NFT چیست؟ معرفی توکن های غیر قابل معاوضه به زبان ساده
Non-Fungible Token
آخرین تاریخ به روز رسانی: 5 شهریور 1401
تاریخ نشان داده که روند تأیید مالکیت (Ownership) یک دارایی فیزیکی یا دیجیتالی مانند یک اثر هنری که فقط یک نمونه از آن موجود است، شخصیت های بازی، املاک و مستغلات یا حتی یک توئیت، امری مهم و حائز اهمیت می باشد بطوریکه مهم است صاحب یک اثر هنری خاص یا یک زمین چه کسی است.
در گذشته و با روال سنتی، مالکیت یا روند انتقال مالکیت هریک از این دارایی ها توسط سیستم های دیجیتال مبتنی بر کاغذ یا بصورت فیزیکی و روی یک برگه انجام می شده است اما این سیستم ها امکان خطا، تقلب یا کلاهبرداری را بسیار بالا می برند.
در سال 2017 مجموعه Dapper Labs موفق به طراحی یک برنامه غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین اتریوم شد؛ این برنامه که CryptoKitties نام گرفت را می توان اولین نمونه NFTهای واقعی قابل انتقال و تأیید دانست.
این توکنهای غیرقابل تعویض، با تخصیص ویژگی های تصادفی و طرح امضاهای دیجیتال بومی توانستند مالکیت آثار هنری یا کلکسیون ها را تأیید کنند؛ همچنین با استفاده از این توکن ها، خطر تقلب یا کلاهبرداری در انتقال دارایی ها به شدت کاهش می یابد.
توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، برای موارد متعددی از هنر دیجیتال و آیتمهای درون بازی گرفته تا اعتبار هویت دیجیتال و انتخاب عنوان برای یک زمین اعمال میشوند.
توکن های غیر قابل تعویض یکی از انواع دسته بندی ارزهای دیجیتال محسوب می شوند؛ توصیه می شود برای آشنایی با گروه های دیگر، مقاله 13 دسته اصلی رمز ارزها را مطالعه نمایید. لینک مطلب
ممکن است همچنان برای درک بهتر مطلب، نیاز به توضیح بیشتری درباره توکن های غیر قابل معاوضه داشته باشید؛ پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر معرفی جامع تر NFT، با کاربردها و برخی رمز ارزهای مطرح این حوزه آشنا شوید.
توکن غیر قابل معاوضه یا NFT چیست؟
ان اف تی (NFT) که برگردان فارسی Non Fungible Token به معنی توکن غیر قابل معاوضه است، نوع خاصی از دارایی های رمزنگاری شده است که به دارندگانش مانند گیمرها و کلکسیونرها، امکان اثبات مالکیت هر چیز واقعی یا دیجیتالی (غالباً دیجیتالی) را می دهد. توکن های غیر قابل معاوضه را می توان تأییدیه (سند) مالکیت دارایی های دیجیتالی دانست. NFTها یکی از جدیدترین نوآوریها در حوزه رمزارزها هستند که عمر نسبتا کوتاهی دارند. توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرقابل معاوضه و توکن غیرمثلی همه ترجمه Non Fungible Token است.
از نقشه زمین های مجازی در بازی های متاورس مانند سند باکس (The Sandbox) و دیسنترالند (Decentraland) گرفته تا آثار هنری دیجیتالی و حتی تصاویر میمون های کارتونی، همه این آیتم های ناملموس را می توان شامل NFT ها دانست. اما NFT به اینجا ختم نمیشود و دارایی های دنیای واقعی مانند سند یک ماشین، بلیط یک رویداد، فاکتورهای اسناد حقوقی یا حتی امضاها نیز توانایی تبدیل به توکن های غیر قابل معاوضه را پیدا کرده اند.
توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در پروژه های متاورس نیاز به توکن های قابل معاوضه (Fungible Tokens) دارید تا بتوانید آن ها را مبادله کرده یا برای خرید زمین یا دارایی دیجیتال صرف کنید. پس از سرمایه گذاری در متاورس، آن چه نشان دهنده مالکیت بر املاک و مستغلات شماست، توکن غیر قابل معاوضه یا NFT است.
در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:
- دارایی تعویضپذیر یا قابل معاوضه
- دارایی تعویضناپذیر یا غیر قابل معاوضه
همانطور که از نامشان مشخص است، داراییهای قابل معاوضه (Fungible Assets) میتوانند به هم تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمیپرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.
در سمت دیگر اما شرایطی را در نظر بگیرید که از شما می پرسند قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور شخص سوال کننده کدام تابلوی نقاشی است، زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. در این حالت، تابلوی نقاشی یک دارایی غیر قابل معاوضه (Non Fungible Asset) در نظر گرفته می شود چرا که تنها یک نمونه از آن وجود دارد که ارزشش منحصر به فرد است.
غیر قابل معاوضه یا Non Fungible کم و بیش به معنی منحصر به فرد و چیزی است که نمیتوان آن را با چیز دیگری جایگزین کرد. به عنوان مثال، یک بیت کوین قابل تعویض است - چرا که میتوان آن را با بیت کوین دیگری مبادله کرد و دقیقا همان چیزی را داشته باشید که در ابتدا داشتید؛ اما یک اثر هنری که فقط یک نمونه دارد، چیزی غیر قابل تعویض است چرا که هیچ مشابهی ندارد.
نمونه ای از یک اثر هنری دیجیتالی از Beeple که بصورت NFT فروخته شد
یک بازی را نظر بگیرید که در ابتدا منطقه کوچکی به رایگان در اختیار شما قرار میگیرد که در آن عدهای زندگی میکنند. شما باید با استفاده از منابع اولیهای که در اختیار دارید این منطقه را مدیریت کنید. تامین خوراک و پوشاک و مسکن، توسعه صنایع، ساخت ارتش، تاسیس مدرسه و بیمارستان و هرآنچه در زندگی واقعی میبینید را میتوانید در این بازی ایجاد کنید. این منطقه را به تدریج گسترش میدهید و به تدریج زیرساختهای شهر خود را تاسیس میکنید.
با بالا رفتن جمعیت و ایجاد ارتش، میتوانید به سایر مناطق حمله کنید و آنها را به چنگ خود درآورید. در نهایت شما کشوری خواهید ساخت که در آن المانهای بسیار زیادی وجود دارد. شما میتوانید این کشور را با تمام المانهایش به فروش برسانید. اما از آنجایی که این کشور و تمام ساخت و سازهایی که شما روی در آن انجام داده اید، فقط یک نمونه و غیر قابل تعویض با نمونه مشابه خود است، برای ارزش گذاری انواع مختلف توکن مؤلفه ای آن نیاز به NFT دارید.
تاریخچه NFT
از نظر تاریخی می توان پیدایش NFT را به سال 2014 نسبت داد؛ اما ایجاد توکن غیر قابل معاوضه به طور خاص به نوامبر سال 2017 و زمانی بر می گردد که گربه های دیجیتالی یا CryptoKitties در بستر بلاک چین اتریوم به نمایش درآمدند. این پدیده اما در اینجا متوقف نشده و با زاد و ولد گربه ها، بچه گربه هایی به وجود آمدند که با فرض دارا بودن ویژگی های متمایز و کدهای شناسایی منحصر به فرد، زنجیره ای را تشکیل دادند که تعداد زیادی طرفدار را به سمت خود کشاند. طرفدارانی که با پی بردن به ارزش این فناوری تازه وارد، حدود 20 میلیون دلار برای ادامه حیات کریپتوکیتیز خرج کردند.
مجموعه CryptoKitties را می توان اولین NFT دانست که بصورت رسمی و در سال 2017 معرفی شد
تمایز دارایی های دیجیتال، ارزهای حوزه NFT را به بستری برای داشتن مالکیت منحصر به فرد رسانه های مختلف تبدیل کرده است. مالکیت منحصر به فرد وضعیتی را توصیف میکند که هیچ فردی توانایی تغییر در سابقه مالکیت این توکن ها را نداشته باشد؛ به صورتی که NFT جدیدی را حتی کپی کند. خاصیتی که پدید آمدن آن در انواع مختلف، رسانه های هنری تا املاک را با طوفانی درگیر ساخته است. به عبارت دیگر، هر چیز ارزشمندی که منحصر به فرد باشد را میتوان به شکل NFT در آورد.
توکن غیر قابل معاوضه (NFT) چگونه کار می کند؟
در بستر بلاکچین اتریوم قراردادهایی هوشمند با هدف انتقال مالکیت به یک شخص خاص طراحی و اجرا میشوند که Non-Fungible Token یا به اختصار NFT را به وجود میآورند.
برای درک بهتر مطلب، موقعیتی را فرض کنید که فردی خواهان ضرب (Mint) یک توکن غیر قابل معاوضه برای پروژه هنری خویش است. مفهوم ضرب کردن (Minting) یک ارز حوزه NFT به معنای تبدیل یک نسخه دیجیتال از هر دارایی به بخشی از بلاکچین اتریوم است. در این شرایط شخص میتواند ابتدا یک بلوک جدید را ایجاد، سپس داده ها را اعتبار سنجی و در نهایت از طریق بلاک چین، اطلاعات اضافی را ثبت کند.
غالب توکن های غیر قابل معاوضه (NFT) بر بسار بلاک چین اتریوم ایجاد شده و فعالیت می کنند
اطلاعات اضافی مبنی بر غیر قابل تعویض و منحصر بودن دارایی ها مطابق استاندارد توکن ERC-721 و توسط قراردادهای هوشمند اجرا میشوند. این استاندارد زیر مجموعه تمامی استاندارهای بلاک چین اتریوم است که از دستورالعمل ها و الگوریتم هایی تشکیل شده است که به ساخت توکن ها در شبکه اتریوم کمک میکند.
اما پیش از این دیدیم که این تنها ویژگی ارزهای حوزه NFT نیست. در ضرب این توکن ها اطلاعات دارایی دیجیتال به بلاک چین مورد نظر دارای شناسه منحصر به فرد اضافه میشود و ماهیت غیر قابل تعویض بودن خود را بروز میدهد. در مالکیت منحصر به فرد این تعریف گنجانده شده است که هر توکن مالکی دارد که به راحتی قابل اثبات است چرا که توکن مورد نظر در بلاک چین اتریوم قابل ردیابی است.
در واقع نه تنها توکن های NFT بر بستر بلاک چین اتریوم ضرب میشوند بلکه خرید و فروش این توکن ها نیز در هر بازار NFT که مبنی بر اتریوم باشد، انجام میشود. به عبارتی میتوان گفت ارزهای حوزه NFT بر روی اتریوم زندگی میکنند؛ فقط نباید فراموش کرد که با اینکه زیرساخت اولیه NFT به بلاک چین اتریوم برمیگردد، بلاک چین های دیگر مانند FLOW نیز آن را راه اندازی کرده اند.
ممکن است فردی یک NFT خریداری کند و نیاز به اثبات اصل بودن آن داشته باشد؛ در این راستا راهکارهای مختلفی وجود دارند که یکی از اساسی ترین آنها استفاده از رمزنگاری نامتقارن یا رمزنگاری کلید عمومی (Public Key Cryptography) است که به اختصار PKC نامیده میشود. PKC به فرایندی گفته میشود که در آن از یک کلید عمومی برای رمزگذاری و یک کلید خصوصی برای رمزگشایی دارایی های دیجیتال استفاده می شود. با داشتن کلید خصوصی می شود کلید عمومی را پیدا کرد اما برعکس این کار غیرممکن است. این روش در NFT به توکن ها اجازه میدهد از کلید عمومی برای مالکیت توکن منحصر به فرد و از کلید خصوصی برای اثبات مالکیت فرد اصلی استفاده کنند. این روش میتواند اصالت دارایی دیجیتال شما را در مقابل یک کپی تقلبی اثبات کند.
کاربرد NFT
از NFT ها میتوان برای توکنیزه کردن (دیجیتالی کردن) تقریبا همه چیز استفاده کرد. هرچند انواع مختلف “رسانه” بیشترین استفاده را از این توکنها میبرند. محبوبترین کاربرد NFT ها شامل موارد زیر است (پروژههای فعال در هر زمینه نیز مشخص شده):
- هنر دیجیتال (SuperRare, KnownOrigin, Async Art, Rarible)
- موسیقی دیجیتال (Mintbase, InfiNFT)
- املاک مجازی (Cryptovoxels, Decentraland)
- آیتمهای پوشیدنی واقعیت مجازی یا همان VR
- گیمینگ و بازیهای رایانهای (Axie Infinity, Sorare, Gods Unchained)
- بلیت رویدادهای مختلف یا مجوز حضور در آنها
- نشانهای اشتراک در پلتفرمهای مختلف
- اسامی دامنه بلاک چین (Ethereum Name Service, Unstoppable Domains)
- کالاهای لوکس توکنیزه شده
- سیاستهای بیمهای توکنیزه شده (yEarn’s yInsure tokens)
معرفی 5 تا NFT برتر بازار برای سرمایه گذاری و خرید
از آنجایی که یکی از معتبرترین رفرنس های ارز دیجیتال، سایت کوین مارکت کپ است، می توان بر اساس دسته بندی انجام شده توسط این سایت پیش رفته و 5 ارز برتر دسته توکن های غیر قابل تعویض را بر اساس مارکت کپ معرفی کرد. برای بازدید از دسته ارزهای NFT می توانید از طریق این لینک اقدام نمایید.
در تاریخ 27 آگوست سال 2022، پنج توکن غیر مثلی برتر بر اساس مارکت کپ یا ارزش بازار عبارتند از:
- ارز فلو (FLOW) - لینک خرید
- ارز ایپ کوین (APE) - برای آشنایی با این ارز می توانید مقاله "ایپ کوین چیست" را مطالعه کرده و یا اگر قبلا با این توکن آشنا هستید و قصد خرید APE را دارید، می توانید هم اکنون اقدام کنید.
- ارز دیسنترالند (MANA) - لینک خرید
- ارز سند باکس (SAND) - لینک خرید
- ارز تزوس (XTZ) - لینک خرید
شایان ذکر است که ارزهای مانا، ایپ کوین و سند باکس در دسته متاورس نیز جای می گیرند.
فروش NFT ها
فرآیند فروش NFT ها چیست؟ قرار دادن NFT ها برای فروش در پلتفرمهایی نظیر OpenSea و Rarible بسیار آسان است. پلتفرم Rarible حتی فروشهایی به صورت مزایده نیز در اختیار کاربران قرار میدهد. برای فروش NFT باید ابتدا کیف پول خود را به پلتفرم موردنظر متصل کنید. اگر NFT خود را ایجاد کردهاید، با کلیک بر روی آن میتوانید گزینه فروش (Sell) را مشاهده کنید. بر روی این گزینه کلیک کرده و تراکنش مورد نظر را امضا کنید تا فرایند فروش تکمیل شود. اگر NFT فرد دیگری را دریافت کردهاید و میخواهید آن را بفروشید فرایند مشابهی دارد. بر روی دارایی مورد نظر کلیک کرده و مراحل فروش را طی کنید.
حاضرید برای خرید NFT چه مقدار هزینه کنید و یا حاضرید NFT خود را با چه قیمتی بفروشید؟ هیچگونه پاسخ صحیح و اشتباهی در این خصوص وجود ندارد، اما باید چند نکته کلیدی را به خاطر داشته باشید. اگر فرد خلاق و به دنبال آزمایش چیزهای جدید هستید پس مشخصا قیمتگذاری NFT مسأله آنچنان مهمی نیست. اگر به دنبال برگشت سرمایه و کسب سود از NFT هستید، پس باید در خصوص آنچه که میخرید یا میفروشید با دقت زیاد عمل کنید. در این صورت باید به موارد زیر توجه کنید:
NFT چیست؟ معرفی توکن های غیر قابل معاوضه به زبان ساده
Non-Fungible Token
آخرین تاریخ به روز رسانی: 5 شهریور 1401
تاریخ نشان داده که روند تأیید مالکیت (Ownership) یک دارایی فیزیکی یا دیجیتالی مانند یک اثر هنری که فقط یک نمونه از آن موجود است، شخصیت های بازی، املاک و مستغلات یا حتی یک توئیت، امری مهم و حائز اهمیت می باشد بطوریکه مهم است صاحب یک اثر هنری خاص یا یک زمین چه کسی است.
در گذشته و با روال سنتی، مالکیت یا روند انتقال مالکیت هریک از این دارایی ها توسط سیستم های دیجیتال مبتنی بر کاغذ یا بصورت فیزیکی و روی یک برگه انجام می شده است اما این سیستم ها امکان خطا، تقلب یا کلاهبرداری را بسیار بالا می برند.
در سال 2017 مجموعه Dapper Labs موفق به طراحی یک برنامه غیرمتمرکز بر بستر بلاک چین اتریوم شد؛ این برنامه که CryptoKitties نام گرفت را می توان اولین نمونه NFTهای واقعی قابل انتقال و تأیید دانست.
این توکنهای غیرقابل تعویض، با تخصیص ویژگی های تصادفی و طرح امضاهای دیجیتال بومی توانستند مالکیت آثار هنری یا کلکسیون ها را تأیید کنند؛ همچنین با استفاده از این توکن ها، خطر تقلب یا کلاهبرداری در انتقال دارایی ها به شدت کاهش می یابد.
توکنهای غیرقابل تعویض (NFT)، برای موارد متعددی از هنر دیجیتال و آیتمهای درون بازی گرفته تا اعتبار هویت دیجیتال و انتخاب عنوان برای یک زمین اعمال میشوند.
توکن های غیر قابل تعویض یکی از انواع دسته بندی ارزهای دیجیتال محسوب می شوند؛ توصیه می شود برای آشنایی با گروه های دیگر، مقاله 13 دسته اصلی رمز ارزها را مطالعه نمایید. لینک مطلب
ممکن است همچنان برای درک بهتر مطلب، نیاز به توضیح بیشتری درباره توکن های غیر قابل معاوضه داشته باشید؛ پس در ادامه مقاله با ما همراه باشید تا علاوه بر معرفی جامع تر NFT، با کاربردها و برخی رمز ارزهای مطرح این حوزه آشنا شوید.
توکن غیر قابل معاوضه یا NFT چیست؟
ان اف تی (NFT) که برگردان فارسی Non Fungible Token به معنی توکن غیر قابل معاوضه است، نوع خاصی از دارایی های رمزنگاری شده است که به دارندگانش مانند گیمرها و کلکسیونرها، امکان اثبات مالکیت هر چیز واقعی یا دیجیتالی (غالباً دیجیتالی) را می دهد. توکن های غیر قابل معاوضه را می توان تأییدیه (سند) مالکیت دارایی های دیجیتالی دانست. NFTها یکی از جدیدترین نوآوریها در حوزه رمزارزها هستند که عمر نسبتا کوتاهی دارند. توکن غیرقابل تعویض، توکن غیرقابل معاوضه و توکن غیرمثلی همه ترجمه Non Fungible Token است.
از نقشه زمین های مجازی در بازی های متاورس مانند سند باکس (The Sandbox) و دیسنترالند (Decentraland) گرفته تا آثار هنری دیجیتالی و حتی تصاویر میمون های کارتونی، همه این آیتم های ناملموس را می توان شامل NFT ها دانست. اما NFT به اینجا ختم نمیشود و دارایی های دنیای واقعی مانند سند یک ماشین، بلیط یک رویداد، فاکتورهای اسناد حقوقی یا حتی امضاها نیز توانایی تبدیل به توکن های غیر قابل معاوضه را پیدا کرده اند.
توجه داشته باشید که برای سرمایه گذاری در پروژه های متاورس نیاز به توکن های قابل معاوضه (Fungible Tokens) دارید تا بتوانید آن ها را مبادله کرده یا برای خرید زمین یا دارایی دیجیتال صرف کنید. پس از سرمایه گذاری در متاورس، آن چه نشان دهنده مالکیت بر املاک و مستغلات شماست، توکن غیر قابل معاوضه یا NFT است.
در بازار دو نوع دارایی دیجیتال وجود دارد:
- دارایی تعویضپذیر یا قابل معاوضه
- دارایی تعویضناپذیر یا غیر قابل معاوضه
همانطور که از نامشان مشخص است، داراییهای قابل معاوضه (Fungible Assets) میتوانند به هم تبدیل شوند و ارزش تمام آنها یکسان است. دلار امریکا یک دارایی قابل تعویض است؛ ارزش دلار در ایران یکسان است. اگر کسی از شما بپرسد که اکنون قیمت دلار امریکا به ریال چقدر است، شما از او نمیپرسید قیمت کدام اسکناس دلار؟ زیرا قیمت تمام آنها در بازار یکسان است.
در سمت دیگر اما شرایطی را در نظر بگیرید که از شما می پرسند قیمت تابلوی نقاشی چند است؟ شما باید بدانید منظور شخص سوال کننده کدام تابلوی نقاشی است، زیرا قیمت هریک با دیگری متفاوت است. در این حالت، تابلوی نقاشی یک دارایی غیر قابل معاوضه (Non Fungible Asset) در نظر گرفته می شود چرا که تنها یک نمونه از آن وجود دارد که ارزشش منحصر به فرد است.
غیر قابل معاوضه یا Non Fungible کم و بیش به معنی منحصر به فرد و چیزی است که نمیتوان آن را با چیز دیگری جایگزین کرد. به عنوان مثال، یک بیت کوین قابل تعویض است - چرا که میتوان آن را با بیت کوین دیگری مبادله کرد و دقیقا همان چیزی را داشته باشید که در ابتدا داشتید؛ اما یک اثر هنری که فقط یک نمونه دارد، چیزی غیر قابل تعویض است چرا که هیچ مشابهی ندارد.
نمونه ای از یک اثر هنری دیجیتالی از Beeple که بصورت NFT فروخته شد
یک بازی را نظر بگیرید که در ابتدا منطقه کوچکی به رایگان در اختیار شما قرار میگیرد که در آن عدهای زندگی میکنند. شما باید با استفاده از منابع اولیهای که در اختیار دارید این منطقه را مدیریت کنید. تامین خوراک و پوشاک و مسکن، توسعه صنایع، ساخت ارتش، تاسیس مدرسه و بیمارستان و هرآنچه در زندگی واقعی میبینید را میتوانید در این بازی ایجاد کنید. این منطقه را به تدریج گسترش میدهید و به تدریج زیرساختهای شهر خود را تاسیس میکنید.
با بالا رفتن جمعیت و ایجاد ارتش، میتوانید به سایر مناطق حمله کنید و آنها را به چنگ خود درآورید. در نهایت شما کشوری خواهید ساخت که در آن المانهای بسیار زیادی وجود دارد. شما میتوانید این کشور را با تمام المانهایش به فروش برسانید. اما از آنجایی که این کشور و تمام ساخت و سازهایی که شما روی در آن انجام داده اید، فقط یک نمونه و غیر قابل تعویض با نمونه مشابه خود است، برای ارزش گذاری مؤلفه ای آن نیاز به NFT دارید.
تاریخچه NFT
از نظر تاریخی می توان پیدایش NFT را به سال 2014 نسبت داد؛ اما ایجاد توکن غیر قابل معاوضه به طور خاص به نوامبر سال 2017 و زمانی بر می گردد که گربه های دیجیتالی یا CryptoKitties در بستر بلاک چین اتریوم به نمایش درآمدند. این پدیده اما در اینجا متوقف نشده و با زاد و ولد گربه ها، بچه گربه هایی به وجود آمدند که با فرض دارا بودن ویژگی های متمایز و کدهای شناسایی منحصر به فرد، زنجیره ای را تشکیل دادند که تعداد زیادی طرفدار را به سمت خود کشاند. طرفدارانی که با پی بردن به ارزش این فناوری تازه وارد، حدود 20 میلیون دلار برای ادامه حیات کریپتوکیتیز خرج کردند.
مجموعه CryptoKitties را می توان اولین NFT دانست که بصورت رسمی و در سال 2017 معرفی شد
تمایز دارایی های دیجیتال، ارزهای حوزه NFT را به بستری برای داشتن مالکیت منحصر به فرد رسانه های مختلف تبدیل کرده است. مالکیت منحصر به فرد وضعیتی را توصیف میکند که هیچ انواع مختلف توکن فردی توانایی تغییر در سابقه مالکیت این توکن ها را نداشته باشد؛ به صورتی که NFT جدیدی را حتی کپی کند. خاصیتی که پدید آمدن آن در انواع مختلف، رسانه های هنری تا املاک را با طوفانی درگیر ساخته است. به عبارت دیگر، هر چیز ارزشمندی که منحصر به فرد باشد را میتوان به شکل NFT در آورد.
توکن غیر قابل معاوضه (NFT) چگونه کار می کند؟
در بستر بلاکچین اتریوم قراردادهایی هوشمند با هدف انتقال مالکیت به یک شخص خاص طراحی و اجرا میشوند که Non-Fungible Token یا به اختصار NFT را به وجود میآورند.
برای درک بهتر مطلب، موقعیتی را فرض کنید که فردی خواهان ضرب (Mint) یک توکن غیر قابل معاوضه برای پروژه هنری خویش است. مفهوم ضرب کردن (Minting) یک ارز حوزه NFT به معنای تبدیل یک نسخه دیجیتال از هر دارایی به بخشی از بلاکچین اتریوم است. در این شرایط شخص میتواند ابتدا یک بلوک جدید را ایجاد، سپس داده ها را اعتبار سنجی و در نهایت از طریق بلاک چین، اطلاعات اضافی را ثبت کند.
غالب توکن های غیر قابل معاوضه (NFT) بر بسار بلاک چین اتریوم ایجاد شده و فعالیت می کنند
اطلاعات اضافی مبنی بر غیر قابل تعویض و منحصر بودن دارایی ها مطابق استاندارد توکن ERC-721 و توسط قراردادهای هوشمند اجرا میشوند. این استاندارد زیر مجموعه تمامی استاندارهای بلاک چین اتریوم است که از دستورالعمل ها و الگوریتم هایی تشکیل شده است که به ساخت توکن ها در شبکه اتریوم کمک میکند.
اما پیش از این دیدیم که این تنها ویژگی ارزهای حوزه NFT نیست. در ضرب این توکن ها اطلاعات دارایی دیجیتال به بلاک چین مورد نظر دارای شناسه منحصر به فرد اضافه میشود و ماهیت غیر قابل تعویض بودن خود را بروز میدهد. در مالکیت منحصر به فرد این تعریف گنجانده شده است که هر توکن مالکی دارد که به راحتی قابل اثبات است چرا که توکن مورد نظر در بلاک چین اتریوم قابل ردیابی است.
در واقع نه تنها توکن های NFT بر بستر بلاک چین اتریوم ضرب میشوند بلکه خرید و فروش این توکن ها نیز در هر بازار NFT که مبنی بر اتریوم باشد، انجام میشود. به عبارتی میتوان گفت ارزهای حوزه NFT بر روی اتریوم زندگی میکنند؛ فقط نباید فراموش کرد که با اینکه زیرساخت اولیه NFT به بلاک چین اتریوم برمیگردد، بلاک چین های دیگر مانند FLOW نیز آن را راه اندازی کرده اند.
ممکن است فردی یک NFT خریداری کند و نیاز به اثبات اصل بودن آن داشته باشد؛ در این راستا راهکارهای مختلفی وجود دارند که یکی از اساسی ترین آنها استفاده از رمزنگاری نامتقارن یا رمزنگاری کلید عمومی (Public Key Cryptography) است که به اختصار PKC نامیده میشود. PKC به فرایندی گفته میشود که در آن از یک کلید عمومی برای رمزگذاری و یک کلید خصوصی برای رمزگشایی دارایی های دیجیتال استفاده می شود. با داشتن کلید خصوصی می شود کلید عمومی را پیدا کرد اما برعکس این کار غیرممکن است. این روش در NFT به توکن ها اجازه میدهد از کلید عمومی برای مالکیت توکن منحصر به فرد و از کلید خصوصی برای اثبات مالکیت فرد اصلی استفاده کنند. این روش میتواند اصالت دارایی دیجیتال شما را در مقابل یک کپی تقلبی اثبات کند.
کاربرد NFT
از NFT ها میتوان برای توکنیزه کردن (دیجیتالی کردن) تقریبا همه چیز استفاده کرد. هرچند انواع مختلف “رسانه” بیشترین استفاده را از این توکنها میبرند. محبوبترین کاربرد NFT ها شامل موارد زیر است (پروژههای فعال در هر زمینه نیز مشخص شده):
- هنر دیجیتال (SuperRare, KnownOrigin, Async Art, Rarible)
- موسیقی دیجیتال (Mintbase, InfiNFT)
- املاک مجازی (Cryptovoxels, Decentraland)
- آیتمهای پوشیدنی واقعیت مجازی یا همان VR
- گیمینگ و بازیهای رایانهای (Axie Infinity, Sorare, Gods Unchained)
- بلیت رویدادهای مختلف یا مجوز حضور در آنها
- نشانهای اشتراک در پلتفرمهای مختلف
- اسامی دامنه بلاک چین (Ethereum Name Service, Unstoppable Domains)
- کالاهای لوکس توکنیزه شده
- سیاستهای بیمهای توکنیزه شده (yEarn’s yInsure tokens)
معرفی 5 تا NFT برتر بازار برای سرمایه گذاری و خرید
از آنجایی که یکی از معتبرترین رفرنس های ارز دیجیتال، سایت کوین مارکت کپ است، می توان بر اساس دسته بندی انجام شده توسط این سایت پیش رفته و 5 ارز برتر دسته توکن های غیر قابل تعویض را بر اساس مارکت کپ معرفی کرد. برای بازدید از دسته ارزهای NFT می توانید از طریق این لینک اقدام نمایید.
در تاریخ 27 آگوست سال 2022، پنج توکن غیر مثلی برتر بر اساس مارکت کپ یا ارزش بازار عبارتند از:
- ارز فلو (FLOW) - لینک خرید
- ارز ایپ کوین (APE) - برای آشنایی با این ارز می توانید مقاله "ایپ کوین چیست" را مطالعه کرده و یا اگر قبلا با این توکن آشنا هستید و قصد خرید APE را دارید، می توانید هم اکنون اقدام کنید.
- ارز دیسنترالند (MANA) - لینک خرید
- ارز سند باکس (SAND) - لینک خرید
- ارز تزوس (XTZ) - لینک خرید
شایان ذکر است که ارزهای مانا، ایپ کوین و سند باکس در دسته متاورس نیز جای می گیرند.
فروش NFT ها
فرآیند فروش NFT ها چیست؟ قرار دادن NFT ها برای فروش در پلتفرمهایی نظیر OpenSea و Rarible بسیار آسان است. پلتفرم Rarible حتی فروشهایی به صورت مزایده نیز در اختیار کاربران قرار میدهد. برای فروش NFT باید ابتدا کیف پول خود را به پلتفرم موردنظر متصل کنید. اگر NFT خود را ایجاد کردهاید، با کلیک بر روی آن میتوانید گزینه فروش (Sell) را مشاهده کنید. بر روی این گزینه کلیک کرده و تراکنش مورد نظر را امضا کنید تا فرایند فروش تکمیل شود. اگر NFT فرد دیگری را دریافت کردهاید و میخواهید آن را بفروشید فرایند مشابهی دارد. بر روی دارایی مورد نظر کلیک کرده و مراحل فروش را طی کنید.
حاضرید برای خرید NFT چه مقدار هزینه کنید و یا حاضرید NFT خود را با چه قیمتی بفروشید؟ هیچگونه پاسخ صحیح و اشتباهی در این خصوص وجود ندارد، اما باید چند نکته کلیدی را به خاطر داشته باشید. اگر فرد خلاق و به دنبال آزمایش چیزهای جدید هستید پس مشخصا قیمتگذاری NFT مسأله آنچنان مهمی نیست. اگر به دنبال برگشت سرمایه و کسب سود از NFT هستید، پس باید در خصوص آنچه که میخرید یا میفروشید با دقت زیاد عمل کنید. در این صورت باید به موارد زیر توجه کنید:
آلت کوین چیست؟ معرفی انواع مختلف آلت کوینها
امروزه ارزهای دیجیتال با استقبال بالایی روبهرو هستند و افراد زیادی در حال کسب درآمد از اکوسیستم ارزهای دیجیتال به روشهای گوناگون هستند. ماینکردن، سرمایه گذاری، ترید و استکینگ تنها برخی از راههای کسب درآمد از ارزهای دیجیتال هستند. بیت کوین به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال و اولین ارزدیجیتال از اهمیت بالایی در این حوزه برخوردار است و نگاهها را به خود معطوف میکند. سایر ارزهای دیجیتال که با نام آلت کوین شناخته میشوند نیز امروزه بازار داغی دارند و افراد زیادی در حال فعالیت در حوزه این رمزارزها هستند. در این مطلب سعی داریم بیشتر به مبحث آلت کوین ها بپردازیم.
آلت کوین چیست؟
در حقیقت به کل ارزهای دیجیتالی که پس از بیت کوین به وجود آمدهاند آلت کوین گفته میشود. فلسفه ایجاد آلت کوین ها برطرف کردن نواقص بیت کوین و عملکردی بهتر از آن است. واژه آلت کوین در حقیقت ترکیب کلمه Alternate با Coin است که به Altcoin تغییر داده شده است. واژه Alternate به معنای جایگزین شدن است. به کلامی دیگر این ارزهای انواع مختلف توکن دیجیتال آمدهاند تا جایگزینی برای بیت کوین باشند. دلیل ادعای جایگزینی به اقبال همگان از بیت کوین برمیگردد.
بیت کوین اولین پروژه موفق در زمینه ارزدیجیتال بود و راه را برای سایر ارزهای دیجیتال باز کرد و سایر ارزهای دیجیتال برای از برطرف کردن محدودیتهای بیت کوین و عمکلردی بهتر از آن لانچ میشوند. بر اساس آخرین آمار موجود تا اوایل سال ۲۰۲۰ حدود ۵ هزار رمزارز وجود داشتهاند. در صرافی آنلاین ایکس پِی (اکسچنج) میتوانید قیمت لحظه ای ارز دیجیتال یا درواقع بهترین آلت کوین هایی که در بازار جهانی متداولتر هستند را مشاهده کرده و در بستری کاملاً امن و مطمئن برای خرید و فروش آنها اقدام کنید.
همانطور که پیشتر توضیح دادیم آلت کوین ها قصد دارند تا نسخهای کارآمدتر و مفیدتری از بیت کوین باشند و محدودیتهای آن را برطرف کنند پس میتوان نتیجه گرفت آلت کوین ها در چهارچوبی که بیت کوین ساخته شده است توسعه یافتهاند و شباهت زیادی در آنها وجود دارد. با وجود اینکه از این نظر شباهتهای زیادی بین آلت کوین ها وجود دارد اما تفاوتها بسیاری نیز بین آنها دیده میشود.
آلت کوین ها چه معایب و مزایایی دارند؟
همانطور که در بخش قبلی مطلب به آن اشاره شد یکی از مزایای آلت کوین ها برطرف کردن نقصهای موجود در بیت کوین است. با وجود اینکه آلت کوین ها با چهارچوبی مشابه بیت کوین ارائه شدهاند سعی میکنند با ارائه خدماتی بهتر مثل برطرف کردن سرعت و هزینههای استخراج نسبت به بیت کوین برتری داشته باشند. ایجاد رقابت در بازار نیز یکی از مزیتهای آلت کوین ها هستند.
سازندگان بیت کوین سعی میکنند در سایه قوانین و الگوریتمهایی که بیت کوین به آنها وابسته است عملکردی بهتر و رقابتی نسبت به آن داشته باشند. یکی دیگر از مزایای آلت کوین ها کارمزد پایین تراکنش است. آلت کوین ها با استفاده از بستر امن بلاکچین امکان پرداخت را فراهم میکنند که کارمزد ناچیز برای هر تراکنش اعمال خواهد شد.
تا اینجا به مزایای ذاتی و مزایای استفاده از آلت کوین ها پرداختیم اما این کوینهای محبوب میتوانند روی دیگری نیز داشته باشند. نخستین مورد از معایب آلتکوین ها ارزش ناپایدار آنها است. ارزش آلت کوین ها به راحتی میتواند دستخوش تغییر شود. این تغییر میتواند مثبت و منفی باشد. چه سودهای انفجاری هزار درصدی که دندان طمع بسیاری را تیز میکند و چه ضررهای سنگین هشتاد و نود درصدی که میتوانند به دارندگان این رمزارزها تحمیل کنند. جدا از بحث ارزش آلت کوینها پتانسیل بالا این رمزارزها برای کلاهبرداری نیز یکی از مهمترین جنبههای منفی این رمز ارزها است.
عدم امکان شناسایی فرستنده و گیرنده، مکانیزم کنترل و توقف تراکنش در بسیاری از این رمزارزها وجود ندارد و همین موضوع امکان رخدادن نیرنگ و کلاهبرداری را در انواع مختلف توکن این سیستم افزایش میدهد. یکی از مثالهای ملموس از کلاهبرداری در این زمینه به توکن اسکوید گیم و یا همان بازی مرکب باز میگردد. با شهرت زیادی که این سریال در دنیا ایجاد کرد افرادی سودجو با ایجاد توکنی به اسم این سریال کرهای سرمایه زیادی را جذب کردند و ارزش این توکن از ۰٫۰۱۲ دلار تا ۲٫۸۶۵ دلار بالا رفت و در مدت زمان بسیار کوتاهی با خارج کردن کل نقدینگی از استخرهای این توکن در صرافیهای غیر متمرکز ارزش این توکن ۹۹٫۹۹ درصد افت کرد. در تصویر زیر میتوانید نمودار این توکن را تماشا کنید.
انواع مختلف آلت کوینها
طبقهبندی ارزهای دیجیتال در حال توسعه و است و محدود شدنی نیست، اما به طور کلی ارزهای دیجیتال به چهار دسته ارزهای مبتنی بر ماینینگ، استیبل کوینها، توکنهای اوراق بهادار و توکنهای ابزاری تقسیم میشوند.
آلت کوین مبتنی بر ماینینگ (Mining-Based Altcoins)
این دسته از کوینها برای به وجود آمدن نیازمند انجام محاسبات پیچیده توسط ماینرها برای باز کردن قفل هر بلاک است. این دسته از ارزهای دیجیتال به دلیل این ویژگی شباهت زیادی به بیت کوین دارند.
استیبل کوینها
استیبل کوین ها برای حل مشکل نوسانات شدید رمزارزها به وجود آمدهاند. این ارزها به دلیل پشتوانه ارزهای موجود مثل دلار، یورو و یا حتی طلا ارزش ثابتی داشته و افراد برای حفظ ارزش دارایی خود در بازار ارزهای دیجیتال اقدام به تبدیل سایر ارزها به استیبل کوینها هنگام ریزش قیمتها میکنند. پیشنهاد میکنیم برای کسب اطلاعات بیشتر می توانید مقاله استیبل کوین چیست را مطالعه کنید.
توکنهای اوراق بهادار (Security tokens)
توکنهای اوراق بهادار عموما وابسته به شرکتها موسسات و یا کسب و کارهای مشهور هستند و توسط ICO ها (آفرهای اولیه یک کوین) ارائه میشوند. این توکنها شباهت بالایی به سهام سنتی دارند.
توکنهای ابزاری (Utility tokens)
توکنهای ابزاری یا Utility به منظور ارائه خدمات رسانی ساخته میشوند و خدمات رسانی را بهبود میبخشند. در حقیقت این توکنها دسترسی سرمایه گذاران به محصولاتی که قرار است در آینده توسط یک کمپانی عرضه شوند را برقرار میکند که برخی اوقات توسط ICO لانچ و به فروش میرسند. یک نمونه عالی از این توکنها توکن Filecoin است که با فروش این توکنهای ابزاری امکان دسترسی به یک پلتفرم ذخیرهسازی اطلاعات را به مشتریان ارائه داد.
کلام آخر
آلت کوین ها با ارائه خدمات بهتر، سریعتر، ارزان و مقرون به صرفهتر از بیت کوین سعی در رقابت در بازار را دارند. البته آلت کوین ها در صورت سهلانگاری میتوانند دقیقا نقش شمشیر دولبهای را بازی کنند که ميتوانند سودها و خدمات عالی را به افراد ارائه کند و یا حتی سرمایه جمع کثیری را یک شب تبدیل به خاکستر کند.پیش از سرمایه گذاری در این ارزهای دیجیتال بهتر است تمام جوانب را سنجید و پس از یک تحلیل تکنیکال کامل، اقدام به سرمایه گذاری در این آلت کوین ها کنید. پیشنهاد می کنیم برای کسب اطلاعات بیشتر مقاله دامیننس بیت کوین چیست را مطالعه کنید.
تفاوت کوین و توکن چیست؟
کلمات کوین و توکن در دنیای ارزهای دیجیتال اغلب به عنوان مترادف استفاده میشوند و توسط بسیاری از افراد قابل تمیز از یکدیگر نیستند. اما کوین و توکن به دو مفهوم کاملاً متفاوت اشاره میکنند. پس چرا بسیاری از کاربران سکه و توکن را با هم اشتباه میگیرند و تفاوت اساسی بین آنها چیست؟
به صورت کلی میتوان گفت که کوین، به داراییهای دیجیتالی گفته میشود که دارای بلاک چین اختصاصی خود هستند و در مقابل توکنها بر روی بلاکچین ارزهای دیجیتال دیگر قرار دارند (به عنوان مثال اتر و بیت کوین هر دو کوین هستند و شیبا یک توکن است).
کوین و توکن چه تفاوتی با هم دارند که آنها را متمایز میکند؟
در حوزه به سرعت در حال تغییر ارزهای دیجیتال، ظهور اصطلاحات جدید منجر به اشتباه برخی افراد تازه کار میشود. درست است که کوینها و توکنها به عنوان ارز دیجیتال در نظر گرفته میشوند، اما با هم تفاوتهایی دارند.
طبق تعریف، ارز یک وسیله برای مبادله پول یا ذخیره ارزش است. بیت کوین همه این ویژگیها را دارد، بنابراین نام «کریپتوکارنسی» به آن اطلاق میشود. اما تمام کوینها و توکنها که تولید انبوه آنها پس از موفقیت بیت کوین آغاز شد، با اینرسی «ارز رمزنگاری شده» نامگذاری شدند، اگرچه بسیاری از آنها ویژگیهای لازم را برای این نامگذاری را ندارند. بنابراین سکهها و توکنها دو نوع واحد دارایی مختلف هستند که با استفاده از فناوری رمزنگاری ایجاد میشوند و رمزارز نامیده میشوند.
به صورت کلی توکن ارز دیجیتالی است که بلاک چین مستقل خود را ندارد و روی شبکههای دیگر مانند اتریوم کار میکند. در مقابل نیز کوین ارز دیجیتالی است که بلاک چین مستقل خود را دارد. به عنوان مثال ارزهای دیجیتال بیت کوین، اتریوم، ریپل، لایت کوین و آدا که بلاک چینهای اختصاصی خود را دارند، کوین هستند. تتر، چین لینک و آوه (Aave) نیز توکن هستند.
کوین چیست؟
سکه یا کوین (Coins) که اغلب به آنها آلت کوین یا سکه های ارز دیجیتال جایگزین نیز گفته میشود، پول دیجیتالی هستند که با استفاده از تکنیک های رمزگذاری ایجاد میشوند و ارزش خود را در طول زمان ذخیره میکنند. اساساً این داراییها معادل دیجیتالی پول هستند و بیت کوین معروف ترین نمونه است (همه ارزهای دیجیتال به جز بیتکوین را آلتکوین میگویند). تراکنشهای بیت کوین مبتنی بر بلاک چین است و داده ها به صورت جمعی ذخیره شده و بین شرکت کنندگان شبکه بلاکچینی به اشتراک گذاشته میشوند. بلاک چین شفافیت تراکنشها را تضمین میکند و تقلب را کاهش میدهد. بیت کوین دارای ویژگیهایی مشابه پول نیز است: قابل تعویض، قابل تقسیم و دارای عرضه محدود هستند. بیشتر مشتاقان ارزهای دیجیتال جاه طلبانه اصرار دارند که سکه ها در آینده جایگزین پول های معمولی خواهند شد.
ویژگی های اصلی کوین ها عبارتند از:
1) آنها از بلاک چین باز عمومی استفاده میکنند که هر کسی مجاز است به شبکه بپیوندد و در آن شرکت کند.
2) کوینها میتوانند ارسال، دریافت یا استخراج شوند.
توکن چیست؟
توکنها داراییهای دیجیتالی هستند که توسط یک پروژه صادر میشوند و میتوانند به عنوان روشی برای پرداخت در داخل اکوسیستم پروژه استفاده شوند و عملکردهای مشابهی را با سکهها انجام دهند. اما تفاوت اصلی کوین و توکن این است که به دارندگان حق مشارکت در شبکه نیز داده میشود. ممکن است توکنها عملکرد داراییهای دیجیتال را انجام دهند، سهم یک شرکت را نشان دهند و بسیاری موارد دیگر.
به عنوان مثال بلیت یک کنسرت، یک «توکن واقعی» است که میتوانید در یک زمان خاص، در یک مکان خاص از آن استفاده کنید. شما نمیتوانید به رستوران بروید و قبض خود را با بلیط کنسرت پرداخت کنید زیرا آن بلیط فقط در سالن کنسرت ارزش دارد.
توکن ها یک دارایی یا ابزار مفید را نشان میدهند، بنابراین توکن های امنیتی و کاربردی متفاوت هستند. توکن های امنیتی با ذخیرهسازی نوعی اطلاعات شخصی، هویت شخص را به صورت الکترونیکی تأیید میکنند. مالک، توکن امنیتی را به سیستم متصل میکند تا اجازه دسترسی به سرویس شبکه را بدهد. در حالی که توکن های ابزاری دارای موارد استفاده خاصی در داخل پروژه هستند.
ایجاد یک توکن سادهتر از ایجاد یک کوین است، زیرا نیازی به کد نویسی ندارد. کاربران میتوانند انواع مختلف توکن ها را در یک کیف پول ارز دیجیتال ذخیره کنند. بلاک چین اتریوم اولین شبکهای بود که فرآیند ایجاد توکن را ساده کرد.
در حال حاضر اتریوم با بلاک چین ERC20، محبوبترین بلاکچین برای میزبانی توکنها است. بسیاری از توکنهای محبوبی که با آنها سروکار دارید، بر بستر شبکه اتریوم قرار دارند و توکن ERC20 هستند.
سخن پایانی
در این مقاله به توضیح تفاوت کوین و توکن پرداختیم. کوینها فقط روشی برای پرداخت هستند در حالی که توکن ها ممکن است سهم یک شرکت را ارائه دهند، به محصولات یا خدمات دسترسی داشته باشند و بسیاری از قابلیتهای دیگر را ارائه دهند. کوینها ارزهای دیجیتالی هستند که میتوان از آنها برای خرید و فروش استفاده کرد و به طور مستقل عمل میکنند، در حالی که توکن کاربرد خاصی در اکوسیستم یک پروژه دارد.
آشنایی با انواع توکن و کاربرد آنها
آیا می دانید توکن دقیقا به چه معناست یا وقتی که چیزی تبدیل به توکن می شود چه اتفاقی برایش می افتد؟ برخلاف مفهوم توکنایز یا توکنیزه شدن (Tokenization) که به تازگی و با ظهور تکنولوژی بلاکچین، پا به عرضه وجود گذاشتند، خود مفهوم Token از سالیان دور وجود داشته است. در گذشته، Token به یک سری نشانه های فیزیکی گفته می شده که برای نشان دادن پول استفاده می شده است.
توکن (Token)
Token نمایش دیجیتال یک دارایی است. بسیاری از پروژه های کریپتو، توکن های خودشان را به عنوان یک بازنمایی از یک دارایی یا ابزاری که در اختیار آن دارایی است، صادر می کنند. سپس در قالب یک نوع حراج عمومی با نام ICO (Initial Coin Offering) یا عرضه اولیه سکه، توکن ها را به سرمایه گذاران خود ارائه می دهد. هرچند Token ها در بلاکچین ارزش دارند ولی نمی توان آنها را هم مانند coin ها یک نوع پول تلقی کرد. ارزشی که یک Token ها پیدا می کند از پروژه ای است که آن را صادر می کند.
توکن وسیله ای است برای مجازی سازی یک سری مفاهیم. برای مثال:
- امتیاز
- مهارت های یک شخصیت در یک Game
- بلیت لاتاری
- دارایی مالی مانند سهام یک شرکت
- ارز فیات مانند USD
- اونس طلا
توکن رمزارزی است که بلاکچین اختصاصی ندارد و ساخت توکن روی یک بلاکچین دیگر صورت می گیرد.
سکه (Coin)
کوین (رمزارز- ارز دیجیتال – ارز رمزنگاری شده) نوعی پول دیجیتال است که در آن، واحد پول و نقل و انتقالات آن از طریق الگوریتمهای رمزنگاری شده کنترل میشوند. طراحی کوین ها طوری بوده که بتوان از آنها مانند پول برای مبادلات تجاری استفاده کرد. یعنی دارای واحد، ارزش و رسانه انتقال هستند. مهم ترین ویژگی یک کوین، داشتن بلاکچین اختصاصی و مستقل است. هر کوین در بازار ارزهای دیجیتال، برای این که کارایی داشته باشد باید از بلاکچین اختصاصی خود استفاده کند. اگر کوینی بلاکچین اختصاصی نداشته باشد، نمیتواند در دسته کوینها قرار بگیرد.
تفاوت های توکن و کوین
بستر ساخت
- کوین: بلاکچین اختصاصی دارد.
- توکن: بلاکچین اختصاصی ندارد.
کاربرد
- کوین: معادل دیجیتالی پول است و تنها واسطی برای پرداخت است.
- توکن: کاربردهای متنوعی دارد.
ذخیره و انتقال
- کوین: کیف پول اختصاصی خود را دارد.
- توکن: آنها را میتوان در تمامی کیف پولهای بلاکچین میزبان ذخیره کرد.
توزیع
- کوین: توزیع اغلب کوینها از طریق فرآیند استخراج است.
- توکن: تنها از طریق فرآیندهایی مانند ICO، IEO و…. توزیع میشود.
فرآیند ساخت
- کوین: ساخت آنها دشوار است.
- توکن: فرآیند ساختن آنها آسان است.
کاربردهای توکن
از Token میتوان برای اهداف مختلف استفاده کرد:
- سرمایهگذاری
- ذخیره ارزش
- خرید و فروش کالا و خدمات
اتریوم، مجبوبترین بلاکچین ارائه توکن و بایننس اسمارت چین، پالیگان و استلار تعدادی از معروفترین پلتفرمهای نگهداری توکن هستند.
انواع توکن
- ارزی
- دارایی
- جایزه
- بهادار
- Token رأی دهی (voting)
- کاربردی (Utility)
- توکن های استیکینگ یا سودده (staking)
استانداردهای ساخت توکن
استانداردها در توسعه توکن کمک می کنند تا وقتی یک پروژه جدید، Token خودش را ایجاد می کند، در سازگاری آن Token با صرافی های غیرمتمرکز (Dex) و سایر محصولات و خدمات مرتبط، مشکل ناسازگاری و عدم انطباق پیش نیاید.
همه استانداردهای توکن با نام ERC شروع می شوند.
ERC : Ethereum Request for Comments
رایج ترین استانداردهای توکن عبارتند از:
استاندارد ERC-20
استاندارد erc20 یک استاندارد (Standard Interface) برای توکن های قابل تبادل (fungible)، توکن های رأی دهی (live voting)، توکن های استیکینگ (staking) و ارزهای مجازی (virtual currency) می باشد. این استاندارد، قابلیت انتقال (transfer) توکن و همچنین تایید شدن توکن (approve) به منظور خرج شدن توسط شخص ثالث دیگر را فراهم می آورد.
خاصیت اصلی توکن های ERC-20 این است که، هر token دقیقاً (از لحاظ نوع و ارزش) با دیگری یکسان است. به خاطر همین خاصیت است که می گوییم token های ERC-20 قابل تبادل هستند و یک توکن ERC-20 را می توان با یک Token دیگر تبادل (swap) کرد.
استاندارد ERC-721
ERC-721 یک استاندارد (Standard Interface) برای NFT ها یا همان Token های غیر قابل تبادل (Non Fungible Tokens) را پیاده سازی می کند. این استاندارد که در سال 2018 ارائه شد، پیاده سازی کننده یک API برای NFT ها در اسمارت کانترکت می باشد.
یک توکن ERC-721 منحصر به فرد (unique) بوده و دارای یک شناسه منحصر بفرد به نام tokenId می باشد. هر توکن nft می تواند ارزش متفاوتی نسبت به دیگری از همان قرارداد هوشمند داشته باشد. این تفاوت می تواند به خاطر سودمندی، قدمت، کمیاب بودن یا ویژگی دیگری مثل ویژگی ظاهری nft باشد. برای مثال با یک قرارداد هوشمند ERC-721 مربوط به مناطق مسکونی، می توان خانه های مختلف با tokenId های مختلف تولید کرد که هر کدام ارزش و ویژگی خاص خودشان را دارند.
در واقع ERC-721 یک استاندارد برای نشان دادن مالکیت NFT های مجزا و منحصر بفرد می باشد. هر NFT با بقیه متمایز بوده و هیچکدام شبیه هم نیستند. بنابراین به راحتی می توان مالکیت هر NFT را تشخیص داد. به عنوان چند مثال از NFT ها می توان از دارایی های فیزیکی مانند منازل مسکونی و آثار هنری نام برد و همچنین کلکسیون های مجازی مانند تصاویر خاص گربه ها یا مواردی مانند وام و قرض و … نیز نمونه هایی از NFT ها می باشند.
استاندارد ERC-721 دو سال بعد از ارائه استاندارد ERC20 معرفی شد و نسبت به ERC-20 پیچیده تر بوده و دارای چندین افزونه اختیاری است که در کانترکت های جداگانه (extensions) تقسیم بندی می شوند. استاندارد erc20 برای NFT ها کافی نبود چراکه هر دارایی NFT منحصر بفرد و خاص (distinct) بوده و هیچ NFT مثل بقیه نیست.
چند نمونه از NFT های موفق
Etherscan NFT Tracker
وظیفه این پروژه، لیست کردن NFT های تاپ روی اتریوم برحسب حجم نقل و انتقالات می باشد.
CryptoKitties
این پروژه مربوط به یک game در رابطه با موجوداتی قابل پرورش، کلکسیونی و قابل ستایش به نام CryptoKitties است.
Sorare
این پروژه مربوط به یک بازی فوتبال فانتزی در سطح جهان است. در این بازی فوتبال بلاکچینی ، شما می توانید یک سری کالکتیبل با نسخه های محدود را جمع آوری کنید و تیم خود را مدیریت کنید و جوایزی بدست آورید.
The Ethereum Name Service (ENS)
این پروژه، روشی امن و غیرمتمرکز برای آدرس دهی منابع روی بلاکچین (on-chain) و خارج از بلاکچین (off-chain) با استفاده از نام های ساده و قابل خواندن توسط انسان را ارائه می دهد.
Unstoppable Domains
این پروژه یک شرکت مستقر در سانفرانسیسکو است که دامنه ها را بر روی بلاک چین می سازد. دامنههای بلاک چینی، آدرسهای ارز دیجیتالی (0x32d3f…) را با اسامی ساده و قابل خواندن برای انسان (mysite.com) جایگزین میکنند. از این نوع نام دامنه ها می توان برای وبسایتهای ضد سانسور، استفاده کرد.
Gods Unchained Cards
این پروژه یک TCG روی بلاکچین اتریوم است که از NFT ها برای ایجاد مالکیت واقعی بر دارایی های درون بازی استفاده می کند.
با آموزش های تخصصی ساخت Token و NFT امن و بهینه با ما همراه باشید.
برای یادگیری اصولی برنامه نویسی قرارداد هوشمند و ساخت توکن می توانید در دوره آموزش برنامه نویسی بلاکچین، قرارداد هوشمند و ساخت توکن که در مرکز آموزش علوم نوین امیرکبیر برگزار می شود شرکت نمایید.
درباره مجید شبیری
کارشناس ارشد شبکه از دانشگاه صنعتی امیرکبیر. مدیر و مؤسس "علوم نوین امیرکبیر". متخصص شبکه، لینوکس، امنیت و برنامه نویسی. از سال 84 همزمان با شروع تحصیلات دانشگاهی، وارد حوزه تخصصی IT شدم و اکنون مشغول تحقیقات و آموزش در حوزه بلاک چین هستم و معتقدم بلاکچین به زودی فضای کسب و کارها را منقلب خواهد کرد.
دیدگاه شما