قرارداد آتی چیست؟ بررسی انواع و اهداف این قرار داد
در این مقاله قصد ما این است تا شما را با قرارداد آتی آشنا کنیم و برایتان بازگو کنیم که مفهوم آن چیست؟! در ادامه نیز در مورد قرارداد آتی بیت کوین نیز اندکی صحبت خواهیم کرد و بسیاری دیگر از مطالب پیرامون پیمان آتی را تحت پوشش قرار خواهیم داد. پس در ادامه با صرافی ارز دیجیتال بیستکس همراه باشید تا به صورت حرفه ای با اصطلاحات بازار های مالی و دنیای تجارت آشنا شوید.
قرارداد آتی چیست؟
در اولین قدم بهتر است تا قرارداد آتی را برای شما شرح دهیم تا با آن آشنا شوید. حتما در زمان معامله موجه شده اید که در بین دو نفر یک قرارداد منعقد می شود! در ادامه باید گفت که این قرارداد، قراردادی است که در زمان معامله بین دو شخص منعقد می شود که بر طبق آن قرارداد یک سرمایه یا دارایی مشخص شده در زمانی مشخص در آینده و قیمتی مشخص و از پیش تعیین شده خرید و فروش می شود.
بر طبق یک تعریف اقتصادی این گونه بیان می شود که دو طرف این قرارداد وظیفه دارند تا زمان سررسید این قرارداد، مفاد ارائه شده در این قرارداد را محقق کرده و در زمانی که به تاریخ سررسید رسید، دو طرف وظیفه دارند تا دقیقا مطابق قیمتی که در قرارداد ذکر مفهوم قرارداد آتی شده است، خرید و فروش آن دارایی را انجام دهند.
قرارداد های آتی شکل خاص خود را دارند و بهتر است بدین نکته اشاره کنیم که موقعیت های خرید یا long و یا موقعیت های فروش یا همان short از شکل های این قرارداد هستند. اما منظور از این دو موقعیت چیست؟ این موارد به شرح زیر هستند:
- موقیعت خرید یا long: در این موقعیت فرد خریدار موافق این است تا دارایی مدنظر را توسط قیمت تعیین شده و درست در همان تاریخ از پیش تعیین شده بخرد.
- موقعیت فروش یا short: در این موقعیت نیز فرد فروشنده متعهد می شود که در تاریخ مشخص و از پیش تعیین شده و درست با رسیدن تاریخ سررسید این قرارداد، دارایی را مطابق با قیمت از پیش تعیین شده بفروشد.
یکی از مزایا و نکات مثبت قرارداد های آتی این است که دارای قانون گذاری است که در دنیای امروزی واقعا نقطه مثبتی برای آن به شمار می آید. جالب بدانید که این قرارداد ها در بازار های بورس دارای رسمیت بوده و مجوز معامله را دریافت می کنند. بد نیست بدین نکته نیز آگاهی داشته باشید که عرضه این قرارداد و استفاده از آن در بازار های بورس منوط به کسب مجوز از نهاد مربوطه می باشد و حتی در کشور ایران نیز خرید و فروش این قرارداد ها تحت نظارت سازمان بورس و وزارت صنعت، معدن و تجارت صورت می گیرد.
نکته: باید بدین موضوع آگاهی داشته باشید که قرارداد آتی یک تکه کاغذ نبوده که آن را امضا کنید. این قرارداد بدین صورت است که شما و طرف مقابل قرارداد توافق کرده و این توافق دو طرفه نیز توسط بازار های سهام، صرافی ها و کارگزاری ها خرید و فروش می شوند و نیازی نیست تا به صورت حضوری برای منعقد کردن قرارداد اقدام کنید.
نگاهی بر ویژگی ها و مشخصات این قرارداد
بهتر است تا نگاهی داشته باشیم بر ویژگی ها و مشخصات این قرارداد و با آنان آشنا شویم. باید گفت که قرارداد های آتی ویژگی ها و مزایای بسیار جالبی داشته که حتما باید با آنان آشنا شوید. این ویژگی ها عبارتند از:
- معافیت مالیاتی
- اختصاص دادن سود بانکی به مبلغی که در حساب و در اختیار مشتری وجود دارد.
- اجازه برداشت یک روزه موجودی از حساب
- کارمزد بسیار پایین
- قابلیت خرید و فروش نامحدود در هر روز معاملاتی
- واریز نمودن روزانه سود و ضرر به حساب مشتری
- دو طرفه بودن بازار و قابلیت کسب سود از ریزش و افت قیمتی
- پوشش ریسک
- و …
موارد ذکر شده در بالا از مهم ترین مفهوم قرارداد آتی و برترین ویژگی ها و مزایای قرارداد های آتی بود که مدیریت سرمایه در ارزهای دیجیتال و سایر موارد را به راحتی ممکن کرده است.
معرفی انواع قرارداد های آتی
حال بهتر است تا با انواع قرارداد های آتی نیز آشنا شوید. به صورت کلی می توان گفت که قرارداد های آتی به دو نوع تقسیم می شوند که با مفهوم قرارداد آتی 2 نوع مالی و کالا تقسیم بندی می شوند. حال منظور از قرارداد های مالی و کالا چیست؟ باید گفت که منظور از قرارداد های آتی کالا به شرح زیر است:
حال منظور از قرارداد های آتی مالی به شرح زیر است:
هدف این قرارداد چیست؟
اما به راستی هدف از این قرارداد چیست؟ طبق تحقیقات انجام شده و اطلاعات بدست آمده می توان گفت که به دو منظور قرارداد های آتی منعقد می شوند که عبارتند از: مصونیت و پوشش ریسک یا همان Hedging و سفته‌بازی یا همان Speculation که در ادامه راجب هر کدام به کامل صحبت خواهد شد.
پوشش ریسک: ممکن است که در حین معاملات و قرارداد های خود درگیر مشکلاتی شوید و در آینده برخی خطرات گریبان کالا های مورد نیاز شما را بگیرد. این قرارداد به شما این قدرت را می دهد تا بدین وسیله از این خطرات و مشکلات پیشگیری و جلوگیری کنید. یکی از دلایلی که قرارداد های آتی ایجاد شد، نبود اعتماد و اطمینان از اتفاقات آینده بود. جالب است بدانید که ریسک نوسانات قیمت نیز توسط این نوع از قرارداد ها برای شخص فروشنده یا خریدار کاهش خواهد یافت. پس برای نمونه همان طور که می بینید توسط این قرارداد آمادگی تریدر ها برای نوسانات کوین ها ممکن خواهد شد.
سفته بازی: توسط قرارداد آتی این توانایی در اختیار شما گذاشته می شود که شما به عنوان یک خریدار با تکیه بر تحلیلات و پیش بینی های خودتان از بازار مبنی بر افزایش قیمت یک دارایی یا سرمایه در آینده، سود خوبی را کسب کنید. همچنین اگر به عنوان یک فروشنده باشید، این توانایی را دارید تا با فرض بر این که قیمت دارایی یا سرمایه شما در آینده دچار کاهش قیمت می شود، توسط یک قرارداد آتی سرمایه یا دارایی خودتان را در قیمت بیشتر به فروش برسانید تا توسط این عمل اگر قیمت دارایی شما کاهش یافت، بتوانید دوباره همان سرمایه یا دارایی را بخرید.
منظور از قرارداد های آتی بیت کوین چیست؟
در ادامه بهتر است تا این موضوع را نیز به صورت کامل برای شما توضیح داده تا با آن آشنا شوید. از مزیت های دیگر قرارداد آتی می توان به این مورد اشاره کردکه می توان آن را برای کالای فیزیکی نیز استفاده کرد. نکته جالب تر این است که می توان از قرارداد آتی نیز در رابطه با پادشاه ارزهای دیجیتال، یعنی بیت کوین نیز استفاده نمود. از انواع دیگر قرارداد های آتی می توان به قرارداد آتی بیت کوین اشاره نمود که شما و سایر افراد به عنوان مشترکان قادر هستید تا این که ارز دیجیتال بیت کوین داشته باشید، توسط اتکا بر پیش بینی خودتان از قیمت این رمزارز برای منعقد کردن این چنین قراردادی اقدام کنید.
سفته بازی و یا انجام معاملات پر ریسک مالی از جمله موادی هستند که قرارداد های آتی بیت کوین بر تکیه بر آن صورت می گیرند. بهتر است بدین نکته آگاهی داشته باشید که قمیت ذکر شده در قرارداد توافقی بوده و در نتیجه فرد فروشند قادر است توسط تکیه بر پیش بینی خود از بازار به این حوزه معاملات وارد شود. این توانایی در اختیار فروشنده است که توسط اطمینان از با ثبات بودن قیمت در آینده برای امضا این چنین قرارداد هایی اقدام کند.
از دیگر انواع قرارداد های آتی می توان بدین نوع اشاره کرد که در آن فرد سرمایه گذار در آغاز وقتی که قیمت پایین است، قرارداد آتی را منعقد می کند و در ادامه با بالا رفتن قیمت کالای مدنظر و اواسط مدت زمان قرارداد این تصمیم را می گیرد تا قرارداد خود را به قیمتی بالاتر بفروش برساند و آن را به فرد خریدار دیگری بفروشند.
جالب است در اینجا بدین نکته اشاره کنیم که در اندکی قبل بدان اشاره و توضیح داده شد که در این لحظه فرد تریدر در آغاز یک قرارداد long یا همان خرید و در ادامه یک قرارداد short ای همان فروش را منعقد نموده و سود خوبی را کسب کرده است. بیت کوین دارای هیچ نوع قانون گذاری نبوده و قرارداد های آتی آن نیز به صورت کامل در بستر قانون گذاری منعقد می شود و شما به راحتی و بدون نگرانی می توانید فعالیت خود را در این باره انجام دهید.
معرفی پلتفرم های قرارداد آتی بیت کوین
حال بهتر است تا بدانیم که کدام پلتفرم ها یا به عبارت دقیق تر کدام بازار های سهام و صرافی های ارزهای دیجیتال خدماتی را در حوزه قرارداد های آتی بیت کوین ارائه می دهند که به صورت کلی از این موارد می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- بایننس: یکی از بهترین و مشهور ترین صرافی های ارز دیجیتال دنیا بوده که خدمات قرارداد های آتی ارزهای دیجیتال را ارائه می دهد و همچنین اهرم تا حداکثر 125 برابر را به کاربران خود ارائه می دهد.
- بیت مِکس: این مورد نیز یکی از صرافی های ارز دیجیتال دنیا بوده که امکان معامله قرارداد های آتی بیت کوین را برای کاربران خود فراهم کرده است.
- بکت: توسط این پلتفرم نیز می توانید برای انجام معاملات قرارداد های آتی بیت کوین خود استفاده کنید و معاملات خود را با اطمینان انجام دهید.
- CBOE یا بورس اختیار معامله شیکاگو: این پلتفرم یکی از اولین پلتفرم های معاملات قرارداد های آتی بیت کوین بوده و می توانید فعالیت خود را در این زمینه توسط این پلتفرم آغاز کنید.
- CME یا گروه صرافی شیکاگو مرکانتایل: این مورد نیز یکی از قدیمی ترین پلتفرم های موجود در این زمینه بوده و توانسته موفقیت خوبی را کسب کند و شما برای انجام معاملات قرارداد های آتی خود می توانید از این پلتفرم استفاده کنید.
منظور از اهرم در قرارداد آتی چیست؟
خب در آخر های مقاله بد نیست این بحث را نیز برای شما شرح دهیم. باید گفت که این اهرم یکی از قابلیت هایی است که بهره گیری از آن در استفاده از قرارداد های هوشمند یک فعالیت کاملا طبیعی بوده و منظور از آن، پر کردن کامل ارزش این قرارداد نبوده و به صورت کلی از اهرم برای بدست آوردن سود بیشتر و بازدهی بالاتر استفاده می شود.
اما نکته قابل توجه این است که همان طور که اهرم ممکن است تا باعث شود تا سود بیشتری کسب کنید، همچنین ممکن است باعث شود تا چندین برابر نیز ضرر کنید و سرمایه خود را از دست بدهید. در زمان استفاده از اهرم شما مبلغی را تحت عنوان مارجین اولیه به کارگزار می دهید. در ادامه باشد گفت که ماجین اولیه کسری از ارزش قرارداد آتی بوده که بوسیله تریدر به صورت همزمان با خرید قرارداد پرداخت خواهد شد. این مقدار نیز با توجه به موارد زیر متغیر است:
- اندازه قرارداد
- ریسک اعتباری سرمایه گذار
- شرایط و قوانین کارگزار
حکم شرعی قرارداد آتی در ایران چیست؟
در پایان نیز بهتر است تا بررسی کنیم که حکم شرعی قرارداد آتی در ایران چیست؟! در ادامه باید گفت که این نوع قرارداد، نوع جدیدی از قرارداد ها بوده و جایگاه مهمی در بازار مالی اسلامی را دارا می باشد. طبق نتیجه گیری های انجام شده باید گفت که اگر در صورتی که به دو طرف خسارتی وارد نشود، این قرارداد بی اشکال است.
سوالات متداول
اگر به 2 طرف خسارت وارد نشود، بی اشکال است.
از موارد تاثیر گذار بر مارجین اولیه می توان به اندازه قرارداد، ریسک اعتباری سرمایه گذار و شرایط و قوانین کارگزار اشاره کرد.
از پلتفرم های قرارداد آتی بیت کوین می توان به بایننس، بیت مِکس، CBOE، بکت و CME اشاره نمود.
قرارداد آتی چیست و چه مزایایی دارد؟ + ویدیو
قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد میشود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد میشود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار میدهند که وجه تضمین نامیده میشود.
قراردادهای آتی، یکی از قراردادهای پرکاربرد در بورس‌های کالایی محسوب میشود که از سال ۱۳۸۷ در بورس کالای ایران مورد استفاده قرار گرفته است. در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده توافق میکنند که میزان معینی از کالای مشخصی را، با کیفیت و قیمت معلوم در زمان و مکان مشخص معامله کنند.
بنابراین قرارداد آتی، قراردادی است که طی آن فروشنده متعهد میشود در سررسید معینی در آینده، مقدار مشخصی از کالا را به قیمتی معلوم به فروش برساند. در مقابل، خریدار نیز متعهد میشود آن کالا را با همان مشخصات خریداری کند؛ در قرارداد آتی برای تضمین انجام تعهد، خریدار و فروشنده مبلغی را نزد اتاق پایاپای بورس کالا قرار میدهند که وجه تضمین نامیده میشود. قرارداد آتی، قراردادی دوطرفه است که می‌توانیم طی آن، کالایی را با مشخصات معین در زمان حال به فروش برسانیم و پس از گذشت چند ماه، آن را با قیمت توافق‌شده تحویل دهیم و وجه را دریافت کنیم. در این ویدیو به تعریف این قرارداد و مزایای آن پرداختیم:
بورس کالای ایران چیست؟
بورس. کالا تعریفی بسیار شبیه به تعریف بورس ایران دارد؛ .بورس کالا بازاری میباشد سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روش‌هایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار میگیرند.
در این بازار عرضهکننده ها و خریدارها از طریق کارگزاران مختلف اقدام به معامله کرده اند.، هم اکنون بورس کالا در ایران در چند حوزه فعال است. البته در حال گسترش در حوزه‌های دیگر نیز میباشد.، این حوزه‌ها تحت عنوان رینگ‌های فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا میباشد. نام گذاری شدهاند.
کالاهایی که در بورس کالا معامله میشود؟
در بورس .کالا ما یک ساختار سازمان‌یافته را میبینیم . که تعدادی کالای خاص مورد معامله قرار میگیرند. محصولاتی مانند محصولات کشاورزی، کانی‌های فلزی، محصولات شیمیایی و پتروشیمی و کالاهایی مثل محصولات بازار فرعی و بازار مشتقه از مواردی میباشند که در بازار بورس کالای ایران مورد معامله قرار میگیرند.
همینطور در این بازار، کارگزاران به‌عنوان رابط بین ارائه‌دهندگان و متقاضیان مفهوم قرارداد آتی عمل میکنند تا معامله بر اساس قیمت روز و واقعی محصول و همینطور با تضمین اصالت کالا انجام شود.
آموزش رفتارشناسی مال رو از دست ندهید
چرا بورس کالایی بوجود آمده است؟
بررسی روند ایجاد و تکامل بورس‌های کالا در جهان حاکی از آن دارد که ظهور و بسط فعالیت‌های اینگونه بازارها در عرصه اقتصاد کشورها از قرن 19 به بعد در پی پاسخگویی به برخی از نیازمندی‌های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگناها و موانع در بازار کالاها بوده.
علل بوجود آمدن بورس کالا
در واقع، وجود برخی مشکلات در بازار کالا (چه در بخش عرضه، تقاضا و چه در بخش توزیع ) و به تبع آن نوسانات قیمتی کالاها و همچنین برخی از نارسایی‌ها و ناکارآمدی‌های بازارهای سنتی از یک طرف و مزایا و منافع ایجاد و راه اندازی بورس‌های کالا و توانمندی آنها در رفع مشکلات از طرف دیگر، مهمترین انگیزه و عواملی میباشند که موجب پدیدار شدن بورس‌های کالا در صحنه اقتصاد کشورهای مختلف شده است.
مشکلات بازار سنتی
مشکلات بازارهای سنتی در شکل های نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و نبود تضمین‌های لازم برای معامله گران از مهمترین دلایل راه‌اندازی بورس‌های کالایی در کشورهای جهان است. در چنین شرایطی راه اندازی بورس‌های کالایی و به تبع آن، استفاده از ابزارهای مشتقه به ایجاد یک نظام سازمان یافته داد و ستد و یا معامله گری و توزیع کالاها در کشورهای مختلف منجر شده و راه ورود به بازارهای جهانی را برای کشورها تسهیل کرده است. از این رو هم اکنون صدها بورس کالایی مدرن در سراسر جهان دایر میباشد که از قدیمی‌ترین آنها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد
- بورس تجاری شیکاگو (CME) با 170 سال سابقه
بورس فلزات لندن (LME) با 130 سال سابقه با 130 سال سابقه - بورس .کالای شانگهای (SHFE)
بورس .کالای نیویورک (NYMEX) - بورس. کالای هند (MCX)
بورس .کالای توکیو (TOCOM).
بورس. کالای شانگهای (SHFE).
هم اکنون زمینه های فعالیت بورس کالای ایران شامل موارد زیز است:
• فلزات و مواد معدنی (کانی‌های فلزی).
• محصولات شیمیایی و پتروشیمی.
• معاملات آتی ( Future )
• محصولات کشاورزی.
مزیت ها و معایت بورس کالا چیست؟
- نخستین مزیت بورس ایجاد اطمینان در بین طرفین معامله میباشد. هیچ معامله‌ای بدون اطمینان بین طرفین یا صورت نمی‌گیرد یا دارای ریسک بالایی میباشد. اما این عنصر اطمینان مربوط به چه چیزیست؟
- اول: کالایی که در بورس در معرض عرضه قرار میگیرد مراحلی را طی میکند. که حاکی از اصالت کالا میباشد.
- دوم:فروشنده یا عرضهکننده کالا نیز از نظر اصالت مورد تایید قرار میگیرد. به همین علت است عامل انجام و سازمان یافتگی در این بازار وجود دارد.
دوما: پرداخت وجه و تسویه کالای مورد معامله بدون هیچ نگرانی برای خریدار و فروشنده از طریق اتاق پایاپای انجام می گردد. بنابراین ریسک پرداخت و تسویه وجه نیز وجود نخواهد داشت. - بورس. کالا و انجام معامله در آن کشف نرخ میباشد. در بورس کالا کشف نرخ بر اساس عرضه و تقاضا صورت میگیرد. بورس باعث میشود بازارهای ناکارآمد شود و کشف نرخ بر اساس رقابت بین تعداد زیادی عرضهکننده و خریدار صورت میگیرد. اگر هر عاملی بر نرخ کالا موثر باشد. در این بازار تاثیر خود را در قالب قیمت و به طور شفاف نشان می دهد.
شفافیت در بورس کالا
- بورس .کالا دارای شفافیت است. در این بازار تعداد خریداران و فروشندگان و نرخ‌های پیشنهادی هر یک و نرخ‌های مورد معامله به طور شفاف در معرض دید همگان قرار میگیرد. و اسناد و مدارک صادره بر اساس خرید و فروش از اصالت برخوردار است.
- در بورس .کالا نمی‌توان معاملات صوری انجام داد یا قیمتها را دستکاری کنیم.، بنابراین عنصر شفافیت برای استفاده‌کننده مهم و اطمینان آنان را جلب می نماید. این استفاده کنندگان میتوانند مقام‌های ناظر یعنی دولت و سهامداران باشند.
- بورس .کالا جبران خسارت خریدار یا فروشنده را در صورت عدم انجام به تعهد خود میباشد.که این امر در بازارهای خارج در بورس کالا وجود ندارد.
- جبران خسارت در تحویل کالا یا در تسویه کالا از محل تضمین کننده عرضهکننده یا خریدار یا کارگزاران و از مفهوم قرارداد آتی طریق اتاق پایاپای انجام میشود و نیازی به اقامه دعوی در مراجع قضایی و طی مراحل طولانی را ندارد.
پس عنصر ریسک معاملات از طریق تضامین طرفین به شدت کاهش مییابد. میتواند تامین کننده مالی باشد. معاملات در بورس هم از طرف خریدار هم از طرف فروشنده میتواند به صورت تسویه سلف یا خرید سلف باشد از طرفی بانک‌ها بر مفهوم قرارداد آتی اساس اسناد صادره توسط کارگزاری‌ها مبنی بر انجام معامله در بورس با سهولت بیشتری وام به خریدار اعطا میکند. چون از صحت معامله اطمینان دارند. - بورس .کالا ارائه کننده اطلاعات از روند نرخ‌ها و معاملات و انجام تحلیل‌های اقتصادی است.
- معامله یا عرضه از طریق بورس کالا .معرفی عرضهکننده به تعداد زیادی خریدار داخلی و خارجی میباشد.که مفهوم قرارداد آتی این عمل در حالت عادی احتیاج به تبلیغات گسترده دارد.
بورس کالا و اقتصاد کشور
- در بورس. کالا بیان وضعیت اقتصادی کشور در قالب قیمت‌های مورد معامله خواهد بود. بر اساس روند معاملات و مشاهده قیمتها تصمیم‌گیری برای فعالان اقتصادی براساس اطلاعات و مستندات صحیح صورت میگیرد.
- در بورس انجام معاملات مکانیزه میباشد. در واقع ما از بازارهای سنتی به بازارهای مکانیزه و پیشرفته درحرکت هستیم.
- معامله در بورس. کالا برای عرضهکننده استفاده از ماده 6 قانون توسعه ابزارهای جدید معادل 10 درصد از مالیات درآمد حاصل از فروش کالاهایی میباشد. که در بورس کالا پذیرفته شدهاند، است.
محدودیت های معامله در بورس کالا:
کسانی میتوانند از بورس کالا، کالا خرید کنند که حجم خریدشان از حد مفهوم قرارداد آتی معینی مثلا 20 یا 110 یا 220 تن در رینگ‌های مختلف کمتر نباشد.
بعضی کالاها در بورس کالا به صورت سبد عرضه میشود. و امکان انتخاب برای خریدار وجود نخواهد داشت.
فرار مالیاتی
افرادی که به دنبال عدم شفافیت میباشند. انجام معامله در بورس کالا را نمی‌پسندند،. این افراد کسانی هستند که به دنبال فرار مالیاتی میباشند.
عرضه کنندگان موظف به عرضه به صورت دائم میباشند. و در صورت وقفه در عرضه از بورس .کالا اخراج خواهند شد.
عمر بورس .کالا در ایران در حدود 10 سال است، اما طی این مدت حجم معاملات با رشد کمی و کیفی قابل توجهی مواجه بوده و دلیل آن انسجام و سازمان یافته بودن بازار میباشد.
قرارداد آتی بیتکوین (Bitcoin Futures) چیست؟
قرارداد آتی بیتکوین همانند مفهوم قرارداد آتی در مبادلات سنتی و بازار سهام، به معنی قراردادی برای خرید یا فروش مقدار معینی بیتکوین در آینده ، با تاریخ و مبلغ مشخص است. این قراردادها هم با هدف سود در آینده و هم با هدف ایمن کردن ارز در مقابل نوسانات بازار، بسته می شوند. قراردادهای آتی با بهکار گیری مکانیزم قانونی باعث ایجاد رغبت عمومی به بازار ارزهای دیجیتال میشوند.
قرارداد آتی (Future) چیست؟
قرارداد آتی قراردادی برای خرید یا فروش یک دارایی در آینده با تاریخ و مبلغ مشخص است. طرفین به محض ورود به قرارداد باید در قیمت توافق شده و بدون توجه به قیمت کنونی بازار در زمان اجرای قرارداد دست به خرید و فروش بزنند.
هدف این قرارداد تنها حداکثر کردن سود نیست بلکه این ابزاری مدیریتی است که در بازارهای مالی برای مقابله با خطر تغییر قیمت دارایی‌‌هایی که به شیوه‌‌ی معمول خرید و فروش میشوند، استفاده میشود.
قراردادهای آتی در سبدهای سهام نیز برای متعادل کردن نوسانات قیمت در سرمایه‌‌گذاری‌هایی که در آن نوسانهای اساسی دارد، استفاده میشوند.
این قراردادها میتوانند در بورس‌های آتی که به عنوان واسطه عمل میکنند مذاکره و تبادل شوند.
قراردادهای آتی چگونه کار میکنند؟
می‌‌توانید در قراردادهای آتی دو رویکرد کوتاه و بلند داشته باشید:
اگر موقعیت بلند (خریدار) را اتخاذ کنید، توافق می‌‌کنید که یک دارایی را در زمان و قیمت مشخص در آینده بخرید. اگر موقعیت کوتاه (فروشنده) داشته باشید توافق می‌‌کنید که یک دارایی را در آینده با زمان و قیمت مشخص بفروشید.
بهترین راه درک این مسئله آوردن مثال یک شرکت هواپیمایی است که می‌‌خواهد با ورود به یک قرارداد آتی با افزایش قیمت سوخت مقابله کند.
فرض کنیم که هر گالن سوخت جت ۲ دلار است. یک شرکت هواپیمایی می‌‌داند قیمت سوخت افزایش مییابد و یک قرارداد آتی سه ماهه برای خرید ۱۰۰۰ گالن با قیمت کنونی می‌‌بندد. بنابراین قرارداد ۲۰۰۰ دلار ارزش دارد.
اگر طی سه ماه که قرارداد به پایان می‌‌رسد قیمت هر گالن به ۳ دلار برسد، شرکت هواپیمایی ۱۰۰۰ دلار صرفه‌‌جویی کرده است.
عرضهکننده هم برای تضمین بازار سوخت خود حتی وقتی قیمتها بالاست مشتاقانه وارد قرارداد آتی میشود. اگر هم قیمت سوخت سقوط کند این قرارداد متضمن ضرر نکردن آن‌‌هاست.
در این مورد هردو طرف خود را در مقابل نوسان قیمت سوخت ایمن میکنند.
سرمایه‌‌گذارانی هم وجود دارند که با قراردادهای آتی قصد سود در آینده را دارند و از آن به عنوان مکانیزم محافظتی استفاده نمی‌‌کنند.
آنان وقتی قیمتها پایین باشد طرف خریدار هستند و با افزایش قیمت، قراردادشان باارزش میشود و میتواند قرارداد را پیش از سررسید با قیمت بالاتری بفروشد.
قرارداد آتی بیتکوین چیست؟
قراردادهای آتی تنها برای دارایی‌‌های فیزیکی نیستند بلکه میتوانند دارایی‌‌های مالی را هم پوشش دهند.
با وجود قراردادهای آتی بیتکوین، قراردادی بر قیمت کنونی بیتکوین بسته میشود و خریدار میتواند پیش‌‌بینی کند که در آینده قیمت BTC به کجا خواهد رسید.
علاوه بر این باعث میشود که خریداران بدون اینکه بیتکوین بخرند قیمت بیتکوین را در آینده محسابه کنند.
این کار دو نتیجه‌‌ی عمده دارد:
اول اینکه در حالی که خود بیتکوین قانون‌‌مند نیست، قرارداد آتی بیتکوین میتواند در صرافی‌‌های قانونی تبادل شود. این برای کسانی که نگران خطرات مربوط به قانون‌‌مند نبودن این صنعت هستند خبر خوبی است.
دوم اینکه در مناطقی که معامله‌‌ی BTC ممنوع است قراردادهای آتی بیتکوین به سرمایه‌‌گذاران امکان محسابه‌‌ی قیمت بیتکوین را میدهند.
این قراردادها چطور کار میکنند؟
قرارداد آتی بیتکوین بر همان اصولی استوار است که قرادادهای آتی سنتی قرار دارند.
دلالان با پیش‌‌بینی افزایش یا کاهش قیمت BTC در یک طرف قرارداد آتی قرار میگیرند.
به عنوان مثال، اگر فردی یک بیتکوین به قیمت فرضی ۱۸۰۰۰ دلار داشته باشد و پیش‌‌بینی کند که قیمت آن در آینده کاهش مییابد، میتواند BTC خود را به صورت قرارداد آتی با قیمت کنونی ۱۸۰۰۰ دلار بفروشد.
نزدیک به تاریخ سررسید قرارداد، قیمت بیتکوین و قیمت قرارداد آتی آن پایین می‌‌اید. حالا سرمایه‌‌گذار تصمیم میگیرد که قرارداد را دوباره بخرد. اگر قرارداد در ۱۶۰۰۰ دلار معامله شود، سرمایه‌‌گذار ۲۰۰۰ دلار سود کرده است و با فروش آن در قیمت بالا و خرید در قیمت پایین‌‌تر سود کرده است.
این یک مثال ساده از روش کار قرارداد آتی بیتکوین است و شرایط مشخص هر قرارداد آتی میتواند بسته به صرافی، پیچیده‌‌تر باشد که شامل محدودیت‌‌های قیمتی حداقلی و حداکثری باشد.
تاثیر قراردادهای آتی بیتکوین بر قیمت بیتکوین چیست؟
قراردادهای آتی در کوتاه مدت که سهام کلی در بازار ارز دیجیتال ثابت میشود، قیمتها را بالا می‌‌‌‌برد.
یک روز پس از اینکه قرارداد آتی بیتکوین در صرافی شیکاگو شروع به کار کرد، قیمت آن ۱۰ درصد افزایش یافت و به ۱۶.۹۳۶ دلار رسید.
قرارداد آتی بیتکوین (Bitcoin Futures) چیست؟
در زمان اجرای قراردادهای آتی بیتکوین در یکی از بزرگ‌‌ترین صرافی‌‌های جهان، CME، قیمت بیتکوین مرز ۲۰۰۰۰ دلار را هم شکست.
قرارداد آتی بیتکوین (Bitcoin Futures) چیست؟
پیش‌‌بینی دراز مدت قیمت کمی سخت است اما احتمال دارد قیمت آن رو به رشد باشد.
آیا این یعنی احتمال رشد قیمت بیشتر است؟
دلایل زیادی برای وجود این مورد مطرح است.
- با تنظیم شدن قراردادهای آتی بیتکوین در صرافی‌‌های عمومی، به افرادی که پیش‌‌تر در مورد قانون‌‌مند نبودن بیتکوین نگران بودند اطمینان خاطر میدهد.
- سرمایه‌‌گذاران دولتی و موسسه‌‌ای به احتمال زیاد قراردادهای آتی بیتکوین را به عنوان یک گزینه‌‌ی موجود به مشتریان‌‌شان ارائه میکنند.
- نقدینگی بیشتری به بازار وارد میکند و خرید و فروش و تبادل ارز دیجیتال را آسان‌‌تر میکند.
- بازار BTC را به روی سرمایه‌‌گذاران بیشتری باز میکند، به ویژه کشورهایی که خرید و فروش بیتکوین در آنها ممنوع است.
چون قراردادهای مفهوم قرارداد آتی آتی برای تعادل بخشیدن به نوسانات بازار تنظیم شدهاند، میتوانند از نوسان قیمت بیتکوین هم بکاهند.
اهمیت قراردادهای آتی برای کل صنعت بلاکچین چیست؟
نتایج احتمالی زیادی وجود دارند.
اول اینکه BTC به عنوانی نماد ارز دیجیتال شناخته میشود. بنابرین اگر قیمت بیتکوین در کوتاه‌‌مدت دچار افزایش شدید شود، فازغ از اینکه به دلیل قراردادهای آتی بوده باشد یا خیر، توجه مردم را جلب خواهد کرد.
با جلب توجه مردم به سمت صنعت ارز دیجیتال، به‌‌کارگیری سکه‌‌های دیگر هم افزایش مییابد و باعث رشد قیمت میشود.
برعکس این حالت هم ممکن است؛ شاید سرمایه‌‌گذاران بخواهند سکه‌‌های دیگرشان را برای خرید بیتکوین جهت ورود به طوفان رشد قیمت بیتکوین بفروشند. وجود زیاد سکه هم میتواند باعث کاهش قیمت ارز دیجیتال بشود.
سناریوی محتمل‌‌تر این است که بعضی از سکه‌‌ها مانند اتریوم، لایت‌‌کوین، ریپل و … پا جای پای بیتکوین بگذارند و با ورود سرمایه‌‌ی کافی از جانب سرمایه‌‌گذاران، با قراردادهای آتی معامله شوند.
کجا می‌‌توانید قراردادهای آتی بیتکوین را معامله کنید؟
دو بازار جداگانه برای معامله قراردادهای آتی بیتکوین وجود دارد.
گزینه‌‌ی اول استفاده از صرافی‌‌های ارز دیجیتال از جمله BitMEX و OkCoin است. صرافی‌‌های ارز دیجیتال این امکان را مدتی است که ارائه میکنند و معامله‌‌ی قراردادهای آتی بیتکوین هم عمدتاً قانون‌‌مند نیست.
گزینه‌‌ی دوم هم صرافی‌‌های عمومی است. این یک پدیده‌‌ی جدید است و بخشی از دلایل افزایش قیمت در ماه دسامبر است.
اجرای آن از ۱۰ دسامبر شروع شد. صرافی Mercantile شیکاگو هم در ۱۷ دسامبر شروع به معامله‌‌ی قرارداد مفهوم قرارداد آتی آتی بیتکوین کرد. شرکت‌‌های Brokerage مانند TD Ameritrade و JP Morgan هم علاقه‌‌ی خود را به این قراردادهای آتی ابراز کرده‌‌اند.
بازار آتی چیست؟ چه ویژگی‌ها و مزایایی دارد؟
بازار آتی در همه جهان از زمان شکل گیری به دلیل ویژگی های ممتاز خود موفق به جذب سرمایه گذاران متعددی شده است. خوشبختانه در ایران بازار آتی سکه به همت بورس کالا از آذر ماه سال ۱۳۸۷ راه اندازی شد و اکنون با تجربه‌‌ای نزدیک به یک دهه به بلوغ خود رسیده است. بدیهی است استفاده از مزیت‌‌های استثنایی این بازار نیازمند کسب دانش کافی است. با توجه به ماهیت رقابتی این بازار، آگاهی از قوانین و دستورالعمل ها، شناخت روش ها و ابزارهای تحلیلی، توانایی تدوین استراتژی صحیح معاملاتی و مطلع بودن از خطرات و ریسک های بالقوه موجود، امری ضروری است. در این مقاله و مقالات بعدی که توسط تیم تولید محتوای آموزشی کالج تی بورس تهیه می گردد، به بررسی قراردادهای بازار آتی و نحوه معامله شدن آن می پردازیم.
قرارداد آتی (Future market) چیست؟
قرارداد آتی قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد می شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص(سکه طلا، زعفران) را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند.
مزیت های مهم بازار آتی
- وجود اهرم در معاملات (یعنی می‌توانیم با چندین برابر پول خود معامله کنیم)
- دو طرفه بودن بازار (هم از بالا رفتن قیمت میتوان سود کرد و هم از افت قیمتها).
اهرم مالی بازار آتی چیست؟
چنانچه می‌‌دانید از اهرم در مواقعی استفاده میشود که می‌‌خواهیم با وارد کردن نیرویی کوچک، نتیجه‌‌ای بسیار بزرگ تر بدست آوریم. افراد با هوش مالی بالا همواره به دنبال یافتن فرصت‌‌های سرمایه گذاری با قابلیت اهرمی هستند، اهرم میتواند با تغییر در زمان، نتیجه نهایی، مواد اولیه و یا سرمایه اولیه، به سرمایه گذاران فرصت ثروتمند شدن دهد. همچنین استفاده اشتباه از وضعیت های اهرمی میتواند منجر به شکست های سنگین مالی شود، لذا افرادی با درجه ریسک پذیری بالاتر و هوش و ذکاوت بالا همواره به دنبال سرمایه گذاری های با اهرم بالاتر هستند. بازار آتی این اهرم را از طریق سرمایه اولیه برای معامله گران ایجاد کرده است. یعنی با در اختیار داشتن مبلغ یک دهم قرارداد میتوانند بر روی کل قرارداد سرمایه گذاری کنند و سود ۱۰ برابری و یا زیان ۱۰ برابری به حساب آنها منظور گردد. در معاملات آتی مشتری با واریز مبلغی به عنوان ضمانت نزد بورس کالا اقدام به خرید و یا فروش می نماید، در صورت پیش بینی درست قیمت ، سود مشتری به حسابش واریز و در صورت زیان از مبلغ ضمانت مشتری برداشت و به حساب طرف مقابل واریز می گردد.
دو طرفه بودن بازار آتی به چه معناست؟
در بازار فیزیکی (نقدی) افراد وقتی محصولی را خریداری می کنند این انتظار را دارند که قیمت افزایش یابد تا آنها با فروش در قیمت بالاتر سود کسب کنند. یعنی معامله گران فقط زمانی میتوانند از بازار سود کسب کنند که قیمت ها رشد کند. ولی زمانی که قیمت در حال کاهش است عملا نمی‌توانند انتظار سود داشته باشند. برخلاف بازار نقدی در معاملات آتی ، افراد می توانند هم در جهت افزایش قیمت و هم در جهت کاهش قیمت سود کسب کنند. یعنی وقتی قیمت افزایش می یابد افراد در قیمت پایین خرید خود را انجام داده و در قیمت بالاتر آن را به فروش می رسانند. از طرفی وقتی سرمایه گذاران پیش بینی میکنند که قیمت ها کاهش خواهد یافت، در قیمت بالاتر اقدام به پیش فروش سکه کرده و پس از کاهش قیمت ها اقدام به خرید همان تعداد سکه می کنند و از اختلاف بین فروش و خرید منفعت کسب می کنند. این سبب می شود که بدون توجه به شرایط اقتصادی شما بتوانید با تشخیص درست جهت بازار از حرکت قیمت ها در هر طرف کسب سود کنید.
وجه تضمین قرارداد آتی چیست؟
در قرارداد آتی به منظور اطمینان از انجام تعهدات، هر یک از طرفین معامله درصدی از ارزش قرارداد را به عنوان “وجه تضمین اولیه” نزد کارگزار سپرده‌گذاری میکنند که متناسب با تغییر ارزش قراردادهای آتی، حساب هر یک از طرفین تعدیل میشود. بر همین اساس مبلغ وجه تضمین اولیه متغیری است که بر اساس فرمول تسویه روزانه قراردادهای آتی در بورس کالا تعیین و اعلام می شود، بنابراین با کاهش قیمت ها، این مبلغ از حساب سپرده خریدار کسر و به حساب سپرده فروشنده افزوده میشود و بالعکس.
اساس تعیین قیمت معاملات بازار آتی چگونه است؟
قیمت قرارداد آتی یک کالا در بورس از طریق تعامل نیروهای عرضه و تقاضا در بازار طی یک جلسه معاملاتی بطور شفاف و آزاد تعیین می‌گردد. لازم به ذکر است که انتظارات مشتریان نسبت به شرایط کسب و کار در بازار، تغییرات قیمتی ،تعدیلات فصلی و … نیز علاوه بر عوامل عرضه و تقاضای بازار نقش مهمی را در تعیین قیمت ایفا میکنند. همچنین عوامل دیگری مثل شرایط تولید، عرضه محصولات جانبی، وجود محصول نهایی در بازار، در دسترس بودن نیروی کار، میزان موارد مصرف کالای موردنظر، حمل و نقل، نرخ بهره و هزینه فرصت و سرمایه مشتریان بازار نیز نقش مهمی را در تعیین قیمت های آتی ایفاء میکنند.
ویژگی کالاهای پذیرفته شده در بورس چیست؟
در بورس کالا اقلام مختلف کالایی نظیر فلزات، کالاهای کشاورزی، محصولات صنعتی و معدنی قابل معامله و پذیرش هستند به شرط اینکه استانداردها و شرایط مورد نظر بورس را کسب نمایند. لذا ویژگی اصلی کالاهای بورسی احراز شرایط استاندارد بورس جهت معامله میباشد که این شرایط شامل کیفیت کالا، نحوه تحویل، اندازه قراردادها ، کارمزدها، جریمه‌ها و … است.
آیا معاملات بازار آتی خطرناک است؟
معاملات آتی خطر ندارد. معامله گرانی خطرناک‌اند که معامله آتی را نمی‌شناسند ولی وارد معامله آتی میشوند. روش تسویه را نمی‌دانند و با چگونگی پوشش ریسک آشنایی ندارند. از این رو لازم است معامله گران قبل از هر چیز با معاملات آتی آشنا شوند.
معاملات بازار آتی، چه منافعی برای معامله گران دارد؟
۱٫ مدیریت نمودن ریسک معامله از طریق پوشش دادن آن (Hedging)
در معاملات بازار آتی سرمایه گذاران میتوانند از قرار گرفتن دارائی هایشان در معرض نوسانات قیمت بازار جلوگیری نمایند و با خرید و فروش به موقع قراردادهای آتی، زیان خود را کاهش داده یا از آن جلوگیری نمایند.
۲٫ استفاده از منافع اهرم مالی (Leverage)
معامله قراردادهای آتی در برگیرنده‌ی مقدار زیادی ریسک است و به معامله گران فرصت بدست آوردن سود زیادی را نیز میدهد. معامله گر با یک سپرده اولیه اندک، میتواند معادل ارزش دارایی را کنترل کند.
۳٫ کمک به کشف قیمت
تقابل عرضه و تقاضا در بازار منجر به کشف قیمت می‌گردد از این رو به دلیل حجم بالای اینگونه معاملات، قیمت های عادلانه و شفاف از این بازار استخراج می‌گردد و نهایتا این شرایط به نفع تولیدکننده و مصرف کننده خواهد بود.
۴٫ امکان نقد شوندگی زیاد قرارداد آتی در دست معامله گر
در قراردادهای آتی برای اینکه سرمایه گذار قادر به فروش قرارداد آتی باشد نیاز به مالک بودن آن کالا یا دارایی معین ندارد، بلکه با عمل پیش فروش میتواند یک قرارداد آتی را در بازار بفروشد و در صورت نیاز به تحویل، آنرا از بازار فیزیکی تهیه نماید.
۵٫ تضمین معاملات توسط اتاق پایاپای بورس
اتاق پایاپای بورس هر نقش مهمی را جهت تضمین عملکرد مالی قراردادهای آتی معامله شده در بورس ایفاء میکند و به عنوان پشتوانه قابل اطمینان برای طرفین معامله خریدار و فروشنده در اجرای سالم معاملات آتی در بورس است. بدین صورت که ریسک طرف مقابل را حذف میکند و در حقیقت اتاق پایاپای هر بورس در مقابل خریدار نقش فروشنده و در مقابل فروشنده نقش خریدار را ایفاء می‌کنداز این جهت کلیه قراردادهای آتی معامله شده در بورس را تضمین نموده و سرمایه گذاران از این جهت اطمینان خاطر حاصل می‌نمایند.
۶٫ سرعت نقد شوندگی
با ورود معاملات بازار آتی به بورس سرعت نقدشوندگی در بازار و نیز نقدینگی در بازار افزایش مییابد و سرمایه ها بصورت جهت دار به بورس بازمی‌گردد.
۷٫ استاندارد شدن قرار داد ها
کلیه قراردادهایی که در بورس معامله میشوند، باید استانداردهای لازم را دارا باشند و در کلیه بورس ها واحد پذیرش و استاندارد کالا فعالیت دارند که محصولات را از نظر کمیت و کیفیت با استاندارد تعریف شده توسط بورس تطبیق می دهند. بنابراین محصولاتی که وارد بورس می شوند به قراردادی استاندارد تبدیل میشوند.
۸٫ هزینه اندک معاملات
مطالعات نشان داده است که معاملات آتی هزینه های معادل یک دهم هزینه معاملات سهام را دارد.
نتیجه گیری:
در این مطلب به زبان ساده با تعریف قرارداد آتی و مزایای آن آشنا شدیم. دانستیم که وجود اهرم در معاملات و دو طرفه بودن بازار به ما کمک میکند تا سود قابل توجهی از سرمایه گذاری خود به دست آوریم. همچنین بازار آتی هم برای کسانی مورد استفاده است که قصد دارند ریسک خود را کاهش دهند و هم برای نوسان گیران که قصد دارند از تغییرات قیمت سود کسب نمایند. به طور کلی با توجه به این مزایا ،این بازار می تواند جزء گزینه‌‌های مناسب برای سرمایه گذاری باشد. در مقالات بعدی با مفاهیم اصلی و کاربردی بازار آتی آشنا خواهیم شد. لطفا نظرات و پیشنهادات خود را با ما در میان بگذارید. تیم پشتیبانی کالج تی بورس و کارشناسان ما آماده پاسخگویی به سؤالات شما عزیزان هستند
دیدگاه شما