مزایا و چالشهای بیت کوین در ایران
بیتکوین یک رمز ارز در نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه پول بیپشتوانه، ولی معتبر است. البته از نظر حقوقی تا کنون هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته است.
اگر زمانی داد و ستدها بر مبنای مبادله مستقیم کالا به کالا انجام میگرفت، پیشرفتهای بشری در حوزه تجارت موجب شد تا با ضرب سکههای مختلف با استفاده از فلزات گرانبها، کار برای تجار و معامله گران آسان شود. در ادامه این روند اسکناسهای کاغذی و ارزهای جاری بین المللی روی کار آمد و حتی پیشرفتهای بشری در حوزه تکنولوژی موجب شد تا به اعتبار همین ارزها و اسکناس ها، در تمام کشورها مبادله مجازی اعتبار برای هر گونه خرید و جابه جایی پول و پرداخت بدهی و . مورد استفاده قرار گیرد، نمونه آشکار این نوع داد و ستد در کشور ما دستگاههای عابر بانک و کارتخوانها میباشند که امروزه در همه جای کشور مورد استفاده قرار میگیرد. اما دانش بشری در همین سطح از پیشرفت در نظام پولی و بانکی متوقف نشده است و به تازگی ارزهایی با عنوان ارز مجازی در حال پدید آمدن و فراگیر شدن هستند که تفاوتهای اساسی با اعتبارات و داراییهای قبل از خود دارند.
آنچه تحت عناوین ارز دیجیتال، پول الکترونیکی، پول مجازی یا ارز الکترونیکی نامیده میشود، نوعی اسکناس معتبر است که ظاهر فیزیکی ندارد و در بستر دیجیتال و فضای مجازی، استخراج، نگهداری و مبادله میشود. نخستین ارز دیجیتال در سال ۲۰۰۷ میلادی ایجاد شد و در حال حاضر حدود ۹۰۰ نوع ارز دیجیتال شناساییشده وجود دارد که در این بین حدود ۶۰ درصد کل ارزش ارزهای مجازی از آن ارز "بیت کوین" است. در این نوشتار به بررسی بیت کوین و وضعیت آن در ایران میپردازیم.
بیت کوین چیست؟
در سال ۲۰۰۹ فردی با عنوان مستعار «ساتوشی ناکاموتو» مقالهای را منتشر کرد که در آن ایده ارزی همتا به همتا، غیرمتمرکز و بدون نیاز به اطمینان میان طرفین، ارائه شد که بیت کوین نام داشت.
بیتکوین یک رمز ارز در نظام پرداخت جهانی با کارکردهای مشابه پول بیپشتوانه، ولی معتبر است. البته از نظر حقوقی تا کنون هیچ کشوری آن را به عنوان پول قانونی به رسمیت نشناخته است. بیت کوین از نظر فنی نیز نخستین پول دیجیتال غیرمتمرکز است، چرا که بدون سیاستگذاری بانکهای مرکزی یا سازمان و نهادی دیگر کار میکند. این شبکه همتا به همتا است و تراکنشها در آن مستقیم و بدون وجود واسطه بین کاربران انجام میشود. گروهها با استفاده از فناوری رمزنگاری، تراکنشها را بازبینی و در یک دفتر کل توزیع شده همگانی که به آن زنجیره بلوکی گفته میشود، ضبط میکنند.
در چند سال گذشته با اقبال افراد بیشتر به استخراج و خرید و فروش این ارز، ارزش بیتکوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به چند هزار دلار افزایش یافته است. هیچکس مالک شبکه بیتکوین نیست و تمامی کاربران بیتکوین در کنترل آن نقش بازی میکنند.
اصول ارز بیت کوین:
غیرمتمرکز بودن: در مورد بیت کوین هیچگونه نظارت مرکزی وجود ندارد. تنها مشترکین این ارز هستند که باعث بقای آن میشوند.
بینیازی به اطمینان طرفین: این رویکرد تضمین میکند که بدون نیاز به اطمینان، میتوان شفافیت و دقت را به ارمغان آورد. به علاوه، سیستمهای رمزساز غیر قابل نفوذ، جامعه را ملزم به اطمینان کردن به آن میکنند.
همتا به همتا: در انجام تراکنشها در سیستم بیت کوین، واسطهها از میان میرود، در نتیجه انجام یک تراکنش و معامله مستقیماً توسط طرفین صورت میگیرد.
بیت کوین در ایران:
دفتر پژوهشهای مجلس در خصوص بیت کوین مینویسد: در کشور ما مدت کوتاهی است که موضوع بیت کوین مطرح شده است. با این وجود، اتخاذ سیاست در موضوع بیت کوین نیازمند توجه قوه مجریه و تبیین جایگاه بیت کوین در اقتصاد و نظام پرداخت الکترونیکی، با توجه به قوانین و اسناد بالادستی موجود است». در حال حاضر در کشور ما قانونی در خصوص ارزهای مجازی و بیت کوین مصوب نشده است؛ از این رو، استفاده از بیت کوین در کشور نیز جرم هم نیست؛ زیرا طبق ماده ۲ قانون مجازات عمومی «هر فعل یا ترک فعلی که مطابق قانون قابل مجازات یا مستلزم اقدامات تأمینی یا تربیتی باشد، جرم است و هیچ امری را نمیتوان جرم دانست مگر آن که به موجب قانون برای آن مجازات یا اقدامات تأمینی یا تربیتی تعیین شده باشد که در این صورت جرم محسوب میشود.»
بنابراین به دلیل عدم وجود مجازات برای خرید و فروش ارزهای دیجیتال یا نگهداری بیت کوین، نمیتوان این عمل را جرم دانست. با این وجود طرح موضوع بیت کوین در کشور ما از دو ناحیه قابل توجه و حائز اهمیت است:
بیت کوین و مصرف برق: مهمترین چالشی که امروزه در خصوص بیت کوین در کشور وجود دارد، مصرف برق حاصل از استخراج آن توسط ماینرها میباشد؛ زیرا هر بیت کوین در حدود ۷۲ هزار کیلووات ساعت برق مصرف میکند. با توجه به آنکه مصرف برق هر مشترک خانگی به طور متوسط ماهیانه ۲۰۰ کیلووات ساعت است، یک بیت کوین با ۷۲ هزار کیلووات ساعت، با مصرف برق ۳۰ مشترک خانگی برابری میکند. این موضوع باعث ایجاد حساسیت، شناسایی و برخورد در برابر فعالیت ماینرها در کشور شده است. به طوری که در روزهای گذشته تعداد چهار هزار و ۴۱۳ دستگاه ماینر در تهران، ۳۵ کارگاه بیت کوین در شهر ری، ۳۸ دستگاه در ساری، ۲۵۰۰ دستگاه در عسلویه و . در سطح کشور شناسایی شده و با این استدلال که مراکز ارز دیجیتال بدون مجوز و نبود تعرفه خاص و استانداردهای فنی لازم، در مدار قرار گرفته اند و در پیک تابستان شرکتهای توزیع نیروی برق را با مشکل جدی روبرو کرده اند، جلوی فعالیت آنها گرفته میشود.
بیت کوین و دور زدن تحریم ها: وجود دو شاخصه مهم در ارزهای دیجیتال موجب میشود تا آنها در دور زدن تحریمها موفق عمل کنند.
۱. انتشار غیرمتمرکز: انتشار غیر متمرکز موجب شده هیچ نهاد رسمی از جمله بانکها و دولتها نتوانند کنترل آن را به دست گیرند و مبادلات در آن فارغ از مسائل دیپلماتیک و سیاسی است. بنابر این امید آن میرود که بیت کوین برای پرداخت هزینه کالاها و خدمات مختلف، به صورت الکترونیکی مورد استفاده فراگیر قرار گیرد و همچون دیگر ارزهای سنتی نظیر یورو و دلار و حتی ریال، جوامع به آن روی آورند.
۲. ناشناس بودن معامله کنندگان: ویژگی بعدی که بیت کوین را خاص میکند، پنهان بودن هویت خریداران و فروشندگان رمزارزها است که توانایی ردیابی و رصد را برای نهادها و سازمانها تا حدودی غیرممکن میکند. در شرایط فعلی حتی برای ایجاد یک صرافی باید اساسنامه و مجوز بانک مرکزی را اخذ کرد، اما ارزهای دیجیتال مشمول چنین مجوزها و اقداماتی نیز نمیشوند.
این دو ویژگی باعث شده ارزهای دیجیتال، ابزار مناسبی برای دور زدن تحریمهای بین المللی باشد؛ لذا از سال اخیر که تحریمهای امریکا بر کشورمان شدت گرفته است، برخی از کارشناسان پیشنهاد استفاده از این نوع ارزها برای مبادلات خارجی را مطرح کرده اند.
البته با توجه به اهمیت بررسی چالشها و فرصتهای ارزهای دیجیتالف این موضوع میبایست بیش از پیش مورد بررسی مراکز تحقیقاتی و تصمیم گیری قرار گیرد. یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در این زمینه میگوید: موضوع ارزهای دیجیتال در چند بعد قابل بررسی است، ضمن این که باید فرصتهای این نوع ارز را به صورت همه جانبه نگریست، اما تهدیدهایی به همراه دارد که باید به آن توجه و برای آن چاره جویی کرد. مطالعه موردی کشورها نشان میدهد، برخی این نوع فعالیت را به طور کلی ممنوع کرده اند و رویکرد منفی نسبت به آن دارند. در حالی که برخی از دیگر کشورها با رویکردی مثبت، چارچوبی برای نظم بخشی ان تعریف کرده اند و جهت فعالیت قانونی آن به تنظیم مقرراتی اقدام کرده اند. در کشور ما باید ب هدقت این موضوع مورد بررسی قرار گیرد تا فرصتهای آن در کنار مدیریت چالشهایش دیده شود.
بیتکوین
نوسانات، بازار ارزهای دیجیتال را پیش از انتقال اتریوم به اثبات سهام تحت تأثیر قرار داد و با نزدیک شدن به ادغام، به نظر میرسد که بیتکوین و اتریوم خود را برای یک حرکت قیمت قابل توجه آماده میکنند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
سقوط آزاد بیتکوین نزدیک است
قیمت بیتکوین به کمتر از ۲۱ هزار دلار میرسد زیرا معاملهگران ۸۴ هزار بیتکوین روانه صرافیها میکنند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین بالاترین رکورد خود را ثبت کرد
نرخ هش بیتکوین پس از افزایش ۵۵ درصدی در دو ماه، رکورد جدیدی ثبت کرد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین متوقف نمیشود
تحلیلگر مالی معتقد است که ۴۰هزار دلار میتواند هدف صعودی بزرگ برای بیتکوین، بزرگترین ارز دیجیتال جهان باشد.
اینفوگرافیک / بیتکوین همچنان در ضرر
آخرین آمارها درباره تغییرات قیمتی در بازار ارز دیجیتال نشانگر آن است که بیتکوین با قیمت ۲۱۵۴۲ دلار، ۰/۲۸ درصد کاهش در ۲۴ گذشته و ۱/۱۹ درصد افزایش در یک هفته اخیر را تجربه کرده است؛ قیمتی که هر چند از کف قیمتی بیتکوین در روزهای اخیر کمی فاصله گرفته اما هنوز با روند افزایشی چند ماه قبل آن اختلاف چشمگیری دارد. در این اینفوگرافیک، به آخرین بهروزرسانی قیمت ۱۰ ارز دیجیتال پرارزش بازار بر اساس تغییرات ثبتشده تا صبح ۲۰ شهریور اشاره شده است.
یوجین فاما، برنده جایزه نوبل اقتصاد:
ارزش واقعی بیت کوین در حد صفر است!
یوجین فاما، برنده جایزه نوبل اقتصاد ۲۰۱۳ و استاد امور مالی در دانشگاه شیکاگو گفت که بیتکوین و طلا سرمایه گذاریهای بلندمدت بدی هستند.
کدام رمزارز صدرنشین خواهد بود؟
ارزش اتریوم در معاملات روز شنبه به بالاترین حد خود در سه هفته اخیر رسید، اما طی روز سود آن کاهش یافت. البته این توکن همچنان بالای ۱۷۰۰ دلار معامله میشود زیرا احساسات بازار صعودی است و بیتکوین نیز روز مشابهی را تجربه کرد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین گل کاشت
بیتکوین پس از صعود هفت درصدی در روز جمعه، بار دیگر به بالای سطح ۲۰ هزار دلار رسید.
دارندگان بیتکوین سود میکنند؟
با وجود کاهش ۶۰ درصدی قیمت بیتکوین در سال ۲۰۲۲ همچنان ۴۷ درصد دارندگان از معاملات بیتکوین سود کسب میکنند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین از بازی خارج شد
بیتکوین به زیر ۱۹ هزار دلار سقوط کرد و به پایینترین سطح در دو ماه گذشته رسید.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین به حالت آمادهباش درآمد
بیتکوین برای حرکتی بزرگ با رویدادهای کلان مهمی که این هفته در راه است آماده میشود.
ویدئو / نگاهی به تغییرات این روزهای ارزش رمزارزها
هرچند ارزش «بیتکوین» روند افزایشی را در ۲۴ ساعت اخیر تجربه کرده است، اما تغییرات اندک قیمت این رمزارز نشان میدهد فعلا تمایلی به افزایش چشمگیر ندارد. بعد از گذشت ۹ ماه از بیشینه قیمت بیتکوین به ارزش ۶۹ هزار دلار، حالا بهای این رمزارز به کمتر از ۲۰ هزار دلار رسیده است. در بین ارزهای دیجیتال گرانقیمتتر بازار، طی یک هفته اخیر «بیتکوین»، «اتریوم»، «بایننس کوین»، «کاردانو»، «ریپل»، «سولانا»، «دوج کوین» و «پولکا دوت» افزایشهای اندکی را در ارزش بهای تجربه کردهاند، «یو اس دی کوین» با کاهش اندک قیمت مواجه شده و ارزش «تتر» نیز بدون تغییر باقی مانده است.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین معلق شد
بیش از ۹ ماه از ثبت بالاترین قیمت بیتکوین به ارزش ۶۹ هزار دلار در نوامبر ۲۰۲۱ میگذرد و اکنون این ارز دیجیتال به روند نزولی وحشتناک ادامه میدهد و هنوز هیچ نشانهای از بهبودی نمایان نشده است. در حال حاضر بازار آرام است اما اقدام قیمتی هفته آینده میتواند برای تعیین آینده میانمدت بیتکوین کلیدی باشد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها
ارزهای رمزنگاری شده مدت زیادی است که بهعنوان گزینه سرمایهگذاری اصلی برای افراد در جستوجوی سود، خوب عمل کردند اما کدام سکهها پتانسیل افزایش درآمد را دارند و به شما در امر سرمایهگذاری کمک خواهند کرد؟
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین بالاخره به بالای ۲۰ هزار دلار بازگشت
ارزش بیتکوین در ماه قرمز (سپتامبر) برای اولین بار در دوم سپتامبر از ۲۰هزار و ۴۰۰ دلار عبور کرد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
رالی خونین بیتکوین
مدتی است که فعالیت زنجیرهای بیتکوین بین سبز و قرمز نوسان دارد با این حال، این بار پس از اینکه قیمت بیتکوین متحمل زیان شدید شد، فعالیت روی زنجیره، بار دیگر به سمت نزول تغییر کرد. این کاهش، اکثر معیارها وضعیت حقوقی بیت کوین را تحت تأثیر قرار داده و منجر به کاهش دو رقمی در برخی موارد شده است.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
دلار سود بیتکوین را پاک کرد
بیتکوین با افزایش قیمت دلار، آخرین دستاوردهای خود را از بین میبرد و به زیر ۲۰ هزار دلار سقوط میکند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
بیتکوین بدترین رمزارز دیجیتال است؟
بنیانگذار و مدیر ارشد صندوق سرمایهگذاری سایبر کاپیتال، جاستین بونز، بیتکوین (BTC) را از لحاظ فنی در مقایسه با سایر ارزهای دیجیتال به دلیل عدم پیشرفت تکنولوژیکی یکی از بدترین ارزهای رمزنگاری شده معرفی کرده و معتقد است که این دارایی صرفاً سفتهبازانه و بدون کاربرد است.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
در حال حاضر، بیتکوین بدترین خطر را در ماه آگوست از سال ۲۰۱۵ تجربه میکند زیرا هولدرها برای ماه قرمز سپتامبر آماده میشوند؛ چشمانداز بازههای زمانی ماهانه نشان میدهد که ماه سپتامبر از نظر تاریخی یک ماه قرمز و بسیار سرد است.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
عصر یخبندان بیتکوین آغاز شد؟
با سقوط بیتکوین و اتریوم به زیر مناطق پشتیبانی قبلی، اقتصاد کریپتو به زیر یک تریلیون دلار سقوط کرد.
زمستان بیتکوین تا چه زمانی ادامه دارد؟
تحلیلگر بازار میگوید که ممکن است زمستان کریپتو به پایان برسد زیرا سرمایهگذاران روانه بازار میشوند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
ماینرهای بیتکوین یخ زدند
به دلیل مشکلات صنعت کریپتو درآمد ماینرهای بیتکوین به کمترین میزان در ۱۲ ماه گذشته رسید.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
کدام رمزارزها صعودی شدند؟
بیتکوین، بایننس، ایوس آیو، کوانت و چیلیز تحلیلهای فنی صعودی را به نمایش گذاشتند که در صورت ورود بازار گستردهتر در این هفته میتوانند خریداران بیشتری را جذب کنند.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
کاهش ۱۳ درصدی ارزش بیتکوین در ۷ روز
ارزش بیتکوین دوباره توسط عوامل مختلفی به چالش کشیده شده است. یکی از تحلیلگران میگوید: سرمای تازهای بر بازار مستولی شده است و زمستان ارزهای دیجیتال هیچ نشانهای از پایان نشان نمیدهد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
آدینه خونین بیتکوین
دادههای شرکت تجزیه و تحلیل ارزهای دیجیتال گلسنود نشان میدهد که انحلال طولانیمدت آتی بیتکوین به بالاترین حد خود در هشت ماه اخیر رسیده است زیرا ارزش بیتکوین در روز جمعه به زیر ۲۲هزار دلار سقوط کرد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
خطری که دارندگان بیتکوین را تهدید میکند
تجزیه و تحلیل قیمت بیتکوین نشان میدهد که خریداران در وضعیت نامساعدی قرار دارند. روز گذشته قیمت پس از شروعی ضعیف افزایش یافت و بالاترین سطح ۲۴هزار و۴۴۸.۴۰ دلار را آزمایش کرد. با این حال، به سرعت مسیر خود را معکوس کرد و میانگین متحرک نمایی محوری ۲۱ روزه را آزمایش کرد.
ماینرهای بیتکوین قرمز شدند
سه شرکت بزرگ استخراج بیتکوین در ایالاتمتحده به دلیل ضررهای ناشی از کاهش قیمت ارزهای دیجیتال، بیش از یک میلیارد دلار در سه ماهه دوم ضرر کردند.
ضرر ۵۰ میلیارد دلاری با سقوط بیتکوین
بازارهای کریپتو ۵۰ میلیارد دلار از دست دادند زیرا بیتکوین به شدت از ۲۵ هزار دلار سقوط کرد.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
درآمد استخراج بیتکوین رکورد زد
درآمد استخراج بیتکوین ۶۸.۶ درصد نسبت به کم درآمدترین روز سال ۲۰۲۲ افزایش یافت.
آخرین وضعیت بازار رمزارزها در جهان
افزایش ۴۰ درصدی بیتکوین ادامه دارد؟
بیتکوین عملکرد قابل تحسینی طی چند هفته اخیر نشان داده است؛ ارز دیجیتال محبوب از زمانی که طی دو ماه قبل در ماه جولای شاهد پایینترین قیمت خود در ۱۷هزار و ۵۹۲ دلار بود، به سمت بالاترین ارزش هفتگی ۲۴ هزار و ۹۲۱ دلار حرکت کرده است.
بیتکوین به ۲۰ هزار دلار سقوط میکند؟
بازار ارزهای دیجیتال در آستانه بهبودی سالم بود زیرا بیتکوین توانست به بالای ۳۰ هزار دلار صعود کند اما این شادی به سرعت از بین رفت زیرا با سقوط دوباره این رمزارز همراه شد و دوباره به یک منطقه خطرناک رسید.
به گزارش همشهری آنلاین، به نظر میرسد کل بازار رمزارزها به شدت سقوط کرده است زیرا وضعیت حقوقی بیت کوین این بازار بهطور متوسط بیش از ۵ درصد در ۲۴ ساعت گذشته از دست داده است اما آیا بیتکوین همانطور که برخی از تحلیلگران پیشبینی میکنند به ۲۰ هزار دلار خواهد رسید؟ در اینجا پیشبینی قیمت بیتکوین را تجزیه و تحلیل و ارزیابی میکنیم که آیا قیمتها واقعا در یک سقوط آزاد هستند یا میتوانند بالاتر نگه داشته و معکوس شوند.
واضح است که بیتکوین همچنان در روند نزولی خود قرار دارد؛ قیمتها توانستند برای مدتی تثبیت شوند و بهبود پیدا کنند با این حال، فشار فروش بیشتر شد و قیمتها را پایین آورد.
به نقل از کریپتو، ارزش بیتکوین از ۳۱ هزار و ۵۰۰ دلار سقوط کرد و به قیمت فعلی رسید اما هنوز در یک منطقه حمایت قوی برای بیتکوین قرار داریم با این وجود، آلتکوینهای دیگر مانند اتریوم پشتیبانی آن را شکستند و وضعیت حقوقی بیت کوین در مسیر خود به منطقه پایینتر هستند.
بیتکوین ممکن است همان اقدام قیمتی را انجام دهد و از قیمت پشتیبانی قوی ۲۷ هزار و ۵۰۰ دلار عبور کند. در حالی که بیشتر معاملهگران فروش وحشتناک را آغاز کردند اما دیگران آن را بهترین فرصت برای خرید بیتکوین میدانند هر چند که قیمتهای توقف ضرر کافی را تعیین میکنند.
حتی اگر بازار ارزهای دیجیتالی در وضعیت قرمز قرار داشته باشد، باز هم فرصتی برای برگشت به سمت بالا وجود دارد. در حال حاضر تسلط بیتکوین بیش از ۴۷ درصد است و در صورت بهبود قیمتها میتواند بازار را بالاتر ببرد. قیمت کنونی بیتکوین در یک منطقه حمایتی بسیار قوی قرار دارد که با قیمتهای ۲۷ هزار و ۵۰۰ دلار و ۳۰ هزار دلار محدود شده است.
از سوی دیگر، اگر بیتکوین قیمت ۲۷ هزار و ۵۰۰ دلار را بشکند احتمال سقوط بیتکوین به سمت قیمت ۲۰ هزار دلار بسیار زیاد است زیرا هیچ بخش پشتیبانی واقعی بین ۲۷ هزار و ۵۰۰ دلار و ۲۰ هزار دلار وجود ندارد. زمانی که بیتکوین در حال افزایش بود، قیمتهای ۲۰ هزار دلار را شکست و مستقیما به حرکت خود به سمت قیمت ۳۰ هزار دلار ادامه داد.
وضعیت قانونگذاری بیت کوین و رمز ارزها در ایران و جهان
وضعیت قانونگذاری ارز رمزنگار و بیت کوین در ایران و جهان به عنوان پدیده فناوری مالی در حال توسعه برای تسهیل تبادلات مالی طی گزارشی جهانی بررسی شد.
به گزارش خبرنگار ایبِنا، یکی از مهمترین اتفاقات صنعت فین تک و بانکداری الکترونیکی در چند سال اخیر را میتوان ظهور و پیدایش بلاکچین و محصول پُرطرفدار و محبوب این فناوری یعنی ارز رمزنگار دانست که باعث شد تا در زمینه پرداخت الکترونیک تحولی جدی را ایجاد کند؛ از مهمترین ویژگیهای ارزهای رمزنگاری شده باید به غیر متمرکز بودن و عدم کنترل آنها توسط یک دولت خاص اشاره داشت اما با این حال دولتها به دنبال توسعه این فناوری و رایج شدن آن در میان مردم و صنعت پرداخت تصمیم گرفتهاند تا در این زمینه قانونگذاری کنند.
کشورهای توسعه یافته برای قانون گذاری رمز ارزها به سوی وضعیت حقوقی بیت کوین قوانین شفاف و چارچوبی رفتهاند تا بستر را برای فعالیت شرکتهای فعال در حوزه رمز ارز ایجاد کنند این در حالی است که قانون گذاری ارزهای رمزنگار در کشورهای در حال توسعه همچنان با کندی و بررسی همه جانبه شرایط برای وضع قوانین سخت گیرانه و دستوری در حال انجام است تا از این طریق علاوه بر استفاده از مزایای رمز ارزها بتوانند قدرت تولید و انتشار پول خود را حفظ کنند؛ در اینجا قصد داریم تا مروری بر وضعیت قانون گذاری رمز ارزها در جهان و ایران داشته باشیم، تکنولوژی که مراودات مالی بین المللی را تسهیل کرده و باعث شده تا صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات با بانکداری در یک نقطه مشترک برای توسعه سیستمی کارآمد و شفاف هم افزایی داشته باشد.
تصویری که در بالا مشاهده میکنید، آخرین وضعیت از قانون گذاری رمز ارزها در کشورهای مختلف دنیا است که راهنما آن به شرح زیر است:
رنگ سبز نشان دهنده کشورهایی است که استفاده ارزهای دیجیتالی در آنها مجاز است.
رنگ قرمر نشان دهنده کشورهایی است که استفاده از ارزهای دیجیتالی ممنوع است.
رنگ زرد نشان دهنده کشورهایی است که استفاده از ارزهای دیجیتالی با محدودیت هایی همراه است.
رنگ خاکستری نشان دهنده کشورهایی است که هنوز هیچ تصمیمی در این رابطه نگرفتهاند.
قوانین وضع شده در کشورهای مختلف دنیا
با توجه به گزارش جهانی و نمودار منتشر شده از وضعیت قانونگذاری رمز ارزها در جهان قصد داریم تا در ابتدا نگاهی به وضضعیت کشورهایی که ارز رمزنگار را در دنیا پذیرفتهاند و استفاده از آن را مجاز میدانند داشته باشیم و پس از آن به سراغ کشورهایی برویم که ارزهای دیجیتالی را ممنوع و برای آن محدودیت ایجاد کردهاند یا در زمینه ارزهای رمزنگاری شده از جمله بیت کوین هیچ تصمیمی نگرفتهاند.
ایالات متحده آمریکا
ایالات متحده آمریکا یکی از کشورهایی که بیت کوین و ارزهای رمزنگار در آن از سوی مردم به صورت رایج در حال استفاده است و از سویی دیگر با توجه به زیرساختهای بزرگ مالی این کشور مبدا پیدایش برخی از رمز ارزها بوده است؛ دولت آمریکا با توجه به گسترش بیت کوین و ارز رمزنگار در این کشور این پدیده فناوری مالی را به صورت قانونی پذیرفته و قوانینی نیز برای آن تعیین کرده است. همچنین آمریکا برای گسترش درآمدهای مالیاتی از طریق ارزهای رمزنگاری شده تصمیم گرفت تا یک درصد مالیات از سود حاصل از تولید یا معامله رمز ارزها را به صورت خود اظهاری دریافت کند.
کانادا
دولت کانادا با توجه به گسترش وضعیت استفاده از از ارزهای دیجیتالی در این کشور ضمن پذیرش آن علارغم تاکیدات قانونی، ارز رمز بیت کوین را به عنوان دارایی نامشهود شناخته است.
مکزیک
بانک مرکزی مکزیک به عنوان رگولاتور پولی و ارزی این کشور در سال ۲۰۱۴ و همزمان با رشد بازار بیت کوین و ارزهای رمزنگار نسبت به خطرات پولشویی و سرقت ارز رمزها پیام هشداری را به بانکهای این کشور و مردم به صورت رسمی اعلام کرد اما پس از تغییرات قانونی این کشور بیت کوین را به عنوان دارایی مجازی شناخت و برای آن قانونگذاریهای لازم را انجام داد.
انگلیس
دولت انگلیس از جمله کشورهایی است که استفاده از رمز ارز ها را مجاز اعلام کرده و قوانین آن را مانند یک ارز خارجی تعریف کرده و قواعد مالیاتی برای گسترش درآمدهای مالیاتی از طریق ارزهای رمزنگاری شده تعریف کرده است.
روسیه
کشور روسیه با وجود قانون گذاری در زمینه ارزهای رمزنگار تا به امروز از کشورهای پیشرو در زمینه مطالعه، بررسی و استفاده از بستر رمز ارزها به شمار میرود؛ مسئولان این کشور دو پیش نویس از سوی وزارت اقتصاد و بانک مرکزی روسیه طراحی و تدولین کردهاند که منتشر شده و انتظار میرود تا با تصمیم گیریهای نهایی مجلس دومای روسیه وضعیت نهایی ارزهای رمزنگار در این کشور مشخص شود؛ این در حالی است که انجمن رمز ارز و بلاکچین روسیه به دنبال قانونی سازی ماینینگ رمز ارزها و ایجاد بستر قانونی این پدیده در روسیه برای تسهیل شرایط کسب و کارهای فعال در حوزه ارز رمزنگار است. روسیه با توجه به ضریب دسترسی بالا و قیمت پایین برق از بهترین نقاط برای استخراج ارزهای رمزینه است و به اعتقاد کارشناسان این کشور تا چند سال آینده به قطب ماینینگ یا استخراج رمز ارز دنیا تبدیل خواهد شد که یکی از درآمدهای اصلی اقتصاد این کشور را تامین خواهد کرد.
ایران
جمهوری اسلامی ایران تا دی ماه سال ۱۳۹۶ در زمینه ارزهای رمزنگار وضعیتی خاکستری داشت اما با اعمال محدودیت توسط شورای عالی مبارزه با پولشویی در زمینه معامله ارزهای رمزنگار از جمله بیت کوین و استفاده از این پدیده مالی در بانکها ارزهای رمزنگاری شده تا به امروز محدودیت پیدا کردند اما بر اساس تاکید ناصر حکیمی به عنوان معاون فناوری بانک مرکزی ایران قرار است تا چارچوب و سیاست نهایی بانک مرکزی در زمینه ارز رمزها تا پایان شهریور ماه ۹۷ اعلام شود؛ همچنین شرکت خدمات انفورماتیک وابسته به بانک مرکزی در حال طراحی و توسعه بستر رمز ارز ملی ایران هستند و در این میان چند نهاد وضعیت حقوقی بیت کوین دیگر از جمله پست بانک ایران در حال طراحی و توسعه ارز رمزنگار هستند؛ لازم به ذکر است که ایران علاوه بر جهت گیری به سوی استفاده از بستر و طراحی رمز ارز ملی با هم افزایی نهادها استخراج ارزهای رمزنگار را به عنوان صنعت پذیرفته و به دنبال استفاده از بستر استخراج ارزهای رمزینه و قانونی سازی واردات دستگاههای مخصوص ماینینگ است.
هند
هند در زمینه ارزهای رمزنگار وضعیت حقوقی بیت کوین وضعیتی خاکستری دارد؛ این بدین معناست که هند همچنان محدودیتی برای رمز ارزها تعیین نکرده و از سویی دیگر قوانین و مقررات خاصی را در این زمینه صادر نکرده است اما وزیر امور اقتصادی و مالی کشور هند در سال جاری تاکید کرد که هند به شدت با فعالیتهای مجرمانه از طریق ارزهای رمزینه برخورد میکند و این کشور صرفا به دنبال تقویت سیستم پرداخت با فناوری زنجیره بلوکی است.
وزیر مالی هند در سخنرانی بودجه سال ۲۰۱۸ اعلام کرد که دولت قصد دارد تمام تلاش خود را در راستای جلوگیری از فعالیت های مجرمانه از طریق ارزهای دیجیتالی انجام دهد و به جای آن سعی در تقویت استفاده از فناوری زنجیره بلوکی در سیستم پرداخت دارد. اما تاکنون قانونی در خصوص غیرقانونی بودن ارزهای دیجیتالی صادر نشده است.
امارات متحده عربی
امارت متحده عربی نخستین کشور در منطقه خاورمیانه محسوب میشود که در حوزه ارزهای رمزنگار با مشارکت بازیگران مطرح جهانی ورود پیدا کرد و به نوعی قطب ارزهای رمزنگار خاورمیانه محسوب میشود؛ این کشور در سال جاری به برخی از شرکتهای فعال در حوزه رمز ارز مجوز معامله ارزهای رمزنگار را داد که نشان میدهد تا امارات به دنبال توسعه استفاده از بستر ارزهای رمزنگار است.
عربستان سعودی
عربستان بیت کوین و ارزهای رمزینه را برای نهادهای دولتی کاملا ممنوع اعلام کرده و به مردم نیز در زمینه ریسک خرید بیت کوین به دلیل التهابات قیمتی هشدار داده تا به هیچ وجه وارد این حوزه نشوند.
استرالیا
استرالیا در زمینه قانون گذاری و تعیین و تکلیف وضعیت ارزهای رمزنگار از کشورهای پیشرو جهان به شمار میرود تا جایی که این کشور رمز ارز بیت کوین را به عنوان پول رسمی شناخته است و رئیس کل بانک مرکزی این کشور تاکید کرده که در این کشور هیچ محدودیتی برای خرید ارزهای رمزنگار وجود ندارد.
نیوزیلند
نیوزلند در مقابل ارزهای رمزنگاری شده در حوزه بانکی همچنان سپر محافظتی خود را حفظ کرده و اعلام کرده تا استفاده از بیت کوین برای نهادهای خصوصی و غیر بانکی مجاز است و این دسته نهادها برای تبادلات مالی و ذخیره رمز ارز قادر هستند تا بدون اجازه بانک مرکزی از بستر ارزهای رمزنگار استفاده کنند.
چین
کشور چین در زمینه استخراج و خجم معاملات ارزهای رمزنگاری شده سهم بسیار زیادی دارد که باعث شده تا این کشور در زمینه رمز ارزها حائز اهمیت باشد و هر گونه تصمیم این کشور در قبال ارزهای رمزنگاری شده میتواند در افزایش یا کاهش قیمت بیت کوین تاثیر داشته باشد؛ چین استفاده از ارزهای رمزینه برای نهادهای دولتی و حقوقی را ممنوع کرده اما مبادله بیت کوین و سایر ارز رمزها برای افراد حقیقی بلامانع است.
ژاپن
کشور ژاپن در سال ۲۰۱۷ میلادی بیت کوین را به عنوان یک پول به رسمیت شناخت و تصمیم گرفت تا از بستر ارزهای رمزنگاری شده به منظور جذب سرمایه گذاری خارجی و تسهیل پرداخت گردشگران استفاده کند همین مسئله نیز باعث شده تا ۵۲ درصد از معاملات جهانی بیت کوین با ین ژاپن به عنوان ارز ملی این کشور انجام شود که نشان میدهد تا ژاپن قطب معاملات بیت کوین در دنیا است و توسعه ارزهای رمزنگار در این این کشور به شدت با استقبال روبرو است.
کره جنوبی
کره جنوبی به عنوان یکی از کشورهای پیشرفته جهان همچنان تصمیم خاصی در زمینه ارزهای رمزنگار نگرفته ولی مسئولان این کشور در حال ارائه قانونگذاری برای تامین مالی شرکتها از طریق عرضه اولیه ارزهای رمزینه به صورت ICO هستند؛ عدم وضع قوانین در کره جنوبی در حالی است که نخستین صرافی ارزهای دیجیتالی دنیا بایننس در این کشور قرار دارد و بیشترین حجم معاملات را در میان صرافیهای رمز ارز به خود اختصاص داده است.
الجزایر
الجزایر معامله هرگونه ارز رمزنگار از جمله بیت کوین را بر اساس ماده ۱۱۳ قوانین مالی و اقتصادی جدید خود که در سال جاری تنظیم و ابلاغ شد ممنوع کرده است و با خرید و فروش بیت کوین برخورد میکند.
پاکستان
بانک مرکزی پاکستان مانند بانک مرکزی کویت، لبنان و اردن در ابتدای سال میلادی جاری اعلام کرد که استفاده و معامله تمامی ارزهای رمزینه از جمله بیت کوین ممنوع است.
اندونزی
دولت و بانک مرکزی اندونزی در اطلاعیهای برای ارزهای رمزنگار اعلام کردند که استفاده و خرید این ابزار برای پرداخت ممنوع است اما در زمینه استخراج ارزهای دیجیتالی اعلام موضع نشده است.
سنگاپور
سنگاپور یکی از مهمتریم کشورها در حوزه بیت کوین است چرا که این کشور قوانین مالیاتی و ارزش افزوده برای بیت کوین را تصویب کرده و بیت کوین را مانند کالا میداند و همین مسئله باعث میشود تا سنگاپور به یکی از قطبهای معامله با بیت کوین در چند سال آتی تبدیل شود.
تایلند
تایلند یکی دیگر از کشورهای آسیایی است که برای ارزهای رمزنگار به خصوص بیت کوین مدل کاملی را تهیه کرده است و صرافیهایی با مجوز تجارت الکترونیک برای معامله رمز ارزها ایجاد کرده است.
قرقیزستان
قرقیزستان از جمله کشورهایی است که بیت کوین را نه به عنوان یک ارز بلکه به عنوان کالا به رسمیت شناخته و خرید و فروش بیت کوین نیز در بورس کالا این کشور انجام میشود.
ویتنام
دولت ویتنام هیچگونه محدودیتی برای ارزهای رمزنگاری شده در نظر نگرفته و قانون گذاری خاصی انجام نداده است اما بر اساس گفته وزیر کشور ویتنام قرار است تا بیت کوین به عنوان ابزار پرداخت تا پایان سال ۲۰۱۸ میلادی در این کشور به رسمیت شناخته شود.
جمع بندی؛ ضرورت وضع قوانین
سرعت رشد فناوری همواره از سرعت قانون گذاری و تعیین و تکلیف قانونی در تمامی کشورهای دنیا بیشتر است و همین مسئله باعث شده تا کشورها در صورت عدم بررسی و تعیین و تکلیف یک پدیده متضرر شوند؛ این مسئله باعث شده تا فناوری بلاکچین و محصول برجسته آن یعنی ارزهای رمزنگار نیز در زمینه قانون گذاری رفتارهای متفاوتی را تجربه کرده باشند. بنابر این نیاز است تا برای این پدیده نوین فناوری و مالی الزامات و چارچوبهایی ایجاد شود تا کشورها علاوه بر بررسی هر گونه تهدیدات آن برای نظام اقتصادی کشور خود به مزایای آن برای اقتصاد و سیستم تبادلات مالی نگاه داشته باشد و بتوانند با بررسی همه جانبه قوانین این حوزه را اعلام کنند.
بیتکوین؛ ابزاری نوین در نظام پرداختهای الکترونیکی
بیتکوین یک نوآوری اینترنتی با کارکردی مشابه «پول بیپشتوانه» با پول حکومتی است. ابزارهای مالی جدید همچون بیتکوین از جمله موارد قید شده در دستور کار مراکز سیاستپژوهی، مجالس قانونگذاری و بانکهای مرکزی
بیتکوین؛ ابزاری نوین در نظام پرداختهای الکترونیکی
مقدمه
بیتکوین یک نوآوری اینترنتی با کارکردی مشابه «پول بیپشتوانه» (1) با پول حکومتی است. ابزارهای مالی جدید همچون بیتکوین از جمله موارد قید شده در دستور کار مراکز سیاستپژوهی، مجالس قانونگذاری و بانکهای مرکزی بسیاری از کشورهای (2) جهاناند.
در سالهای اخیر ارزش بیتکوین در بازارهای جهانی از چند صدم دلار به صدها دلار افزایش یافته است. روند گستره استقبال از بیتکوین، مواردی همچون نحوه محاسبه مالیات بر درآمد، مبارزه با پولشویی و نظارت بر تراکنشهای جاری، امکان از میان رفتن ثبات مالی و خروج سرمایه از بازارهای مولد، تضعیف پولهای ملی و به خطر افتادن شهرت بانکهای مرکزی را در مرکز توجه سیاستگذاران و مراکز تصمیمساز جهانی قرار داده است (Elwell & Murphy, 2013). برخی اقتصاددانان و بانکداران برجسته (3) رشد اقبال جهانی به بیتکوین را همانند جباب میدانند و در مورد تبعات آن هشدار میدهند (RT, 2014)، در مقابل برخی ایجاد و عرضه بیتکوین را یک واکنش قدرت گرفته از فناوری اطلاعات به نابسامانیهای نظام مالی و پولی جهانی به شمار میآورند (FLETCHER, 2013)، واکنشی که با بازآفرینی مبنایی پول آغاز شده است.
به عبارت دیگر از منظر منتقدین نظام مالی جهانی، معماری نظم نوین جهانی با جایگزینی ارزهای دیجیتالی با دلار آمریکا (Cardullo, 2013) آغاز شده است (O Connell, 2013). گرچه دیدگاههای مختلف و متناقض پیرامون بیتکوین، نیاز به بحثهای پژوهشی بیشتری دارد، اما واقعیت امکان اثرگذاری بیتکوین بر اقتصاد ملی و نظام پولی و مالی کشور موجب لزوم توجه قانونگذاری به ابزارهای مالی جدید همچون بیتکوین میشود. (4)
بیتکوین چیست؟
بیتکوین توسط یک یا گروهی از برنامهنویسان با نام مستعار ساتوشی ناکاموتو (5) ایجاد شده است. در مورد چیستی بیتکوین تعاریف متفاوتی عرضه شده است. در گزارش مرکز تحقیقات کنگره آمریکا عنوان شده که بیتکوین «یک ارز دیجیتالی نظیر به نظیر (6) و متن باز (7) است. نظام پرداختی بیتکوین یک سامانه خصوصی است، اما هیچ مؤسسه مالی سنتی متعارفی در تراکنشها وجود ندارد. برخلاف ارزهای دیجیتالی اولیه که یک شخص یا موجودیت مرکزی داشتند، نظام بیتکوین کاملاً غیرمتمرکز است و همه تراکنشها توسط کاربران نظام پرداخت بیتکوین انجام میشود (Elwel & Murphy, 2013). این تعریف با تعریف حقوقی از بیتکوین فاصله بسیاری دارد. به همین دلیل مرکز درآمدهای داخلی (8) ایالات متحده آمریکا (مقرراتگذار امور مالیاتی آن کشور) بیتکوین را یک مایملک و دارایی میداند که قوانین و مقررات مربوط به دارایی در مورد آن جاری است. بانک مرکزی چین نیز ماهیت ارز و پول بودن بیتکوین را رد میکند، از دید دولت چین «بیتکوین یک کالای مجازی (9) خاص است، که جایگاه حقوقیای (10) معادل ارز ندارد و نمیتواند و نباید به عنوان ارز در بازار جریان یابد»، زیرا توسط یک مرجع پولی منتشر نمیشود (PBC, 2013). وزارت دارایی آلمان بیتکوین را به عنوان یک ابزار مالی جدید و به مثابه یک ارز شخصی و در یک جایگاه یک واحد محاسبه به شمار میآورد که از آن تعریف پول الکترونیکی برداشت نمیشود.
هر بیتکوین و هر کاربر بیتکوین به وسیله یک هویت یکتا، رمزگذاری شدهاند و همه تراکنشها در دفتر کل عمومی ثبت شدهاند که برای همه رایانههای شبکه قابل مشاهده است، اما هیچ اطلاعات شخصی را در مورد طرفهای درگیر افشا نمیکند. از سوی دیگر همانند کشورهای آمریکا و چین، در آلمان نیز بیتکوین به عنوان یک دارایی مالیاتپذیر در نظر گرفته شده است، البته هر تعریفی که وضعیت حقوقی بیت کوین از بیتکوین ارائه شود آنچه بیتکوین را منحصر به فرد میسازد این ویژگی است که بیتکوین میتواند اولین نظام پرداخت دیجیتال کاملاً غیرمتمرکز جهان (بدون نیاز به بانک و بانکهای مرکزی) باشد (BRITO & CASTILLO, 2013). از سوی دیگر در کنار بیتکوین ابزارهای مالی دیجیتالی دیگری نیز وجود دارند، برخی پیشبینی میکنند که معادلهای دیگر بیتکوین در سالهای آتی ممکن است از نظر اهمیت از بیتکوین پیشی بگیرند. بنابراین هر تعریفی که از بیتکوین عرضه شود باید دیگر مشابههایش را نیز تحت پوشش قرار دهد. ابزارهای مالی رقیب بیتکوین همگی انشعابات نرمافزاری بیتکوین محسوب میشوند. لایتکوین، پیپیکوین و مانند آن از جمله ارزهای قابل ذکر مشابهند، ارزش هر لایتکوین در هنگام نگارش گزارش (11) (15)دلار است.
زمینه بیتکوین در اقتصاد جهانی
بیتکوین یک نوآوری برخاسته از گسترش اینترنت است و به دلیل کارکرد اقتصادی یکی از مسائل علوم اجتماعی است. در علوم اجتماعی زمینه موضوع مورد مطالعه اهمیتی معادل یا شاید بیشتر از خود موضوع مورد مطالعه دارد، بیتکوین تحقق یک ایده اقتصادی در قالب یک برنامه رایانهای است و اگر استقبال جامعه نبود، در رایانه به فراموشی سپرده میشد. اما بیتکوین به سرعت مرحله پذیرش از سمت جامعه را طی کرده است.
بیشتر بخوانید: مقایسه طلا، دلار و بیتکوین
به عبارت دیگر در چند سال اخیر دانش به کارگیری بیتکوین تنها در اختیار عده محدودی از علاقمندان مجامع اینترنتی بوده (Vele, 2013)، اما امروزه اندازه بازار (12) بیتکوین از بازار کل شرکتهای سهامی برخی از ملتهای کوچک و متوسط دنیا بزرگتر است. (13) ارزش بیتکوین نسبت به دیگر ارزها به واسطه عرضه و تقاضا تعیین شده و رشد و نوسان بسیاری داشته است. برخلاف رشد سریع ارزش بیتکوین نسبت به زمان آغاز به کارش، میزان استفاده از بیتکوین در حد یک ارز ویژه (14) که بازار محدودی دارد باقی مانده است. در اوایل سال 2013، مقدار کل بیتکوینهای در گردش به 12 میلیون رسید که دو میلیون از سال پیش بیشتر بود. در سال گذشته به طور متوسط روزانه بیش از 50 هزار تراکنش بیتکوین انجام شده است. (15) اوج ارزش بیتکوین در دسامبر 2013 اتفاق افتاد که ارزش هر واحد بیتکوین به بیش از 1203 دلار رسید در حالی که طی روزهای آغازین، ارزش آن از چند صدم دلار تجاوز نمیکرد. تخمین زده میشود که جمع ارزش بازاری بیتکوین بیش از 10 میلیارد دلار باشد. (16) در حال حاضر حدود 12 میلیون بیتکوین در گردش گردش است. گرچه مقدار کل بیتکوینهایی که میتوانند تولید شوند به صورت قراردادی در 21 میلیون بیتکوین محدود شدهاند.
پیشبینی میشود در سال 2140 میلادی به اندازه سقف قراردادی بیتکوین تولید شود. همچنین از آنجا که هر بیتکوین تا هشت رقم اعشار قابل تقسیم است مقدار کل بیتکوینهای قابل خرج کردن بیش از دو هزار تریلیون خواهد بود (federalreserve, 2014) (17). بررسی نوسانات ارزش بیتکوین در یک بازه یک ساله برحسب دلار نشان میدهد، (18) تا کنون دو عامل اصلی توانستهاند اثرگذاری محسوسی روی بیتکوین داشته باشند. اولین عامل که تأثیر کمتری هم داشته، از جنس عوامل فناورانه (19) بوده است. دومین عامل یا مداخلات دولتها و واکنش قدرتهای جهانی در قالب مقرراتگذاری این حوزه، عامل مهمتری بر میزان اثرگذاری این پدیده و خط سیر تکاملی آن بوده است. همچنان انتظار میرود مقرراتگذاری کشورها تأثیرگذاری محوری بر بیتکوین داشته باشد (Calista, 2007)
بیتکوین چگونه بدون نیاز به بانک کار میکند؟
نظام تراکنشهای مالی سنتی برای انجام تراکنشها به بانک نیاز دارد. نمودار نمایی از یک تراکنش ساده که هر دو طرف تراکنش در همان بانک حساب دارند را نشان میدهد.
نمودار تراکنش مالی در سیستم سنتی
در نظام مالی سنتی، بانکها کنترل همهی تراکنشها را با تغییر اطلاعات دفتر کل (20) در اختیار دارند، اما در نظام بیتکوین اختیار دفتر کل در دست یک بانک مرکزی نیست. به همین دلیل، برخی مراجع از بیتکوین با عبارت «ارزهای رمزپایه» یاد میکنند زیرا برای ارزشیابی تراکنشها و نظارت بر تولید بیتکوینهای جدید از اصول رمزنگاری (ارتباطی که از دید طرفهای سوم شخص به دور است) استفاده شده است. هر بیتکوین و هر کاربر بیتکوین به وسیله یک هویت یکتا، رمزگذاری شدهاند و همه تراکنشها در دفتر کل عمومی ثبت شدهاند که برای همه رایانههای شبکه قابل مشاهده است، اما هیچ اطلاعات شخصی را در مورد طرفهای درگیر افشا نمیکند. دفتر کل عمومی تأیید میکند که انتقالدهنده اولیه بیتکوین، مالک حقیقی بیتکوین خرج شده بوده و در نتیجه تراکنش تأیید شده و پذیرنده بیتکوین مالک جدید بیتکوین است (Elwell & Murphy, 2013).
دفتر کل عمومی ویژگی اصلی بیتکوین (و دیگر ازهای رمزپایه است) زیرا مسئله دوباره خرج کردن پول (خرج کردن پولی که مالکش نیستیم با توسل به جعل و تقلب) و نیاز به وجود یک واسط سوم شخص (مانند بانک یا شرکت کارت اعتباری) برای تصدیق درستی تراکنش الکترونیکی بین خریدار و فروشنده را به طور همزمان حل کرده است (Elwell & Murphy, 2013).
بیشتر بخوانید: داد و ستد در دنیای مجازی (1)
جمعبندی
بیتکوین در سال 2009 توسط هکر یا هکرهایی ناشناس پا به عرصه وجود گذاشت. مهمترین ارز دیجیتالی رمزپایه همان اولین ارز دیجیتالی است و از آن با بیتکوین یاد میشود. پول از جمله ارزهای اعمال کنترل بر اقتصاد کلان کشورها و بخشی مهم از زندگی انسانهاست (Ramos, 2013). طی دهههای گذشته تاکنون فناوری اطلاعات و ارتباطات به نظام بانکی خدمات بزرگی عرضه کرده است، بانکداری الکترونیکی بهترین شاهد این مدعاست. اما بحران مالی سال 2008 مهر تأییدی بر دیدگاه اقتصاددانان به حاشیه رفتهای بود که ادعا داشتند نظام پولی و بانکی مبتنی بر دلار بیپشتوانه مشکلات ریشهای دارد و بحران اقتصادی آمریکا را تهدید میکند (21) (Bezemer, 2011). بررسیها نشان میدهند، مکانیسم خلق پول و دیگر اقدامات تورمزای بانکهای مرکزی بانکهای مرکزی که اغلب منافع کوتاه مدت دولتها را بر عقلانیت و ثبات بلندمدت مورد نیاز مرجع میدانند (White, 2009). میتواند یکی از مهمترین دلایلی باشد که برخی از هکرهای فعال اجتماعی (22) را به تکاپو واداشت تا با قدرت اندیشه و ایدههای تازه به معماری یک نظام مالی جدید بپردازند (FLETCHER, 2013) صاحبنظران، دو آینده کاملاً متناقض (شکست نظام بیتکوین یا تحقق نظام اقتصادی جهانی جدید) در مقابل بیتکوین را پیشبینی کردهاند. اما در هر صورت بیتکوین در طول پنج سال از آغاز وجودش آنقدر تأثیرگذار بوده است که مراکز سیاستپژوهی و دستگاههای اجرایی کشورها به مطالعه و مقرراتگذاری پیرامون آن بپردازند. آینده بیتکوین منوط به تأثیر و تأثر عوامل بیرونی آن است. اما چه بیتکوین موفق به تحقق آینده مطلوب ایجادکنندگانش شود و چه کاملاً از هم فروپاشد، در برهه کنونی تأثیرپذیری نظام جهانی از جنبشهای فناورانه شواهد تاریخی به خود گرفته است، بنابراین مراکز سیاستپژوهی دنیا و کشورمان باید به طور مداوم تغییرات فناورانه اینچنینی را رصد کنند تا در صورت نیاز با تدوین مقررات و اقدامات سیاستی به موقع منافع کشورمان حفظ شود.
مطالعه سه کشور آمریکا، آلمان و چین نشان میدهد، پدیده بیتکوین در این کشورها در سطوح اجرایی و با تنظیم مقررات از سوی قوه مجریه حل و فصل شده است. قوه مقننه کشور آمریکا پس از بررسی بیتکوین به این نتیجه رسیده است که بیتکوین نیاز به تدوین قانون جدید ندارد و قوه مجریه این کشور باید در چارچوب قوانین و مقررات پیشین، پدیده بیتکوین را مدیریت کند. قوه مقننه آلمان نیز بر کار قوه مجریه نظارت دارد و یکی از نمایندگان مجلس آلمان با طرح برخی سؤالات از قوه مجریه کشور آلمان حل و فصل وضعیت حقوقی بیتکوین در چهارچوب قوانین مجموعه (قوانین مصوب پیشین) را درخواست کرده است. قوه مجریه کشورهای آلمان، آمریکا و چین ارزهای دیجیتالی همچون بیتکوین را کالا محسوب کردهاند و قوانین موضوعه مربوط به کالا را از نظر مالیاتی و در مراودات مالی بر آن جاری میدانند. قوه مجریه کشور آمریکا بر تبادل کنندگان بیتکوین قوانین مربوط به انتقال دهندگان پول (23) را جاری میداند.
در کشور ما مدت کوتاهی است که موضوع بیتکوین مطرح شده است، با وجود این، اتخاذ سیاست در موضوع بیتکوین نیازمند توجه قوه مجریه و تبیین جایگاه بیتکوین در اقتصاد و نظام پرداخت الکترونیکی با توجه به قوانین و اسناد بالادستی موجود است.
دیدگاه شما