس آتی به مقدار وجهی اطلاق می‌شود که در صورت رسیدن سرمایه به آن مقدار، حساب کاربری در موقعیت کال مارجین قرار می‌گیرد. این مقدار برای بازار آتی 70 درصد وجه تضمین اولیه در نظر گرفته می‌شود.

فرمول کال مارجین چیست

اما فرمول کال مارجین چیست و محاسبه آن در بورس ایران چگونه خواهد بود؟ برای اینکه آموزش کال مارجین را کامل کرده باشیم، لازم است تا فرمول آن را نیز با شما در میان بگذاریم. فرمول محاسبه Call Margin بسیار ساده است و باکمی دقت شما نیز می‌توانید این شرایط را برای حساب کاربری خود در بورس ایران محاسبه نمایید. برای این منظور باید به روش زیر عمل کنید:

قبل از هر نحوه محاسبه مارجین چیزی باید حداقل وجه تضمین یا وجه تضمین اولیه برای هر معامله را بدانید.

وجه تضمین اولیه را باید برای تمام معاملاتی که در حالت باز دارید، محاسبه کنید.

سپس 70 درصد کل این وجه اولیه را محاسبه نمایید.

درصورتی‌که مجموع ضرر شما در تمام معاملات به این میزان 70 درصد برسد، حساب شما در مرز کال مارجین قرار گرفته و در این شرایط اخطار Call Margin را دریافت خواهید کرد.

البته در بازارهای مالی بین‌المللی مانند بازار فارکس بسته به نوع کارگزاری معمولاً مارجین لول شرایط مختلفی داشته و همیشه 70 درصد نیست. حتی در برخی از کارگزاری‌های بین‌المللی مارجین لول تا 10 درصد نیز تعیین می‌شود. اما در بورس ایران و در کارگزاری‌ها مارجین لول (درصد ورود حساب کاربر به شرایط Call Margin) 70 درصد وجه تضمین در نظر گرفته شده است.

کال مارجین به زبان ساده با یک مثال

با بیان کال مارجین به زبان ساده و با یک مثال با شما همراه هستیم تا این مفهوم را به‌صورت کامل و جامع به شما آموخته باشیم. دقت کنید که این روش بسیار ساده را شما می‌توانید برای تمام معاملات خود محاسبه کرده و مراقب شرایط حساب کاربری خود باشید.

فرض کنید شما در حساب کاربری خود 4 معامله باز دارید که وجه تضمین اولیه همه آن‌ها 500 هزار تومان است. به‌این‌ترتیب موجودی حساب شما باید حداقل 4 در 500,000 تومان = 2 میلیون تومان باشد. به این معنی که امکان ورود به تمام این 4 معامله زمانی برای شما فراهم خواهد بود که حداقل 2 میلیون تومان در حساب کاربری خود داشته باشید.

حال نوبت به محاسبه 70 درصد کل وجه تضمین می‌رسد. در این شرایط شما باید 70 درصد کل وجه تضمین یعنی 2 میلیون تومان را محاسبه کنید که برابر با 1400000 تومان خواهد شد. به این معنی که اگر مجموع ضررهای شما در هر 4 معامله به 600 هزار تومان برسد که ارزش سرمایه‌های شما را تا سطح 1400000 تومان کاهش دهد، عملاً حساب کاربری شما Call Margin شده است.

انواع وضعیت حساب در بازار

هم‌چنین باید اشاره کنیم که Call Margin درواقع یکی از انواع وضعیت حساب در بازار معاملات آتی در بورس ایران نیز است. حساب کاربری معامله‌گران در این بازار معمولاً در سه حالت تعریف می‌شود که شناخت آن‌ها برای معامله‌گران در این بازار امری لازم و ضروری است. انواع وضعیت حساب در بازار به شرح زیر است:

وضعیت نرمال : وقتی معاملات خود را در بازار باز می‌کنید، در قدم اول مقداری کارمزد از حساب شما کسر خواهد شد. در صورتی مکه معاملات شما درمجموع در شرایط سود قرار بگیرد، به‌نوعی که میزان سرمایه شما از وجه تضمین اولیه بیشتر باشد، اصطلاحاً وضعیت حساب شما با عنوان نرمال تعریف می‌شود.

وضعیت درخطر یا At Risk : یکی دیگر از انواع وضعیت حساب معاملاتی در بازار آتی وضعیت ات ریسک است. اگر معاملات شما در بازار در وارد ضرر شود، به‌گونه‌ای که میزان سرمایه شما از وجه تضمین اولیه کمتر اما بیشتر از 70 درصد آن باشد، اصطلاحاً وضعیت حساب شما در حالت ات ریسک قرار دارد.

وضعیت کال مارجین : درنهایت درصورتی‌که ضررهای معاملاتی شما به‌گونه‌ای باشد که سرمایه شما در حساب معاملاتی به کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه برسد، حساب شما وارد حالت کال مارجین خواهد شد. درصورتی‌که سرمایه شما در حساب معاملاتی حتی 1 ریال کمتر از 70 درصد وجه تضمین اولیه شود، این وضعیت برای حساب معاملاتی شما تعریف خواهد شد.

چگونه از کال مارجین شدن با خبر شویم؟

برخی از کاربران با این چالش روبرو هستند که چگونه می‌بایست از وضعیت کال مارجین در حساب کاربری خود مطلع شوند. دقت داشته باشید که بلافاصله بعد از رسیدن حساب کاربری به شرایط Call Margin کارگزاری از طرق مختلف شما را آگاه می‌سازد. ارسال پیام متنی به شماره موبایل، ارسال پیام اخطار در حساب کاربری، ارسال ایمیل و روش‌های ازاین‌دست برای اطلاع‌رسانی رسیدن معاملات به شرایط کال مارجین استفاده می‌شود.

چگونه از وضعیت کال مارجین خارج شویم؟

اما چگونه می‌توانیم از وضعیت Call Margin خارج شویم؟ وقتی حساب معاملاتی وارد وضعیت کال مارجین می‌شود، کاربر می‌توان با سه استراتژی حساب خود را از این شرایط خارج نماید که به شرح زیر هستند:

اولین استراتژی واریز مبلغی است که میزان دارایی حساب وی را به حداقل 70 درصد وجه تضمین اولیه برساند. البته شما می‌توانید کمی بیشتر واریز کنید تا دوباره و با اولین ضرر حساب کاربری خود را در شرایط Call Margin مشاهده نکنید.

دومین روش برای خروج از وضعیت کال مارجین بستن یک یا چند معامله باز است. بسته به میزان سرمایه شما باید حساب کنید که با بستن کدام معاملات باز می‌توانید وضعیت حساب خود را دوباره به حالت ات ریسک باز گردانید.

هم‌چنین کاربران می‌توانند از ترکیب دو روش بالا استفاده نمایند. به این معنی که برای مثال یک یا چند معامله خود را بسته و درعین‌حال مقداری هم پول به‌حساب خود واریز نمایند.

اقدامات کارگزاری در صورت کال مارجین شدن

آشنایی با اقدامات کارگزاری در صورت کال مارجین شدن نیز یکی از نکات بسیار مهمی است که باید به آن نیز اشاره داشته باشیم. در صورت ورود حساب کاربری کاربر به این شرایط کارگزاری اقدامات زیر را انجام می‌دهد:

در قدم اول اخطارهای لازم از طرق مختلف برای کاربر ارسال می‌شود. به این معنی که کارگزاری به کاربر اخطار می‌دهد که از روش‌های مختلفی که در بند قبل به آن‌ها اشاره کردیم استفاده نموده و حساب کاربری خود را از شرایط Call Margin خارج سازد.

درصورتی‌که کاربر هیچ اقدامی برای خارج کردن حساب کاربری از شرایط Call Margin نکند، کارگزار اقدام به بستن برخی معاملات باز وی در بازار به میزانی که دوباره حساب کاربری وی به حالت ات ریسک وارد شود می‌نماید. بسته به شرایط ممکن است با بستن یک یا چند و حتی همه معاملات باز چنین وضعیتی در حساب کاربری معامله‌گر رقم بخورد که کارگزاری برای آن اقدام خواهد نمود.

ترفندهای دور ماندن از کال مارجین شدن در بازار بورس

اما چگونه می‌توانید حساب معاملاتی خود را در بازار بورس از وضعیت کال مارجین دور نگه‌داریم؟ ترفندهای زیر می‌توانند شما را از این شرایط دور نگه‌دارند:

استفاده از اهرم معاملاتی پایین‌تر یکی از این ترفندها است. هرچقدر اهرم معاملاتی شما کمتر باشد، خطر وارد شدن حساب معاملاتی به وضعیت Call Margin نیز کمتر خواهد بود.

استفاده از سیستم مدیریت سرمایه دقیق و عالی نیز می‌تواند یک روش ایده‌آل برای دور ماندن از این شرایط باشد. با سیستم مدیریت سرمایه می‌توانید حجم معاملاتی بهینه‌ای را انتخاب کرده و در هرلحظه درصد کمی از سرمایه‌های خود را وارد معامله کنید.

هم‌چنین هرچقدر مقدار پول اولیه موجود در حساب کاربری شما بیشتر باشد، امکان ورود به وضعیت Call Margin برای حساب کاربری شما با احتمال کمتری وجود خواهد داشت.

استفاده از حد ضررهای منطقی یکی دیگر از روش‌هایی است که می‌توانید در این را ه شما را یاری رساند.

نکاتی درباره کال مارجین و مزیت‌های آن

در انتها باید چند نکته بسیار مهم درباره کال مارجین را نیز با شما در میان بگذاریم که دقت به آن‌ها برای معاملات هر چه بهتر لازم خواهد بود.

کال مارجین هرچند ازنظر روانشناسی ممکن است روی روحیه معامله‌گر تأثیر منفی داشته باشد، اما درواقع ترفندی است که مانع از ضررهای خیلی بیشتر برای کاربر می‌شود. ازاین‌رو وجود آن چندان هم بی‌اهمیت و خالی از لطف نیست.

هرچقدر سطح مارجین لول در نظر گرفته شده در کارگزاری‌ها بیشتر باشد، احتمال ضررهای بیشتر برای کاربر وجود خواهد داشت. به‌عنوان‌مثال اگر سطح مارجین لول از 70 درصد به 50 درصد کاهش پیدا کند، هرچند معامله‌گر دیرتر کال مارجین خواهد شد، اما کال مارجین شدن در این شرایط با ضرر بیشتری همراه خواهد بود.

با آموزش کال مارجین و نکات مختلف مربوط به آن در بازار بورس ایران و بازارهای بین‌المللی با شما همراه بودیم. شناخت این اصطلاح و ترفندهای مختلف مربوط به آن برای تمام معامله‌گران حرفه‌ای لازم است. با مطالعه این مقاله اکنون شما می‌توانید مدیریت بهتری نسبت به ‌حساب کاربری خود در بازار آتی و سایر بازارهای مالی داشته باشید. اتفاقی که درنهایت به نفع شما تمام شده و از وارد کردن حساب شما به ضررهای بزرگ ممانعت خواهد کرد.

نحوه محاسبه مارجین

هر معامله گر قبل از شروع به ترید کردن با پول واقعی باید اصطلاحات اساسی در بازارفارکس را بیاموزد. آموزش فارکس تنها مربوط به سیستم معاملاتی نیست. آشنایی با ابزارها و امکاناتی که بروکر در اختیار تریدر می گذارد در آموزش بورس اهمیت بالایی دارداطلاع از کارکرد مارجین در فارکس(Margin) و بخش‌های مختلفی که دارد، می‌تواند حتی برای کسانی که در ریاضیات خبره هستند نیز مفید باشد.

مارجین(Margin) محاسبات زیادی دارد که در معاملات روزمره مورد استفاده قرار نمی‌گیرند. البته جای نگرانی هم نیست، چرا که علم به این محاسبات چندان جنبه عملی ندارد!

حال بپردازیم به اطلاعات مهم در خصوص مارجین و اینکه چطور از آن جهت بهبود نتایج معاملات استفاده کنیم.

اگر تا به حال حساب معامله‌گری فارکس افتتاح کرده باشید، در مورد مارجین اطلاعاتی دارید. اما هدف از این مقاله تکرار تعاریف نیست، بلکه جنبه‌های عملی این مفهوم را بیان می‌کند که می‌توانید از آن‌ها در معاملات خود بهره ببرید.

مارجین یک تصمیم یکباره نیست

وقتی یک حساب معامله‌گری ایجاد می‌کنید، میزان اهرم (لِوِرج) آن را انتخاب می‌کنید.

پس از آن، معمولا دیگر مارجین حساب را تغییر نمی‌دهید. ممکن است بعضی معامله‌گران فارکس به کلی این موضوع را فراموش کنند. اما این مساله تاثیر مستقیمی بر حجم معاملات شما دارد.

مقالات بسیاری وجود دارند که به سازوکار مارجین و اهرم‌ها می‌پردازند، اما نکته اصلی این است که اهرم حساب نشان می‌دهد هر بار که شما قصد انجام یک معامله را دارید، چقدر می‌توانید از بروکر (کارگزار) خود وام بگیرید.

برای مثال، اگر اهرم حساب به اندازه ۱:۱۰۰ باشد، به این معنی است که به ازای هر یک دلاری که برای معامله قرار می‌دهید، بروکر ۹۹ دلار به شما قرض می‌دهید و می‌توانید به اندازه ۱۰۰ دلار معامله کنید.

این موضوع از این جهت اهمیت دارد که ۱ درصد حرکت قیمت با حجم ۱۰۰ دلار نسبت به حجم ۱ دلار خیلی تفاوت دارد. با استفاده از اهرم می‌توان با مبالغ کمی سرمایه، پول زیادی بدست آورد (یا از دست داد).

فراخوان مارجین (Margin Call)

وامی که بروکر به شما قرض می‌دهد تا با آن معامله کنید، اگر معامله به دلخواه شما پیش برود، هیچ مشکلی ایجاد نمی‌کند. وقتی معامله را خاتمه دهید، قرض بروکر را پس می‌دهید و سود معامله به شما تعلق می‌گیرد. اما اگر معامله مطابق میل شما پیش نرود، در این صورت شما ضرر می‌کنید.

بروکر می‌داند که شما می‌توانید مبلغی که برای معامله قرار داده‌اید را به آن پس دهید. به این خاطر برای اینکه مطمئن شود بیشتر از آن مبلغ ضرر نمی‌کنید و بتواند پولی که به شما قرض داده بود را باز پس بگیرد، معامله شما را خاتمه می‌دهد.

این حالت تحت عنوان فراخوان مارجین (مارجین کال) شناخته می‌شود. بنابراین مبلغی که شما برای یک معامله به میان می‌گذارید، اندازه مارجینی است که از حساب در برابر حرکات قیمت در خلاف جهت معامله محافظت می‌کند. اگر فرض کنیم اهرم حساب به اندازه ۱:۱۰۰ باشد و شما یک دلار برای معامله قرار دهید، می‌توانید معامله‌ای به حجم ۱۰۰ دلار انجام دهید.

حال اگر بازار به اندازه ۰٫۵ درصد در نحوه محاسبه مارجین خلاف جهت معامله حرکت کند، شما به اندازه ۰٫۵۰$ از دست می‌دهید. این مقدار هنوز از حد مارجین یک دلاری شما فراتر نرفته. اما اگر بازار به اندازه یک درصد در خلاف جهت معامله حرکت کند، در این صورت شما ۱ دلار از دست داده‌اید و بروکر برای اینکه بیش از این ضرر نکنید و پول خود را پس بگیرد، این معامله را خاتمه می‌دهد.

تمام حساب درگیر است

معمولا بروکرهای فارکس قدری آزادی عمل به شما می‌دهند. به این صورت که وقتی به معامله‌ای ورود می‌کنید، بروکر مبلغ تضمینی خود را مسدود می‌کند و باقی پول موجود در حساب به عنوان مارجین عمل می‌کند.

فرض کنید یک حساب با موجودی ۵۰ دلار دارید و به یک موقعیت ۲ دلاری ورود کرده‌اید. با احتساب اهرم ۱:۱۰۰، به این معنی است که شما می‌توانید به اندازه ۲۰۰ دلار خریداری کنید. این ۲ دلار به عنوان ضمانت این معامله توسط بروکر مسدود می‌شود، و باقی ۴۸ دلار حکم مارجین آزاد (Free Margin) را دارد. این مبلغ در دسترس شماست و می‌توانید از آن برای اضافه کردن به حجم معامله استفاده کنید.

در صورتیکه بازار در جهت معامله حرکت کند، موجودی شناور (Equity) حساب افزایش می‌یابد و در نتیجه مارجین بیشتری در اختیار دارید. مسلما در این شرایط مارجین آزاد حساب نیز رشد کرده است. اما در مقابل اگر بازار در خلاف جهت معامله پیشروی کند، موجودی شناور حساب کاهش پیدا می‌کند و متعاقبا مارجین آزاد نیز کمتر می‌شود.

مراقب باک بنزین باشید

امیدوارم این قیاس به درک این مطلب بیشتر کمک کند. اگر این موضوع را با یک خودرو مقایسه کنیم، اهرم حکم اندازه موتور آن را دارد. هر چه اندازه موتور بزرگتر باشد، با سرعت بیشتری می‌توانید حرکت کنید، اما در عین حال سوخت بیشتری نیز می‌طلبد.

مارجین آزاد مانند باک بنزین است. اگر با سرعت رانندگی کنید (به معاملات زیادی ورود کنید) از قسمت بیشتری از مارجین استفاده می‌کنید. اگر موتور خودرو کوچک باشد (اهرم کمتر)، سوخت کمتری هم مصرف می‌کنید. و البته اگر سوخت خودرو تمام شود، از ادامه حرکت باز می‌ماند. دقیقا مشابه زمانی که مارجین به انتها رسیده و معامله خاتمه پیدا می‌کند.

کال مارجین در ارز دیجیتال | تعریف، فرمول و نحوه محاسبه مارجین در این بازار

بعضی از صرافی‌های ارز دیجیتال به معامله‌گران امکان خرید و فروش محصولات مالی مشتق ارزهای دیجیتال مثل قراردادهای فیوچرز را می‌دهند. مزیت این معاملات در امکان استفاده از لوریج در معاملات است که به معامله‌گران امکان می‌دهد تا چند برابر سرمایه یا مارجین معامله کنند. کال مارجین وضعیتی است که در آن به خاطر افت ارزش ارزهای دیجیتال، سهم معامله‌گر در معامله کمتر از حداقلی باشد که صرافی قبول می‌کند. وقتی یک معامله‌گر کال مارجین دریافت می‌کند، باید سهم خود از معامله را با این حداقل برابر کند، وگرنه سرمایه او نقد می‌شود و کارمزد نقد شدن و خسارت هم از او دریافت می‌شود.

اما چطور این اتفاق می‌افتد و چه راهکارهایی برای جلوگیری از کال مارجین در دسترس معامله‌گران است؟ برای جواب این سوال می‌توانید این مطلب را دنبال کنید.

مارجین در ارز دیجیتال چیست؟

مارجین یک اصطلاح در بازارهای مالی سنتی مثل سهام و فارکس است که وارد بازار ارزهای دیجیتال و پلتفرم‌های معاملاتی آن شده است. معامله‌گران ارزهای دیجیتال با استفاده از مارجینی که پلتفرم معاملاتی یا صرافی ارز دیجیتال در اختیار آنها قرار می‌دهد، می‌توانند تا چند برابر سرمایه خود معامله کنند. اگر سهم آنها کاهش یابد، کال مارجین در ارز دیجیتال اتفاق می‌افتد.

در اصل مارجین تریدینگ برای تقویت سوددهی معاملات در بازارهای کم نوسان با استفاده از لوریج طراحی شده است و رایج‌ترین محل استفاده از آن بازار فارکس است. در این بازار تغییرات و نوسان جفت‌های ارزی عمده معمولا کمتر از دهم درصد است. معامله‌گران فارکس با افزایش حجم معاملات از طریق لوریج از این نوسانات بیشترین سود را می‌برند.

لوریج به ضریبی گفته می‌شود که یک بروکر یا کارگزاری در اختیار معامله‌گران قرار می‌دهد. مارجین مبلغ یا سهمی است که یک معامله‌گر برای انجام یک معامله باید تامین کند. برای مثال ممکن است یک بروکر لوریج ۱۰ برابر به معامله‌گران بدهد. در این مورد مارجین معامله‌گر در معامله ۱۰ درصد خواهد بود.

با توجه به نوع معاملات و حجم سرمایه‌ها و نقدینگی در بازارهای مختلف، لوریج و مارجین متفاوت هستند. برای مثال در بازارهای بورس و سهام مارجین معمولا ۵۰ درصد و لوریج دو برابر است. در بازارهای آتی یا فیوچرز این لوریج به ۱۵ برابر می‌رسد. در بازارهای فارکس معمولا لوریج حداقل ۵۰ برابر است و گاهی به ۲۰۰ برابر هم می‌رسد.

مارجین و لوریج در بازارهای معاملاتی ارز دیجیتال با توجه به معیارهای متفاوتی مثل نوع معاملات از دو برابر تا ۱۰۰ برابر تعیین می‌شود. معمولا مارجین ۵۰ درصدی یا لوریج دو برابر برای معاملات نقدی به معامله‌گران ارائه می‌شود که البته شرایط آن در نحوه محاسبه مارجین هر صرافی متفاوت است. در معاملات فیوچرز ارز دیجیتال اما مارجین کمتر و لوریج بیشتری به معامله‌گران اختصاص می‌یابد.

کال مارجین در ارز دیجیتال چطور محاسبه می‌شود؟

مارجین سرمایه‌ای است که معامله‌گران برای انجام معاملات خود از پلتفرم معاملاتی وام می‌گیرند. کال مارجین با مفهوم حداقل مارجین لازم (MMR: Maintenance Margin Requirement) محاسبه می‌شود که فرمول آن خیلی راحت است:

Account Value = (Margin Loan) / (1 – MMR)

برای درک بهتر این فرمول فرض کنید یک معامله‌گر یک حساب مارجین باز می‌کند تا یک معامله ۱۰۰ میلیون تومانی با وام مارجین ۱۰۰ درصدی یا دو برابر، مثلا روی ارز ماتیک انجام بدهد. پلتفرم معاملاتی فرضی حداقل مارجین لازم ۳۰ درصدی دارد. معامله‌گر با ۵۰ میلیون سرمایه شخصی یا آورده و ۵۰ میلیون وام مارجین معامله را انجام می‌دهد و ارز دیجیتال را خریداری می‌کند.

حالا روند بازار نزولی می‌شود و قیمت ارز ماتیک افت می‌کند. اگر این افت به حدی برسد که ارزش حساب معامله‌گر از ۷۱۴۲۸۶۰۰ تومان (یعنی ۵۰ میلیون وام مارجین/ (۰/۳۰ – ۱)) کمتر بشود، کال مارجین ارز دیجیتال ایجاد می‌شود. برای مثال قیمت ارز ماتیک در هنگام خرید ۰/۵ دلار بوده و معامله‌گر حدود۳۲۳۰ توکن ماتیک خریداری کرده است و حالا قیمت به ۰/۳۵ دلار رسیده است.

ارزش حساب به این ترتیب به ۷۰ میلیون تومان رسیده و سهم معامله‌گر از آن فقط ۲۰ میلیون تومان است که کمتر از ۳۰ درصد ۷۰ میلیون تومان، یعنی ۲۱ میلیون تومان است. در این موقعیت معامله‌گر یک کال مارجین ارز دیجیتال یک میلیون تومانی دریافت می‌کند.

واکنش و برطرف کردن کال مارجین در ارز دیجیتال

حالا معامله‌گر فرضی سه راه بیشتر ندارد که با توجه به موقعیت می‌تواند یکی از آنها را انتخاب کند:

1. مبلغ ۱ میلیون تومان پول وارد حساب مارجین کند
2. به اندازه ۱/۴۲۸/۶۰۰ تومان ارز ماتیک وارد حساب کند
3. به اندازه ۳/۳۳۳/۰۰۰ تومان از ارز ماتیک حساب مارجین را نقد کند تا مبلغ وام مارجین با حداقل مارجین لازمی که در حساب دارد مطابقت پیدا کند.

ممکن است این سوال پیش بیاید که چرا به جای ۱ میلیون تومان پول، معامله‌گر باید بیشتر از ۱/۴۲۸ میلیون تومان ارز دیجیتال وارد نحوه محاسبه مارجین نحوه محاسبه مارجین حساب کند؟ دلیل ساده این موضوع نوسان قیمت ارز دیجیتال است که باعث می‌شود فقط ۷۰ درصد ارزش آن برای تامین مارجین پذیرفته بشود.

راهکار سوم یا نقد کردن ارز دیجیتال اتفاقی است که اگر معامله‌گر فرضی ما به کال مارجین ارز دیجیتال پاسخ ندهد و مارجین را افزایش ندهد به صورت خودکار انجام می‌شود. آیا موافق هستید که این گزینه هزینه بیشتری از بقیه راهکارها دارد؟ همچنین کارمزد نقد کردن هم به حساب معامله‌گر نوشته می‌شود و او از نظر قانونی مسئول هر نوع خسارت مالی دیگری هم در این مرحله می‌شود. این کار می‌تواند بدون اطلاع معامله‌گر انجام بشود و پلتفرم‌های معاملاتی حق دارند مطابق شرایطی که به معامله‌گران پیشنهاد می‌دهند عمل کنند.

انواع کال مارجین در ارز دیجیتال

در بخش قبل با یک معامله خرید یا لانگ کردن با استفاده از حساب مارجین آشنا شدید. اما معاملات مارجین هم برای خرید و هم برای فروش یا شورت کردن به کار برده می‌شوند. در اصل شورت کردن در پلتفرم‌های معاملاتی بدون مارجین امکان‌پذیر نیست، چرا که معامله‌گران با قرض کردن یک ارز دیجیتال از پلتفرم‌ معاملاتی با این فرض که قیمت کاهش می‌یابد آن را به معامله‌گران دیگر می‌فروشند.

وقتی یک معامله‌گر با این فرض یک معامله شورت کردن انجام می‌دهد، اگر قیمت ارز دیجیتال افزایش پیدا کند کال مارجین در ارز دیجیتال دریافت می‌کند. در این موارد حساب معامله‌گر مسدود می‌شود و تا زمانی که خسارت وارده کاملا جبران نشود امکان معامله کردن از او گرفته می‌شود.

آیا استفاده از حساب مارجین در ارز دیجیتال ریسک دارد؟

معاملات مارجین در تمام بازارهای مالی با ریسک بیشتری از معاملات اسپات یا نقدی همراه هستند. این نوع از معاملات بدون شناخت عمیق بازار و ابزارهای تحلیل تکنیکال به هیچ وجه توصیه نمی‌شود. دلیل این موضوع هم به سادگی این است که همان قدر که حساب مارجین می‌تواند میزان سود را چندین برابر یا نمایی کند، کال مارجین در ارز دیجیتال می‌تواند میزان ضرر را چند برابر کند.

وقتی یک معامله‌گر در معاملات نقدی پیشبینی اشتباهی کند و ضرر کند، نهایتا این ضرر به اندازه سرمایه‌ای خواهد بود که در معامله خطر کرده است. اما در معاملات نحوه محاسبه مارجین مارجین ضرر می‌تواند بسیار بیشتر از سرمایه آورده معامله‌گر باشد و دردسرهای بزرگ‌تری ایجاد کند که برای رفع شدن نیاز به زمان بیشتری دارند.

آیا کال مارجین در ارز دیجیتال به معامله‌گران فرصت می‌دهد؟

کال مارجین در تمام بازارها باید بلافاصله پاسخ داده بشود. وقتی کال مارجین در ارز دیجیتال ایجاد می‌شود به سادگی به معنای این است که ارزش حساب معامله‌گر با توافقی که در ایجاد آن داشته است برابری ندارد. بعضی از پلتفرم‌های معاملاتی به معامله‌گران دو تا پنج روز زمان برای افزایش ارزش حساب می‌دهند، اما طبق توافقی که در هنگام ثبت نام با آنها انجام می‌دهند حق نقد کردن موجودی حساب مارجین برای آنها محفوظ است و در صورت این اتفاق معامله‌گران از لحاظ قانونی هیچ حقی ندارند.

در نتیجه تاخیر در پاسخ دادن به کال مارجین در ارز دیجیتال می‌تواند باعث از دست رفتن سرمایه معامله‌گر و نقد شدن موجودی حساب مارجین بدون اطلاع و رضایت او بشود. برای اینکه این مشکل به وجود نیاید و معامله‌گران با عواقب مالی آن مواجه نشوند، چند راهکار وجود دارد که توسط معامله‌گران حرفه‌ای همیشه مورد توجه قرار می‌گیرد.

راهکارهای جلوگیری از کال مارجین در ارز دیجیتال

وارد شدن به معاملات ارز دیجیتال مانند تمام بازارهای مالی به پیشبینی کردن بدترین سناریوهای احتمالی نیاز دارد تا در صورت بروز مشکل، آسیب جدی به معامله‌گر وارد نشود. بعضی از راهکارهای شناخته شده برای جلوگیری از کال مارجین را در ادامه مشاهده می‌کنید.

تعیین استاپ لوز برای جلوگیری از افزایش ضرر

یکی از مهم‌ترین تصمیم‌هایی که معامله‌گران درست در لحظه انجام یک معامله باید بگیرند تعیین نقطه استاپ لوز یا قطع ضرر است. این نقطه در معاملات مارجین حتما باید بالاتر از حداقل مارجین لازم در پلتفرم معاملاتی باشد. اگر مثالی که پیشتر بررسی شد را به یاد داشته باشید، معامله‌گر با تعیین استاپ لوز روی قیمت ۰/۴ دلار می‌توانست جلوی کال مارجین در ارز دیجیتال را بگیرد.

تعیین نقطه استاپ لوز ۲۰ درصد کمتر از نقطه خرید البته ریسک بسیار بالایی محسوب می‌شود و بعید است معامله‌گران حرفه‌ای اجازه بدهند چنین ضرری به معاملات آنها راه پیدا کند. نقطه استاپ لوز با توجه به ضریب ریسک به پاداش و البته استراتژی معاملاتی هر معامله‌گر تعیین می‌شود.

استفاده از لوریج مناسب

در این مطلب یک مثال ساده با لوریج فقط دو برابر بررسی شد. بعضی از پلتفرم‌های معاملاتی تا ۲۰۰ برابر لوریج در اختیار کاربران قرار می‌دهند. استفاده از لوریج بالا و تامین مارجین کم با اینکه ممکن است در نگاه اول به نفع معامله‌گران باشد، در واقع شمشیر دو لبه‌ای است که می‌تواند به شدت به ضرر آنها تمام بشود.

استفاده از مارجین برای معامله روی چند ارز دیجیتال

همه ارزهای دیجیتال روند قیمت یکسانی ندارند. در بازار ارزهای دیجیتال استیبل‌کوین‌ها وجود دارند که همیشه قیمت آنها با دلار یکسان است. نرخ نوسان و روند ارزهای دیجیتال دیگر هم یکسان نیست. استفاده از مارجین و لوریج در بازار ارزهای دیجیتال وقتی برای معامله روی چند ارز دیجیتال انجام بشود خطر رسیدن به کال مارجین در ارز دیجیتال را کاهش می‌دهد.

رابطه کال مارجین در ارز دیجیتال و نوسان بازار

یکی از نکات جالب در مورد کال مارجین در بازارهای مالی از جمله بازار ارز دیجیتال این است که در بیشتر موارد وقتی این اتفاق می‌افتد که قیمت دارایی‌ها در حال کاهش باشد. هنگامی که کال مارجین پاسخی دریافت نکند بدون توجه به قیمت بازار دارایی‌ها نقد می‌شوند.

همین موضوع باعث افزایش عرضه در بازار می‌شود که باعث افت بیشتر قیمت می‌شود. این موضوع باعث می‌شود افت قیمت و کال مارجین در ارز دیجیتال یک دور باطل ایجاد کند که تمام معامله‌گران در آن ضرر کرده و با کاهش سرمایه و ارزش دارایی‌های خود مواجه می‌شوند.

صرافی‌ها و کال مارجین در ارز دیجیتال

صرافی‌های ارز دیجیتال شرایط متفاوتی برای مارجین در بازارهای نقدی و بازارهای فیوچرز یا محصولات مالی مشتق ارز دیجیتال برای کاربران در نظر می‌گیرند. معیارهای واجد شرایط شدن در آنها هم یکسان نیست و برای مثال بایننس به تمام کاربران امکان معاملات مارجین می‌دهد در حالی که صرافی اف‌تی‌ایکس (FTX.US) حداقل ۱۰۰ هزار دلار موجودی را معیار می‌گیرد.

در جدول زیر ضریب لوریج به مارجین در صرافی‌های معتبر بین‌المللی را مشاهده می‌کنید. با تقسیم کردن این ضریب مطابق فرمول حداقل مارجین لازم می‌توانید ببینید خطر کال مارجین در ارز دیجیتال در هر کدام نحوه محاسبه مارجین این صرافی‌ها چقدر است.

صرافی	مارجین بازار ارز دیجیتال نقدی	مارجین بازار ارز دیجیتال مشتق
بایننس	تا ۲۰ برابر	تا ۲۰ برابر
بای‌بیت	ندارد	تا ۱۰۰ برابر
اف‌تی‌ایکس	تا ۲۰ برابر	تا ۲۰ برابر
کوکوین	تا ۱۰ برابر	تا ۱۰۰ برابر
کراکن	تا ۵ برابر	تا ۵ برابر
بیت‌مکس	ندارد	تا ۱۰۰ برابر
فمکس (Phemex)	ندارد	تا ۱۰۰ برابر
سی‌ای‌ایکس (CEX.io)	تا ۱۰ برابر	ندارد

سخن آخر

در بازارهای نقدی بعد از انجام یک معامله، ارز دیجیتال به کیف پول صرافی خریدار منتقل می‌شود. اما در حساب‌های مارجین کاربران امکان برداشت این ارز دیجیتال به کیف پول‌های شخصی را ندارند. چرا که ارز دیجیتال به عنوان وثیقه وام مارجین در نظر گرفته می‌شود. با این حساب سرمایه‌گذاران امکان خرید ارز دیجیتال با استفاده از مارجین برای استیک کردن آن در پروژه‌های دیگر را ندارند.

در بازارهای مشتق به طور کلی مالکیت ارز دیجیتال به معامله‌گران داده نمی‌شود و آنها فقط می‌توانند با پیشبینی قیمت از تغییرات بازار سود ببرند. این نوع از معاملات به خاطر وجود نقدینگی بیشتر محبوبیت بیشتری از معاملات نقدی دارند و مارجین و لوریج بالاتری هم به آنها تعلق می‌گیرد.

بازارهای مشتق برای بهره‌برداری از معاملات مارجین و سود بردن از آنها گزینه بهتری هستند. با انتخاب چند ارز دیجیتال و تقسیم ارزش سرمایه حساب روی آنها و تعیین نقطه استاپ لوز منطقی، می‌توانید بدون مواجه شدن با کال مارجین در ارز دیجیتال بیشترین بهره از معاملات مارجین را ببرید.

در وبلاگ صرافی راستین در مورد تفاوت های بین معاملات اسپات و فیوچرز نیز مطلبی منتشر شده است که می توانید آن را نیز مطالعه کنید.

مارجین کال چیست؟ فرمول محاسبه کال مارجین

در این مطلب وبسایت مشاوران خبره کسب و کار ایرانیان با چیستی و تعریف کال مارجین آشنا خواهید شد. ریسک، موتور بازار سهام است. شما بدون پذیرفتن ریسک نخواهید توانست در نتیجه‌ی افزایش قیمت سهام خودتان درآمدزایی داشته باشید. البته همین ریسک‌هایی که منجر به افزایش قیمت سهام می‌شوند، ممکن است در روز بعدی منجر به کاهش قیمت همان سهام شوند.

برای سرمایه‌گذاران متوسط بازار سهام، ریسک نرمال بازار برای تأمین اهداف مالی این افراد کافی است؛ این کار به صورت آنی و در طول یک شب صورت نمی‌گیرد، بلکه دارای پروسه زمانبری است. ولی برای سرمایه‌گذارانی که عجولتر هستند و می‌خواهند به صورت سریع پول زیادی را بدست بیاورند (و درک کاملی نسبت به ریسک‌های جدی موجود در این بازار دارند) هیچ چیزی نمی‌تواند مانع از خرید مارجین شود.

خرید مارجین به معنای قرض گرفتن پول از کارگزار خودتان به منظور خرید سهام است. در واقع مارجین وامی است که از کارگزار خودتان می‌گیرید. برای اینکه درک مناسبی از این موضوع داشته باشید، به مثال زیر توجه کنید:

فرض کنید که کارگزار شما می‌تواند تا 50 درصد از ارزش یک سهام را به شما وام بدهد؛ بنابراین در صورتی که ارزش سهام 100000 دلار باشد، شما باید 50000 دلار پرداخت کنید و بقیه هزینه خرید این سهم را کارگزاریتان تأمین خواهد کرد. در صورتی که ارزش سهام افزایش یابد و به 125000 دلار برسد، شما در نتیجه سرمایه گذاری خودتان 50% درصد سود خواهید داشت! ولی در صورتی که قیمت سهام به 75000 دلار برسد، شما 50 درصد از سرمایه خودتان را از دست خواهید داد.

خرید یک مارجین، ریسک زیادی دارد. شما نه تنها با احتمال از دست دادن کل سرمایه و بهره خودتان مواجه خواهید بود، بلکه ممکن است به دلیل مارجین کال کل سرمایه‌تان را از دست بدهید.

کال مارجین یا مارجین کال (Margin Call) در زمانی اتفاق می‌‌افتد که ارزش یک حساب مارجین کمتر از مقدار مارجینی باشد که باید در حساب وجود داشته باشد (که به عنوان مارجین نگهداشت یا مارجین حداقلی شناخته می‌شود و معادل maintenance margin می‌باشد). یک مارجین کال عبارت از تقاضایی از طرف یک شرکت دلالی است که برای رساندن مانده حساب مارجین به یک سطح حداقلی نگهداری مارجین صورت می‌گیرد. یک سرمایه‌گذار دارای حساب مارجین به منظور تأمین یک مارجین کال باید وجوه بیشتری را سپرده‌گذاری کند، اوراق بهادار مارجین‌نشده را سپرده‌گذاری کند یا آپشن­‌های فعلی خودش را بفروشد.

محاسبه کال مارجین

فرمول محاسله مارجین کال به صورت زیر است:

• قیمت خرید اولیه (initial purchase price) عبارت از قیمت خرید یک اوراق بهادار می‌باشد؛
• مارجین اولیه (initial margin) برابر است با مقدار حداقلی که به صورت درصد بیان می‌شود و سرمایه‌گذار باید برای اوراق بهادار بپردازد؛
• مارجین حداقلی که یک قسمت از دارایی می­‌باشد که به صورت درصدی بیان می‌شود و باید در حساب مارجین نگهداری شوند. (منبع)

یک مثال در مورد مارجین کال

فرض کنید سرمایه‌گذاری به دنبال خرید یک اوراق بهادار 100 دلاری باشد که مارجین آن 50% است (به این معنی که یک سرمایه‌گذار می‌تواند 50 دلار از پول خودش برای خرید این اوراق بهادار استفاده کند و 50 دلار باقیمانده آن را از یک کارگزار قرض بگیرد). علاوه بر این فرض کنید که مارجین حداقلی برابر با 25% باشد. سرمایه‌گذار در چه قیمتی یک مارجین کال دریافت خواهد کرد؟

در صورتی که قیمت یک اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار کاهش یابد، سرمایه‌گذار یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

تفسیر مثال بالا

مثال بیان شده در بالا می‌تواند به صورت زیر تفسیر شود:

• یک سرمایه گذار با 50 دلار از پول خودش و 50 دلار از پول کارگزار یک اوراق بهادار 100 دلاری را خریداری می‌کند؛ و
• مارجین حداقلی کارگزار برابر با 25% می‌باشد؛ این مورد بدان معنا است که پول خود سرمایه‌گذار باید حداقل 25% از اوراق بهادار را تشکیل دهد.

ما از طریق مشخص کردن قیمت مارجین کال قیمت حداقلی اوراق بهاداری را مشخص می‌کنیم که بدون کاهش یافتن نسبت به مارجین حداقلی می‌توانند مورد معامله قرار بگیرند. در مثال بالا قیمت مارجین کال برابر با 66.67 دلار است، چرا که کارگزار 50 دلار به سرمایه‌گذار وام می‌دهد تا اوراق بهادار را خریداری کند و اوراق بهادار با قیمت 66.67 دلار مورد معامله قرار می‌گیرد؛ پول قرض داده‌شده توسط کارگزاری ارزشی معادل 75% از سرمایه‌گذاری را دارد (که برابر است با 66.67/50) و پول خود سرمایه‌گذار برابر با 25% از سرمایه‌گذاری خواهد بود (که برابر است با (66.67 / 50 – 66.67).

بنابراین در قیمت 66.67 دلاری کارگزار 75 درصد از پوزیشن موجود در اوراق بهادار را دارد و سرمایه‌گذار صاحب 25 درصد از پوزیشن اوراق بهادار است که برابر است با قیمت مارجین کال. در صورتی که ارزش اوراق بهادار به کمتر از 66.67 دلار برسد و برابر با 60 دلار شود، کارگزار صاحب 83.33 درصد از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50) خواهد بود و سرمایه‌گذار مالکیت 16.66 از سرمایه‌گذاری (که برابر است با 60 / 50 – 60) خواهد داشت. در این شرایط که سرمایه‌گذار مالک فقط 16.66 درصد از پوزیشن دارایی می‌باشد، این فرد یک مارجین کال دریافت خواهد کرد.

نحوه پوشش دادن کال مارجین

در صورتی که یک مارجین کال تأمین نشود، کارگزار، پوزیشن سرمایه‌گذار را خواهد بست. برای مثال در صورتی که سرمایه‌گذار بیان شده در مثال بالا بعد از رسیدن قیمت به 60 دلار اقدام به تأمین مارجین کال نکند، کارگزار پوزیشن سرمایه‌گذار را در قیمت 60 دلار تسویه خواهد کرد و 50 دلار قرض داده‌شده به کارگزار را برخواهد گرداند. در این شرایط، سرمایه‌گذار یک زیان 80% را تجربه خواهد کرد، چرا که وی فقط 10 دلار از سرمایه‌گذاری اولیه 50 دلاری خودش را خواهد داشت.